Hoe kies jij een studie?

Daar zijn wij benieuwd naar. Vul onze vragenlijst in en bepaal zelf wat voor beloning je daarvoor wilt krijgen! Meedoen duurt ongeveer 7 minuten.

Meedoen

De donkere kamer van Damokles door Willem Frederik Hermans

Beoordeling 3.9
Foto van een scholier
Boekcover De donkere kamer van Damokles
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 4e klas havo | 2412 woorden
  • 21 november 2012
  • 8 keer beoordeeld
Cijfer 3.9
8 keer beoordeeld

Boekcover De donkere kamer van Damokles
Shadow

Lees De donkere kamer van Damokles en je wordt meegetrokken in het jonge leven van Henri Osewoudt, sigarenwinkelier te Voorschoten. Het zijn de jaren van de Duitse bezetting: als Osewoudt moet kiezen, is het zonder bedenktijd, met leven of dood als inzet en blind toeval als bepalende factor. Als een watervlugge bokser zet Willem Frederik Hermans ons op het verkeerde b…

Lees De donkere kamer van Damokles en je wordt meegetrokken in het jonge leven van Henri Osewoudt, sigarenwinkelier te Voorschoten. Het zijn de jaren van de Duitse bezetting: als O…

Lees De donkere kamer van Damokles en je wordt meegetrokken in het jonge leven van Henri Osewoudt, sigarenwinkelier te Voorschoten. Het zijn de jaren van de Duitse bezetting: als Osewoudt moet kiezen, is het zonder bedenktijd, met leven of dood als inzet en blind toeval als bepalende factor. Als een watervlugge bokser zet Willem Frederik Hermans ons op het verkeerde been. Steeds komen de gebeurtenissen in een ander licht te staan. De donkere kamer van Damokles biedt superieur schrijverschap, bloedstollende spanning en een sluipend gevoel van ongemak. Osewoudts leven wordt ons leven. Welke keuzes maken wij?

De donkere kamer van Damokles door Willem Frederik Hermans
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

Leven auteur:

Het boek is dus geschreven door Willem Frederik Hermans (1921 -1995) een schrijver die tot de grote drie na oorlogse schrijvers gerekend. Hermans was eigenlijk eerst een wetenschapper maar dit ging niet echt goed. Hij werd ook door iedereen in zijn vakgebied tegen gezeten, naar eigen zeggen. Ook is hij met slaande ruzie vanaf de universiteit Groningen vertrokken. Veel mensen vonden hem een onaangenaam persoon in doen en laten.  Zijn meest gelezen boek is het boek “De donkere kamers van Damokles”. Hij heeft daarnaast ook nog vele andere boeken geschreven een ander boek van hem is bijvoorbeeld “nooit meer slapen”  een roman uit 1966

Plaatsen:

  • Voorschoten: Geboorteplaats Osewoudt, ook is hier de sigarenhandel van zijn ouders, die later door Osewoudt zelf word overgenomen en voortgezet. Hier vindt ook de moord op zijn vader door zijn moeder plaats, en hier vermoord Osewoudt zijn vrouw Ria.
  • Amsterdam: Hier brengt Osewoudt de rest van zijn jeugd door bij oom Bart, tante Fientje en nicht Ria belangrijkste gebeurtenis daar is de ontmoeting met Elly.
  • Haarlem: Aanslag in de Kleine Houtstraat (terugkerend feit)
  • Den-Haag: Gevangenschap Osewoudt ziekenhuisopnamen en ontsnapping.
  • Leiden: Osewoudt zit ‘ondergedoken’ bij Labare, moet daar films ontwikkelen in een donkere kamer. Ook ontmoet hij hier Marianne Sondaar.
  • Engeland: gevangenschap en verhoor Osewoudt, schrijft ook vanaf hier brief aan de Koninging.

De tijd dat het verhaal zich afspeelt is vanaf 1934 tot en met 1945 voornamelijk in de laatste 2 jaar dit zijn tevens de laatste 2 jaren van WOII.

