BESCHRIJVING
Schrijver Stefan Brijs
Titel De Engelenmaker
Druk 5e
Uitgever Atlas
Jaar Maart 2006
Plaats Amsterdam
Jaar van eerste druk 2005
Aantal pagina’s 429
Indeling Het boek is ingedeeld in drie delen welke onderling weer zijn opgedeeld in verschillende paragrafen.


Samenvatting van de inhoud
Toen Victor Hoppe geboren werd, in 1945, werd hij debiel verklaard. De duivel zat in hem. Zijn moeder wilde hem niet omdat hij een hazenlip had. Victor moest naar het gesticht in La Chapelle. Victor was helemaal niet debiel hij was juist ontzettend slim. Op zijn vierde kon hij de bijbel al lezen, en onthouden. De zusters van het klooster geloofden dat niet. Alleen zuster Marthe. Zuster Marthe leert Victor lezen en verteld Karl Hoppe dat Victor niet debiel is. De vader van Victor had ontzettend veel spijt dat hij Victor naar het gesticht had gebracht. Maar het was dat zijn vrouw dat wilde. Karl geloofde niet dat Victor debiel was. Toen zijn vrouw ontzettend depressief werd en alleen maar in bed bleef liggen besloot Karl Victor uit het gesticht te halen. Thuis zei Victor helemaal niets. Hij las alleen de Bijbel en maakte moeilijke puzzels. Toen Karls vrouw doodging zat Victor naast haar bed Litanieën op te zeggen. Na de dood van Johanna ging het al slechter met Karl en hij stuurde Victor naar het pensionaat. Alleen met vakanties kwam Victor thuis. Hij ging daar naar de kostschool. Hij was een hele goede leerling en deed de basisschool in vier jaar in plaats van zes. En daarna ging hij naar het gymnasium daar was hij een gemiddelde leerling en deed gewoon 6 jaar over deze opleiding. Als Victor iets kon wilde hij dat niet herhalen, terwijl dat wel van hem gevraagd werd. Victor vond dat zonde van de tijd. Na zijn gymnasium ging hij studeren voor arts. Nadat hij cum laude was afgestudeerd had zijn vader zelfmoord gepleegd door een enorme depressie. Victor was niet naar de begrafenis gegaan.
Hij mocht promoveren aan de universiteit van Aken. Hij mocht kiezen tussen Oncologie, geriatrie of embryologie oftewel levens redden, levens rekken of levens maken. Hij koos voor dat laatste. Hij wil levens gaan scheppen. Hij promoveert met een uitmuntend proefschrift over de regulatie van de celcyclus.
Daarna werkte hij als vruchtbaarheidsarts in Bonn. In 1979 verraste Victor de wetenschap door muizen te laten ontstaan uit alleen 2 vrouwelijke of 2 mannelijke ouders. Na deze ontwikkeling kwamen er twee lesbisch vrouwen uit Wenen naar Dokter Victor Hoppe, zij wilden een kind van henzelf zonder dat er een man aan te pas zou komen. Victor zei dat het mogelijk was, en hij begon met experimenteren. Een van de twee vrouwen raakt zwanger. Maar het blijkt een tweeling te zijn dat ze draagt, en geen gewone tweeling het is een Siamese tweeling. De dokter durft niet tegen de vrouwen te zeggen dat het een Siamese tweeling is. Hij weet niet wat hij moet doen, hij gaf twee levens of hij nam twee levens. Hij had nog nooit levens genomen. Hij zorgde ervoor dat de vrouw na een inwendig onderzoek een spontane abortus zou krijgen. Zo had hij er zelf geen schuld aan en werd de Siamese tweeling niet geboren. Victor werd door allerlei wetenschappers gefeliciteerd nadat hij zijn werk in het tijdschrift sciense publiceerde met daarin zijn experiment: Muizen laten ontstaan uit 2 vrouwelijke muizen. Ook door Rex Cremer, die hem uitnodigde om aan de universiteit van Aken verder te gaan met onderzoek, daar gaat Victor op in. En op 17 december 1980 lukte het Victor om muizen te klonen. En gaf het verslag van het experiment aan het tijdschrift Cell. Maar er waren teveel vragen over zijn manier van handelen gekomen na de publicatie, mensen geloofden hem niet. Hij moest het herhalen maar dat deed hij niet. Niemand kon het experiment met succes herhalen. Men verdacht hem van fraude. Maar hij ging door, hij belde de twee lesbische vrouwen weer op. Ze waren uit elkaar gegaan. Maar die ene vrouw die de telefoon had opgenomen wilde nog heel graag een kind van zichzelf dat heel erg op haar leek. De dokter zei dat hij dat voor haar zou gaan verwezenlijken. In het echt wilde hij een kloon van zichzelf maken en had hij alleen maar een draagmoeder nodig. Omdat hij een hazenlip heeft. Iedere hazenlip is uniek. Dus zo kon hij heel goed aantonen dat het echt een kloon was van zichzelf. Maar het was er niet een, het waren er vier. Er was er een overleden tijdens de zwangerschap. Dus die zou doodgeboren worden, maar die andere drie leefden nog wel. Victor vertelde het de vrouw de dag voor de bevalling. Ze was woedend. Ze wilde de kinderen niet meer hebben. De dokter had haar een slaapmiddel gegeven en zonder dat ze er bewust bij was had hij de kinderen ui de buik gehaald via een keizersnede en was hij er vandoor gegaan.
