Je hebt leerlingen die maar één keer hun boeken open hoeven te slaan om een tien te halen op een examen. Maar wat als leren écht heel lastig gaat? Als je misschien wel op het speciaal onderwijs thuishoort, bijvoorbeeld vanwege een handicap of leerstoornis? Met een 'rugzak' kun je soms toch naar een gewone school.
Daar zit je dan in een normale klas, maar krijg je jarenlang extra begeleiding van docenten en medewerkers (die betaald wordt door een 'rugzakje met geld' van de overheid). Uiteindelijk moet je net als de andere leerlingen 'gewoon' zelf examen doen.
"Rugzakleerlingen zijn kort gezegd leerlingen die extra zorg nodig hebben," zegt Remco Reij, directeur van zorginstituut RIOzorg. "Dat betekent overigens niet dat deze leerlingen zelf extra geld krijgen em zelf extra begeleiding zoeken. Dat geld krijgen de scholen. Die bepalen hoe ze de leerlingen extra kunnen begeleiden."
Examenresultaten
Wat zijn de gemiddelde examenresultaten van rugzakleerlingen dan? Doen ze het nu beter dan gewone leerlingen dankzij de extra begeleiding? Of juist minder goed, omdat zo'n examen voor hen toch moeilijker is dan voor 'normale' leerlingen? Zorgcoördinator Hellen Handriessen van het Amsterdams Lyceum: "We hebben nog nooit een verschil gezien tussen de eindexamenresultaten van de rugzakleerlingen en de 'normale' leerlingen. Het doel van alle begeleiding die de rugzakleerlingen ook krijgen, is dat zij op hetzelfde niveau kunnen werken als hun klasgenoten."
Dat is natuurlijk alleen de ervaring van Handriessen. Exacte cijfers over de prestaties van rugzakleerling in vergelijking met gewone leerlingen zijn er helaas niet.
Begeleiding
De overheid steekt sinds een aantal jaar behoorlijk veel geld in dit 'passend onderwijs': zorgen dat leerlingen met bijvoorbeeld een handicap of leerstoornis toch naar een gewone school kunnen. Een woordvoerder van onderwijsstaatssecretaris Sander Dekker vertelt: "Leraren hebben inmiddels al ervaring opgedaan met het begeleiden van leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben op het reguliere onderwijs."
En lukt het die rugzakleerlingen een beetje? "Vorig jaar hebben we een examenleerling gehad die een rugzakleerling was. Hij kreeg al jaren begeleiding van ons. Zo had hij wekelijks gesprekken met zowel mij als een andere begeleider," zegt Handriessen. "Het was niet zo dat hij het inhoudelijk niet begreep, hij had het eerder moeilijk met het plannen, het voorbereiden. Bij zijn profielwerkstuk had hij bijvoorbeeld veel begeleiding nodig." Uiteindelijk is hij wél gewoon geslaagd.
Oneerlijk?
Is het niet wat oneerlijk tegenover de andere examenleerlingen? De rugzakleerlingen krijgen veel meer begeleiding dan zij dat krijgen. De 'normale' leerlingen moeten op eigen houtje hun examen halen. "We hebben nog nooit gehoord dat andere leerlingen het niet eerlijk vonden dat hun medeleerling meer begeleiding krijgt," zegt Handriessen.
"En daarnaast: de rugzakleerlingen krijgen begeleiding om mee te kunnen draaien op het niveau van de leerlingen die geen begeleiding krijgen. Dus uiteindelijk komt iedereen op hetzelfde niveau."