Hoofdpersonen:

  • Henri Osewoudt: Klein van stuk, blond vlasachtig haar, heeft een hoop piepstemmetje en geen baardgroei, maar is wel vrij breed door Judo hierdoor zijn ook zijn voeten vergroeid.
  • Karakter: Hij heeft een negatief zelfbeeld, is erg wantrouwig gelooft niemand maar Dorbeck wel op zijn woord. Ook kan hij ondanks zijn uiterlijk vrouwen toch vrij goed verleiden.
  • Dorbeck: Officier in het Nederlandse leger, een mysterieus figuur. Een man die in bijna alles het tegenovergesteld van Osewoudt is afgezien van zijn lengte, en gezicht (wel heeft hij baardgroei een donkere stem en zwart haar, ook is hij wel toegelaten door het leger hij heeft zich “een beetje uitgerekt”)
  • Ria: Een volle nicht van Osewoudt ze is 7 jaar ouder dan Osewoudt maar toch trouwen ze. Het is een erg lelijke vrouw en gaat vreemd met de buurman (de zoon van de drogist)
  • Evert Turlings dit is een NSB’er
  • Moeder Osewoudt: Psychotische vrouw heeft de vader van Osewoudt (haar man) vermoordt in een opwelling)
  • Oom Bart: De man waar Osewoudt na de moord op zijn vader zijn jeugd doorbrengt, het is een socialist en zegt op vallend vaak :“Ik heb geen vooroordelen, maar er zijn grenzen.”
  • Marianne Sondaar: Joodse kapper, Henri krijgt een relatie met haar hij houdt veel meer van haar dan van Ria. Marianne zegt ook dat ze van hem houdt maar hij is bang dat ze in werkelijkheid verliefd is op Dorbeck. Ze was zwanger van Dorbeck.
  • Ebernuss: Duitse officier, Osewoudt zit gevangen in een gevangenis waar hij werkt. Hij vind Osewoudt een erg sympathieke jongen en probeert hem te helpen.

Samenvatting van het verhaal:

