De helaasheid der dingen door Dimitri Verhulst

Beoordeling 4.4
Foto van een scholier
Boekcover De helaasheid der dingen
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • havo | 3138 woorden
  • 28 mei 2014
  • 15 keer beoordeeld
Cijfer 4.4
15 keer beoordeeld

Boekcover De helaasheid der dingen
Shadow

In De helaasheid der dingen keert de schrijver terug naar zijn geboortegrond in het Vlaamse Reetveerdegem. We maken kennis met zijn vader, Pierre, die zijn paar uur oude zoontje in een postzak op zijn fiets langs alle kroegen van het dorp rijdt om hem aan zijn vrienden te tonen; zijn grootmoeder, wier nachtrust al te vaak verstoord wordt door de politie als …

In De helaasheid der dingen keert de schrijver terug naar zijn geboortegrond in het Vlaamse Reetveerdegem. We maken kennis met zijn vader, Pierre, die zijn paar uur oude …

In De helaasheid der dingen keert de schrijver terug naar zijn geboortegrond in het Vlaamse Reetveerdegem. We maken kennis met zijn vader, Pierre, die zijn paar uur oude zoontje in een postzak op zijn fiets langs alle kroegen van het dorp rijdt om hem aan zijn vrienden te tonen; zijn grootmoeder, wier nachtrust al te vaak verstoord wordt door de politie als die weer eens een van haar dronken zonen thuis komt afleveren; en niet te vergeten de werkloze nonkels Potrel, Herman en Zwaren, voor wie een wereldkampioenschap zuipen het hoogst haalbare is en die leven volgens het adagium: 'God schiep de dag en wij slepen ons erdoorheen'.

De helaasheid der dingen door Dimitri Verhulst
Shadow
ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

 

3. Korte samenvatting van de inhoud

Een schoon kind
Rosie Verhulst, komt op een bepaald moment terug naar het huis van haar moeder (Dimitri’s grootmoeder). Ze wordt mishandeld door haar man en ze heeft haar mooie dochter meegenomen. Deze Sylvie is de zonde waard. Ze gaat mee naar het café: eerst drinkt ze een beetje fris, maar als de meisjes tweeling van het café (heel lelijke dwergen) opmerkingen maken over haar afstandelijkheid, komt Sylvie los. Op initiatief van een kroegloper André gaat ze aan de biertjes en aan het eind van de avond lalt ze de meest schunnige liedjes mee en moet ze meegesleept worden door de nonkels. Ze is meteen populair bij de familie. Als Rosie hoort dat Sylvie door André is zat gevoerd, laat ze uit haar mond vallen dat André in feite haar biologische vader is. Maar ze dreigt Dimitri dat hij dat nooit mag vertellen. Hij ziet haar voorlopig niet meer.

De vijver van de gezonken babylijkjes
Palmier is een blonde, naar vis stinkende vrouw van wie de leeftijd niet bekend is. Over haar ging het gerucht dat ze enkele kinderen zou hebben verdronken in de vijver bij haar woning. De jeugd van het dorp is gewend om bij de vijver contacten op te doen. Zo ziet Dimitri eigenlijk voor het eerste de ontluikende borsten van zijn meisjes-dorpsgenoten o.a. van de schone Helene. Palmier heeft ook een hond die steeds maar vastgebonden is en waarmee de jongens medelijden hebben. Die hond Blondi wordt echter tijdens het vastgebonden zitten ook nog gedekt en de jongens willen de hond eigenlijk losmaken. Toch mag dat niet van de oude vrouw. Dan worden er ook nog eens jonkies geboren en daarna moeten ze van Palmier de puppies in de vijver verdrinken: ze worden door de jongens in een jute zak gedaan en in de vijver gesmeten. Bij terugkomst is de hond Blondi woedend op de jongens: ze hoeven niet in zijn buurt te komen. Later zegt Potrel dat hij toch de ketting van Blondi heeft doorgesneden en sindsdien is de hond spoorloos.

