De verjaardagen van Stijn en Luna – die op dezelfde dag jarig zijn – worden gevierd. Carmen doet dapper mee maar merkt dat haar krachten afnemen. Ze houdt ook geen voedsel meer in haar maag. Haar gewicht neemt ook steeds verder af. Dan vertelt de dokter dat hij niets mee kan doen. De kuur heeft geen effect meer op de kanker en het lichaam van Carmen.

In deel III (“Carmen”) gaat het over het sterfbed van Carmen. Stijn probeert het zijn vrouw zo veel mogelijk naar de zin te maken en dat lukt goed. Het gaat steeds slechter met Carmen. Voedsel houdt ze haast niet meer binnen en ze vermagert enorm. Toch probeert ze nog zo veel mogelijk te genieten. Ze nodigt diverse vrienden en vriendinnen uit en hun gezelschap vrolijkt Carmen nog wat op. Carmen wil de mogelijkheid hebben om euthanasie te kunnen plegen. Dat wordt door haar huisarts geregeld. Zo heeft Carmen in ieder geval een keuze om als het slechter gaat er een einde aan te laten maken.

Carmen en Stijn hebben in de tussentijd goede gesprekken met elkaar. Carmen gelooft dat ze op de een of andere manier klaar is om te sterven. Ook gelooft ze dat ze er in de toekomst voor Stijn en Luna op de een of andere manier nog steeds zal zijn. Ze heeft er ook geen moeite mee als Stijn weer snel een nieuwe vrouw zou gaan zoeken. Carmen wil op Zorgvlied in Amsterdam begraven worden en regelt dat met de begrafenisondernemer. Stijn en Carmen regelen de uitvaart samen. Ook de kleding voor in de kist wordt door Carmen al uitgezocht.     

Als Carmen iedereen die ze nog wilde zien ook daadwerkelijk gezien heeft, besluit ze dat het genoeg is geweest. Ze vertelt Stijn dat ze de volgende dag euthanasie wil plegen. De huisarts wordt gewaarschuwd. Hij schenkt Carmen een kleurloos drankje in dat ze zelf moet opdrinken. Dan is het allemaal snel voorbij. Maar dat laatste valt tegen want het duurt toch nog vijfentwintig minuten voordat Carmen overleden is. De huisarts geeft haar daarom nog een laatste spuitje. Vijftien seconden later is Carmen dan echt overleden. 

Beoordeling van het boek

Kluun is inmiddels een bekende Nederlandse schrijver geworden. Hij komt van oorsprong uit Noord-Brabant en werkte voordat hij ging schrijven in de marketing. In 2001 stierf zijn vrouw aan kanker en die gebeurtenis verwerkte hij in de onderhavige roman die qua verkoopcijfers zeer succesvol was. Er zijn vele honderdduizenden exemplaren van verkocht en het boek werd in diverse talen vertaald. In 2009 werd het miljoenste exemplaar gedrukt en kwam de verfilming uit. De literaire recensenten waren overigens minder enthousiast over het boek. Ze vonden het over het algemeen te oppervlakkig, vaak nogal plat en gespeend van literaire kwaliteiten. Helemaal onwaar is hun kritiek niet, vind ik. Psychologische diepgang is in het boek niet of nauwelijks te vinden en het vrijen en de omgang met vrouwen in het algemeen wordt vaak nogal vrouwonvriendelijk en seksistisch beschreven.

Het boek leest heel gemakkelijk. Dat komt door de vlotte schrijfstijl van Kluun en uiteraard ook door de korte hoofdstukjes. Ieder hoofdstukje begint met een songtekst, afkomstig van bekende popartiesten als de Beatles, Bruce Springsteen en Bløf. De kern van het boek is te vinden in hoofdstuk 5 van het eerste deel: “Want van kanker ga je dood”. Een heel eenvoudige zin, maar wel erg “to the point” en zeer waar. Het hele boek draait hierom en het verhaal wordt onopgesmukt – je zou zelfs kunnen zeggen “rauw” – verteld. Nergens wordt om heen gedraaid. Ik kan me goed voorstellen dat deze schrijfstijl heel veel mensen aanspreekt.

