​De Eetclub - Saskia Noort

PERSONAGES

De hoofdpersoon van het boek De Eetclub is Karen v.d. Made, want Karen heeft een probleem, haar doel is om dit probleem op te lossen. Het probleem is dat ze niet weet hoe haar beste vriendin Hanneke om het leven is gekomen, en of de dood van Evert daar ook een rol bij speelt. Zij gaat dit uitzoeken, haar doel is om te proberen er achter te komen wie er meer met beide doden temaken heeft. Ook leer je Karen gaandeweg het verhaal geleidelijk steeds beter kennen. In het begin van het boek weet je bijvoorbeeld nog niet veel van haar verleden en haar familie, in het einde is dit allemaal duidelijk. Je leert ook haar karakter beter kennen, ze is bijvoorbeeld heel gedreven en eigenwijs. Ze is ook de hoofdpersoon omdat je haar innerlijk kent, je leest Karen’s gedachten en gevoelens. ‘Ik vocht tegen mijn eigen tranen en het laffe gevoel dat ik dit allemaal niet aankon’ { blz. 68 } Karen is een round character, ze heeft veel karaktereigenschappen. Ze heeft veel doorzettingsvermogen, dat zie je als ze perse wil weten wie de dood van Hanneke heeft veroorzaakt. Ook is ze erg eigenwijs, maar toch erg sociaal. ‘Ik had eindelijk vrienden gemaakt, en al waren ze dan compleet anders dan ik, dat maakte niet uit. We waren allemaal vrouwen,  moeders, echtgenotes, hunkerend naar een bruisend sociaal leven.’ { blz. 36 } Karen’s karakter ontwikkeld ook door het verhaal heen, voordat ze haar vriendinnen van de eetclub had ontmoet, was ze niet erg sociaal en kon ze moeilijk vriendinnen maken. Ook is Karen een round character omdat ze tijdsbesef heeft. Je leest vooral herinneringen uit Karen’s verleden. ‘De dag waarop wij verhuisden naar dit dorp, was ik ziek’ { blz. 26 } Karen is een slanke vrouw met een passie voor mode, ze gaat vaak shoppen met Hanneke. Karen heeft een relatie met Michael en heeft twee dochters, Annabelle en Sophie. Je leert dit personage kennen door wat zij doet en zegt, dus haar uiterlijk. ‘ ‘Ja. Het is vreemd. Ik voel me eigenlijk heel blij. Ik lig eruit en het doet me niets! Ik vraag me af waar ik al die tijd zo bang voor ben geweest.’ zei ik.’ { blz. 133 } Je leert Karen ook kennen door wat ze denkt en voelt, dus haar innerlijk. ‘Mijn maag knorde, maar ik wist dat ik geen hap door mijn keel zou krijgen.’ { blz. 133 }    

Er zijn veel bijfiguren in De Eetclub, en Babette is er een van. Babette is de vrouw van Evert, die overleed bij de brand. Je leert Babette pas in een van de laatste hoofdstukken écht goed kennen, omdat je dan pas te weten komt dat zij allebei de doden heeft veroorzaakt. Babette was in bijna het hele boek een helper van Karen, ze was ook altijd erg lief en vriendelijk, ze kon geen vlieg kwaad doen. Aan het einde van het verhaal is ze een tegenstander van Karen, en dreigt ze zelfs Karen ook te vermoorden. ‘ ‘Zij moet weg,’ hoorde ik Babette fluisteren. ‘In het zwembad. Ik geef haar hier een klap mee, en jij gooit haar erin. Dan weet ik het zeker.’ { blz. 234 } Babette is een flat character, ze heeft weinig karaktereigenschappen en veranderd niet. Je zou waarschijnlijk wel denken dat Babette veranderd, maar dat is niet zo. Ze is in het begin van het boek ook al gemeen en gedraagt zich triest, omdat ze toen haar man Evert heeft vermoord. Je leert Babette kennen door wat ze zegt en doet, dus haar uiterlijk. ‘Godverdomme! Zak die je bent! Je verdient niet beter! Als je je smoel niet houdt, krab ik je ogen hoogstpersoonlijk uit je kop!’ { blz. 231 } Ook leer je haar kennen door wat Karen over haar zegt en denkt.

