Zakelijke gegevens

Titel: Beatrijs

Eerste druk: rond 1300

Auteur: niet bekend

Plaats van uitgave: Brabant

Gebruikte bewerking: editie A.M. Duinhoven

Samenvatting:

Een jonge vrouw, genaamd Beatrijs, is kosteres in een klooster. Uit liefde voor een jeugdvriend verlaat ze op een nacht stiekem het klooster. Zeven jaar lang leven Beatrijs en haar lief in rijkdom en ze krijgen twee kinderen. Maar wanneer het geld op  is, gaat hij ervandoor. Beatrijs staat er alleen voor.

Gedurende zeven jaar verdient ze de kost als prostituee, maar uiteindelijk krijgt ze berouw en besluit ze om terug te keren naar het klooster. Nadat ze haar kinderen heeft achtergelaten bij een weduwe die voor hen zal zorgen, gaat ze heimelijk terug naar het klooster dat ze veertien jaar eerder heeft verlaten. Tot haar verrassing merkt ze dat Maria, tot wie ze was blijven bidden, al die jaren haar plaats als kosteres heeft ingenomen. Niemand in het klooster heeft Beatrijs’ afwezigheid gemerkt. Vanaf nu is zij weer kosteres. Toch wordt ze nog gekweld door schuldgevoelens. Ze biecht alles op aan een abt die het klooster bezoekt. Hij scheldt haar alle zonden kwijt. Wel vertelt hij het verhaal, als een leerzaam voorbeeld, in een preek, maar zo dat niemand weet dat het over Beatrijs gaat.

Eerste indruk

Voor mijn smaak is Beatrijs een boek wat iets teveel om geloof draait. Dat is natuurlijk het standaard thema van een Marialegende, maar het spreekt mij niet zo heel erg aan.  Ik vind het leuker om te lezen over wat Beatrijs zelf denkt en voelt dan over hoe dat allemaal met Maria verbonden is. Wel vindt ik de schrijfstijl van dit boek fijn, omdat het simpel maar nog steeds mooi geschreven is.

Culturele context

In dit boek is geloofsovertuiging heel belangrijk, niet alleen voor de hoofdpersoon Beatrijs, maar ook voor de rest van de samenleving. Alles in het dagelijks leven is gebaseerd op de Bijbel. Dat staat ook weer in verband met de hoofsheid in dit boek, iedereen hoorde zich op een bepaalde (beschaafde) manier te gedragen en als je dat niet deed, werd het als een zonde beschouwd.

Een ander belangrijk Bijbels aspect zijn de heilige getallen die in het boek voorkomen. 7 jaren bijvoorbeeld, dat staat voor een afgeronde periode. Beatrijs heeft eerst 7 gelukkige jaren met haar vriend en daarna 7 ongelukkige jaren als prostituee. Ook het goddelijke getal 3 komt aan het einde van het boek voor. Krijgt 3 keer een boodschap van God om terug te keren naar het klooster. Pas na de 3de keer doet ze dat ook echt, omdat ze dan zeker weet dat het van god komt. Dat het boek zo beïnvloed is door religie laat zien dat dat een erg belangrijk aspect was in tijd dat Beatrijs geschreven werd.

Politieke context

In dit boek is duidelijk te merken dat er verschillende lagen zijn binnen de samenleving. Maar er komt niet echt veel politiek in voor, aangezien geloof belangrijker was dan politiek.

Maatschappelijke context

Zoals ik al zei, waren er verschillende standen in de tijd van Beatrijs, desondanks dat zorgde iedereen goed voor elkaar. Beatrijs laat haar kinderen achter bij een weduwe, die ongevraagd voor de kinderen zorgt. Later neemt de abt de kinderen mee en zorgt hij voor hen. Dat laat zien dat iedereen heel sociaal en meelevend was. Aan de andere kant hadden de mensen wel een beeld over goed en slecht en waren er veel dingen die als zonden werden beschouwd. Toch waren ze wel weer vergevingsgezind en konden mensen hun zonden makkelijk kwijt schelden bij een abt.