Turks Fruit Auteur: Jan Wolkers
Uitgeverij: Meulenhoff Amsterdam
1e druk: 1969 De passievrucht Auteur: Karel Glastra van Loon
Uitgeverij: L.J. Veen Amsterdam/Antwerpen
1e druk: 1999
Ik heb twee boeken met hetzelfde thema gekozen. Het thema is ‘liefde en bedrog’. Het eerste boek dat ik heb gelezen is ‘Turks Fruit’ vanm Jan Wolkers. Het tweede boek dat ik heb gelezen is ‘De passievrucht’ van karel Glastra van Loon. Jan Wolkers maakt gebruik van terugblikken met zijn vriendin en Karel Glastra van Loon ook. Karel maakt terugblikken wanneer er iets met het zoontje gebeurt of iets vraagt. Jan gebruikt terugblikken als er een voorwerp of geberurtenis beschreven wordt. Beide boeken zijn erg realistisch, het kan allemaal gebeurd zijn. Ook beide boeken zijn in de ik-vorm geschreven. Ik vond zelf ‘De passievrucht’ het spanndendst. Hij is bijna het hele boek op zoek naar de vader van zijn zoon, en dat kan iedereen zijn. Hij heeft er veel voor over en gebeuren er dingen waardoor de spanning erg hoog oploopt. ‘Turks Fruit’ was vernieuwender dan ‘De passievrucht’. Dit komt omdat ‘Turks Fruit’ het eerste boek was waar zo open en bloot over sex gepraat werd. ‘De passievrucht’ was niet een boek waar opeens een hele verandering in kwam. Het was ook niet op een hele bijzondere manier geschreven. Wel kwam er een onderwerp ter sprake wat mensen aantrekt omdat het eigenlijk iedereen zou kunnen overkomen. Mening: Ik vond ‘Turks Fruit’ een erg leuk boek. Ik ben ook naar de musical geweest. Dat ws ook erg leuk. Het boek wordt soms wat langdradig, maar gelukkig gebeurt er daarna wel weer iets waardoor je geboeid blijft. Er zitten ook stukken in die erg grof zijn. Bijvoorbeeld blz. 15 regel 5 :’ Ik naaide de……… haastig glas drank’. Dit is een erg grof stuk, maar daardoor blijf je wel geboeid. ‘De passievrucht’ is ook erg leuk, en niet zo grof. Hiet wordt meer met gevoel geschreven. Ook maakt hij veel gebruik van moeilijke woorden in sommige stukken. Volgens mij is het dan niet de bedoeling dat je het allemaal begrijpt maar gaat het meer om de plaats waar hij is of met wie hij praat. Een voorbeeld staat op de eerste helft van blz. 144. Ik snapte het verhaal namelijk ook wel zonder dat ik wist waar hij het precies over had. Ik las het wel, maar begreep het niet. Toch vond ik het een geweldig boek! Recensies ‘De passievrucht’ Gelezen boek: Passievrucht, De

Schrijver: Glastra van Loon, Karel
Eerste uitgave: 23 april 1999 Recensietitel: Vader onbekend De naam Glastra van Loon zei mij niks, maar veel literatuur had ik dan ook niet gelezen. De achterflap vertelde mij dat Glastra van Loon in 1997 de verhalenbundel “Vannacht is de wereld gek geworden” had geschreven, die zelfs is bekroond met een grote literaire prijs, de Rabobank Lenteprijs. Die bundel heb ik niet gelezen. Verder heeft hij samen met een journaliste een biografie geschreven over de eerste genetisch gemanipuleerde stier; Herman. Glastra van Loon is naast auteur zelf ook journalist. Toen ik het boek “De passievrucht” inzag en de achterkant had gelezen, vroeg ik me meteen af, hoe hij er ooit achter kon komen wie de vader was. Ik begon te lezen er kwam er meteen achter dat het een erg spannend boek was, dat je leest als een trein. Het boek staat bekend als een roman, maar je zou het ook best een detective kunnen noemen, omdat Armin, de hoofdpersoon, als een detective te werk gaat. Hij probeert namelijk te ontdekken wie dan wel de vader is van “zijn” 13-jarige zoon. Maar het is toch meer een liefdesroman, omdat in het boek de drievoudige liefde wordt beschreven van een man voor zijn overleden vrouw, zijn nieuwe vriendin, en zijn zoon. Het boek gaat over een Armin die een kind probeert te verwekken bij zijn nieuwe vriendin Ellen. Maar als dit naar tientallen keren proberen nog steeds niet is gelukt, besluit hij een vruchtbaarheidsonderzoek te doen. Daar komt hij erachter