Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2021
• 376 pagina's
• Uitgeverij: Ambo Anthos

Flaptekst

Eerste zin

Wanneer ze met hem klaar is, reikt ze naar haar iPhone, alsof het een pakje sigaretten is. Het apparaat, aangelijnd op het nachtkastje, had tijdens de daad al om haar aandacht gevraagd. Ze probeert de telefoon los te koppelen. Haar rechterborst hangt nu net boven zijn hoofd.

Samenvatting

Coïtus (hoofdstuk 1-4)
De (roodharige!) universitair hoofdocent familierecht Philip Wachtman (45) heeft al een jarenlange relatie met een oud-studente Freya. Ze wil graag kinderen, maar het lukt niet. Freya de Koning is stemactrice en verdient veel geld met het inspreken van filmpjes over het kinderidool Felicity.

Philip schreef jaren geleden zijn proefschrift  waarin hij aangaf dat een  zaaddonor absolute anonimiteit moest krijgen. Er is recent echter een vonnis van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, dat stelt dat alle KID-kinderen het recht krijgen, ook met terugwerkende kracht, te weten wie hun  vader is (de Zaak-Rasmussen). 
Philip wordt na zijn werkcollege lastig gevallen door de (roodharige) studente Vera Hartog (22), die wil dat hij haar scriptie begeleidt over de zaak Rasmussen. Hij weigert. 
Bij de vakgroep-vergadering daarna ontmoeten we professor Niemantsverdriet "een ouwe zak", een enge collega, de hielen likkende Maaik Dammers en de grijze 'muis' , secretaresse Miriam Sterck. Van dat stel word je niet vrolijk. Het gaat er in zo'n vergadering erg formeel aan toe. Niemantsverdiet deelt mee dat hij binnen enkele maanden zal stoppen. Zijn positie wordt vacant. Philip wil wel in aanmerking komen hem op te volgen.

Verhaal I van Freya. (tegen de twee agenten) 
Ze is stemactrice bij het inspreken van Felicityfilmpjers. Ze had eerst op de toneelschool gezeten, maar er was iets tijdens   een voorstelling gebeurd, waardoor ze haar opleiding had afgebroken.  Ze ging rechten studeren en ontmoette daar Philip. Ze was onder de indruk van zijn colleges en ze kregen een relatie. 
Ze vertelt ook dat ze laatst bij een optreden als Felicity  door een klein ventje uit het publiek in verlegenheid werd gebracht. Ze stortte mentaal in en moest door Philip worden opgehaald. 

Ovulatie ( 5-9)
Philip leest het arrest in de zaak-Rasmussen. Hij is het er helemaal niet mee eens. In de middagpauze ontmoet hij een bevriende Vlaamse arts Jan Dumortier. Die runt een spermabank. 
Met Freya bezoekt Philip een arts om voor een IVF-behandeling in aanmerking te komen. Maar in het gesprek geeft hij aan dat hij niet bereid is zijn zaad te laten testen. De schuld van de onvruchtbaarheid in hun relatie legt hij bij Freya. Die is woedend.

Prof Niemantsverdriet staat graag in de publiciteit op tv. Hij schuift daarvoor graag Philip opzij. De andere collega Dammers moet een klacht behandelen van Vera die Philip heeft aangeklaagd, omdat hij haar scriptie niet wil begeleiden.

Freya die instort bij een act met Felicity waarbij een jongetje haar doorziet, wordt opgehaald door Philip. De seks daarna loopt op niets uit. In zo'n gemoedstoestand gaat Philip altijd naar zijn kliniek in Buiksloot (het masturbarium) waar hij na het zien van een door hem geliefde pornofilm zijn zaad loost in een potje en doneert aan de spermabank. 

