De Gooische, de Brabantse en de rollende: de R is er in alle soorten en maten. Hoewel ik van jongs af aan geleerd heb om mijn tong flink te activeren bij het uitspreken ervan, ben ik er onlangs achtergekomen dat de letter op veel meer manieren uitgesproken kan worden. En dat is meer dan oké!

Toen ik een jaar of 6 was, had ik een fanatieke juf die ons leerde om bij het uitspreken van de R onze tongpunt zoveel mogelijk tegen het achterste van onze voortanden te houden. Ze had een vreselijke hekel aan andere r'en. Zo ben ik "geïndoctrineerd" met de rollende R. Grappig genoeg komt deze versie ook voor in het Spaans en Russisch. 

Op z'n Gooisch

Maar toen ik op de middelbare school kwam - een school in kakkerland - werd ik geconfronteerd met r'en die veel meer uit de keel kwamen. Woorden als maar, raar of leer klonken voor mij alsof ze door een kikker werden uitgesproken. Grappig genoeg werd mijn R overdreven genoemd en werd die van tijd tot tijd geïmiteerd. 

Inmiddels heeft de Gooische R zich ver buiten de Hilversumse en Naardense regionen verspreid. Het grootste gedeelte van Nederland spreekt de letter immers zo uit. Alleen de noordelijke provincies en het gebied onder de rivieren moeten niets hebben van de 'hete-aardappel-R'.  

 Iedere R is oké

Hoewel mij jarenlang verteld is dat de rollende R de beste variant was, aangezien het binnen het ABN zou vallen, ben ikzelf groot fan van de Limburgse R. De klank komt voort uit het Frans en klinkt zo zacht. Waar ik de rollende R nogal heftig uit de hoek vind komen, is de Limburgse R juist heel lief en vertederend. Maar om nu ineens naar Maastricht of een ander gehucht in het zuiden te verhuizen gaat me weer wat ver. 

Ondanks dat er zoveel varianten zijn en er bij het horen van de letter stereotyperingen boven komen drijven, zijn deze vaak onterecht. Alle R'en mogen er zijn!