dat hij zijn hele leven al onvruchtbaar is, omdat hij aan het zogenaamde Syndroom van Klinefelter lijdt, een aangeboren geslachtschromosomen afwijking waarbij het sperma geen zaadcellen bevat. Het bevat dus veel informatie over een ziekte waar ik nog nooit van had gehoord. Op dat moment stort zijn leven in, want wie is dan wel de vader van Bo, zijn zoon? Aan de moeder van zijn zoon kan hij het niet vragen, want zij is al tien jaar dood. Een hoop vragen komen in het op, zoals te lezen is in H17; Waarom? Was het passie? Was het liefde? Waar was ze? Wat had ze aan? Kwam ze klaar? En voor de allerbelangrijkste vraag, dook hij haar verleden in; Wie is de dader? Het is erg goed dat Glastra van Loon dit beschrijft, want het geeft precies weer hoe een mens zal denken. Daarmee bedoel ik dat in de realiteit je je deze vragen waarschijnlijk ook zal afvragen. In het boek wordt ook aandacht aan het verleden besteed. De helft van de hoofdstukken is een terugkijk op het verleden. Ik vind deze afwisseling erg goed, omdat je de karakters in het boek steeds beter leert kennen, en daardoor kan je ook steeds beter bedenken wie de vader kan zijn. Ik heb meerdere keren gedacht: “Ja, die is het!” Maar dan bleek dat helemaal niet zo te zijn. Het boek is dus totaal niet voorspellend en dat is wel heel erg leuk. Op een dag ging het goed fout, Armin was samen met Bo op vakantie in Ameland. Als hij de inmiddels 14-jarige Bo ’s morgens in bed aantreft met een meisje, krijgen vader en “zoon” voor het eerst ruzie. Armin, die nog dronken is van de nacht ervoor schreeuwt dat hij zijn vader niet is. “Hoor je dat? Ik ben je vader niet, je vader is een een of andere rokken jager die vast ook al op zijn 14 kleine meisjes aan het neuken was.” (H40, P214)Hij kon niet geloven dat hij het gezegd had, maar toch was hij opgelucht dat het eruit was, volgens mij. Dit stukje greep mij erg aan, omdat het heel direct eruit komt, en het erg aangrijpend is om dan te lezen hoe Bo er vervolgens op reageert. “ Wat is dat voor een onzin?!?” En vervolgens slaat Bo op zijn vader in. De woede en het verdriet maakt hem agressief. Ik vind dit stuk echt heel zielig, en ook de manier waarop Bo er mee wordt geconfronteerd; erg direct. Zo had het niet gemoeten. Verder staan er in het boek ook hele informatieve punten, zoals het stuk over dat wereldwijd een op de tien kinderen niet verwekt is door de man waarvan men dat aanneemt. (H23, P121) Dan is dus een op de tien mannen die je met een kind ziet lopen, niet de echte vader, zonder dat hij het weet. Dat is toch verschrikkelijk veel? Verder wordt er ook gezegd dat uit onderzoek blijkt dat men veel vaker zegt dat het kind op de vader lijk dan op de moeder. Onbewust probeert men de vader zo gerust te stellen. (H28, P146) Hierdoor wordt het boek veel realistischer, vind ik. Toch zijn er ook minder geloofwaardiger stukken. Zoals het feit, waardoor Armin erachter komt wie de vader dan is. Hij vindt namelijk een briefje waarop staat; “Ik ben zwanger, M.” (H41, P222) Maar hoe kon Monika weten dat het kind niet van Armin was, maar van die andere man? Ze wist toch niet toen al dat Armin onvruchtbaar was? En qua datum kon het ook niet, want ze hadden het op dezelfde dag nog met elkaar gedaan. Dus hoe kan dat? Maar deze punten vervagen snel door het snelle doorlezen en de grote indruk van de rest van het verhaal. Ik vind het boek zeker het lezen waard. Als je er eenmaal mee begint, kan je onmogelijk stoppen. Het is vooral aan te raden voor mensen die geintereseerd zijn in het soort problemen die je in het dagelijks leven, zonder dat je het weet, kan tegen komen. Het is een mooie psychologische roman, die je allerlei feitjes laat zien over deze ziekte en hoe je ermee om moet gaan. En ook welke problemen het met zich mee neemt. Schrijver :Glastra van Loon, Karel
Titel :Passievrucht, De
Jaar van uitgave :1999
Bron :De Standaard
