Instellingen aanpassen Akkoord Door Scholieren.com te bezoeken geef je toestemming voor het gebruik van cookies. Ben je onder de 16? Zorg dan dat je toestemming van je ouders hebt om onze site te bezoeken. Lees meer over je privacy (voor het laatst bijgewerkt op 25 mei 2018). Akkoord Instellingen aanpassen

DIT IS DE EXAMENPAGINA VAN 2017!

KLIK HIER OM NAAR DE 2018 VERSIE TE GAAN!

Eindexamen m&o
havo

antwoorden

opgaven

bijlage

uitwerkbijlage

antwoorden

opgaven

bijlage

uitwerkbijlage

Advertorial

Examenhacks: 10 tips tegen examenstress

Casper | Examens

Wat mag je meenemen in de examenzaal?

Examenverslag

Relatief veel rekenwerk bij havo M&O

Video

Interest

Samenvatting

Centraal Examen stof 2015

Examenchat M&O

5:51 Menno

Welkom bij de examenchat M&O

5:51 Menno

We beginnen om 18:00 uur

5:56 Menno

Zet achter je naam even je niveau, dan weet Guido hoe hij de vraag moet beantwoorden

5:58 Menno

Kunnen we beginnen Guido?

5:59 Docent M&O Guido

Ja, graag

5:59 Opmerking van Ian - VWO

Welke onderwerpen keren telkens terug in het M&O examen zodat ik die nog kan oefenen? Ik ben zelf geen rekenwonder, heeft u daar tips voor? Ik vind het lastig om de juiste getallen te kiezen, heeft u daar tips voor? Hoe kan je het beste met grote bronnenopgaven omgaan?

5:59 Opmerking van Ian - VWO

Bedankt voor het antwoorden!

6:08 Docent M&O Guido

Voor het examen kan elk onderwerp gevraagd worden. Typische vwo onderwerpen zijn de contante waarde van een reeks getallen, de eindwaarde van een reeks getallen en de kostprijsberekening van de industriele onderneming.

Schrijf alle deelberekeningen op. Op die manier kun je zorgvuldig werken. En deelberekeningen kunnen ook punten opleveren

Bij grote bronnenopgaven kun je belangrijke zaken markeren, zodat je ze later beter kunt terugvinden. Lees de vraag goed. Er staat bij elke vraag naar welke bron verwezen wordt.

6:08 Opmerking van Nienke VWO

Hoe moet je de netto contante waarde berekenen?

6:17 Docent M&O Guido

De NCW kun je berekenen door:

contante waarde van de cashflows - investeringsbedrag

Voordelen van de NCW zijn:

je houdt rekening met interest

je houdt rekening met alle cashflows

Voorbeeld

6%
aanschafprijs 100.000 euro

cashflows

jr 1 40.000 euro

jr 2 50.000 euro

jr 3 80.000 euro

cw cashflows 40.000/1,06 + 50.000/1,06^2 + 80.000/1,06^3 = 149.405,21

ncw 149.405,21 -100.000 = 49.405,21

6:17 Opmerking van Maaike VWO

Wat houdt goodwill nou precies in?

6:20 Docent M&O Guido

Goodwill is het verschil tussen de overnameprijs en het eigen vermogen van de overgenomen onderneming

Op de balans kun je goodwill terugvinden bij de vaste immateriele vaste activa


		Menno: Guido, kun je antwoorden met de reply (pijltje) knop?

6:20 Opmerking van Nieck VWO

Hallo! Welke formules kunnen we verwachten op het formuleblad?


		Docent M&O Guido: Welke formules je krijgt op het examen is van tevoren niet bekend. Het hangt van de examenopgaven en examenmakers af. De formules rondom het berekenen van de contante waarde/eindwaarde van een reeks getallen wordt (wanneer zo'n vraag gesteld wordt wel gegeven. In principe moet je alle formules kennen.

6:26 Opmerking van Orly - VWO

Zou u kunnen uitleggen wat je precies berekent als je het hefboomeffect en de cashflow berekent?


