INHOUDSOPGAVE

1. Gegevens*..............................................3
2. Schrijver................................................4
3. Titelverklaring.......................................7
4. Perspectief.............................................7
5. Hoofdpersoon........................................7
6. Bijpersonen...........................................8
7. Ruimte...................................................8
8. Tijd........................................................9
9. Spanning...............................................9
10. onderwerp en motieven.......................10
11. Afloop..................................................10
12. Samenvatting.......................................11
13. Mening.................................................12
14. Bronnen................................................13

* = bevat genre, onderwerp en opbouw

 

 

GEGEVENS

 

Titel: Wampie

Schrijver:

pseudoniem: Adorjan den Doolaard

volledige naam: Cornelis  Johannes  George  Spoelstra  junior

roepnaam: Bob

Uitgever: Em. Quirido’s Uitgeverij B.V.

Plaats van uitgave: Amsterdam

druk:

eerste druk: 1938

gelezen druk: vijfentwintigste druk, 1986

Genre: Roman

Onderwerp: liefde, (omdat Wampie en Dolf op elkaar verliefd worden), natuur, (omdat Wampie en Dolf daar beiden van houden, Dolf is namelijk boswachter) en reizen, (omdat de personages in het verhaal naar veel verschillende plekken gaan).

Verhaalopbouw: Ab ovo (zie ‘Tijd’)

Serie: Salamanderpockets

Prijzen en nominaties: geen

SCHRIJVER

 

Biografie van A. den Doolaard

 

Cornelis Johannes George Spoelstra junior (of gewoon Bob Spoelstra) gaat schuil achter de pseudoniem Adorjan den Doolaard en was geboren op 7 februari 1901 in Zwolle.

Toen hij vier was maakte hij zijn eerste reis. Hij hield erg van reizen, dit zie je terug in zijn boeken (zo ook in het boek dat ik gelezen heb zie ‘Ruimte’). Door zijn zwerftochten koos hij als pseudoniem de naam ‘den Doolaard’.

Den Doolaard deed zijn eindexamen in 1919 in de HBS van Den Haag, een jaar nadat zijn vader was overleden.

Na zijn eindexamen werkt den Doolaard drie maanden bij een bank om vervolgens in 1920 als boekhouder te gaan werken bij de BPM (Bataafse Petroleum Maatschappij).

 

Op 27 september 1928 neemt hij ontslag (waarschijnlijk doordat hij van het voorzieningsfonds van de BPM een cheque van bijna zevenduizend gulden kreeg) en beginnen zijn zwerftochten door Parijs en Chamonix. Tijdens deze periode gaat hij aan de alcohol, koopt een tweedehands Bugatti type 35 die hij in een dronken bui tegen een boom gereden heeft en probeert hij een film te maken (dat mislukt, maar heeft wel wat geld opgeëist). Al deze ervaringen die hij in deze ‘ruige tijd’ opdeed verwerkte hij in zijn romans en artikelen (in het boek dat ik gelezen heb heeft Dolf ook zo’n ruige tijd doorgemaakt).

 

In 1930 trouwt A. den Doolaard met Daisy Roulôt. Op 16 augustus 1935 krijgen zij een dochter: Hélène.

 

In 1931, als Den Doolaard in Berlijn is, woont hij toevallig een nationaalsocialistische bijeenkomst bij waar hij Hitler hoort spreken. Als hij terug in Nederland is zegt dat hij de gevaarlijkste man van Europa gehoord heeft, hij wordt echter niet serieus genomen, maar belachelijk gemaakt. Hij schrijft een aantal scherpe artikelen over het fascisme (gebundeld in ‘het hakenkruis over Europa’). Door deze artikelen is het hem verboden om naar de landen Duitsland, Bulgarije, Oostenrijk en Italië te gaan.

 

In 1936 Scheidt den Doolaard met Daisy.

 

In 1937 trouwt hij met Erie Mijers (koosnaam: Wampie), zij was vijftien jaar jonger dan hem. Het boek dat ik gelezen heb is toegewijd aan haar. Samen kregen ze twee kinderen: Milja en Branda.

Toen de Tweede Wereldoorlog begon, vluchtten A. den Doolaard samen met zijn vrouw fietsend vanuit Vlaanderen zuidelijker (twee dagen later klopte de Duitse politie al op de deur van zijn moeder om te vragen waar haar zoon uithing). Ze bleven een jaar in Vichy-Frankrijk om daarna via Spanje en Portugal naar Londen te gaan. Daar vindt Erie werk als secretaresse van His Majestys Service (vandaar dat Wampie, in het boek dat ik gelezen heb, de secretaresse wordt van oom Barend), terwijl den Doolaard in dienst gaat bij zeemansomroep De Brandaris en tevens spreker wordt van Radio-Oranje. Samen voerden ze ook de redactie van het tijdschrift 'de Wervelwind', dat werd verspreid boven bezette gebieden.