Een ander belangrijk bijfiguur is  Hanneke. Zij is getrouwd met Ivo, en heeft twee kinderen die Mees en Anna heten. Hanneke overlijd ongeveer halverwege het boek. Hanneke is een helper van Karen, ze zijn namelijk beste vriendinnen. Ze is een Flat character, want ze heeft weinig karaktereigenschappen en ze veranderd niet. Haar karaktereigenschappen zijn goedhartig, modieus en zelfstandig. Ze is goedhartig omdat ze altijd het beste met iedereen wil, ze probeert ook altijd aardig te zijn. Ze is modieus omdat ze volgens Karen altijd leuke kleren draagt. ‘Het eerste doelwit van mijn vriendinnenoffensief was Hanneke, een hip geklede vrouw van ongeveer mijn leeftijd.’ { blz. 30 } Hanneke is ook erg zelfstandig, omdat ze vaak dingen in haar eentje wil oplossen zonder andere ermee lastig te vallen. Je leert Hanneke kennen door wat ze doet en zegt, dus haar uiterlijk.  ‘Hanneke hief het glas en dronk het in één teug leeg, waarna ze op haar blote voeten , haar rok omhooghoudend naar binnen rende.’ { blz. 57 } Ook leer Je Hanneke kennen door wat andere over haar zeggen en denken. ´Ik heb zo’n super huis. Mede dankzij Hanneke! Echt meiden, als jullie ooit gaan verbouwen of verhuizen, neem haar. Ze is helemaal top!’ { blz. 34 }

De laatste bijfiguur waar ik over ga vertellen is Michael. Michael is de man van Karen, en is een helper van Karen. Hij is een flat character, want hij heeft niet veel karaktereigenschappen. De karaktereigenschappen die hij wel heeft zijn eerlijk, sociaal en eigenwijs. Hij is eerlijk omdat hij altijd open is tegenover Karen, hij wil ook dat iedereen eerlijk is tegen hem. Hij is sociaal omdat hij goed met andere mensen om kan gaan. Michael is eigenwijs omdat hij altijd zijn eigen zin wil door dreunen. Ook veranderd zijn karakter niet. Zijn gedrag is vaak vrolijk, maar wanneer Karen alles opbiecht wat ze heeft veroorzaakt en gedaan, is hij erg agressief. ‘We schreeuwden, we huilden, hij gooide een wijnglas door de keuken en dreigde met overslaande stem Simon helemaal verrot te slaan.’ { blz. 238 }  Je leert Michael kennen door wat hij zegt en doet, dus zijn uiterlijk, en wat andere over hem zeggen en denken. ‘De omvang van mijn bedrog werd me in één klap duidelijk toen ik thuiskwam en Michael compleet overstuur aantrof.’ { blz. 237 }

THEMA + MOTIEVEN

Het thema van De Eetclub is; moord op basis van liefde en haat. Ik heb voor dit thema gekozen omdat het hele boek gaat over de twee moorden op Evert en Hanneke, deze moorden zijn gepleegd door Babette door liefde en haat.

Er zijn ook een aantal motieven in het boek, bijvoorbeeld liegen. Er word veel gelogen in de vriendengroep de eetclub. Het ene na het andere leugen word verspreid. Ook is er veel jaloezie, vooral onder de vrouwen, maar ook onder de mannen. De mannen zijn jaloers op elkaars bedrijf en geld.

SOORT VERHAAL (GENRE)

De Eetclub is een litteraire thriller. Het is literatuur omdat het boek veel erkenning heeft van literaire recensenten, uitgevers en docenten. Ook is het een origineel boek qua inhoud en stijl.

TIJD + BOUW

Het boek is niet in de chronologische volgorde, want er komen hoofdstukken uit het verleden tussen hoofdstukken uit het heden door. Er zijn dus eigenlijk twee verhaallijnen. Een verhaallijn is van het verhaalheden, de andere is wanneer de eetclub word opgericht en hoe dat verloopt. Het motorisch moment is wanneer de brand uitbreekt in Evert en Babette’s huis, vanaf dat moment volgen de problemen elkaar op. Het boek heeft geen cliffhangers. Het is een gesloten einde met een happy end, want Karen en Michael zijn gelukkig samen en gaan een nieuw begin maken door te verhuizen naar een ander dorp.

