Universiteitsdocenten vinden het niveau van het centraal examen Nederlands ver onder de maat. Taalkundige Marc van Oostendorp (Universiteit Leiden) vindt het examen zelfs zo slecht, dat hij een petitie is gestart die al door meer dan 400 mensen is ondertekend. Daarmee wil hij de Tweede Kamer aansporen om de examens Nederlands te verbeteren.
''Op het centraal examen worden de vaardigheden 'lezen' en 'argumentatie' getest,'' vertelt Marc van Oostendorp. ''De vorm waarin het examen wordt gegeven, is daar echter niet voor geschikt. Leerlingen krijgen namelijk veel te weinig woorden voor hun antwoorden, en je kunt bij meerkeuzevragen ook geen redenen geven waarom je voor een bepaald antwoord hebt gekozen. Dat zou wel moeten, als er op het CE wordt getest op argumentatie.'' Van alle examens vindt hij het examen vmbo nog het beste.
Meerdere antwoorden mogelijk
Een vraag waar meerdere antwoorden logisch leken, was de allereerste vraag van het vwo-examen van dit jaar. Eindexamenkandidaten moesten aangeven welke middelen er werden gebruikt om aandacht te trekken in de inleiding van de tekst. Volgens het correctievoorschrift was antwoord C het goede antwoord. Marc van Oostendorp: ''Antwoord C was dan goed, maar er viel ook zeker iets te zeggen voor antwoord B en D. Dat zouden ze echt anders moeten aanpakken op de examens Nederlands.''
Maar hoe zouden de examens er dan uit moeten zien? Van Oostendorp: ''Als er maar íets veranderd wordt. Je kan twee kanten op: je kan leerlingen bijvoorbeeld meer ruimte geven voor argumentatie bij vragen, of je zou een onderwerp van het schoolexamen kunnen omwisselen met het centraal examen. Ik stel voor dat bijvoorbeeld literatuurgeschiedenis dan op het centraal examen wordt getest.''
Samenvatten zonder vragen
Ook docent Cees van der Pol is het eens met van Oostendorps stelling. ''Voor het jaar 2000 moesten vwo-leerlingen altijd een samenvatting van een tekst maken, zonder gestuurd te worden door vragen. Puur de kern van de tekst opschrijven, in plaats van vragen te moeten beantwoorden. Ik zou het een goed idee vinden als ze dat weer invoeren voor het vwo. Voor de havo zou je dat ook kunnen doen, met slechts een paar duidelijke vragen erbij.''
''Ik denk ook niet dat het vwo-examen van dit jaar goed gemaakt is, eerlijk gezegd,'' vertelt Cees van der Pol verder. ''Doordat er zoveel meerkeuzevragen zijn tegenwoordig, kun je niet echt discussiëren over een antwoord. Terwijl er vragen waren in het examen waarvan er eigenlijk meerdere antwoorden mogelijk waren. Ook sluiten de teksten van de laatste jaren niet aan op de belevingswereld van jongeren.''
Of van der Pol ook de petitie gaat tekenen, weet hij nog niet. ''Dan moet ik eerst kijken wat de inhoud van de petitie precies is. Wel denk ik dat mijn collega's hem sowieso gaan ondertekenen.''
