Max Havelaar (1976)

Beantwoorden vragen 1) Waarom koos Multatuli voor deze ondertitel? Beantwoord deze vraag uitvoerig. -Multatuli was tegen het gedrag van de Nederlanders in Indonesië en liet dat merken in zijn boek. Om vervolging door de regering te vermijden koos hij voor een schuilnaam. 2) Noem een aantal voorbeelden van racistisch gedrag/opmerkingen van de Nederlanders tegenover de Indische bevolking. -De Nederlanders noemden negers ‘zwarte liplappen’, en gaan met de bevolking om alsof het ongedierte is, ze schieten of steken de mensen neer als die niet doen wat ze ‘moeten’ doen. 3) Verklaar waarom de oude regent zoveel macht had over de boeren; noem hierbij een aantal instrumenten van zijn macht. -Hij onderdrukte ze enorm, ze moesten doen wat er werd gezegd, anders werden ze gedood. Zijn belangrijkste instrumenten hiervoor waren: macht, angst en militair optreden. 4) Hoe wilde Max Havelaar de boeren helpen. -Door te praten met de regent en de Nederlanders. Hij kwam op voor de boeren door ze te
beschermen van de adel, hij wilde zelfs naar de gouverneur generaal om te praten over

de situatie. 5) Waarom mislukte zijn plan uiteindelijk? -Max werd ontslagen omdat hij te lastig was voor de Nederlanders, en later wilde de
Gouverneur Generaal Max niet ontvangen. En de bevolking was
te bang voor de adel om zelf in opstand te komen. 6) Welke rol speelt het KNIL in de film? -Het KNIL hielp de adel de mensen te onderdrukken en controleerde of alles goed
verliep. Ook sloegen ze de bevolking hard neer in de Lampong eilanden. 7) Welk beeld geeft de film van de Nederl. Bestuursambtenaren, de Gouverneur generaal
incluis? -Bovenal Corrupt, ze kochten bijvoorbeeld de regent om, en wérden omgekocht door de
regent. Hypocriet, ze zongen in Nederland in de kerk dat ze de ‘blinde heiden’ zouden
helpen, terwijl er in Indonesië duizenden mensen bruut werden vermoordt en onderdrukt. En egoïstisch, ze dachten alleen aan zichzelf, of slechts aan familie en vrienden, zoals de
assistent van Max (dat is natuurlijk niet egoïstisch, maar om dat te ruilen voor honderden
Indonesische levens...) 8) Waarom kiezen Saidjah en Adinda uiteindelijk voor het gewapend verzet in de
Lampongs (vlakten) van Sumatra? -Ze verliezen het geloof in de politiek, ze geloven niet meer dat je iets als onderdrukking
kan oplossen met praten, en ze denken van elkaar dat ze dood zijn. 9) Waarom is er een koffiemerk Max Havelaar op de markt? Vertel wat over de
achtergronden. -Het merk Max Havlaar geeft een eerlijke prijs aan de boeren en buit ze niet uit. Het

merk is genoemd naar Max Havelaar (zou het?) omdat hij omkwam voor de boeren, het
merk komt als het ware ook op voor de boeren door ze een eerlijke prijs te geven. Samenvatting film Het leven van de boeren in Lebak is zwaar, zij moeten hard werken om te voorzien in hun behoeften. Het waardevolste wat de boeren bezitten waren hun buffels, deze waren als een soort tractor voor hen. De familie van de jonge Saidjah heeft een buffel met een speciale kruin in zijn haar, en is daardoor erg zeldzaam. Wanneer Saidjah aangevallen word door een tijger redt de buffel hem door de tijger op zijn horens te nemen. Iedereen in het dorp vereerd de buffel, maar dan komen de edelen van lebak onder leiding van Damang een belangrijke edel man. Zij nemen de buffels van de boeren mee voor de regent Raden Adhipatti. Als de broer van Saidjah probeert de edelen tegen te houden hun buffel mee te nemen schieten de Soldaten van het KNIL (Koninklijk Nederlands Indisch Leger) die de edelen steunen hen neer. Terwijl de boeren in Indië worden bestolen zamelen tijdens een kerk mis in Nederland de mensen geld in om bijbels naar de boeren in Indië te sturen. Na de kerk mis wordt Meneer Droogstoppel aan gesproken door Max Havelaar, die vraagt hem zijn boek uit te geven. Na lang aandringen stemt Droogstoppel daarmee in en gaat het boek eerst lezen, hiermee begint de film. In Lebak op Java bezoekt de assistent-resident