Verhaal II van Freya. (tegen de twee agenten) 
Eerst houdt Freya een verslag over seks en ze vertelt dat ze er eigenlijk niet zo van houdt. Ze  bekritiseert ook Philip op dat gebied. Hij had haar altijd verweten dat ze samen waren gaan wonen, omdat ze een schijnzwangerschap had gehad. Dan komt het verhaal over haar optreden bij het afstuderen. Ze had een rol in "Who 's afraid of Virginia Woolf". Na een scene werd ze in de coulissen aangerand door een macho-acteur Berend. Daarna wist ze haar tekst niet meer. In de media werd plankenkoorts  gesuggereerd. 
Bij de verjaardag van een kind van haar vriendin Andromeda ontmoet ze die nare kerel weer en meteen is ze weer van slag. Haar minder getalenteerde vriendin Andromeda gaat nu de rol vertolken van de hoofdrol spelende vrouw in "Who 's Afraid." 

Bevruchting (10-14)
De enge collega Dammers komt op de kamer van Philip om hem te vertellen dat hij in zijn het proefschrift plagiaat heeft geconstateerd. Ze krijgen weer ruzie. Philip weet dat Dammers in de sollicitatiecommissie zit om hun  hoogleraar te vervangen. Dammers doet nota bene zelf ook mee.
Bij een personeelsuitje bezoeken ze de bouw van de metrolijn en daar leidt de studente Vera Hartog het stel rond. Het sollicitatiegesprek voor het hoogleraarschap wordt een farce en Philip begrijpt dat er geen eer voor hem te behalen valt.
Vera begint Philip lastig te vallen met informatie over een eventueel donorschap van Philip met betrekking tot haarzelf. Ze eist te weten te komen wie haar vader is. Eigenlijk is ze Philip steeds aan het stalken.
Op een ongebruikelijke en ongehoorde manier hoort Wachtman dat zijn collega Dammers wordt aangesteld als hoogleraar. Philip is duidelijk persona non grata op de faculteit. Zijn toevlucht is weer het masturbarium Philip heeft uitgerekend dat er al 411 kinderen op deze aardbodem rondlopen die geboren zijn uit zijn zaad.

Verhaal III van Freya. (tegen de twee agenten) 
Freya vertelt verder hoe ze Vera heeft ontmoet. Er is een nieuwe voorstelling van "Who 's afraid..." waarin Andromeda de hoofdrol speelt. Die speelt overigens niet zo goed. Na afloop ontmoet Freya de arrogante Berend weer. Ze maakt hem toch een beetje bang met de mededeling dat ze alsnog aangifte tegen hem kan doen, daarbij verwijzend naar de recente ophef rondom  #metoo. Hij druipt af. Andromeda vertelt Freya dat ze zwanger is van de vierde en vraagt of ze af en toe stand-in wil zijn voor haar.
Freya en Philip gaan snel weg. Bij de garderobe staat Vera Hartog. Later merkt Freya dat die een brief in haar jaszak heeft gestopt.

Innesteling (15-19)
Op een jaarlijks 'roodharigenfestival' ontmoet Philip een oude vriendin. Die denkt dat hij zelf roodharige kinderen heeft. Plotseling duikt de stalkende Vera weer op. De vriendin denkt dat Vera zijn oudste dochter is.

Dammers houdt bij het afscheid van Niemantsverdriet een onbehoorlijke toespraak over zijn voorganger; wat een eikel is die man toch. 
Vera heeft weer een nieuwe klacht ingediend bij de universiteit, nu over seksuele intimidatie van Philip die nota bene op haar verzoek een kop koffie met haar ging drinken. Het is een onbetrouwbaar meisje. Philip was al eerder gestraft voor het drinken van koffie met een studente. Deze zaak wordt weer aangepakt om hem verder in de shit te helpen.  Hij kan zich nauwelijks verweren en Vera is niet bij de behandeling aanwezig. 
Na een nieuwe zaadstorting heeft Philip een gesprek met zijn vriend Dumortier. Die zegt dat Vera het hem ook lastig maakt. Ze wil allerlei informatie over de donoren. Ook lekt uit dat ze leukemie  heeft en een stamceldonor zoekt om haar te genezen. Dat zou Philip kunnen zijn.

