Praten Dieren Net Zoals Mensen?

- Als je kat wilt eten begint hij vaak te miauwen en als je hond zich bedreigd voelt door een andere hond blaft hij. Zegt je kat letterlijk “Ik heb honger” of is het gewoon een uitroep? Kunnen dieren communiceren via taal of enkel via signalen?

Dieren communiceren niet hetzelfde als mensen

De taalkundige Charles Hockett stelde zich in de jaren zestig de vraag of mensentaal uniek is. Door al de kenmerken van de mensentaal op te sommen kwam hij tot een besluit dat alleen de hoogste dierensoort, de mens, beschikt over taalvermogen. Na verschillende experimenten met de chimpansee Washoe en de gorilla koko bleek dat je apen weldegelijk gebarentaal kunt aanleren, maar als je hem probeert taal aan te leren lukt het niet. Dit komt voornamelijk omdat het strottenhoofd en de tong van de apen anders is dan bij de mens en daarom kunnen ze niet goed spreken.
Volgens de taalkundige Noam Chomsky is recursiviteit het enige kenmerk waarin menselijke taal verschilt van welke dierentaal dan ook. In menselijke taal komt recursie veel voor, terwijl het in de dierlijke taal nog niet is aangetroffen.

Hoe communiceren dieren

Omdat dieren geen taalvermogen hebben, betekent niet dat ze niet kunnen communiceren met elkaar. Zij doen dat ondermeer via geluiden, geuren, kleuren, signalen en tast. In alle diersoorten zijn er wel dieren die communiceren via geluid. Veel zoogdieren zoals hondachtigen en katachtigen kunnen huilen, miauwen, grommen en/of brullen. Bij de amfibieën maken bijvoorbeeld kikkers en padden geluid. Sommige salamanders maken een grommend geluid als ze worden aangeraakt. Van reptielen maken enkel hagedissen van de familie gekko’s geluid om de vrouwtjes te verlijden door te blaffen. Insecten zoals Krekels, sprinkhanen en cicaden maken gebruik van stridulatie (het tegenelkaar wrijven van harde, meestal geribbelde delen).

Waarom dieren communiceren

We weten al dat dieren kunnen communiceren. Charles Darwin stelde vast dat: “Dieren beschikken over eigenschappen die nodig zijn voor communicatie met soortgenoten zoals nieuwsgierigheid, imitatievermogen, aandacht, geheugen, verbeelding en redeneren” (Taalcanon; 2012). Dieren communiceren voor verschillende redenen. Om agressie en rivaliteit te tonen laat de hond zijn tanden zien en als de oren van een paard spits naar achteren zijn dan betekent het dat hij kwaad is. Door de bijendans vertellen honingbijen aan hun soortgenoten waar er voedsel is en een vogeljongen begint geluid te maken om duidelijk te maken dat hij honger heeft. Als een mier wordt platgetrapt verspreidt hij een vloeistof om de andere mieren te waarschuwen dat er gevaar dreigt.

Communicatie tussen mens en dier

Bioloog Dr. Con Slobodchikoff is ervan overtuigd dat wij binnen vijf à tien jaar de mogelijk hebben om te kunnen praten met onze dieren. Hij denkt dat de technologie dan al zo ver staat dat we een toestel zullen hebben die de geluiden van de dieren zullen vertalen naar onze taal en omgekeerd.  "Als de hond blaft, zal het toestel de roep analyseren en bijvoorbeeld vertalen als: "Ik wil vanavond kip eten". Ook bij katten zouden we dan dingen te horen krijgen als: "Mijn kattenbak is te smerig!" (Het laatste nieuws; 06/06/2013), getuigt Slobodchikoff. Dit zouden de levens van miljoenen dieren redden, want in de Verenigde Staten krijgen ongeveer 4 miljoen honden een spuitje omdat ze agressief reageren. Slobodchikoff voorspelt dat de mogelijkheid om met dieren te praten de kijk van heel wat mensen indringend zal veranderen. "Ze zullen realiseren dat dieren levende, denkende wezens zijn, die het leven van de mens zwaar kunnen verrijken. Wat ik hoop, is dat we beter samen zullen werken met dieren in plaats van ze uit te buiten" (Het laatste nieuws; 06/06/2013), klinkt het besluit.                                                

Door verschillende factoren, zoals ander strottenhoofd en recursie, hebben de dieren niet het vermogen om te praten zoals de mensen het wel kunnen. Daardoor communiceren dieren via andere factoren zoals geuren, kleuren en tast.