 

Na de oorlog, in 1948, was den Doolaard getuige van de staatsgreep in Praag. De redacteur van de Gelderlander vroeg hem dus om verslag te komen doen voor zijn tijdschrift.

 

In 1954 gaat A. den Doolaard wonen in Hoenderloo.

Doordat hij al lange tijd gefascineerd was door Joegoslavië bezocht hij het land jaarlijks. Ook reisde hij naar de Verenigde Staten, Griekenland, Thailand en India.

 

In 1961 is hij betrokken bij de eerste Nederlands demonstratie tegen kernproeven.

In 1984 schreef hij hier een brochure over (‘ik ben tegen’)

 

Op 26 juni 1994 in Hoenderloo overleed A. den Doolaard. Hij werd 93 jaar.

 

                                    A. den Doolaard met zijn vrouw Erie Meijer

Bibliografie van A. den Doolaard (literatuur):

 

• 1921 – Credo (gedicht)
• 1926 - De verliefde betonwerker (gedichtenbundel)
• 1928 - De wilde vaart (gedichtenbundel)
• 1929 - De laatste ronde (roman)
• 1931 – De druivenplukkers (roman)
• 1932 - Vier balladen (gedichtenbundel)
• 1932 - De witte stilte (roman)
• 1933 - De herberg met het hoefijzer (novelle)
• 1934 - Oriënt-Express (roman)
• 1936 - Wapen tegen wapen (brochure)
• 1936 - De grote verwildering (roman)
• 1938 - Wampie (roman)
• 1939 - De bruiloft der zeven zigeuners (roman)
• 1939 - Dolken en rozenkransen (novelle)
• 1944 - De partizanen en andere gedichten (gedichtenbundel)
• 1944 - De vier ruiters (gedichtenbundel)
• 1944 - Vooravond kerstmis 1944 (gedicht)
• 1947 - Het verjaagde water (roman)
• 1953 - Kleine mensen in de grote wereld (roman)
• 1956 - Het land achter Gods rug (roman)
• 1958 - Het leven van een landloper (autobiografie)
• 1966 - De goden gaan naar huis (roman)
• 1967 - Ontsporingen (verhalen)
• 1967 - Achter de blinde muur (verhalen)
• 1971 - Ogen op de rug (autobiografie)
• 1976 - Samen is twee keer alleen (roman)
• 1983 - Ik ben tegen (brochure)

TITELVERKLARING

 

De titel van het boek is ‘Wampie’, dit is de roepnaam van Petronella Geertruida van Rosande, één van de  hoofdpersonen. Het verhaal gaat over haar en Dolf, een andere hoofdpersoon (het verhaal gaat vooral over hun relatie).

 

PERSPECTIEF

 

Het verhaal is geschreven in de alwetende verteller. Deze verteller zweeft mee met één iemand per keer (hoofdstuk één is Wampie, twee is Dolf, drie is Wampie en zo lijkt het patroon door te gaan), daaruit zou je kunnen opmaken dat de verteller personaal is, maar het verhaal kan niet overgaan in een ik-perspectief (en het is een eigenschap van een personaal perspectief dat het over zou kunnen gaan in een ik-verteller). Wat wel opmerkelijk is, is dat de alwetende verteller een keer meekijkt met hoe een eekhoorn de wereld beleeft (hoofdstuk twee).

In het boek komt wel een brief voor, die uiteraard in het ik-perspectief geschreven is.

 

HOOFDPERSOON

 

De hoofdpersoon is Wampie (volledige naam: Petronella Geertruida van Rosande), want de alwetende verteller kijkt het meest mee met haar. Wampie is een rond karakter. Ze is twintig jaar jong en woont in Amsterdam. Ze heeft bruine ogen en gekruld, zwart haar. Wampie heeft twee ouders en een zusje (Raagje). Ze werkt al sinds dat ze zestien is, dus al vier jaar. De eerste keer dat in het boek beschreven staat dat ze werkt, is ze in dienst bij meneer Wonder als stenotypiste totdat ze ontslagen wordt wegens reorganisatie. Daarna werkt ze bij Dolfs oom Barend als secretaresse (doordat Dolf haar een advertentie liet zien). Wampie is een echte stadsjuffrouw. Volgens Dolf is ze mooi, vrolijk en een beetje kinderlijk.