Verhaal IV van Freya. (tegen de twee agenten) 
Wanneer Freya de kinderen van Andromeda van school ophaalt, vindt ze de brief van Vera Hartog in haar jaszak.
[ Beste Freya de Koning, je kent me niet, maar ik zou je graag in vertrouwen willen nemen. Ik moet je namelijk iets vertellen over je man, Philip Wachtman. Wil je met me afspreken? Het heeft een beetje haast en het is belangrijk dat je niemand over onze ontmoeting vertelt, zeker Philip niet.]
In een café vertelt Vera dat ze denkt dat Philip haar vader is. Het donorschap van Philip is volkomen onbekend bij Freya. Vera zegt dat haar moeder destijds behandeld is in de kliniek van Jan Dumortier.

Bevalling (20-24) 
In de Efteling wordt een nieuwe attractie geopend van Felicity. Freya moet die openen door van een tokkelbaan af te gaan. Ze durft dat nauwelijks, maar daarna confronteert ze Philip met het geheim van zijn donorschap dat hij altijd voor haar verborgen had gehouden. Ze is woedend.

Personages

Professor Niemantsverdriet

Niemantsverdriet is een aan zijn pensioen toe zijnde hoogleraar. Hij doet weinig, maar is gek op publiciteit. Hoewel Philip meer weet van de donorproblematiek, gaat de prof bij de tv-talkshows zitten. Hij is de promotor van Philip, maar hij speelt een verraderlijke rol in de sollicitatie van Philip. Daardoor wordt Dammers zijn opvolger, een man die nota bene in de sollicitatiecommissie zat. Die procedurele fout mag blijkbaar bij de rechtenfaculteit ! Niemantsverdriet eindigt gelukkig nog wel in een rolstoel na een val op zijn knie..

Maaik Dammers

Wat een enge collega, een echte "matennaaier" is deze Maaik Dammers. Philip noemt hem met een scheldwoord "bruinhemd". (NSB'er ) Hij zit in de sollicitatiecommissie voor de functie van hoogleraar en solliciteert zelf mee. Zijn benoeming is dan ook doorgestoken kaart. Overigens slecht geregeld bij een faculteit in de rechten. Later staat Dammers ook nog aan de basis van het gesprek over seksuele intimidatie en ook daar is de procedure heel zwak. Philip wordt voor drie maanden geschorst.

Vera Hartog

Vera is 22 jaar en maakt het dagelijks leven van veel mensen moeilijk. Ze stalkt niet alleen Philip (ze denkt en wil bewijzen dat hij haar biologische vader is ), sperma-arts Jan Dumortier en ook een kankerspecialist in het Anthonie van leeuwenhoekziekenhuis, want ze beweert dat ze leukemie heeft en een stamceltherapie moet ondergaan. Philip wil onder druk van Freya wel doneren. Maar Jan Dumortier heeft haar gangen laten nagaan en weet dat ze zeker geen leukemie heeft. Ze is min of meer ziek in haar hoofd en gelooft daarnaast in allerlei complottheorieën. Ze wordt zelfs enige tijd opgenomen. In de epiloog komt ze naar de musicalvoorstelling van Freya als Felicity. Dankzij goed werkende medicijnen is ze opgeknapt. Ze is weer goed met haar ouders.

Freya de Koning

Freya (39) is zeker geen 'flat charakter". Ze is de partner van Philip. Als studente was ze verliefd op hem geworden en ze waren gaan samenwonen, toen ze een schijnzwangerschap had gekregen. Ze wil namelijk dolgraag een kind. Ze is bij de toneelopleiding geflopt, omdat ze bij de voorstelling van "Who 's Afraid of Virginia Woolf" een inzinking had gekregen. Niet zo gek omdat ze tussen twee bedrijven door in de coulissen wordt aangerand door een collega-toneelspeler Berend. Naar buiten was gebracht dat ze destijds plankenkoorts had. Haar loopbaan werd succesvol, toen ze als stemactrice de populaire stripfiguur Felicity ging inspreken. In haar eigen hoofdstukken vertelt Freya o.a. over haar seksleven. Philip was geen geweldige minnaar en eigenlijk vindt ze seks helemaal niet leuk. Maar ze wil zo graag zwanger worden. Ze wordt ingelicht over het zaaddonorschap van Philip door de gevaarlijke Vera. Ze is ontzettend boos dat hij dat voor haar geheim heeft gehouden. Ze stuurt Vera min of meer op hem af. Is ze mede schuldig aan de dood van Philip? Ze vertelt het niet aan de twee agenten die haar ondervragen. Het leven lacht haar toe: ze is zwanger (met zaad van Philip) en is de ster in de kindermusical van Felicity. Bovendien heeft ze geleerd hoe ze arrogante macho's als Berend voortaan moet aanpakken.