Publicatiedatum :25-10-1999
Recensent :Eva Berghmans
Recensietitel :De passievrucht pleidooi voor romantiek Met de bekroning van De passievrucht koos de jury van de Generale Bank Literatuurprijs gisteren voor klassiek vakmanschap, voor een goed geschreven roman met een stevige plot, uitgewerkte en geloofwaardige karakters, ruimte voor uitweidingen en wetenswaardigheden en de nodige dosis humor. De zes genomineerden zaten broederlijk samen aan tafel in De Plantage, het praatprogramma van Hanneke Groenteman waarin de winnaar bekendgemaakt werd, en beklemtoonden dat ze "een prettig gezelschap" vormden. Oscar van den Boogaard, die alle genomineerde boeken gelezen had, voelde zelfs een "sterke verbondenheid" met de overige auteurs. Het moet gezegd: juryvoorzitter Aad Nuis sloeg de nagel op de kop toen hij met "allemaal fruit dat zeer eetbaar is" reageerde op het clichématige "appelen en peren vergelijken" waarmee Groenteman de shortlist typeerde. Het juryrapport roemde De passievrucht omdat het, hoewel intrige, thematiek en structuur verre van eenvoudig zijn, toch een "opmerkelijk licht" boek is. Nog volgens de jury "pakt het boek op elke bladzijde, het ontroert zonder ergens te vervallen in goedkoop sentiment". De roman werd verder geprezen omdat de karakters met psychologische fijnzinnigheid getekend zijn. Ook de jongerenjury was zodanig onder de indruk van de karaktertekening in het boek dat ze unaniem koos voor De passievrucht. Was Karel Glastra van Loon duidelijk al erg blij met de appreciatie van de jongerenjury, toen hij een tweede keer in de prijzen viel, stond hij zowaar te trillen op zijn benen. Karel Glastra van Loon (1962) is naast schrijver ook journalist. Hij werkt mee aan het VPRO-actualiteitenprogramma Lopende zaken. Hij heeft al enkele non-fictiewerken op zijn palmares. Samen met zijn vrouw Karin Kuiper schreef hij Herman, de biografie van een genetisch gemanipuleerde stier (1995) en hij werkte mee aan Atlas van de macht (1998), een initiatief van de Nederlandse Socialistische partij dat de economische netwerken in kaart brengt. Dat die partij hem na aan het hart ligt, blijkt ook uit het boek De Poppe methode dat hij wijdde aan de socialistische "milieu-detective van Nederland, Remi Poppe". Geëngageerd In 1998 verscheen Glastra van Loons eerste literaire werk, de verhalenbundel Vannacht is de wereld gek geworden. De bundel werd genomineerd voor de ECI-prijs voor Schrijvers van Nu en het verhaal "De liefde komt altijd te laat" werd bekroond met de Rabobank Lenteprijs voor Literatuur. Glastra van Loon noemt zichzelf een "voorstander van de geëngageerde journalistiek", een positie die hij niet alleen in zijn journalistiek maar ook in zijn literair werk inneemt. De passievrucht is niet alleen een meeslepend verslag van de zoektocht naar de biologische vader, maar heeft ook trekken van een wetenschappelijk, (socio)biologisch traktaat én van een lichtvoetig essay voor de kenbaarheid van de werkelijkheid waarin wij leven. Zelfs dingen die je als onomstotelijk vaststaand beschouwt, zoals het vaderschap van je zoon, hoeven niet te zijn wat ze lijken. Ontroerende passages over de vader-zoonrelatie en oprecht romantische herinneringen aan de inmiddels overleden vrouw én moeder worden afgewisseld met weetjes over zaadcellen en overspel en filosofisch-wetenschappelijke discussies, bijvoorbeeld over de evolutietheorie. Het boek is spannend, vlot geschreven en gaat onmerkbaar over van het ene genre op het andere. Het is een adequate reactie op de "eendimensionaliteit" van de jongste generatie Nederlandse schrijvers waartegen Glastra van Loon in interviews wel eens van leer trekt. Zelf beweert hij geïnspireerd te zijn door de literatuur van het einde van de vorige eeuw, "toen de wereld nog echt onderzocht werd" en omschrijft hij De passievrucht als "een pleidooi voor romantiek". 