Het boek begint op 15 januari 2002, de dag waarop Evert verongelukt, en gaat dan ongeveer een jaar door. Dus de vertelde tijd is ongeveer een jaar. De verteltijd is 239 bladzijden. Het verteltempo is vrij snel, maar het boek is erg duidelijk en niet moeilijk te lezen. Saskia Noort gebruikt wel veel tijdvertraging. ‘Ik keek naar zijn slanke, behaarde pols, hoe deze uit zijn overhemd stak en naar het platina horloge dat hij om had, zijn ranke, lange vingers die nonchalant het stuur omvatten.’ { blz. 145 } De schrijfster maakt ook gebruik van tijdsprongen. ‘Het is alweer drie maanden later nu we het Sinterklaasfeest met de hele eetclub, inclusief kinderen, vieren.’ { blz. 137 } Er komen geen flashbacks in het verhaal voor, maar wel terugwijzingen. ‘Het was duidelijk dat ze een probleem had, ze had me apart genomen om daarover te praten en ik had haar eerlijkheid afgekeurd door weg te lopen, haar in de steek te laten.’ { blz. 69 } Er zijn ook verschillende vooruitwijzingen. ‘Ooit komt alles weer goed.’ { blz. 69 }

SPANNING

Er zijn veel open plekken in het boek, bijvoorbeeld wanneer er niet duidelijk is hoe Evert is doodgegaan. Wilde hij zelfmoord plegen? Wilde hij zijn hele gezin doden? Kan iemand anders het ook gedaan hebben? En zo waren er nog veel meer vragen die er op dat moment in mij op kwamen. De spanningsboog loopt vanaf het moment dat Evert en Babette’s huis in brand staat, totdat Babette toegeeft dat zij de moorden heeft gepleegd. Deze spanningsboog is dus vanaf het eerste hoofdstuk tot het een na laatste hoofdstuk.

Het boek heeft globale spanning, want er is een groot probleem, waar het hele boek om draait. Deze spanning is op het verleden gericht, want het gaat over iets wat in het verleden is gebeurd.

Saskia Noort gebruikt verschillende manieren om spanning op te wekken. Ze houd informatie achter voor de lezer, bijvoorbeeld dat Babette de moorden heeft gepleegd. Ook krijg je dwaalsporen en verkeerde vermoedens, je denkt namelijk dat Simon de moorden heeft gepleegd, of dat Evert en Hanneke zelfmoord hebben gepleegd. Saskia Noort gebruikt ook vooruitwijzingen. ‘Ooit komt alles weer goed.’ { blz. 69 } Je krijgt geen informatievoorsprong, want je maakt alles mee door de ogen van Karen.

PERSPECTIEF (VERTELSITUATIES)

In het boek De Eetclub word gebruik gemaakt van de ikvertelsituatie. Als lezer zie je alles door de ogen van Karen, en je leest ook haar gedachten en gevoelens. ‘Maar ik verwijt haar niets. De enige persoon die iets te verwijten valt, ben ik zelf’ { blz. 68 } Als lezer weet je ook niet meer dan Karen weet.

RUIMTE/PLAATS

Het verhaal speelt zich af in het dorpje Bergen, dat ligt in Noord-Holland. Je komt op plekken zoals Karen’s huis, Evert en Babette’s huis, Patricia en Simon’s huis, Kees en Angela’s huis, het ziekenhuis waar Hanneke lag na haar ongeluk, de basisschool waar alle kinderen van de vrienden heen gaan en in het hotel Vd Valk in Akersloot.

Doordat de vriendinnen zo sociaal zijn, gaan ze veel met elkaar om. Daarom zijn ze ook vaak bij elkaars huizen.

Er is eigenlijk geen verband tussen het thema en opbouw met de ruimte. Ook heeft de ruimte geen symbolische betekenis.