De vrouw van de schrijver (ze heet Erie, aan het begin van het boek staat: voor Erie) diende als inspiratie voor Wampie.

BIJPERSONEN

(eigenlijk ook hoofdpersonen, maar net iets minder belangrijk)

 

Dolf: Dolf is een rond karakter. Hij is negenentwintig jaar en woont in de Utrechtse bossen waar hij boswachter is. Hij houd erg van de natuur (vooral de rust), hij voert bijvoorbeeld apennootjes aan een eekhoorn die hij Ahasverus noemt. Vroeger zat Dolf een beetje op het verkeerde pad: Zijn studies lukten niet, hij hield zich veel bezig met vrouwen en ging regelmatig naar de kroeg. In die tijd stierf zijn vader (Eigenlijk is Dolf net de schrijver, zie zijn biografie). Door Dolfs niet zo zuinige levensstijl zag het deel van het familiegeld dat hem toebehoorde in een korte tijd de bodem. Ook liet zijn vader een bos in Roemenië na. Het bos is van oom Barend tot Dolf dertig is. Oom Barend doet er alles aan om te voorkomen dat Dolf het bos in bezit krijgt (hij heeft gezien hoe Dolf omging met geld).

Oom Barend (Barend Verhage): Oom Barend is een tamelijk rond karakter en hij is negenenvijftig jaar en wel een beetje te vergelijken met Dagobert Duck: hij is de rijke, oude oom van Dolf en is vrij gierig. Hij gunt Dolf niets, omdat hij volgens hem niet goed met geld om kan gaan (net als Donald Duck). Oom Barend is getrouwd geweest, maar zijn vrouw (Leonoor) is vroeg overleden. Wampies stem doet hem denken aan haar, daarom is hij best wel op haar gesteld.

RUIMTE

 

Het verhaal begint in Amsterdam (waar Wampie woont en werkt) en vervolgens in de bossen van Utrecht waar Dolf boswachter is en ook een huisje heeft.

Wanneer Wampie in dienst gaat bij oom Barend als secretaresse begint het gereis door Europa (hieraan kun je zien dat de schrijver het verhaal op zijn eigen leven heeft gebaseerd), tijdens deze reizen bevinden de personages zich in de trein, op verschillende terrasjes, in een hotel (Dolf niet dan) en Dolf zelfs een keer in de cel! (vanwege zijn verdachte verschijning: hij had een neppe baard op om niet door zijn oom herkend te worden). Aan het eind van het verhaal, het moment, de plek, het doel waar het hele verhaal zich naartoe werkte zijn Dolf, zijn oom en Wampie in het bos in de Karpaten (Roemenië), want als Dolf daar niet zou zij zijn, zou Barend het bos kunnen houden (het was het plan dat Wampie in dienst ging bij oom Barend om te weten te komen hoe hij Dolf zijn bos zou kunnen onthouden om daarop zo in te spelen dat dat voorkomen kon worden, daarom waren ze alle drie op die plek).

 

De plaatsen in Europa waar ze tijdens en na hun reis verbleven:

Parijs, Shaffhausen, Wenen, Praag en Roemenië (de Karpaten liggen in Roemenië).

Iedere plaats en locatie heeft zijn eigen sfeer.

TIJD

 

Het verhaal speelt zich waarschijnlijk af in de tijd dat het geschreven is, dus rond 1938. Je kan merken dat het vroeger geschreven is, door termen als ‘stenotypiste’, want tegenwoordig heb je dat beroep niet meer, omdat het meeste gewoon kan worden opgenomen. Toch is het verhaal wel eigentijds en zou het zelfs (tegenwoordig) als modern beschouwd kunnen worden: het detail waarmee de schrijver aangeeft wat hen aan elkaar opvalt en wat ze met elkaar doen zijn vrij precies en lustgericht (dat zie ik eigenlijk als een minpunt).

Het volledige verhaal duurt denk ik meer dan een jaar, maar sowieso minder dan drie jaar. Veel wordt er niet gezegd over wanneer precies en hoelang het verhaal duurt, het is moeilijk om te bepalen hoelang het verhaal duurt (ik heb niet iedere keer dat er staat ‘de volgende dag’ of ‘de volgende week’ of ‘de volgende maand’ geteld), wel wordt er soms een dag van de week genoemd.