Meneer Slotering de regent Raden Adhipatti. Slotering vraagt tijdens het eten aan de regent of hij de boeren beter wil behandelen en ze niet uit te buiten, de regent negeert dat en biedt hem een danseres aan. Slotering wijst dit aanbod af, dit was een grote belediging voor de regent. Daarom laat de regent Slotering vergiftigen. Slotering overlijdt en de dokter die de doodsoorzaak onderzoekt zegt dat het een lever aandoening is, dit doet hij omdat hij te bang is dat de regent hem ook zal vermoorden. Niet alleen de dokter maar ook de plaatselijke KNIL commandant en Hulpambtenaar Van Bruggen zwijgen over de echte doodsoorzaak omdat ze te bang zijn. De laatste woorden die Slotering sprak voor zijn dood waren: ‘De stukken’. Nu Slotering dood is moet er een nieuwe assistent-resident worden aangesteld in Lebak, de gouverneur-generaal bepaaldt dat Max Havelaar bevorderd wordt tot assistent-resident van lebak. Max wordt uitgekozen omdat hij instaat voor nieuwe ideeën en risico’s durft te nemen. Wanneer Max hoort dat hij benoemd wordt tot assistent-resident in de arme regio Lebak, ziet Max het helemaal zitten en heeft al allemaal plannen om er een welvarende regio van te maken. Tine de vrouw van Max ziet het niet zitten en zou liever niet gaan. Bij hun aankomst zien ze ook hoe slecht de lokale bevolking behandeld wordt, wanneer een Indonesische vrouw door een KNIL soldaat vernederd word slaat Max de soldaat. Dit leidt tot een duel tussen de soldaat en Max, hij verslaat de soldaat makkelijk omdat de soldaat niet tegen bloed kan. De resident van Lebak reist met hem mee om hem te installeren in Lebak, tijdens de reis ziet Max vluchtelingen het land ontvluchten en lijken drijven in de rivier. De resident ontkent dit allemaal en negeert de problemen in Lebak. Als Max en zijn vrouw en zoontje aan komen bij het oude huis van Slotering om daar te gaan wonen komen ze mevrouw Slotering tegen, deze is zwanger en woont in een klein huisje achter de keuken. Ze wil niet komen eten bij Max ook niet na veel aandringen, ze schijnt ergens bang voor te zijn. Na een officele ceremonie waarin Max zweert hulp aan de boeren te geven gaat de resident terug, op de terug weg neemt hij een danseres mee die hem aan geboden word door de edel man Danang. Dat verklaart dat hij niks over de vluchtelingen en lijken zegt, de regent is ook corrupt en word omgekocht door de regent zodat die zijn gang kan gaan. Max wil weten wat er met Slotering is gebeurd en komt er achter wat de stukken zijn waar Slotering het over had, het blijken dossiers te zijn met daar in bewijzen van afpersingen en moorden door de edelen. De agent die bij Max woont om hem te beschermen weet van de stukken af en wil getuigen tegen de edelen maar is wel bang. Max vraagt ook aan Van Bruggen of hij van de stukken afweet, Van Bruggen weet er ook van maar is te bang om tegen de regent en de edelen te getuigen. Max roept alle edelen en de regent bij een en zegt hen dat het slecht gaat in Lebak omdat zij teveel van de boeren vragen, zoals het vele werk dat ze op de akkers voor de edelen moeten doen en het stelen van hun buffels. Van Bruggen is bang dat Max de regent en de edelen boos maakt, maar zegt daar niks over. Na de bijeenkomst geeft Max geld aan de regent om zijn familie te onderhouden, want volgens Max zou er minder corruptie zijn als de regent goed betaald kreeg zodat hij zijn erg grote familie kan onder houden, en daar om geen eten hoeft te stelen van de boeren. De boeren hebben het nog slechter, sommigen zoals de vader van Saidjah verkopen zelfs hun kris voor een buffel. Max en zijn gezin hebben weinig geld omdat hij veel aan de regent heeft gegeven, daarom eten ze al lange tijd bloemkool uit blik. En het blijkt dat mevrouw Slotering de keuken in de gaten houd omdat ze bang is dat er gif in het eten wordt gedaan. Als Max langs het huis van de regent rijdt ziet hij alle boeren uit de omgeving het gras maaien van de regent, Max zegt de regent de