Philip Wachtman

Philip is 45 jaar en universitair hoofddocent. Hij is ooit gepromoveerd met een studie over de anonimiteit van het donorschap. Niemantsverdriet was toen zijn promotor. Hij kon goed lesgeven, schreef veel artikelen over zijn promotieonderwerp en zat ook wel voor de tv. Hij ontmoette zijn studente Freya en ze werden verliefd op elkaar. Toen ze schijnzwanger was zijn ze gaan samenwonen. Philip takelt af, wordt kaler en onaantrekkelijker. Zijn baan versloft hij min of meer en hij wordt voorbijgestreefd door de hielenlikker Dammers. Dat kan hij maar moeilijk verdragen. Wanneer Philip tegen problemen aanloopt (ruzies met Freya, tegenslag op zijn werk, hem wordt verboden mondelinge tentamens af te nemen omdat hij een keer met een studente koffie was gaan drinken) spoedt hij zich naar de kliniek om een dosis zaad te produceren, waarmee hij weer kinderen op de wereld kan zetten. Dat parallelle leven houdt hij geheim voor partner Freya. Zijn leven neemt een wending wanneer het Europese hof de klager Rasmussen geluk geeft. De donorkinderen mogen de identiteit van hun biologische vader opvragen. Philip is daar altijd tegen geweest. Hij loopt in de val bij Vera , die beweert dat hij haar vader is. Het verhaal wordt nog schrijnender wanneer hij van zijn vriend Dumortier hoort dat zijn zaad nooit werd opgevraagd, omdat zijn donorpaspoort wensouders had afgeschrikt. Zijn leven eindigt op het pas geopende metrostation van de Noord/Zuidlijn. Maar de vraag blijft of hij voor de metro gesprongen of geduwd is.

Quotes

"‘Goedemiddag. Wat fijn dat jullie er weer allemaal zijn.’ Wachtman voelt dat het begin goed gaat, hij zuigt de energie uit de collegezaal op, maakt zich ervan meester. De eerste zinnen, het eerste contact, het is zo belangrijk. ‘Heeft iedereen de presentielijst getekend? Als het goed is hebben jullie voor vandaag de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting bestudeerd.’ Hij pauzeert, schijnbaar om zijn studenten te laten bevestigen dat ze de stof hebben geleerd, maar hij weet, na ruim twee decennia onderwijs, dat geen student het in zijn hoofd zal halen. ‘Kan iemand mij vertellen waarom de Wet donorgegevens is ingevoerd?’" Bladzijde 18

"Wat ik weet, is dat Philip een totaal ander persoon bleek te zijn dan degene die ik veertien jaar geleden leerde kennen. Hij bleek een ander leven te hebben, een parallel universum, een bestaan dat hij al die jaren voor mij verborgen heeft gehouden. Als ik terugkijk, met de kennis van nu, zie ik wel aanwijzingen, patronen die erin waren gesleten die eigenlijk heel raar waren, maar dat is allemaal makkelijk praten met wijsheid achteraf" Bladzijde 26

"Het ligt echt niet aan mij.’ Wachtman kijkt naar het systeemplafond, handen stevig tegen zijn borst. ‘In circa vijfentwintig procent van de gevallen is de oorzaak gelegen in zwak zaad van de man.’ Wachtman en zwak zaad: een belachelijk idee. Wie denkt hij wel niet dat hij is? Dumortier kende deze arts niet eens. Wachtman bestudeert zijn net iets te knappe gezicht. Dit is geen arts met een reputatie onder zijn vakbroeders. Dan zegt hij: ‘De kans is dus vijfenzeventig procent dat het aan haar ligt.’ Hij wijst met zijn duim naar Freya, zonder haar aan te kijken. ‘Philip, doe niet zo flauw! We hadden een afspraak.’ ‘We willen eerst graag andere oorzaken uitsluiten,’ zegt de arts" Bladzijde 41