 

De verhaallijn is chronologisch en in de Ab ovo geschreven. Er komen wat flashbacks in voor van herinneringen van Dolf over zijn verleden en herinneringen van oom barend over zijn verleden (vooral herinneringen over zijn overleden vrouw, Leonoor).

 

De schrijver maakt gebruik van tijdvertraging door uitgebreid de details van de omgeving te beschrijven, dit zorgt er voor dat de verschillende plekken een verschillende sfeer hebben.

De schrijver maakt eigenlijk amper – of niet – gebruik van tijdsverdichting, althans je merkt het niet.

 

SPANNING

 

De hoofdpersonen komen in een moeilijke situatie terecht: Dolf moet verblijven in een cel (zijn verdachte valse baard was hiervan de oorzaak), terwijl Wampie verder moet reizen met oom Barend.

 

De schrijver maakt je nieuwsgierig naar de afloop: Zal Dolf het bos krijgen? Kan Dolf meereizen zonder dat oom Barend ontdekt dat Wampie hem kent? Gaan Wampie en Dolf trouwen?

 

Er gebeurd iets onverwachts: Dolf wordt voor een verdachte aangezien en dat belet hem om verder mee te reizen. Deze situatie vereiste improvisatie door het stel. Door dit onverwachte is de gehoopte afloop weer minder zeker (dus is het verhaal spannender).

 

ONDERWERP EN

MOTIEVEN

 

Het thema van het verhaal is: Twee jonge mensen ontmoeten elkaar op een bijzondere manier, worden verliefd en proberen een eigendomsrecht te behouden (terwijl iemand hun daarbij tegenwerkt).

 

Het onderwerp is de liefde, de natuur en reizen. Motieven hierbij zijn:

• aardbeien met slagroom, dit eet Wampie graag.  
• bossen, Wampie en Dolf houden beiden van de natuur en het hele gedoe in het verhaal draait om een bos.
• De trein, de personages reizen per trein (vooral de grote afstanden) en daarbij gebeurt veel (het reizen per trein staat beschreven in het boek).

 

De moraal van het verhaal is:

‘Doe wat je hart zegt.’

 

AFLOOP

 

Het boek heeft een open einde, want de lezer die uitsluitend het laatste gedeelte zou lezen, zit waarschijnlijk met een hoop onbeantwoorde vragen, maar uit de hele tekst kun de afloop wel raden: Dolf zal waarschijnlijk op zijn dertigste het bos in bezit krijgen en Wampie gaat waarschijnlijk samen met hem trouwen (ze waren al verloofd). Dus voor de diepe denker, die echt in het verhaal zit is het eigenlijk toch een gesloten einde.

Er gebeurd eigenlijk wel iets opmerkelijks aan het eind, want door het hele verhaal heen (vanaf dat Dolf en Wampie elkaar ontmoetten) probeert het verloofde stel (Wampie en Dolf) te verzwijgen voor oom Barend dat ze een relatie hebben, maar op het einde rent Wampie vanaf de plaats naast Barend richting Dolf die er ook bleek te zijn en zoende hem, dus eigenlijk wat ze al de hele tijd probeerden geheim te houden verklappen ze op het eind.

Het verhaal eindigt goed, want de verhouding tussen Dolf en oom Barend is hersteld, Dolf krijgt het bos dat hem toebehoort en Wampie en Dolf gaan samen trouwen (dit wordt echter niet vermeld in het boek, maar op de intrige aan de achterzijde). Bovendien krijgt Dolf een goede baan: inkoper van het gebied rond zijn bos.

 

Het verhaal eindigt met de woorden ‘En dat deden ze.’ Hieruit kun je opmaken dat het boek een goed einde heeft (als je de rest niet hebt gelezen).

 

SAMENVATTING

 

Wampie heeft geen zin meer in haar baan als stenotypiste bij meneer Wonder en besluit om rust te zoeken in het bos.

Dolf is daar boswachter en ziet haar (als ‘schone slaper’) liggen. Ze raken aan de praat en zo begint hun relatie. Dolf verteld over zijn gierige oom (Barend) die hem niks gunt en hem zijn bos probeert af te pakken, die hij van zijn vader zou erven als hij dertig wordt.

 

In deze begintijd van hun relatie wordt Wampie ontslagen wegens reorganisatie. Ze heeft dus een nieuwe baan nodig. Dolf laat haar in een café een advertentie zien van zijn oom. Hij heeft een secretaresse nodig.

Ze bedenken dat Wampie wel kan solliciteren, vooral om zo meer te weten te komen wat oom Barend van plan is wat betreft het bos.