BEOORDELING BOEK

Onderwerp

Het onderwerp van dit boek is moord. Dit onderwerp spreekt mij erg aan, omdat het een spannend onderwerp is. Het verhaal heeft mij geen nieuwe kanten van het onderwerp laten zien, ik heb namelijk al vaker misdaadseries op tv gezien. Ik ben door dit verhaal zeker aan het denken gezet, want ik dacht steeds aan de vriendengroep die helemaal uit de hand is gelopen, ik vroeg me af of er in elke vriendengroep zulke problemen voorkomen. Ik had van tevoren verwacht dat het verhaal spannender zou zijn, maar het was nog spannend genoeg. Ik ben het wel met het boek eens, want het is belachelijk op wat voor manier Babette Hanneke en Evert heeft vermoord. Ik ben door het verhaal wel anders over het onderwerp gaan denken, want ik heb nog nooit over moorden gehoord in een vriendengroep. Ik vind dat het onderwerp niet heel grondig word uitgewerkt, want het verhaal is best oppervlakkig. Het onderwerp is op sommige vlakken erg interessant, maar op andere vlakken behoorlijk voorspelbaar. Het was interessant dat Babette de moorden had gepleegd, want dat had ik echt totaal niet verwacht. Maar het was wel voorspelbaar dat er iets met Hanneke zou gaan gebeuren toen ze in de war vertrok naar Amsterdam. Ik vind dat alle kanten van dit onderwerp genoeg besproken worden, want aan alle dingen werd wel gedacht door Saskia Noort. Ik heb bij mijn vorige boekverslag ook een literaire thriller gelezen die over moord ging, dat was het boek In mijn dromen van Suzanne Vermeer. Ik vind De eetclub beter en spannender, dat komt doordat In mijn dromen nogal oppervlakkig was.

Gebeurtenissen

Het verhaal bevat genoeg gebeurtenissen om me te blijven boeien, want er gebeuren veel dingen die niet erg belangrijk zijn, maar wel leuk zijn om over te lezen. Af en toe valt het verhaal wel stil, dat is erg jammer, maar de meeste tijd zit er genoeg tempo in het verhaal. In dit verhaal gaat het vooral om de gedachten en gevoelens van de personages, ik vind dat wel leuk, want ik vind het prettig om te lezen want personages denken en voelen. De meest belangrijke gebeurtenissen hebben zeker indruk op me gemaakt, deze gebeurtenissen waren de doden van Hanneke en Evert. Dit komt omdat deze gebeurtenissen erg heftig zijn. De gebeurtenissen zijn erg geloofwaardig, omdat alles goed doordacht is en alle gebeurtenissen zitten goed in elkaar. Alle details kloppen, zoals bij de brand van Evert en Babette’s huis, is ook gedacht aan de oorzaak, datum, wie er nog in het huis waren, en zo kan ik nog erg lang doorgaan. De gebeurtenissen zijn  niet herkenbaar voor mij, want ik heb nog nooit over twee moorden in één vriendengroep gehoord. De gebeurtenissen zijn verrassend, origineel en ongewoon, omdat het niet vaak gebeurt dat er twee mensen vermoord worden door dezelfde persoon in één vriendengroep. Een ander voorbeeld is dat Karen in de sloot fietst, dit lees je eigenlijk nooit en is dus erg verrassend en ongewoon. Ik heb zelf nog nooit iets meegemaakt wat lijkt op de gebeurtenissen uit het verhaal, maar dit maakt het juist leuk om het verhaal te lezen, omdat het allemaal nieuw is wat je leest. Daardoor gaat het verhaal ook meer voor mij leven. Er staan niet veel gebeurtenissen die ik graag zou willen meemaken, omdat het allemaal negatief is en niks eigenlijk super leuk. Het is leuk om over deze gebeurtenissen te lezen, maar zeker niet  om ze zelf mee te maken.