"Het is statistisch onmogelijk. Ik heb zoveel zaad gedoneerd. Was er iets mis mee?’ ‘Er is niets mis met uw zaad.’ ‘Hoe is dat dan mogelijk?’ Hij gebaart woest met zijn arm. ‘Je hebt altijd gezegd dat ik 411 kinderen had.’ ‘Dat heb ik nooit gezegd. Het is uw eigen rekensom. Zat gewoon in uwe kop. Ik heb nooit gezegd dat ge kinderen had. Allez. Ik begrijp dat ge kwaad zijt." Bladzijde 156

"Maakt het uit of Philip is gesprongen of geduwd? Heb ik hem over de rand geduwd? Heeft Vera dat gedaan? Of hebben we het samen gedaan? Ik wist dat Dumortier het hem zou vertellen; dat geen wensouder hem had uitgekozen, dat zijn levenswerk door niemand werd gewaardeerd, dat zijn offer van al die jaren nog gewoon in de stikstoftank zat. Philip was te eerlijk geweest tegenover zijn kinderen. Zo eerlijk dat ze nooit het levenslicht hebben gezien" Bladzijde 162

Thematiek

De problematiek van het anonieme donorschap

De kern van het verhaal is de tweestrijd die in Europa is ontstaan na een vonnis van het Europese Hof dat de anonimiteit van zaaddonors betreft. de deel Rasmussen had een aanklacht ingediend omdat hij wilde weten wie zijn biologische vader was. Het Hof stelde hem in het gelijk en dat vonnis kon ook met terugwerkende kracht worden. Philip Wachtman is daar een fel tegenstander van, omdat hij in zijn promotie-opdracht juist gepleit had voor de volstrekte anonimiteit van de zaaddonoren. Zou je dat afschaffen, dan zouden er nog maar weinig mannen bereid zijn om hun zaad te doneren. de confrontatie met hun nazaten zou dan grote consequenties kunnen hebben. In zijn colleges gaat hij daarom nogal te keer met betrekking tot de zaak Rasmussen. Studente Vera Hartog trekt echter haar eigen plan en wil haar scriptie laten geleiden door Philip. Ze is net als hij roodharig en ze vermoedt dat ze een kind van hem is. Het leidt tot ongewenst stalkgedrag, onsportieve aanklachten en onbetrouwbare procedures op de Amsterdamse faculteit in het familierecht. Philip wordt eigenlijk uitgerangeerd : in zijn werkkring, thuis en later ook in zijn hobby van het zaad doneren. Dat moet een grote desillusie zijn geweest voor hem.

Motieven

Wraak

Dit motief wordt door Freya genoemd tegenover de twee agenten die haar ondervragen. Heeft het geheim van Philip ervoor gezorgd dat ze wraak op hem wil nemen of heeft zij of Vera Philip voor de metro geduwd?

Moord of zelfmoord

Philip is onder de metro terecht gekomen. De grote vraag voor de lezer blijft of Philip zelf voor de metrotrein is gesprongen of dat Vera hem geduwd heeft.

Geheim

Philip heeft jarenlang voor Freya verzwegen dat hij zijn zaad doneerde op de Amsterdamse kliniek Willendorf, waar zijn vriend Dumortier de scepter zwaaide. Ze neemt hem dat zeer kwalijk. Jan Dumortier heeft al die tijd geheim gehouden dat er nooit iemand van het zaad van Philip Wachtman gebruik heeft willen maken.

Aanranding

Freya is toen ze op de toneelschool zat bij een voorstelling van "Who 's Afraid of Virginia Woolf" in de coulissen door een collega-toneelspeler Berend aangerand. Dat ongewenste seksuele contact maakte haar zo van streek dat ze in de scène erna haar tekst vergeten was. In de publiciteit kwam dat ze een ernstige vorm van plankenkoorts had. Dat was het einde van haar toneelloopbaan.