Ik snap nu ook wel waarom het vervolg op dit boek, “De Weduwnaar” uit 2006, eveneens een groot succes was. Ik heb dat (eveneens autobiografische) boek ook gelezen. Het is een rauwe roman, waarin seks en drugs op een nogal expliciete manier voor het voetlicht treden. Desondanks vind ik het toch ook wel een mooi boek. Het is net als zijn voorganger heel direct en open. De liefde van Stijn voor zijn vrouw en zijn dochtertje is levensecht en niet gespeeld. Dat maakt dat boek ook menselijk, warm en heel herkenbaar. Ik denk dat daar het positieve van het boek in gelegen is. Voor het overige is “De Weduwnaar” vrij voorspelbaar en heeft het ook weinig (psychologische) diepgang. Er gingen uiteindelijk vijfhonderdduizend exemplaren van over de toonbank en ook nu waren de kritieken weer vernietigend.

Opvallend is dat de hoofdpersoon van het onderhavige boek goed in de slappe was zit. Stijn doet daar zelf in het boek eigenlijk heel negatief over. Hij doet het voorkomen alsof hij zijn klanten eigenlijk bedriegt door “uren te verkopen”. Hij verzint een of ander marketingconcept, presenteert dat op een gelikte manier en vangt er vervolgens kennelijk heel veel geld voor, want financieel gaat het Stijn voor de wind. Dat blijkt al uit de merkkleding die hij heeft, de koopgekte van Carmen bij dure winkels, de vele dure vakanties en etentjes en als klap op de vuurpijl de aankoop van een – ongetwijfeld peperduur – huis in Oud-Zuid. Aan geld dus geen gebrek in Huize Van Diepen. Dat geeft het boek helaas wel een beeje een patjepeeër-sfeer, vind ik. Maar misschien was dat wel de bedoeling van de schrijver.

De omslagfoto van het boek toont twee gymschoenen in een etalage in de – neem ik aan – P.C. Hooftstraat in Amsterdam. Ik begreep niet goed wat die foto met het boek te maken had. Dat wordt pas duidelijk in de “Epiloog” van het boek. Daar ziet Stijn in zijn slaapkamer in de hoek die gymschoenen staan. Het zijn Gucci’s en Carmen had ze na lang aarzelen op een keer gekocht. Stijn gaat dan naar beneden om ze Carmen – die in de woonkamer opgebaard ligt – aan te doen. Het is een treffend beeld en ik vind de foto uitermate goed gekozen.

Ik heb op het internet eens zitten kijken naar de reacties van lezers op dit boek. Die lopen nogal uiteen. Sommigen (vooral vrouwen, krijg ik het idee) zijn er helemaal weg van en pinken er de nodige traantjes bij weg. Anderen benadrukken vooral het egocentrische karakter van Stijn en vinden hem een “koudbloedig reptiel” zoals ik ergens las. Als ik het boek zelf een cijfer zou moeten geven, dan zou ik het een zeven geven. Want ondanks de absoluut aanwezige egocentriciteit van Stijn, de geringe diepgang in het verhaal – het blijft allemaal nogal aan de oppervlakte hangen – en de niet echt geweldige schrijfstijl van de auteur, blijft het boek wel boeien als je er eenmaal aan begint. Het is allemaal puur gevoel wat je leest, rauw soms maar wel levensecht. En uiteraard heel herkenbaar. Het zou ons immers allemaal kunnen overkomen. Daarom slaat het boek ook zo goed aan, denk ik. En ja, Kluun is een “hufter, maar wel een goeie!”, zoals iemand (Walther) vóór in het boek bij de reacties (van het publiek) schreef.

Ik heb op het internet eens zitten kijken naar de reacties van lezers op dit boek. Die lopen nogal uiteen. Sommigen (vooral vrouwen, krijg ik het idee) zijn er helemaal weg van en pinken er de nodige traantjes bij weg. Anderen benadrukken vooral het egocentrische karakter van Stijn en vinden hem een “koudbloedig reptiel” zoals ik ergens las. Als ik het boek zelf een cijfer zou moeten geven, dan zou ik het een zeven geven. Want ondanks de absoluut aanwezige egocentriciteit van Stijn, de geringe diepgang in het verhaal – het blijft allemaal nogal aan de oppervlakte hangen – en de niet echt geweldige schrijfstijl van de auteur, blijft het boek wel boeien als je er eenmaal aan begint. Het is allemaal puur gevoel wat je leest, rauw soms maar wel levensecht. En uiteraard heel herkenbaar. Het zou ons immers allemaal kunnen overkomen. Daarom slaat het boek ook zo goed aan, denk ik. En ja, Kluun is een “hufter, maar wel een goeie!”, zoals iemand (Walther) vóór in het boek bij de reacties (van het publiek) schreef.