Oorlogswinter (2008)

1. Noteer van de film de titel, regisseur, hoofdrolspelers en hun rol en jaar waarin de film gemaakt is.
Oorlogswinter is een film uit 2008 geregisseerd door Martin Koolhoven. De film is gebaseerd op het boek Oorlogswinter van Jan Terlouw. De hoofdrolspelers zijn Martijn Lakemeier (Michiel van Beusekom) Jamie Campbell Bower (Jack) Melody Klaver (Erica van Beusekom) en Yorick van Wageningen (oom Ben).


2. Maak een samenvatting van het verhaal in eigen woorden.
Michiel van Beusekom de 14-jarige zoon van de burgemeester.

Op een dag krijgt hij een brief van zijn buurjongen Dirk. Hij moet die geheime brief afgeven aan Bertus als Dirk niet terugkeert. Maar Bertus wordt opgepakt en dan besluit Michiel de brief zelf te lezen. Op de brief staat een locatie waar Michiel naartoe gaat. In het bos vindt hij een gewonde Engelse soldaat, Jack. Hij is neergestort met zijn vliegtuig. In eerste instantie is Jack het er niet mee eens dat Erica, de zus van Michiel zijn been komt verzorgen maar het kan niet anders. Vervolgens moet Jack naar Zwolle zien te komen om zo weer naar huis te gaan. Dat kan volgens Michiel via de veerpont om precies drie uur. Dit mislukt wanneer ze een Duitse soldaat tegenkomen. Vervolgens moet het tweetal uit elkaar. Jack verschuilt zich in het bos. Daar vinden de Duitsers een Duitse soldaat, dood. De Duitsers arresteren een aantal dorpelingen onder wie Johan, de vader van Michiel en Erica. Oom Ben gaat naar het gemeentehuis toe om te voorkomen dat Johan doodgeschoten wordt. (geëxecuteerd) Oom Ben komt met goed nieuw thuis. Johan zal de volgende dag vrij gelaten worden. Maar het tegendeel blijkt. Als Michiel bij de dorpskerk aankomt ziet hij nog net dat zijn vader doodgeschoten wordt. Bij Jack ontkent hij het en zegt dat alles goed met hem gaat en dat hij vrijgelaten is. Jack en Michiel gaan het nog een keer proberen om de overkant van de rivier te bereiken. Ze gaan per koets maar er valt een achterwiel af. Een aantal Duitse soldaten helpen mee om het wiel weer op zijn plaats te krijgen. Als ze wegrijden ziet Jack dat Schafter (een NSB-er) met de soldaten aan het praten is en hij vertrouwt het niet meer. Als ze bij de pont aankomen staan de Duitsers hen onopvallend op te wachten dus vluchten Michiel en Jack het bos in. Ze zijn van de Duitsers af maar het paard is gewond dus wil Michiel hem uit zijn lijden verlossen. Hij kan het alleen niet aan om een kogel op hem af te sturen. Daarom doet Jack het en dan begint Michiel over zijn vader. De schuilplaats van Jack is ontdekt dus blijft er maar een optie over, Michiel neemt Jack mee naar huis. Op weg naar huis zien ze bij Schafter een Joods meisje in de sneeuw spelen. Hij roept het meisje naar binnen.
Wanneer ze thuis zijn vertelt Michiel tegen oom Ben over Jack. Vanaf nu neemt oom Ben het over en mag Michiel zich niet meer met de oorlog bemoeien. Oom Ben zal er voor zorgen dat Jack veilig aan de andere kant van de rivier komt. Die avond zit hij te denken over wat oom Ben zei en bedenkt hij zich dat zijn oom iets weet wat niet zou kunnen omdat Michiel daar niks over heeft gezegd. Hij doorzoekt de koffer van oom Ben en vindt nog meer verdachte dingen in de dubbele bodem van zijn koffer. Zo snel als hij kan gaat hij achter Jack, Erica en oom Ben aan en vertelt Jack wat er allemaal speelt. Als oom Ben zijn pistool wil trekken overmeestert Jack hem en binden hem vast tegen een boom. Michiel houdt de wacht bij oom Ben terwijl Jack en Erica via de brug naar de andere kant van de rivier gaan. Michiel begint over de arrestatie van Dirk en Bertus en de moord op zijn vader. Oom Ben geeft toe dat hij achter de arrestaties zat maar dat van zijn vader niet. Hij had de Duitsers overgehaald om een ander slachtoffer te nemen maar dat Johan liever zelf geëxecuteerd wilde worden. Terwijl Michiel denkt aan het geen wat hij net te horen heeft gekregen zien hij hoe Jack in het water valt maar toch veilig de overkant bereikt. Op dat moment ontsnapt oom Ben en gaat ervandoor. Michiel gaat achter hem aan en oom ben valt. Michiel grijpt zijn kans en richt een geweer op zijn oom. Na de woorden die oom Ben zei laat Michiel hem gaan en oom Ben loopt richting een aantal Duitsers. Op dat moment richt Michiel zijn geweer opnieuw op oom Ben en haalt de trekker erover.
Dan breekt het bevrijdingsfeest aan. Iedereen is vrolijk maar Michiel niet. Dan komt zijn vriend Theo aanlopen met een slang. Uiteindelijk weet hij wel een lach op Michiels gezicht te krijgen.