Stalken

Vera Hartog heeft er een gewoonte van gemaakt om mensen te stalken: Philip is er één van, maar ook de arts Dumortier, en een behandelend kankerspecialist van het Anthony van Leeuwenhoekziekenhuis. het is een ziekelijk trekje van haar. Ze dient ook steeds tegen diverse mensen klachten in.

Seksualiteit

In Freya's eigen verhaal klinkt wel door hoe ze over seksualiteit denkt. Ze houdt niet van seks, maar ze wil wel graag zwanger worden. Ook van Philip kom je wel te weten hoe hij over seks denkt. Hij kan Freya vaak niet tot een orgasme brengen. Het is soms de basis dat hij weer het huis uit vlucht na een ruzie en dat hij zijn heil zoekt in de kliniek waar hij na zien van pornofilms zijn zaad kan lozen.

Escapisme

Philip zoekt zijn uitvluchten uit zijn dagelijkse bestaan in de donorkliniek van zijn vriend Dumortier. Hij denkt dat hij op die manier al meer dan 400 nakomelingen heeft gekregen.

Beroepsproblemen

De situatie in de vakgroep Familierecht is erg ongezond. Er is een bijna dode hoogleraar, met een oude secretaresse en een heel enge collega van Philip, de matennaaier Dammers. Dat is een hielenlikker die het zo ver schopt dat hij na een vuige selectieprocedure zijn baas opvolgt. De onderlinge sfeer tussen Dammers en Wachtman is volkomen verziekt en Dammers draait hem nog een loer door de klacht van Vera Hartog serieus te nemen en Wachtman nog eens drie maanden te schorsen.

Leugens en bedrog

De Vlaamse arts Jan Dumortier moet aan het einde van het verhaal met de billen bloot. De directeur van de kliniek heeft met zijn eigen zaad ook nakomelingen verwekt. De Volkskrant publiceert een interview dat eigenlijk de sluiting van de kliniek als gevolg heeft. (Die geschiedenis doet denken aan de recente geschiedenis van dokter Karbaat in de Nederlandse werkelijkheid. Ook die sperma-arts maakte met zijn eigen zaad veel kinderen bij wensouders.) Maar ook Vera heeft een leugenachtig gedrag. dat onthult Jan Dumortier aan het einde van de roman. Ze bleef valse aanklachten indienen tegen Wachtman en artsen. Eigenlijk was ze ziek in haar hoofd.

Desillusie

Het leven van Philip is uiteindelijk een grote desillusie geworden. Als beloftevol docent met fascinerende colleges wordt hij volkomen uitgerangeerd op de universiteit. Hij wordt gepasseerd door zijn enge collega Dammers bij de benoeming tot hoogleraar. Hij wordt later ook nog eens drie maanden geschorst. Het gaat slecht in zijn relatie met Freya, zeker wanneer hij weigert zijn zaad te laten testen en zij achter zijn geheim komt. Vera Hartog zorgt voor verder verval van zijn status door aanklacht na aanklacht in te dienen. Maar de grootste klap voor Philip Wachtman is dat er nooit iemand van zijn zaad gebruik heeft willen maken, terwijl hij dacht dat hij meer dan 400 nakomelingen op de wereld had gezet. Het is daarom niet ondenkbaar dat Philip zelf voor de metro is gesprongen.

Vatersuchmotiv

Vera's verhaal is ene klassiek voorbeeld van het Vatersuchmotiv. Mensen zijn altijd op zoek naar hun biologische ouders. Dat motief kun je in de literatuur al terug zien in de Middeleeuwse abele spelen. (Esmoreit) Het is het bekendste queestemotief.

Motto

"Pater semper incertus est "
-Romeins rechtsbeginsel- 

(Lett.: "Wie de vader is, is altijd onzeker.")
Een heel toepasselijk motto voor deze roan.