De Ronde van Frankrijk
Een van de nonkels, Potrel, heeft de schurft aan het feit dat hij niet mee mag doen met de wereldkampioenschappen zuipen die een lokaal café heeft uitgeschreven. Op het allerlaatste moment had nonkel Herman meegedaan en natuurlijk gewonnen, hoewel hij zijn winst met een ziekenhuisopname moest bekopen. Na de overwinning was hij namelijk gaan rijden en hij had een ongeluk veroorzaakt, maar daarbij had hij ook een gangsterbende opgerold, waardoor hij alleen maar meer aanzien had gekregen. Grootmoeder krijgt het bericht te horen van een jonge agent, die ze op haar nummer zet omdat hij een Latijnse uitdrukking (comateuze toestand) gebruikt.
Potrel zet echter een Tour de Franse op met een aantal zuipetappes, waarbij elke 5 kilometer goed is voor een biertje. Wie het eerst de vereiste biertjes op heeft, wint een etappe en krijgt een trui. De bolletjestrui is voor degene die in een “bergetappe”ook sterke drank weet weg te krijgen. De grap is ook dat de moeder van Potrel (Dimitri’s grootmoeder) denkt dat Potrel zijn luiheid heeft omgezet in sportiviteit en van haar weinige geld koopt ze een nieuwe racefiets voor haar zoon, die hij weer verpatst om de drank voor de Tour de France te betalen. Potrel zet zwaar in tijdens de eerste bergetappe en giet de zware drank achter elkaar naar binnen. Hij krijgt een delirium tremens, maar de jonge agent die dit moet komen vertellen krijgt weer een veeg uit de pan van grootmoeder: hij moet geen Latijn tegen haar praten.

Alleen de allenen (de letterlijke, Nederlandse vertaling van "Only the lonely" van Roy Orbison)
Het is weer eens zo ver. De deurwaarder komt weer een stuk inboedel weghalen,omdat nonkel Zwaren een flinke gokschuld had opgebouwd. Deze keer valt de keus op de televisie. Dat is een klap voor familie Verhulst, want net die avond komt er een live concert van Roy Orbison op de televisie. Maar nonkel Zwaren weet het toch te fiksen. Hij laat de hele familie kijken bij een Iranees immigrantenstel. Ze nemen een bak bier en een oude sanseveria mee als geschenkje. Grappig is dat de Iraniërs beter Nederlands spreken dan de Verhulstjes, die een soort krom migranten Nederlands tegen de immigranten spreken. Maar ze maken er wel een dolle boel van, zuipen er op los, staan op de tafel etc. Alleen Dimitri’s vader heeft het moeilijk bij de bekendste song van Orbison "Only the lonely" (Alleen de allenen). Hij huilt tranen met tuiten en moet naar huis gesleept worden. De Iraniërs hebben een mooi beeld gekregen van inburgering.

Het nieuwe liefje van mijn pa
Dimitri is gewend dat er altijd vrouwen voor de deur staan bij de Verhulstjes. Alle nonkels hebben een typische smaak van vrouwen. Op een dag komt er een prachtige en gedistingeerde vrouw voor Dimitri’s vader Pie. Die ligt nog bij te komen van zijn avondje zuipen van de nacht ervoor. Hij wil niet uit zijn bed komen en vraagt of het soms dat wijf van gisteren is. Uiteindelijk komt hij ongewassen man naar beneden en hij zegt dat hij het hele mokkel niet kent. Dat klopt want het is een vrouw van de Dienst Jeugdzorg die de woonomstandigheden van Dimitri komt onderzoeken. Ze vraagt het één en ander aan Dimitri o.a. over zijn moeder. Dimitri antwoordt, dat zijn moeder een hoer is.

Iets over mijn moeder, mevrouw
In dit hoofdstuk vertelt Dimitri over zijn moeder die een "plaspas" van de overheid heeft gekregen. Je mag dan overal plassen , zelfs wildplassen is toegestaan. Hij vertelt dat hij zijn moeder haat en dat hij graag bij haar wegwil. Ze is nogal dominant aanwezig. Ook geeft ze hem zijn jeugd lang het idee dat hij er de oorzaak van is dat zij incontinent is geworden, omdat ze zo’n moeilijke bevalling met hem heeft gehad. Op een bepaald moment zijn ze op het strand en hij heeft het plan opgevat om weg te gaan bij zijn moeder, maar ze blijft het oog strak gericht op hem houden. Wanneer ze moet plassen en denkt met haar plaskaart voorrang te krijgen bij de strandtoiletten, valt dat tegen. Ze moet nu in zee gaan plassen en op dat moment, ziet Dimitri zijn kans schoon. Hij ziet zijn moeder nooit meer terug.

De pelgrim
"De pelgrim" is de naam van een afkickcentrum en Pie(rre) Verhulst besluit op een morgen dat het zo niet langer kan met zijn drankgebruik. Hij wil zich aanmelden bij het afkickcentrum. Wat zijn andere broers hem ook proberen voor te houden, hij is vast van plan door te zetten. Dan zeggen zijn broers dat ze hem in ieder geval gaan wegbrengen en onderweg naar de inrichting doen ze werkelijk ieder café aan dat op de heenweg ligt. Ladderzat komen ze bij de inrichting aan en net op dat moment besluit een psychiatrisch patiënt naar beneden te springen en zelfmoord te plegen. Het weerhoudt Dimitri’s vader er niet van om toch naar binnen te gaan. Tot groot verdriet van zijn broers, de nonkels van Dimitri. Op de terugweg doen ze natuurlijk weer een aantal cafés aan.