3. A. Beschrijf de belangrijkste persoon uit de film op basis van zijn karakter en zijn uiterlijk.
De belangrijkste persoon uit de film is Michiel. Michiel is een 14- jarige jongen die fel tegen de Duitsers is. Hij is een zeer behulpzame en soms een iets te eigenwijze jongen. Michiel heeft blond haar en blauwe ogen.

B. Welke andere personages komen in de film voor? Beschrijf van twee personages hun karakter en uiterlijk. Wat is de relatie met de hoofdpersoon?
Twee andere personages zijn Jack en Erica.
Jack is een (gewonde) Engelse piloot die verzorgt wordt door Michiel en later ook door Erica. Jack heeft donkerblond haar en blauwe ogen. Jack is een beetje afhankelijk van Michiel dus zal hij vooral vriendelijk overkomen. Soms is Jack vastberaden over iets en hij weet wat hij doet.
Erica is de zus van Michiel. Ze is verpleegster en ze helpt Michiel om de Engelse piloot Jack te verzorgen en naar Zwolle te brengen. Erica is iets voorzichtiger met de situatie dan Michiel. Erica heeft bruin haar en groene ogen.

4. Tijd: het verhaal speelt zich af in de hongerwinter tijdens de Tweede Wereldoorlog. Wat kun je over dezen tijd vertellen? LET OP: Minimaal 20 regels.
Met de hongerwinter bedoelt men de winter van 1944 tot 1945. Tijdens deze periode was er een strenge winter met een groot tekort aan brandstof en vooral aan voedsel. Tijdens de hongerwinter, die plaats vond in de 2e wereldoorlog kwamen er ongeveer 20.000 mensen om van de honger en de kou.

Bij de hongerwinter had de temperatuur en sneeuw een zeer grote invloed. Maar toen de Algemene Spoorwegstaking tegelijkertijd met de Operatie Market Garden (de grootste geallieerde luchtlandingsoperatie) begon brak de hel los. En om het nog iets erger te maken blokkeerde de Duitsers ook nog alle mogelijkheden van de voedseltransportatie naar het Westen van Nederland. De blokkade duurde zes weken en veroorzaakte in West-Nederland een enorme hongerramp. Gelukkig waren er hulpmiddelen zoals de centrale gaarkeukens. Hier kon je eens per dag op vertoning van je bonnenkaart een stamppot of een aardappelschillensoep halen. Het nadeel was dat er lange wachtrijen waren en daar zit je niet op te wachten met de kou. Een andere manier waarop mensen aan voedsel kwamen was de hongertocht. Een hongertocht was een reis die veel mensen (vooral vrouwen) aflegden richting het Noorden van het land in de hoop daar aan eten te komen in ruil voor het beetje geld of bezit van wat ze hadden. Een aantal boeren gaven onderdak aan deze hongertrekkers maar een ander, kleiner deel van de boeren maakte misbruik van de situatie waardoor ze zelf heel rijk werden.


5. Plaats: Waar speelt het verhaal zich af?
De film speelt zich af in een dorpje op de Veluwe en de omgeving zoals het bos. De film is merendeels opgenomen in Litouwen. Andere delen van de film zijn opgenomen in Noord-Brabant, Herwijnen, Gelderland en Woudrichem.

6. Welke rol speelt de muziek in de film en wat vind je van de muziek? Let op wanneer muziek vooral belangrijk is. Leg je antwoord uit.
De muziek speelt een best belangrijke rol in de film. Het versterk de emotie juist. Bij het stukje dat Johan geëxecuteerd werd was al heel zielig maar dankzij de muziek werd het nog zieliger. En bij de spannende stukken was het precies hetzelfde. Er was al een gespannen sfeer maar door de muziek werd de spanning nog heviger. Ik vind dat ze in deze film op het juiste moment de juiste muziek op de achtergrond hebben staan.


7. Welke rol speelt de belichting in de film? Denk aan lichte en/of donkere plaatsen in de film. Leg je antwoord uit. Geef ook een voorbeeld.
De belichting speelt net als de muziek ook een grote rol in de film. In eerste instantie omdat het in een oorlogstijd in de winter is. Maar ook bijvoorbeeld in Jacks schuilplaats, het is er donkerder dan bij andere momenten in de film. Door de belichting is het bos ook een donkerdere plek geworden. Dat geeft mij het idee dat er steeds een gevaar dreigt in het bos.
En natuurlijk dient de belichting ook voor het verschil tussen dag en nacht.