Opdracht

Voor mijn kinderen

Titelverklaring

"De familie Wachtman" is een ironische verwijzing naar het donorgedrag van Philip Wachtman. Hij leefde in de veronderstelling dat hij ongeveer 411  kinderen had nagelaten. In werkelijkheid wilde niemand na het lezen van de informatie in zijn donorpaspoort zijn zaad hebben, waardoor hij feitelijk geen kinderen had. Maar na zijn dood (of zelfmoord ?) heeft Freya zich laten insemineren met ingevroren zaad van hem en met medewerking van de in opspraak geraakte Vlaamse arts Jan Dumortier. Het wordt een meisje, weet Freya. Ze komt er dan uiteindelijk toch een "gezin Wachtman." 

Structuur & perspectief

De roman wordt inderverdeeld in een aantal delen:
Coïtus (hoofdstuk 1-4)
Ovulatie ( 5-9)
Bevruchting (10-14)
Innesteling (15-19)
Bevalling (20-24) 
Deze hoofdstukken worden verteld door de personale verteller Philip Wachtman. Het is een chronologisch verteld verhaal met hier en daar wat terugblikken naar het verleden.
Maar er is ook een tweede verteller, nl. Freya de Koning, zijn partner. Die vertelt in de vijf delen vijf met Romeinse cijfers aangeduide hoofdstukken in de ik-vorm haar verhaal. Ze spreekt daarin met twee politieagenten die haar verhaal willen horen over wat er in hoofdstuk 24 is gebeurd. In die verhalen loopt ze dus aan de ene kant vooruit op wat er komen gaat en aan de andere kant vertelt ze over wat er in het verleden is gebeurd. 
Na hoofdstuk 24 komt ze in een epiloog aan de lezer vertellen wat er met Philip in het metrostation is gebeurd na het laatste bezoek van hem aan Dumortier. Ze vertelt ook dat ze de hoofdrol speelt in de kindermusical over Felicity en ook dat ze toch zwanger is van Philip.

 

Decor

Het topografische decor is de stad Amsterdam. De werkplaats van Philip Wachtman ligt in het centrum van de stad, waar de faculteit is gevestigd.  De Willendorf-kliniek waar hij zijn zaad doneert, ligt in de buitenwijk  Buiksloot. Hij moet daarheen met de bus, en zijn laatste ritje is met de net in gebruik genomen metrolijn.

Het verhaal speelt zich af in 2018. Freya de Koning zegt dat ze in 1979 geboren is en dat "ze volgend jaar veertig wordt, dus tijd voor een baby." De vertelde tijd van het verhaalheden is ongeveer een klein jaar.

Stijl

De schrijver heeft een zeer vlot lezende stijl. Hij kan een spannend verhaal opbouwen. Verrassend is ook het meervoudige perspectief dat op deze manier voor verschil in stijl zorgt. Hij gebruikt weinig moeilijke woorden (afgezien van enkele vaktermen) en is in zijn dialogen treffend. Grappig  is de formele stijl die gesproken wordt tijdens de vakgroepvergadering van Familierecht (hoofdstuk 4). Alberdingk Thijm laat daar zijn pen van ironie druipen.

Hij heeft daarnaast een aantal gelukte metaforen die eigenlijk altijd heel kort zijn, maar een helder beeld oproepen. Ook is er geen overdaad aan beeldspraak
(blz. 19 : "Minerva, een spoor duivenpoep als uitgelopen mascara bij haar rechteroog, kijkt Wachtman vanaf haar natgeregende sokkel meewarig aan")
(blz. 30 : Het bruinhemd schudt zijn hoofd, trekt een gezicht alsof er een pistool tegen zijn slaap wordt gehouden"/)
(blz. 185:"Hij zegt het met onverholen trots, geen greintje gêne. Als een klein kereltje dat voor het eerst een erectie heeft en, net uit bad, zijn stijve piemelemuis trots aan zijn familie toont, heupen naar voren, handen in de zij. In plaats van met afgrijzen te reageren, vindt de hele Lutherse kerk het prachtig. Meer! Geef ons meer" ) Over de laffe toespraak van Maaik Dammers.

Slotzin

Het kan me niet schelen wat ze zeggen. Ik heb gewoon genomen waar ik recht op had. Dumortier had er geen moeite mee. Philip was toch donor? Het wordt een meisje.