De verzamelaar
De Verhulstjes vormen een familie apart, waartegen in Reetveerdegem nogal wordt opgekeken. Maar een schoolvriendje van Dimitri, Franky, nogal rijk en uit een importfamilie, mag niet langer met Dimitri spelen vanwege diens afkomst. Daarvoor mocht hij steeds naar de verzameling Märklintreintjes komen kijken. Franky doet dat eigenlijk om Dimitri de ogen uit te steken. Ze verliezen elkaar jaren uit het oog, maar als Dimitri jaren later op een verzamelbeurs loopt en een smurf voor zijn eigen verzameling koopt, ziet hij Franky terug. Die verzamelt nu allerlei voorwerpen die met het joodse geloof te maken hebben. Zeer tegen zijn zin praat Dimitri met Franky en die nodigt hem uit nog eens langs te komen in zijn huis. Enkele maanden later belt Franky hem op om de uitnodiging te herhalen. Dimitri gaat tegen zijn zin op bezoek, merkt op dat de man alleen woont: zijn vrouw zal hem verlaten hebben. Dan komt ook de aap uit de mouw, want Franky vertelt hem dat oom Zwaren het met zijn vrouw houdt en dat deze hem daarom verlaten heeft. Hij probeert Dimitri te laten bemiddelen. Die wil zich er helemaal niet mee bemoeien en aan het eind van het bezoek bewondert Dimitri nog de treinverzameling van Frijky. Die is nog uitgebreider en geperfectioneerde geworden. In de wagonnetjes zitten kleine joodse poppetjes.

De genezene
Na drie maanden mag Pie Verhulst op proefverlof uit de inrichting. Hij is van de alcohol af en is behoorlijk aangekomen. Zijn beide broers proberen hem te verleiden mee te gaan stappen, maar Pie wil liever niet. Als hij het weekend droog blijft, mag hij de inrichting binnenkort verlaten. Maar het vlees is toch zwakker dan de geest en Dimitri ziet met lede ogen aan dat zijn vader toch meegaat. Met zijn grootmoeder wacht hij televisiekijkend op de terugkomst van zijn vader, maar die komt de eerste dagen niet meer boven water. Hij heeft het weekend niet droog kunnen houden.

De opvolging is verzekerd
In dit hoofdstuk volgen we de bevalling van Dimitri’s kind. Hij is in het ziekenhuis en uit alles blijkt dat hij niet houdt van de vrouw die van hem zwanger is geworden. Hij wil ook eigenlijk liever niet bij de bevalling aanwezig zijn. Zijn gedachten gaan terug bij de ingang van het ziekenhuis (waar hij staat om te roken) naar het verhaal om zijn eigen geboorte. Natuurlijk zat zijn vader in de kroeg toen zijn moeder moest bevallen. Maar toen hij eenmaal gebeld was met de mededeling dat er een zoon geboren was, was hij naar de kliniek gegaan, had Dimitri uit de wieg gehaald en hem in de postzak (Pie was postbode) aan alle mensen die hij in de kroegen ontmoette, laten zien. Een legendarisch verhaal in Reetveerdegem. De zoon blijkt heel anders over zijn niet gewenste zoon te denken: misschien wordt hij nog wel doodgeboren. Hij zou hem zeker niet trots aan iedereen willen laten zien.

Voer voor etnologen
In dit hoofdstuk is Dimitri opnieuw ouder geworden. Hij bezoekt zijn grootmoeder die inmiddels dement is geworden en niet meer weet of ze haar zoon dan wel haar kleinzoon op bezoek heeft. Ook is er altijd een mongool Marieken bij haar. Eens in de zoveel tijd brengt hij een bezoek aan zijn grootmoeder en de gesprekken gaan natuurlijk helemaal nergens over. Dimitri’s vader is inmiddels overleden. Dan bellen zijn ooms hem op en vragen hem of hij wil meewerken aan een onderzoek van een etnoloog over de teksten van dronkemansliedjes. Dat wordt immers Vlaams cultuurgoed. Dimitri vertelt dat hij vaak niet meer weet dan de eerste regel en hij weigert mee te doen. Daarna komen de broers op het idee om de demente grootmoeder te laten zingen: omdat ze kinds is, zal zij zich de teksten wel weten te herinneren. De opnameploeg komt in het verzorgingstehuis waar zijn grootmoeder is, maar er komt niets uit. Dan besluiten de ooms om bier te gaan drinken; misschien komen de woorden dan wel automatisch, maar nee hoor. Alles mislukt. Als de opnameploeg weg is, begint grootmoeder ineens de tweede regel van een dronkemansliedje te zingen. Ze heeft het dus toch geweten, maar de boel in de maling genomen.