1) Recensie nummer 1, alinea 2 regel 3-5. ‘Het boek staat bekend als een roman, maar het had ook best een detective kunnen noemen, omdat Armin, de hoofdpersoon, als een detective te werk gaat.’ Hier zit wel een beetje een kern van waarheid in. Maar een detective gaat meer over echte detective’s volgens mij. En wat er hier ook al wordt gezegd ‘hij gaat als een detective te werk’ dus dan is hij geen echte detective. 2) Recensie nummer 1, alinea 3, regel 12-13. ‘Daarmee bedoel ik dat in de realiteit je je deze vragen waarschijnlijk ook zal afvragen’ Hier ben ik het helemaal mee eens. Alleen als je het boek al leest vraag je je dezelfde vragen wel af. Niet of ze klaarkwam natuurlijk, want dat maakt voor de lezer niet uit. Maar vragen zoals ‘waar was ze?’ en ‘Waarom?’ die kwamen ook wel in mij op. Dus als je nagaat dat het in het echt is, zul je je waarschijnlijk wel al die vragen afvragen lijkt mij. 3) Recensie nummer 1, alinea 4, regel 5., ‘Het boek is dus totaal niet voorspellend en dat is wel heel erg leuk.’ Hier ben ik het niet helemaal mee eens. Het is inderdaad niet erg voorspellend maar sommige dingen kon je wel weten. Zoals dat zijn vriend zo zou reageren over dat hij tegen een man wou zeggen dat ie de vader was (hij was er al zeker van dacht hij). Want als je dat zegt kan het inderdaad zijn dat hij het ouderschap op wilde eisen. 4) Recensie 2, regel 17-18. ‘Zij was instrument van haar moeder en zij is instrument van haar man.’ Daar ben ik het niet helemaal mee eens want ze was er zelf bij. Ze kon altijd eerder stoppen met de relatie. Ze had bijvoorbeeld gewoon op zichzelf kunnen gaan wonen. 5) Recensie 2, regel 32-33. Er wordt gezegd dat de erotiek zo humoristisch is beschreven. Ik ben het daar helemaal mee eens want het is ook zeker lachwekkend om te lezen. Het is wel grof, maar ook grappig. Recensies ‘Turks Fruit’ Schrijver :Jan Wolkers

Titel :Turks Fruit
Jaar van uitgave :1969
Bron :Elsevier
Publicatiedatum :29-11-1969
Recensent :Nel Noordzij
Recensietitel :Ruw verdrietige weergave van een afgewezen liefde. Turks Fruit van jan Wolkers staat geheel in het licht van de verdrongen tederheid. Dat is geen theoretische conclusie, maar een zich uit het boek zelf naar voren dringend feit. Het is een ruw-verdrietig verslag van een liefde (compleet met huwelijk) die werd afgewezen en een wanhopig zoeken naar, en tegelijk vinden (?) van de oorzaken van de mislukking. Tragisch blijkt (maar pas na doorlezen blijkt de tragiek) hoezeer de hoofdpersoon, die hier de echtgenoot is, zijn onmacht tot genuanceerder, misschien voor hem gevaarlijker contact met zijn vrouw te komen, ontwijkt door alle nadruk te leggen op de enige vorm waarin dat hij zich niet bedreigd voelt, namelijk zijn mannelijke potentie. Bovendien tracht hij in dit krachts vertoon en bezig-zijn zichzelf forcerend wijs te maken, dat alles "goed is", en dat hij inderdaad bezig is. Dat is hij niet! De tussenliggende schakeringen, de sensitief te beluisteren berichtgevingen over de relatie worden omgezet in het artistieke werk van de beeldhouwer, niet be- en geleefd in het persoonlijk contact. Met andere woorden: de echtgenoot projecteert zijn eigen handhavingskoppigheid (en helaas daarmee zijn vergissing) simpelweg in zijn partner, zonder er achter te komen, dat hij het mooie, zo verschrikkelijk onzeker van zichzelf zijnde meisje, met wie hij trouwde, uitsluitend heeft benaderd in het vlak van een niet te stuiten seksualiteit. Op het moment dat de lezer gaat begrijpen, dat de echtgenoot al even noodgedwongen heerszuchtig du haut de sa grandeur met zijn vrouw omsprong als zijn (uiteraard vanwege de moeder op haar wijze deed, voorvoelt men al dat het meisje het niet zal "halen". Zijn ontroeringen spelen zich altijd buiten haar om af, wel via haar, maar nimmer tot haar zelf gericht. Zij was instrument van haar moeder en zij is instrument van haar man; een trieste