8. wat is/zijn het/de thema's in de film? Leg je antwoord uit.
Bij de film Oorlogswinter moet je niet verbaast zijn als een van de thema’s oorlog is. Daar gaat het bijna de hele film om. Twee ander thema zijn vertrouwen en verraad. Daar hoor je altijd wel van in een oorlog. Ook bij deze film. Zoals Jack op Michiel moest vertrouwen dat hij niet verraden werd en naar Zwolle werd gebracht. Maar bij iedere oorlog is er wel iemand die voor de tegenpartij kiest en dus een verrader is. In dit geval was dat oom Ben.


9. Geef je mening over de film. Gebruik beoordelingswoorden en geef voorbeelden. Denk daarbij aan de hoofdpersoon en de manier waarop hij deze oorlogswinter beleefde. Wat zou jij in dat geval gedaan hebben? Je mening moet minstens 20 regels bevatten.
Ik vind de film Oorlogswinter een hele interessante, grijpende en spannende film die de laatste winter van de oorlog een ander beeld geeft. Zo zie je ook weer een ander hoofdstuk van de oorlog. Niet alleen van de Jodenvervolging, razzia’s of bevrijding waarbij je (bijna) alleen maar volwassene tegenkomt. Maar deze film laat ook zien dat kinderen zich ook met de oorlog kunnen en zullen bemoeien als dat moet. Als ik in de oorlog in dezelfde situatie als de hoofdpersoon zou belanden zou ik hetzelfde willen doen als Michiel heeft gedaan. De gewonden, Engelse soldaat helpen en verzorgen. Ik zal alleen meer angst hebben voor verraad en dergelijke. Ik zou ook minder risico’s nemen dan Michiel. Een paar hele mooie, indrukwekkende fragmenten uit de film vind ik dat de vader van Michiel en Erica doodgeschoten werd. Ik zou me niet zo sterk kunnen houden als Michiel in de film. (gelukkig is het maar een film) Op dat moment heb je gewoon medelijden met de broer en zus, zo zielig. Het andere fragment waarbij Michiel ontdekt dat zijn oom werkt voor de Duitsers geeft een verassende wending. Dat maakt het verhaal opeens weer spannender terwijl je denkt dat het bijna voorbij is. Dat hij zijn bloed eigen oom onder schot houd laat me koud maar geeft me ook weer een spannend gevoel. Hij verraad zijn eigen familie, wat moet je dan doen? Hem gewoon door laten gaan met de Duitsers helpen of de trekker erover halen? Ook al is Oorlogswinter een hele boeiende film het heeft af en toe ook wel een paar moeilijkere fragmenten. Zoals voor mij onduidelijk was van waarom Michiel die brief moest bezorgen aan Bertus en waarom hij opgepakt werd. En ik begreep de rol van Schafter ook niet helemaal. Was het nou een NSB-er of hielp hij Joden onderduiken? Maar desondanks die kleine minpuntjes is en blijft Oorlogswinter een prachtige film die je gewoon gezien moet hebben.


10. Lees het boekfragment dat je hebt gekregen. Vergelijk dat nu met hetzelfde fragment uit de film. Welk fragment vind jij aangrijpender? Het filmfragment of het boekfragment? Noem tenminste drie redenen waarom je dat vindt.
Ik vind het boekfragment veel mooier dan het fragment in de film. Maar dat vind ik meestal bij een boek die verfilmd is. Vooral omdat je in het boek ook echt kunt lezen hoe die persoon zich voelt of wat hij of zij denkt. Ik het boek staan ook veel meer details die in een film meestal zijn weg gelaten want anders duurt de film te lang of word het voor ander te langdradig of onduidelijk. Bij mij is het ook zo dat als ik een boek lees en daarna de film kijk dat de film best teleurstellend is omdat ik bijvoorbeeld tijdens het lezen zelf een film in mijn hoofd afspeel. Ook vind ik het boek beter voor mij want zo train ik mezelf in begrijpend lezen waar ik soms nog wel eens moeite mee heb. Ik heb het boek nog niet gelezen maar na aanleiding van dit kleine boekfragment en het zien van de film ga ik dat zeker doen.

(Opdracht 10 is een opdracht waarbij je het boek van Oorlogswinter nodig hebt. Voor de mensen die het boek hebben en ook willen weten welk fragment ik heb moeten lezen, het is blz 59 vanaf 'als die soldaat nu eens door een vallende boom was geraakt?' tot het einde van blz 62.)