Een nonkel voor dat kind
Dimitri is met zijn 5-jarig zoontje Joeri naar zijn geboortedorp afgereisd. Hij wil zijn ooms nog een keer ontmoeten. In de kroeg wil hij eigenlijk niets drinken, maar daar zijn de ooms niet gevoelig voor. Joeri (ongewenst kind bij zijn ongewenste vriendin) wil op de gokkast spelen. Een oom geeft hem wat geld. De jongen haalt er 1500 € uit en die mag hij van Dimitri niet houden. Oom Herman is daarna blij met die geldsom en hij wint ook nog een belspelletje op de radio en krijgt een bon uit de videotheek. De nonkel rijdt mee naar de videotheek en haalt een film van Bambi voor Joeri. Op de terugweg moet Joeri “zeiken”. Hij moet van Dimitri “plassen” zeggen. Met die veelbetekenende correctie geeft Dimitri eigenlijk aan dat hij zijn geboortedorp ontgroeid is.

Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Leraar worden

Alles wat je moet weten over leraar worden

(bron: http://www.scholieren.com/boekverslag/68181)

4.  De analyse

Genre:  Het genre van De helaasheid der dingen is moeilijk te onderscheiden tussen een zedenroman, een streekroman of als een vader-zoonroman. Het is een zedenroman omdat de schrijver bijvoorbeeld omschrijft hoe zijn vader op het toilet zit. Het is een streekroman omdat Verhulst min of meer de spot drijft met zijn geboortedorp Reetveerdegem en er later naar terug gaat om er mee af te rekenen. Het is een vader-zoonroman omdat er vergelijkingen zijn met de vader van Dimitri en Dimitri als vader zelf.

Titel en ondertitel:  De titel van het boek is: De helaasheid der dingen, het boek heeft geen ondertitel. Het woord helaasheid heeft al iets van iets treurigheid waar je niks aan kan doen. Dimitri kan er zelf niks aan doen dat hij in een gezin geboren is die bekend staat als een asociale, luie werkeloze familie met maar één doel: zuipen.

 

Motto en opdracht: Er zijn twee uitvoerige motto’s.
"Het verbaasde me dat je daaraan je leven kon wijden, de wereld nabootsen en daar niet helemaal in slagen, en wanneer je er wel in slaagt voeg je slechts het vergankelijke aan het vergankelijke toe, dat wat je niet kunt krijgen aan dat wat je niet hebt." 
Pierre Michon, Uit: Meesters en Knechten

"Waarom droom ik nu niet meer over mijn moeder? Misschien omdat ik te veel over haar geschreven heb, ik heb zelfs haar mooie profiel verspreid op de omslag van een boek, en ik heb haar aanwezigheid bezworen, zonder ook maar iets te willen bezweren. Mij viel mijn moeder niet lastig, ik heb haar zelf opgeroepen door zoveel over haar te schrijven, maar ik vermoed dat ik uiteindelijk een literair personage heb geschapen, complex, artistiek, ingewikkeld, en daarmee is me de echte moeder ontvallen, de dode moeder. Ik ben de wees van een dode moeder, omdat ik teveel over haar geschreven heb."
Francisco Umbral, Uit: Een wezen van verten

De beide motto’s zijn zo uitvoerig dat ze wat hun betekenis betreft, voor zichzelf spreken. In het laatste motto wordt de verhouding van de auteur met de moeder duidelijk aangegeven. In eerdere romans heeft Verhulst ook over zijn moeder geschreven, wellicht is ze in deze roman om die reden vrijwel onzichtbaar, behalve in het hoofdstuk over de "plaspas".

 

De opdracht van het boek is:

Voor Windop. En ter nagedachtenis van mijn grootmoeder, die zich de schaamte wou besparen en stierf terwijl ik de laatste bladzijden van het manuscript voltooide.