Bijzonderheden

Bij het maken van de samenvatting is gebruik gemaakt van de epub-versie die de uitgeverij Ambo Anthos heeft toegestuurd. Dat betekent dat bij citaten uit de tekst de nummering van  de papieren versie afwijkt.

Beoordeling

De eerste roman van Christiaan Alberdingk Thijm heb ik niet gelezen. Maar deze tweede over de anonimiteit van zaaddonoren is voor mij een schot in de roos. Het is een goed opgebouwd verhaal met de twee verschillende vertellers, en het werkt naar een verrassende ontknoping toe. De stijl is vlot en daardoor ben je geneigd om snel door te lezen, op zoek naar de ontknoping. Als lezer ben je door het verhaal ook geneigd partij te kiezen voor de positie van Philip, terwijl hij toch een dubbelleven leidt. Je wordt boos op de verraderlijke Maaik Dammers, het  irritante gedrag van de stalkster Vera  en op het laatst zelfs nog op de wat hypocriete Freya. Dat is knap gedaan van een schrijver. Ook het open einde is hier wel op zijn plaats.
Hoewel er niet veel diepere literaire lagen in het verhaal lijken te liggen (maar moet dat altijd?) is het een aantrekkelijk boek om te lezen. Ook scholieren van de eindexamenklassen zouden deze roman prima kunnen lezen. 

 

Recensies

"Amai, wat is dit een sterk boek. Ik las online dat Thijm zo’n 9 jaar gewerkt heeft aan deze roman en ik moet zeggen dat dit wel resulteert in het boek. Het is merkbaar dat elke zinsconstructie, dialoog, verhaalpiste gewikt en gewogen is en het allemaal erg goed doordacht is. Het verhaal is inhoudelijk sterk en weet te boeien! De verschillende hoofdstukken verwijzen naar het verloop van een zwangerschap. Thijm weet via zijn schrijfstijl de focus te leggen op de ontplooiing van de personages. De karakterontwikkeling is subliem uitgewerkt." https://www.hebban.nl/rec...e-wachtman

"Alberdingk Thijm schrijft adequaat proza, niet meer en niet minder, hij weet hoe je een verhaal opbouwt, in de trant van Kochs Het diner. De familie Wachtman is daarmee een conventioneel lekker boek. Voor de stijl hoef je deze roman niet te lezen, al valt een enkel zinnetje, een kleine vergelijking, prettig op. ‘Zijn mond valt open’, staat ergens, ‘het is alsof hij een poes hoort praten.’ En poezen, tja, die spreken de waarheid, zo blijkt vervolgens. Af en toe schrijft Alberdingk Thijm droogweg een hele vakgroepvergadering uit, wat de roman lucht en humor verleent." https://www.nrc.nl/nieuws...r-a4029634

"De schrijver is universitair docent en advocaat. Zijn achtergrond verwerkt hij soepel in een verrassend en actueel verhaal over Philip Wachtman, een veertiger met een vrijwel vastgelopen wetenschappelijke carrière. Hij werkt al jaren moeizaam aan een promotieonderzoek over anonimiteit van spermadonoren. De tijdgeest zit tegen. Een benoeming tot hoogleraar dreigt aan hem voorbij te gaan." https://www.daanleest.nl/...ingk-thijm

"Het knappe is: Alberdingk Thijm weet zijn in zoveel opzichten onsympathieke hoofdpersoon tóch sympathiek en zelfs aandoenlijk te maken. Wachtmans ergerlijke eigenschappen en overtuigingen, zonden en blunders, zijn afwisselend pijnlijk en komisch herkenbaar, en vaker nog allebei. Alberdingk Thijm geeft hem ook nét genoeg legitieme redenen om verbolgen te zijn. Goed, hij gedraagt zich schofterig tegen zijn vakgroepcollega – maar dat ís ook een enorme windbuil en een glijer eerste klas. Een ‘bruinhemd’, aldus Wachtman." https://www.parool.nl/kun...~bcdc3330/

Bronnen

interview met de schrijver over zijn roman en over spermadonoren.

https://www.trouw.nl/cult...~b55edc6d/

Radio-interview met de schrijver over zijn roman.

https://www.nporadio1.nl/...el-tragiek