Personages

Karen is zeker iemand die voor mij gaat leven, dit komt omdat je al haar gedachten en gevoelens leest. De andere personages zijn niet erg echt, omdat je bij de bijfiguren niet de gevoelens en gedachten weet. Ik kan me altijd erg goed verplaatsen in de gedachtewereld van Karen, ook al zijn er soms een paar dingen waar ik het niet mee eens ben, en die ik zeker anders zou doen. Bijvoorbeeld dat ze liegt tegen Michael, want je had al kunnen weten dat daar problemen van komen. Karen is niet echt een held, maar ik zou wel in sommige opzichten op haar willen lijken. Het spreekt me bijvoorbeeld heel erg aan dat ze erg gedreven is, als ze iets wil gaat ze er ook helemaal voor. Ik vind dat alle personages zich niet gedragen zoals het hoort, want Babette vermoord andere mensen, iedereen liegt over elkaar en roddelt over de anderen. Meestal reageren de personages voorspelbaar, maar soms ook verrassend. Ik had bijvoorbeeld niet verwacht dat Simon erg verdrietig zou zijn door de doden. Geen van de personages heeft mij beïnvloed. Het verhaal heeft mij wel aan het denken gezet, maar geen uitspraak, gedrag of gedachte heeft mij aan het denken gezet. Ik kom genoeg van de personages te weten om ze te begrijpen, vooral bij Karen. Dit komt omdat je haar gevoelens en gedachten leest, dus kun je jezelf goed in haar verplaatsen. Je hoeft zelf niet veel in te vullen over het innerlijk van de personages, en je begrijpt ze erg goed. Dit komt omdat alles duidelijk  is rondom de gebeurtenissen en dus ook rondom de personages. Alle personages veranderen door de doden van hun beste vrienden, dit is erg begrijpelijk, want het is erg heftig als een van je beste vrienden dood is. Alle vrienden uit de eetclub worden droevig en sommige draaien helemaal door, zoals Hanneke, daarom vlucht ze ook naar Amsterdam. Ik vind het vreemd dat Babette twee vrienden heeft vermoord. Ik vind het sowieso altijd al dom als je andere mensen vermoord, want je word uiteindelijk wel betrapt. Ook is het natuurlijk erg triest als je iemand vermoord.

Bouw

Ik vind dat de gebeurtenissen logisch op elkaar volgen, want alles is een gevolg van iets wat al eerder is gebeurd (oorzaak-gevolg). Het verhaal is erg spannend opgebouwd, dat maakt het verhaal ook leuk en zeker ook spannend. In het begin heeft het verhaal wel een ingewikkelde opbouw, omdat er dan twee verhaallijnen zijn. Dat is soms wel een beetje vervelend, maar je raakt er aan gewend. Later in het boek komt dit niet meer voor. Het verhaal heeft een aantal tijdsprongen en ook terugblikken, maar dat is erg interessant. De Eetclub heeft een goed slot dat ook goed past bij de beschreven gebeurtenissen, omdat je in het slot te weten komt wie Hanneke en Evert heeft vermoord, en daar gaat bijna het hele boek over. Ik vind het een plezierig slot, want het loopt goed af voor Karen en Michael, ze gaan ook verhuizen om ergens anders opnieuw te beginnen. Ik vind dat de bouw van het verhaal goed past bij het onderwerp. Er zitten niet veel terugblikken of herinneringen in het verhaal, maar dat vind ik niet erg, omdat je ook al de tweede verhaallijn uit het verleden hebt. Ik vind het een goed eind, want er zijn geen onduidelijkheden.

Taalgebruik

Ik vind het verhaal erg makkelijk te lezen, dit komt ook door het taalgebruik, want er staan niet veel moeilijke woorden of zinnen in het boek. Het verhaal bevat erg veel beschrijvingen, maar dit heeft geen negatieve gevolgen voor de leesbaarheid en het verhaaltempo. ‘Ik keek naar zijn slanke, behaarde pols, hoe deze uit zijn overhemd stak en naar het platina horloge dat hij om had, zijn ranke, lange vingers die nonchalant het stuur omvatten.’ { blz. 145 } Er zitten vrij veel dialogen in het verhaal, maar dit vind ik juist leuk, want daardoor leer je andere personages goed kennen. Ik vind de verhouding tussen beschrijvingen, gesprekken en weergave van gedachten of gevoelens erg goed, alles komt genoeg aan bod. De taal past ook zeker bij de personages en het onderwerp.

Titelverklaring

Het boek heet ‘De eetclub’ omdat het boek gaat over een vriendengroep die zichzelf de eetclub noemt.