		Docent M&O Guido: hefboomeffect Je investeert 100.000 euro. Nettowinst is 10.000. Rendement is dus 10%. Je kunt ook 100.000 euro lenen tegen 4% Rente is dan 4.000 euro en jouw rendement 6.000 euro (6%) er is dan een positief hefboomeffect Je profiteert van het geleende bedrag doordat het meer oplevert dan het aan rente kost 4%. Je hebt een positief hefboomeffect bij: gevolg REV>RTV oorzaak IVV

6:26 Opmerking van Dennis VWO

Wat houdt de dekkingsbijdrage precies in?


		Menno: Wellicht geeft deze video antwoord op je vraag: https://video.scholieren.co...


		Docent M&O Guido: dekkingsbijdrage per stuk is de verkoopprijs -variabele kosten per stuk. Met de totale dekkingsbijdrage (dekkingbijdrage per stuk x afzet) maak je je constante kosten goed. En behaal je evt winst ------------------------------ Break even afzet : TCK/dekkingsbijdrage per product TCK is dan gelijk de totale dekkingbijdrage ------------------------ gewenste afzet bij winst= (TCK + gewenste nettowinst)/dekkingsbijdrage per product

6:35 Opmerking van Vincenzo Man

over de gerealiseerde verkoopresultaat. Bij een examen hadden ze de kostprijs opnieuw berekend met de gerealiseerde kosten, maar mijn lerares zei dat je nooit de kostprijs opnieuw moest berekenen. de ander examen gebruiken ze de voorgecalculeerde verkoop prijs en de ander examen de gerealiseerde verkoop prijs. kortom ik snap er niks meer van. Hoe bereken je nou de gerealiseerde verkoopresultaat


		Docent M&O Guido: gerealiseerde verkoopresultaat bereken je door: werkelijke afzet x (werkelijke verkoopprijs -kostprijs) De kostprijs calculeer je inderdaad van te voren en staat dan vast. Bij het gerealiseerde verkoopresultaat is soms de voorgecalculeerde verkoopprijs gelijk aan de werkelijke verkoopprijs. Zo niet dan pak je bij het gerealiseerde verkoopresultaat de werkelijke verkoopprijs en niet de voorgecalculeerde verkoopprijs.

6:45 Opmerking van Zoë - VWO

Hoe zit met doorrekenfouten bij M&O? Als er bijvoorbeeld een vraag is waar je de omzet moet berekenen en je hebt dat fout, maar moet het antwoord nog wel gebruiken voor een volgende vraag maar wel binnen dezelfde opgave, wordt dat dan fout gerekend?


		Docent M&O Guido: Wanneer je een foutief antwoord van een vorige vraag gebruikt bij een volgende vraag en verder de vraag goed beantwoordt dan heb je de laatste vraag volledig goed beantwoord. Wanneer je de eerste vraag dus niet kunt beantwoorden noteer hier dan (makkelijk) getal zodat je de volgende vraag wel kunt beantwoorden en deze punten scoort.

6:51 Opmerking van Roxanne- Havo

Ik vroeg mijzelf twee dingen af. Ik vind het lastig om het eigen vermogen te berekenen en met getallen uit een balans te berekenen, hoe doe ik dit precies? En wat is nou precies het verschil tussen een staat van baten en lasten & van ontvangsten en uitgaven?


		Docent M&O Guido: Het eigen vermogen kun je berekenen door: Totaalbedrag debetzijde - alle bedragen aan creditzijde (muv eigen vermogen) = eigen vermogen of eigen vermogen beginbalans + saldo opbrengsten/kosten = eigen vermogen eindbalans of eigen vermogen beginbalans + saldo baten/lasten = eigen vermogen eindbalans Staat van baten (opbrengsten) en lasten (kosten) geeft aan hoeveel je verdient hebt (armer of rijker) Dit leidt tot verandering van het eigen vermogen en gaat over een periode ---------------------------------- Overzicht van ontvangsten en uitgaven geeft aan hoeveel geld er bij komt of af gaat. Dit leidt tot een verandering van de liquide middelen en word gemeten op een tijdstip. ------------------------ Bijzondere posten hierbij zijn Bijv. Aflossing is een uitgave (betaling) maar geen kosten Afschrijving is kosten (hoort bij een periode) maar is geen uitgave (je betaalt dit bedrag aan niemand)

7:00 Opmerking van Nienke VWO

Wanneer moet je wel met btw rekenen en wanneer niet?