Wampie wordt meteen aangenomen, dit was vooral te danken aan haar vrolijkheid en aan dat haar stem hem deed denken aan zijn overleden vrouw, Leonoor. Wampie zwijgt bewust over haar relatie met Dolf.

 

Oom Barend gaat op reis (naar het bos in de Karpaten, in Roemenië) en neemt Wampie mee. Wampie en Dolf willen elkaar wel blijven zien daarom gaat Dolf mee.

 

In Parijs verwent oom Barend Wampie (met een avondjurk bijvoorbeeld) tot pijn in het hart van Dolf.

 

Als ze reis voortzetten zit Dolf bij zijn oom en Wampie in de trein. Dolf moet zich vermommen om niet door zijn oom herkend te worden.

 

De neppe baard die Dolf opheeft maakt hem verdacht bij de inspectie, hierdoor wordt Dolf meegenomen. Door Wampies hulp komt hij weer vrij (zonder dat oom Barend zijn aanwezigheid ontdekt).

Op hun weg naar Roemenië gaat oom Barend met Wampie langs watervallen. Oom Barend krijgt te horen dat een vrouw voor hem daar zelfmoord gepleegd heeft. Hij is geschokt en even niet meer hetzelfde.

Later als ze hun reis beëindigen in Roemenië (bij het bos dat Dolf zou erven op zijn dertigste). Dan komt Dolf tevoorschijn en vind oom Barend uit dat Wampie en Dolf al heel de tijd verloofd waren. Dolf komt op voor zijn rechten als toekomstig eigenaar van het bos: hij ontdekt dat er niet eerlijk gehandeld is met de houtverkoop. Dit maakt hij duidelijk aan oom Barend. De band tussen Dolf en zijn oom wordt weer hersteld en Barend bied hem een baan als inkoper aan in dat gebied (Oost-Europa).

 

In de laatste zin van het verhaal zoenden Wampie en Dolf (in het bijzijn van oom Barend).

 

MENING

 

Achteraf vond ik het een leuk en uniek boek.

Ik heb dit boek gekozen doordat de intrige mij aansprak, ik had nog nooit een liefdesverhaal gelezen. Door de titel werd ik nieuwsgierig gemaakt naar inhoud van het boek. Ik vond de titel ‘Wampie’ vrij uniek, ik heb nog nooit zo’n simpele, maar toch originele titel gezien.

Mijn verwachting was dus dat het een unieke leeservaring zou worden.

 

Het boek was helaas niet heel spannend, maar omdat ik niet van zulke spannende boeken gewend ben, is het voor mij niet erg. Wat wel vervelend is (alleen voor mij), is dat ik al een boek gelezen heb uit dezelfde periode als dit boek.

 

Positief was dat de verhaallijn duidelijk was en mysterieus reëel, vanaf de ontmoeting tussen Dolf en Wampie tot hun verloving (en uiteindelijk dat ze gaan trouwen) verloopt het geleidelijk, net echt.

Als lezer merk je (net als zulk soort veranderingen in het echt) niet op wanneer hun relatie van kennissen naar verloofden gaat, terwijl er geen (grote) tijdsprongen worden gemaakt.

Je kan heel goed meeleven met de personages, ook al zijn het er niet veel, je kan om het zo te zeggen in hun gedachten kruipen, want ze werden heel goed uitgewerkt.

 

Ik vond Wampie wel Sympathiek (Dolf ook, hij vind haar anders dan alle andere meiden die hij gehad heeft). Haar karakter en het feit dat ze eigenlijk Erie, de vrouw van de schrijver voorstelt.

 

Het verhaal zou echt gebeurd kunnen zijn, want er komen geen onmogelijke gebeurtenissen in voor, al is het wel een beetje ouderwets.

 

Ik heb dit boek bijna in één keer uitgelezen, dit betekend dat het gemakkelijk te lezen en boeiend is, ik zou dit boek aanraden als je niet van lezen houd of moeite met lezen hebt door de gemakkelijk te begrijpen verhaallijn en tekst.

 

Als je houd van hele spannende en epische verhalen is dit boek niet aan te raden voor jou, want de personages ondergaan geen enge avonturen (ze beleven wel wat avontuur tijdens het reizen, maar dat is niet episch).

 

BRONNEN

 

www.scholieren.com/boek/213/wampie

www.collegenet.nl/studiemateriaal/verslagen.php?verslag_id=165

nl.wikipedia.org/wiki/A._den_Doolaard

www.adendoolaard.nl/biografie

cobra.canvas.be/cm/cobra/boek/boek-recensie/1.1036173

[het boek zelf]