Henri Osewoudt is de zoon van een sigarenwinkelier te Voorschoten. Als hij nog op de lagere school zit, vermoordt zijn moeder zijn vader in een vlaag van waanzin. Henri wordt opgevoed door zijn oom Bart Nauta in Amsterdam. Op de middelbare school gaat hij niet om met zijn klasgenoten. Hij leeft in een isolement en gaat alleen om met zijn zeven jaar oudere nicht Ria. Hij doet aan judo, waardoor zijn voeten vergroeien. Als Henri 18 is, trouwt hij met Ria; hij zet zijn vaders zaak voort en zijn moeder woont bij hen in. Henri is afgekeurdvoor militaire dienst, maar is wel bij de Burgerwacht. Als de oorlog uitbreekt, moet hij op wacht staan bij een postkantoor. Luitenant Dorbeck, op wie Henri als twee druppels water lijkt, geeft hem een filmrolletje, dat ontwikkeld moet wordenNa het ontwikkelen krijgt Henri niets dan zwarte vlekken te zien. Hij durft de foto's niet terug te sturen, koopt een Leica en maakt zelf foto's van militaire objecten. Tijdens eenhevig onweer komt Dorbeck, enige tijd later. Henri krijgt opdracht naar Haarlem te komen. Daar ontmoet hij Dorbeck en Zewuster. Met de laatste gaat hij naar de Kleine Houtstraat, waar ze in een huis twee mensen neerschieten. De zoon van de drogist uit Voorschoten heeft hen gevolgd. Henri ontwikkelt het filmpje dat hij in 1940 van Dorbeck had gekregen. Op een van de foto's staat Dorbeck met twee vriendinnen. Er valt een brandend vliegtuig op het huis van Jagtman, waardoor de hele familie Jagtman omkomt. In 1944 (Dorbeck heeft 3 jaar lang niets van zich heeft laten horen) krijgt Henri een brief van Dorbeck met het verzoek de foto's op te sturen naar een postbusnummer. Henri gaat kijken wie de foto's uit de bus haalt; dat blijkt een heilsoldate te zijn. Een paar dagen later wordt hij opgebeld door Elly Meier, die zegt dat ze uit Engeland is overgekomen. Ze toont hem een van de foto's die hij aan Dorbeck had opgestuurd. Hij brengt haar naar oom Bart. Terug in Den Haag hoort hij van Moorlag, zijn kamergenoot, dat de Duitsers hem in zijn huis opwachten en dat Ria en zijn moeder gevangen zijn genomen. Hij gaat met Moorlag naar Leiden, waar een student valse persoonsbewijzen maakt voor hem en Elly. Zijn haar wordt zwart geverfd door Marianne, een ondergedoken joodse studente. Henri duikt onder en gaat foto's ontwikkelen voor Labare.Hij beseft nu hoe hij veranderd is. Marianne gaat voor hem naar oom Bart met Elly's persoonsbewijs. Deze is echter al verdwenen. Henri krijgt van Dorbeck opdracht naar het station in Amersfoort te gaan. Daar zal hij een vrouw ontmoeten in leidsteruniform van de Nationale Jeugdstorm. Samen gaan ze naar Lunteren, waar Lagendaal, die voor de Gestapo werkt, uit de weg moet worden geruimd. De aanslag lukt, maar op de terugweg wordt de vrouw aangehouden. In Amsterdam ontmoet Henri Marianna. In de bioscoop ziet Henri een oproep tot zijn eigen aanhouding. Als hij de zaal uitloopt, wordt hij gepakt. Tijdens het verhoor wordt hij zo gemarteld, dat hij naar het ziekenhuis moet. Hij wordt daaruit bevrijd door gemaskerde mannen, die hem naar Leiden brengen.Bij Labare ontmoet hij Marianne weer. 's Nachts worden ze door de Duitsers overvallen.Henri wordt dan weer opgepakt. In de cel zoekt de Duitser Ebernuss hem op, die beweert hij hem goedgezind is. Hij heeft ervoor gezorgd, dat Marianne, die een kind verwacht, weer vrij is. Ebernuss houdt zich bezig met het probleem of Dorbeck, de dubbelganger van Henri, bestaat. Daarom moet Henri naar Amsterdam gaan, waar een clandestiene sociëteit is voor ondergrondse helden. Als Dorbeck bestaat, zal Henri hem zeker ontmoeten. Ebernuss geeft Henri zijn Leica en samen gaan ze naar Amsterdam. In de sociëteit is er een man van wie Henri gelooft dat het Dorbeck is. Van hem krijgt hij giftige kristallen, die hij in Ebernuss' borrel doet. Dorbeck en Henri gaan er samen in de auto van Ebernuss vandoor. In een leegstaand huis fotografeert Henri zichzelf met Dorbeck in een spiegel. Dorbeck vertelt hem dat Ria samen woont met de zoon van de drogist die Henri verraden had, toen hij de aanslag in Haarlem pleegde. Henri krijgt een verpleegstersuniform. Dorbeck bericht hem dat Marianne in een kraamkliniek ligt. Daar aangekomen wordt hij naar een kelder gebracht waar hij het lijkje van zijn kind ziet. Een Duitse soldaat neemt hem mee in zijn auto. In Voorschoten doodt hij Ria en in Dordrecht de Duitser; daarna vraagt hij hulp aan een pastoor. Met de hulp van de illegaliteit en een arts komt hij in Breda aan. Hij meldt zich bij het hoofdkwartier van de Nederlandse Strijdkrachten. Daar arresteert men hem, omdat men denkt dat hij een land verrader is. Hij wordt naar Engeland gebracht. Daar behandelt Selderhorst zijn zaak. Henri wordt van vele dingen beschuldigd en Dorbeck, die zal kunnen aantonen dat hij verzetsheld is, is onvindbaar.Jagtman en Moorlag zijn dood en Marianne is in Israël. Oom Barts verklaring is zeer vaag. Eindelijk wordt de Leica van Henri gevonden. Hij ontwikkelt het filmpje, maar de foto met Dorbeck is mislukt. Henri rent naar buiten en wordt neergeschoten.

Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

Verhaal einde:

Osewoudt draait door in de gevangenschap, zelfs zijn foto met Dorbeck is mislukt. Hij rent weg uit de gevangenschap en word dood geschoten. Dit is een gesloten einde omdat hij dood is dus kan het verhaal met hem niet verder gaan.

Bijzonderheden indeling:

De hoofdstukken zijn niet bijzonder lang of kort en zijn allemaal ongenummerd. De hoofdstukken vormen een afgerond geheel, en lopen in elkaar over door wit ruimtes.

Perspectief:

Het boek is geschreven vanuit de personale verteller, enkelvoud. Het perspectief ligt bij Osewoudt dit is een onbetrouwbaar perspectief omdat Osewoudt paranoïde is en hij liegt tegen iedereen over zijn identiteit en dergelijke (iedereen liegt tevens ook tegen hem).Het effect van de lezer door deze manier van vertellen is: je wil als lezer proberen uit te vogelen hoe het precies zit , maar dit lukt simpelweg niet omdat je als lezer alleen de informatie heeft die Osewoudt ook heeft en die is verre van volledig. Het mysterie van Dorbeck blijft hierdoor bestaan.

Bijzonderheden in gebruik van tijd:

Het verhaal bevat geen flashbacks of –forwards. Aan het begin van het verhaal zitten wel verschillende tijdsprongen. Dit is vooral in zijn jeugd er word verteld over het moment dat hij naar Amsterdam ging door zijn vermoorde vader en dan zit hij al op middelbare school en dergelijke. Op deze manier word door de jeugd van Osewoudt heen gefietst. Verderop in het verhaal zijn er ook nog wat versnellingen: hij zit bijvoorbeeld in de gevangenis bij zijn 2e arrestatie, en dan krijgt hij een brief en zit hij ineens al 9 maanden daar.De stukken die worden overgeslagen zij de stukken waar zo goed als niks gebeurd. Hermans houd zich erg aan de hoofdlijn. De dingen waar vertraagt word zijn de belangrijke gebeurtenissen zoals de oorlogsdaden in opdracht van Dorbeck. Hermans vertraagd bij 2 momenten : Bij belangrijke gebeurtenissen ( die later in het verhaal terugkomen) en bij dialogen waar in existentialistische ideeën worden besproken, dit word vooral besproken met Marianne en Ebernus. Dit gaat vooral over wat de oorlog met de mens doet en dergelijke.

Anders gedrukte tekstgedeelte:

Er zijn 2 dingen die anders gedrukt zijn bij bordjes is het anders gedrukt bijvoorbeeld de bordjes:  sigarenmagazijn Eureka, ledig expositie materiaal en inhalen verboden.Ook bij brieven word de titel ervan anders gedrukt. Maar de inhoud wel het zelfde.

Motieven:

Er zijn 2 soorten motieven die ook beide in dit boek zitten je hebt de concrete en de abstracte motieven In dit boek zijn de concrete motieven de Leica (de camera van Osewoudt) dit komt er vaak terug ook de donkere kamer. Daardoor heb je door het boek heen veel met fotografie te maken. Dit komt bijvoorbeeld ook voor  bij de plaatjes die hij moet ontwikkelen.  Wat ook vaak voorkomt is de zin van oom Bart: “Ik heb geen vooroordelen maar er zijn grenzen.” Dit komt zo vaak voor dat je het onthoud en denkt dat er wel iets mee aan de hand moet zijn. Dit is ook zo met het hoge stemmetje en het feit dat Osewoudt geen baardgroei heeft.Daarnaast heb je de abstracte motieven van dit boek.  Ondanks dat Osewoudt toch wel een paar keer vrijt met een paar vrouwen, is er niet echt sprake van liefde. De seks die ze hebben is vrijwel liefdeloos. Dit lijkt echter te veranderen bij Marianna, maar dit laat op het einde door de dode baby en dergelijke toch weer  een leegte achter ( net als het word verwoord in de existentialisme filosofie). Ook is het feit dat er oorlog aan de gang is erg duidelijk maar aan de oorlog zelf word niet echt aandacht besteed, wel aan het ondergrondse verzet van de Nederlanders en dan vooral van Osewoudt.