herhaling, waaraan zij niet meer kan ontkomen, ook al tracht zij zich eraan te onttrekken. Wolkers geeft dit proces grandioos weer; men ziet het bloeiende, maar dodelijk gefrustreerd meisje Olga, dat nog slaapt met haar duim in haar mond, langzaam ten onder gaan aan haar geloof dat zij liefde kan afkopen door zich dan ook maar op de sexualiteit te laten concentreren: datzelfde geloof dat haar keuzeblind maakt ten opzichte van mannen die niet gestoord zijn door een eigen onverwerkt verdriet. Wat de kunstenaar-echtgenoot in haar treft, is steeds weer haar kinderlijke ongewapendheid, en omdat hij die krachtdadig in zichzelf moet onderdrukken, tracht hij haar te wapenen met zijn eigen afweersysteem: heftige, agressie seksualiteit. Overgave en macht versmelten daarin soms op droevige wijze tot zulke tijdelijke opluchtingen, dat het meest oncreatieve van de mens, namelijk de herhaling, (volstrekt zonder zelfreflectie) middel en doel tegelijk worden. Ik heb een tijdlang gedacht, dat kunstenaars (de echte!) geen bijlessen dienden tegeven aan studenten in LEVEN die toch onwillig en lui bleken te zijn, maar een boek als Turks Fruit moet er toch maar ingestampt. Ik ga even mee met de eerste confrontatie. Kijk, er komt een overweldigende verzameling directe seksuele business in het boek voor, in onverbloemd Nederlands. dat werkt aanvankelijk nog al op de lachspieren omdat, als er geen ruimte meer gelaten wordt aan de fantasie van de lezer, zijn eigen voorkeuren en voorstellingen, het toekijken altijd iets geinigs krijgt en er is niets zo schadelijk voor de erotiek als de humor. Maar geleidelijk aan blijkt dat Wolkers in de manier waarop hij de seksuele gebeurtenissen beschrijft die humor zelf zodanig invoerde dat de lezer begint te beseffen, dat het om een allesvernietigend handhavingsproces in de echtgenoot zelf gaat. dan valt er niets meer te lachen en van ergeren kan geen sprake zijn. De mooie Olga zal sterven, nadat zij in haar buik ziek geworden is, maar al helemaal omdat zij een hersentumor krijgt, waarvan de "wortels" niet weggenomen kunnen worden. Wolkers speelt niet met de symboliek, maar die is toch aanwezig. En dat de echtgenoot meent vanuit zijn standpunt: schuldeloos te zijn omdat hij de achtergebleven, treurende partij is, verbaast geen moment, maar er is geen ontkennen meer aan dat hij zoals hij ongewild Olga vernietigde, allang voordat hij haar kende, zichzelf heeft vernietigd. En dat is zijn wanhoop. Opvallend is nog - het boek heet Turks fruit, het enige wat zo zacht is, dat Olga het tot zich kon nemen op haar ziekbed. Het is tegelijk het zachte waar beiden in hun relatie nimmer aan toe zijn gekomen, het zij dan via de omweg van muziek, dieren en de kunst. 1) Recensie nummer 1, alinea 1, regel 3-4. ‘De gebeurtenissen zijn vaak onverwacht, zoals het plotselinge vertrek van Olga.’ Daar heeft hij wel gelijk in. Het is inderdaad onverwacht. Er gebeuren in dit boek wel vaker dingen erg onverwacht. Dat zijn piemel bijvoorbeeld vast zat in zijn gulp. Die dingen verwacht je gewoon echt niet. 2) Recensie nummer 1, alinea 2, regel 1-2. ‘Er gebeuren veel voor mij niet herkenbare dingen in het verhaal, zoals de seks met veel verschillende mensen, wat een beetje vervreemdend aandoet.’ Ik ben het hier half mee eens. Voor mij is het ook niet herkenbaar dat je seks hebt met zoveel verschillende mensen. Maar het is niet vreemd vind ik. Je hoort genoeg verhalen van mensen die dat wel doen dus dan vind ik het in een boek niet ineens heel vreemd, dat zou ook niet logisch zijn. 3) Recensie nummer 1, alinea 3, regel 2-3. ‘Door de directe en scherpe sfeerbeschrijving kon ik alles echt “voor me zien.”’. Hier ben ik het wel mee eens, ik kon het ook goed voor me zien. De ik-persoon beschrijft precies wat hij ziet en voelt. Dat is erg goed om je beter in te kunnen leven. Daar wordt het verhaal ook realistischer van vind ik.