 

Motieven, onderwerp en hoofdgedachte:

Motieven: - Alcoholgebruik: Het hele leven van de nonkels van Dimitri bestaat uit drinken, ’s middags staan ze ergens op om dan een biertje te pakken en ’s avonds ook weer in een kroeg te gaan zitten zuipen. 
- Seksualiteit: De mannen Verhulst nemen regelmatig een mokkel mee naar huis, voor een one-night-stand. Dimitri krijgt met heel wat schunnig taalgebruik te maken.
- Dorpsleven: In het dorp staan de Verhulsten bekend als de zuiplappen. De rest van het dorp kan er trouwens ook wat van. Onderhand alle gezinnen leven op dezelfde manier als de familie Verhulst. De nieuwtjes doen ook snel de ronde, een echt dorp dus. 
- Standsverschil: Wanneer Rosie en Sylvie langskomen is er duidelijk een kloof tussen de hen en hun familie. Dimitri en zijn familie schamen zich op een of andere manier ook wel voor hun gedrag maar gaan er toch mee door.

 

Onderwerp: Een jongen die opgroeit in een familie van dronkenlappen, maar die niet treedt in de voetsporen van zijn familie.

 

Hoofdgedachte: Je bent wie je bent.

 

Personages:

Dimitri: De verteller van het verhaal. Vanaf het begin af aan kan je zien dat hij zowat verschilt van zijn familie. In het begin woont hij met zijn ooms, vader en grootmoeder in een huis. Later heeft Dimitri zelf een zoon, zit zijn oma in een bejaardentehuis en is zijn vader gestorven. Als hij later terugkeert naar Reetveerdegem is hij een vreemde geworden. Hij voelt zich ontheemd van zijn familie. Hij heeft het nu beter dan de rest van zijn familie. Hij is als het ware ontsnapt van aan lot.

Pierre (Pie): Pierre is de vader van Dimitri en heeft een ernstige alcoholverslaving. Hij ziet bezit als een belemmering en het getuigt volgens hem pas van echte mannelijkheid om zo moeilijk mogelijk te leven. De familie Verhulst woont dan ook in een bouwval. Hij gaat elke avond naar de kroeg met zijn broers en zuipt zich daar dan helemaal te pletter. Op een dag ziet hij zelf ook in dat het zo niet langer kan en belt een instelling om af te kicken. Maar als hij dan weer thuis komt gaat het weer mis. Dankzij deze leefstijl haalt hij geen hoge leeftijd.

Karel (Potrel): Potrel is bijna even oud als Dimitri, maar is toch zijn oom en dus de broer van Pie. Ondanks zijn leeftijd houdt hij er net als zijn broers een nogal uitzinnige levensstijl op na. Elke avond totaal dronken, veel vriendinnen. Omdat hij er de balen over heeft dat hij niet mee mocht doen aan het wereldkampioenschap zuipen, organiseert hij een tour de France, waar elke 5 km voor een biertje staat. Dit moet hij bekopen met een delirium tremens….

Grootmoeder Verhulst: Dimitri’s grootmoeder probeert zich een beetje over hem te ontfermen en zorgt er uiteindelijk ook voor dat hij uit huis wordt geplaatst door iemand van Jeugdzorg. Ze heeft al genoeg zoons die hun leven hebben verprutst. Als ze later in een bejaardenthuis terecht komt en dement is, weet ze haar zoons toch nog te foppen door een dronkemansliedje niet te zingen voor een opnameploeg.
 

Tijd en ruimte: Het verhaal is absoluut niet chronologisch, een klein voorbeeld daarvan is dat in het ene hoofdstuk der vader van Dimitri dood is en in het hoofdstuk daarna komt hij gewoon weer voor. Het verhaal groeit min of meer, je leest door de schrijver zijn jeugd heen, vanaf dat hij ongeveer een jaar of 13 is tot en met hij zelf een volwassen man is. Het verhaal speelt zich grotendeels af in het Vlaamse plaatstje: Reetveerdegem, het geboortedorp van Verhulst. En natuurlijk in verschillende kroegen uit Reetveerdegem waar zijn nonkels zich klem zitten te zuipen.

Tijd en ruimte: Het verhaal is absoluut niet chronologisch, een klein voorbeeld daarvan is dat in het ene hoofdstuk der vader van Dimitri dood is en in het hoofdstuk daarna komt hij gewoon weer voor. Het verhaal groeit min of meer, je leest door de schrijver zijn jeugd heen, vanaf dat hij ongeveer een jaar of 13 is tot en met hij zelf een volwassen man is. Het verhaal speelt zich grotendeels af in het Vlaamse plaatstje: Reetveerdegem, het geboortedorp van Verhulst. En natuurlijk in verschillende kroegen uit Reetveerdegem waar zijn nonkels zich klem zitten te zuipen.

 

Vertelperspectief: Je beleeft het verhaal via de schrijver, het hele boek is beschreven via een ik-verteller.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "De helaasheid der dingen door Dimitri Verhulst"