Thema:

De werkelijkheid is een chaos en is voor de mens niet te bevatten.

Titelverklaring:

De titel van het boek is De donkere kamer van Damokles. Dit is een goede, passende titel voor het boek. De donkere kamer slaat op de foto waarmee Osewoudt ’s lot mee bezegeld is. De foto was gemaakt in de donkere kamer. Ook slaat de donkere kamer op eenzaamheid, op onzekerheid en isolement. Ook was Damocles met een c weliswaar een hoveling in de Griekse oudheid van Dionysius de Oudere, tiran van Syracuse. Hij vertelde tegen Dionysius hoe jaloers iedereen wel op hem was.Dionysius bood hem daarop op een dag een banket aan in zijn paleis. Eerst vond Damocles het fijn om in die weelde te leven, tot hij merkte dat er boven zijn hoofd door Dionysius een zwaard aan een paardenhaar was gehangen om het gevaar te laten zien waardoor iemand, die gelukkig of machtig is, voortdurend wordt bedreigd. Onmiddellijk verloor Damocles de wil om in voortdurende weelde te leven. Dit geeft weer wat in het boek word weergegeven dat je denkt dat je heel machtig bent maar altijd bedreigd word. In het boek gaat het ook over eenzaamheid en over hoe je leven nuttig te maken maar dat het (in ieder geval in dit geval) toch nooit echt lukt of tenminste niet de erkenning er voor krijgt.

 

Eigen mening:

Het is een boek waar je in het begin moet zoeken naar wat er aan de hand is, er zijn erg veel onduidelijkheden. Dit blijft door het hele boek door zo. Je probeert als lezer de hele tijd om een stukje van het geheel te gaan snappen om zo het geheel te snappen. Maar door de eerdere lek aan informatie door de manier van vertellen, lukt dit niet. Hierdoor blijf je het hele boek geboeid. En zou je kunnen denken dat het een open einde is alhoewel Osewoudt (de hoofdpersoon) dood gaat! Deze rare combinatie maakt dat het boek nog spannend is als het al uit is. Omdat je over wat er in het boek gebeurd is voor je zelf nog een tijd na kan denken over waarom en hoe. Ook denk ik dat je het boek gemakkelijk meerdere malen zou kunnen lezen voor dat je het saai gaat worden.  Dit komt ook door dat je dus het plaatje nog niet compleet hebt als je het boek al uit hebt en als je het voor de 2e of 3e keer leest blijft er natuurlijk weer meer hangen. 

Het is een boek waar je in het begin moet zoeken naar wat er aan de hand is, er zijn erg veel onduidelijkheden. Dit blijft door het hele boek door zo. Je probeert als lezer de hele tijd om een stukje van het geheel te gaan snappen om zo het geheel te snappen. Maar door de eerdere lek aan informatie door de manier van vertellen, lukt dit niet. Hierdoor blijf je het hele boek geboeid. En zou je kunnen denken dat het een open einde is alhoewel Osewoudt (de hoofdpersoon) dood gaat! Deze rare combinatie maakt dat het boek nog spannend is als het al uit is. Omdat je over wat er in het boek gebeurd is voor je zelf nog een tijd na kan denken over waarom en hoe. Ook denk ik dat je het boek gemakkelijk meerdere malen zou kunnen lezen voor dat je het saai gaat worden.  Dit komt ook door dat je dus het plaatje nog niet compleet hebt als je het boek al uit hebt en als je het voor de 2e of 3e keer leest blijft er natuurlijk weer meer hangen. 

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "De donkere kamer van Damokles door Willem Frederik Hermans"