		Docent M&O Guido: Incl Btw zijn bedragen zoals de consumentenprijs, verkoopprijs incl btw. Op de balans noteer je bij een aanschaf van bijv. een auto de prijs excl btw bij de auto en het btw bedrag bij de vlottende activa omzet en kosten altijd aangeven excl. btw

7:05 Opmerking van Stan VWO

Ik weet nooit zo goed welke van de twee formules ik moet gebruiken voor de contante waarde of de eindwaarde. Beide worden wel altijd gegeven op het formuleblad als er naar wordt gevraagd op het examen. Heeft u daar een oplossing voor?


		Menno: Dit is de laatste vraag

7:13 Docent M&O Guido

eindwaarde 1 bedrag E =C x (1+i)^n

contante waarde 1 bedrag C = E x 1/(1+i)^n

De s formule bij een reeks bedragen is bij de eindwaarde en bij de contante waarde gelijk. Alleen bij de eindwaarde vermenigvuldig je een termijn met de interest en bij de contante waarde deel je door de interest

7:13 Menno

Dit was de laatste vraag. Guido heeft geprobeerd zo veel mogelijk vragen te beantwoorden, waarvoor dank! Deze chat is terug te lezen op: https://www.scholieren.com/...

7:14 Menno

Iedereen succes met het examen M&O!

Bereken je voorlopige cijfer

punten

Normering

Bekijk het examenrooster

Aardrijkskunde Arabisch Biologie Duits Economie Engels Filosofie Frans Fries Geschiedenis Kunst, beeldende vormgeving, dans, drama, muziek algemeen M&O Maatschappijwetenschappen Muziek Natuurkunde Nederlands Russisch Scheikunde Spaans TeHaTex Turks Wiskunde A Wiskunde B Aardrijkskunde Arabisch Biologie Duits Economie Engels Filosofie Frans Fries Geschiedenis Grieks Kunst, beeldende vormgeving, dans, drama, muziek algemeen Latijn M&O Maatschappijwetenschappen Muziek Natuurkunde Nederlands Russisch Scheikunde Spaans TeHaTex Turks Wiskunde A Wiskunde B Wiskunde C Aardrijkskunde Arabisch Beeldende vorming Biologie Dans, Drama Duits Economie Engels Frans Fries Geschiedenis Kunst, beeldende vormgeving, dans, drama, muziek algemeen Maatschappijleer 2 Muziek NaSk 1 NaSk 2 Nederlands Spaans Transport en logistiek Turks Voertuigentechniek Wiskunde Alle vakken ▼

Bekijk het examenrooster

Oude examens

Jaar / tijdvak	bestanden
2018 / tijdvak 2	antwoorden opgaven bijlage uitwerkbijlage
2018 / tijdvak 1	antwoorden opgaven bijlage uitwerkbijlage
2016 / tijdvak 2	antwoorden opgaven bijlage uitwerkbijlage
2016 / tijdvak 1	antwoorden opgaven bijlage
2015 / tijdvak 2	antwoorden opgaven bijlage uitwerkbijlage
2015 / tijdvak 1	antwoorden opgaven bijlage uitwerkbijlage
2014 / tijdvak 2	antwoorden opgaven bijlage uitwerkbijlage
2014 / tijdvak 1	antwoorden opgaven bijlage uitwerkbijlage
2013 / tijdvak 2	opgaven bijlage uitwerkbijlage
2013 / tijdvak 1	antwoorden opgaven bijlage uitwerkbijlage erratum