10 keer, in 45 minuutjes. Dat is hoe vaak mijn docent het woord 'examen' gebruikte tijdens mijn wiskundeles gisteren. Mijn economielerares overtrof hem: 32 keer. De examens lijken het enige te zijn waar de lessen ondertussen nog om draaien.
Bijna zes jaar ben ik al bezig met mijn vwo-opleiding. Allemaal met als doel dat ene felbegeerde papiertje te krijgen en vervolgens te gaan studeren. En nu het einde nadert, lijkt het er steeds meer op dat dat papiertje inderdaad het enige doel is. Persoonlijke ontwikkeling, bijvoorbeeld, doet er niet meer toe.
Korte termijn
De les Frans van afgelopen week is hier een uitstekend voorbeeld van. Een uur lang was mijn docente bezig met het uitleggen van trucjes waarmee je vragen kunt beantwoorden, zonder de tekst überhaupt gelezen te hebben. Le conséquence? Dat papiertje is binnen, maar tijdens een vakantie in Frankrijk moet je zeker niet te veel verwachten van mijn taalkunsten.
Ook de verschillende formules voor bijvoorbeeld wiskunde en economie die ze me tijdens de lessen leren, heb ik op mijn examen uitstekend onder de knie. Maar vraag je het me een paar maanden later weer, dan is de kans groot dat ik me er vrij weinig nog kan herinneren.
Examentraining
En dan komt het hoogtepunt van de examenstress, de crème de la crème van je schoolcarrière: de laatste weken voor de examens. Die bestaan bij ons alleen nog maar uit het volgen van examentraining, waarbij niets er meer toe doet, behalve de examens. Niet creatief denken is belangrijk… nee, in plaats daarvan moet je oefenen een antwoord op zo’n manier op te schrijven dat het op je examen wordt goedgekeurd. En de prioriteit is dan niet meer het opdoen van kennis, maar het in je kop prenten van alles wat gevraagd kan worden op je examen.
Oplossen
Hierdoor begin ik me af te vragen of dit wel de beste manier is. Geen zorgen, ik ga nu niet het hele schoolsysteem afkraken en ik zal ook niet met (vaak praktisch onuitvoerbare) revolutionaire ideeën komen, maar ik denk wel dat er best wat dingen kunnen veranderen. De prestatiedruk voor de examens is nu zo hoog dat er nauwelijks tijd is voor andere dingen. Zowel op school als in je eigen tijd.
Het zou het beste zijn, denk ik, als we die examens een beetje leren te relativeren. Ja, ze zijn inderdaad vrij cruciaal voor of je wel of niet slaagt, maar dat betekent niet dat je het in de maanden daarvoor nergens anders meer over kunt hebben. Leraren zouden best een aantal lessen kunnen reserveren die even niet alleen over de examenstof gaan. En wij, scholieren, kunnen ook best wel een keer iets anders doen dan bezig zijn met de (voorbereiding van de) examens. Tellen hoe vaak je docent het woord 'examen' noemt in een les, bijvoorbeeld. Of in een blog: 11 keer in dit geval.
Deze blog werd oorspronkelijk gepubliceerd op 2-3-2020