boeren weg te sturen. Maar de regent zegt dat ze er vrijwillig zijn Max geloofd het niet en zegt de boeren weg te gaan. Later zijn er in de tuin van Max opeens heel veel slangen het zoontje Maxje word bijna gebeten door een van de slangen. De agent vindt een mand waar de slangen in hebben gezeten, ze zijn dus door iemand in de tuin geplaatst. De volgen de dag staan een groot aantal boeren in zijn tuin, ze zijn gestuurd door de regent om de tuin slangvrij te maken, de regent heeft de boeren verteld dat Max ze zou betalen. Max gaat naar de regent om te zeggen dat hij de boeren niet nodig heeft, als hij bij de regent aan komt zijn de boeren uit de omgeving bezig met het voor bereiden van een feest voor een paar honderd man gegeven door de regent. Max is daar door verbaasd omdat dat veel geld en voedsel kost en het ten koste van de bevolking gaat. In het dorp van Saidjah en zijn vriendin Adinda stelen de edelen weer de buffels van de boeren voor de regent, toevallig komt Max langs het dorp en vraagt de edelen wat ze aan het doen zijn. Die zeggen dat ze de buffels van de boeren kopen, en de boeren zijn zo bang voor de edelen dat ze zeggen dat het waar is. Wanneer Max weg is verbranden de edelen de kleren van de boeren, dit doen ze omdat ze zonder kleren te beschaamd zijn om te gaan klagen bij Max. Maar Saidjah en Adinda gaan toch naar Max om te klagen over het stelen van de buffels door de edelen. Max belooft dat als ze willen getuigen hij de regent aan zal klagen, Saidjah en Adinda willen net als de agent van Max getuigen maar zijn wel bang. De vader van Saidjah word door de regent vermoord omdat hij kwam vragen om geld voor zijn buffel, wanneer ze de man aan het begraven zijn nemen de edelen het lichaam mee zodat er geen bewijs is, Saidjah en Adinda vluchten voor de edelen maar die achtervolgen hen. Adinda en Saidjah raken elkaar kwijt en denken van elkaar dat ze gepakt zijn door de edelen. Adinda gaat naar Max en verteld dat Saidjah waarschijnlijk gedood is door de edelen, ze mag bij hem blijven zodat ze veilig is. Ondertussen vlucht Saidjah naar Lampong op Sumatra omdat hij denkt dat Adinda dood is. Hij wil zich daar aan sluiten bij het verzet tegen de Nederlanders. Op het feest dat de regent geeft is er een overvloed aan eten en vermaken de rijken zich met steekspelen, terwijl de boeren sterven van de honger. Het eten bij Max thuis zit achter slot en grendel op aanraden van mevrouw Slotering die erg bang is dat de regent Max probeert te vergiftigen. Max gaat naar de resident en dient daar een aanklacht in tegen de edelen en de regent, de resident is boos op Max en verklaart hem voor gek en negeert de problemen. Max krijgt na een paar dagen het bericht dat de resident hem heeft over geplaatst naar Ngawi. Hij wil blijven en de boeren helpen maar hij kan niet aan blijven als assistent-resident en vraagt daarom zijn ontslag aan. Max gaat naar de gouverneur-generaal om als nog een aanklacht in te dienen tegen de regent en de edelen. Adinda gaat niet met Max mee, maar gaat ook naar Lampong om zich bij de opstandelingen te voegen. Daar wordt door het KNIL en de opstandelingen hard tegen elkaar gevochten, het is een ongelijke strijd, de Indiërs met zwaarden en de Nederlanders met geweren. De Indiërs worden afgeslacht door de militairen. Saidjah is na de strijd een van de overlevenden en ziet tussen de doden het lichaam van Adinda liggen, hij is kapot van verdriet en loopt op de Nederlanders af die hem ook doden. Max wil de gouverneur-generaal spreken om hem te vertelen over de slechte behandeling van boeren door de regent, maar de gouverneur-generaal krijgt hij niet te spreken met de smoes dat die door ziekte weer terug naar Nederland moest. In Nederland zingen de kerkgangers over Indië en wat voor goeds de Nederlanders daar wel niet doen, dat is dus allemaal niet waar. Maar na het boek van Multatuli is daar verandering in gekomen, mensen konden lezen hoe het er echt aan toeging in Indië.