Toen was hij teruggekeerd naar zijn geboortedorp Wolfheim. Naar het huis van zijn ouders. Hij wordt daar huisarts net als zijn vader was. Hij zoekt iemand die voor de kinderen moet zorgen, het huishouden moet doen en eten moet koken. Hij vraagt of mevrouw Maenhout dat wil gaan doen voor hem. Dat doet ze. De bewoners van het dorpje twijfelen in het begin wel aan hem en durven niet naar hem toe. Totdat een jongetje uit het dorp een knikker inslikt. Hij moet met spoed naar een dokter. Ze gaan naar dokter Hoppe en hij redt het jongetje. Nu vertrouwd iedereen de dokter en komen de bewoners met al hun kwaaltjes bij de dokter, ook om een glimp op te kunnen vangen van de kinderen.
Frau Maenhout merkt dat er iets mis is met de kinderen. Op een dag kwam ze bij de 3 jongens, en toen kwam ze er achter dat ze in een nacht al hun haar hadden verloren. Ze kwam er ook achter dat ze alle 3 een tatoeage hadden. De jongens waren erg slim, ze leken veel op hun vader. Frau Maenhout wilde dat de kinderen naar een kleuterschool gingen. Victor wilde dat niet, zij moest de kinderen les gaan geven vond Victor. Ze moest ze vooral ook veel leren over Jezus. Jezus was goed, god was slecht. De jongens leerde heel goed, al snel konden ze lezen, schrijven en rekenen. De jongens werden 4 jaar, Frau Maenhout wilde als cadeau een feestje voor ze organiseren. Ze nodigde enkele andere kinderen van het dorp uit. Op dat feestje valt Gabriël uit het raam. Victor verzorgde hem zelf, hij wilde er geen andere dokter bij halen. Gabriël hersteld goed, maar Frau Maenhout komt er achter dat Victor een stukje van z’n nier weg genomen heeft. Hij legde uit dat hij dat nodig had voor onderzoek. Ze kwam er zo ook achter dat ze maar maximaal zes jaar leven, nog 2 jaar dus. Frau Maenhout heeft besloten dat ze na dit ongeval bij hem weg wil. Ze besluit echter nog heel even te blijven. Victor moet op een dag naar een Beurs in Frankfurt. Toen Victor heel vroeg vertrokken was ging ze met de jongens naar het 3 landen punt, dat er niet ver vandaan was. Op dat uitstapje klimt Michaël op de toren, die nog gesloten was. Hij wil er niet meer vanaf komen, dus ze moeten wachten tot de Beheerder arriveert. Hij kan dan het hek open doen en Michaël naar beneden halen. Ze ging weer terug naar het huis, waar Victor nog steeds niet was. Ze legde eerst de jongens in bed, daarna ging ze in zijn kastjes kijken of ze iets bruikbaars kon vinden om een rechtszaak tegen hem aan te spannen. Ze vond het onmenselijk dat hij z’n kinderen zo behandeld. ’s Avonds komt Victor thuis, net op het moment dat hij thuis is brengt de beheerder iets terug dat een van de jongens vergeten was. Victor kwam er op die manier achter dat Frau Maenhout weg geweest is, hij was hier niet blij om. Op dat moment wordt Frau Maenhout flink boos, ze loopt achteruit en misstapt zich. Ze valt van de trap af en sterft. Victor sprak daarbij de woorden : ‘God geeft en god neemt’
Rex Cremer rijdt naar het huis van Victor Hoppe.Een paar dagen nadat Frau Maenhout overleed. Rex kwam Victor tegen op de beurs, hij was erg benieuwd naar de kinderen. Rex mocht de jongens zien, hij schrok voor wat hij zag. De 4 jarige jongens zagen er oud en gerimpeld uit. Dat kwam doordat de telomeren van sommige chromosomen tekort waren. Er verdwijnen iedere keer als de cel zich deelt een paar telomeren. Nu zijn ze op. De kinderen kunnen elk moment overlijden.
Op een dag wordt Gunther Weber, een dove jongen uit het dorpje, door een lijnbus doodgereden. Victor gaat snel naar de openbaring van Gunther en snijdt de teelballen van de jongen er af. Een paar maanden later komen Meneer en mevrouw Weber naar hem toe. Hij legt ze uit dat hij ze een nieuwe zoon kan bezorgen die identiek is aan Gunther door alleen de eicel van de moeder te nemen. Hij kon zelfs de doofheid weg halen. Hij zei ze dat ze binnen een jaar hun zoon al zouden hebben. Daarmee heeft hij het zichzelf wel heel moeilijk gemaakt want hij moest de gen voor doofheid nog uit z’n DNA verwijderen. De draagmoeder van Rafaël, Gabriël en Michaël is door Rex Cremer achter het adres van Victor gekomen, ze wil haar zonen zien. Het experiment bij Mevrouw Weber is in volle gang. Hij had geen tijd meer om het gen voor doofheid te vinden, dus hij had de eicellen maar gekweekt. Helaas stierven ze al in de kweekbakjes. Tegen de tijd dat de moeder van de 3 jongens is gearriveerd is al een van de drie jongens gestorven. Ze vroeg of ze de lichamen van de andere 2 jongens mocht zien, dat mocht van de dokter. Ze kwam er zo achter dat hij ze op formaline had gezet. Daardoor zijn ze weer terug in de Foetusfase. Ze is hier zo boos om dat ze een scalpel pakt en Victor in z’n zij steekt.
Victor doet het experiment met Mevrouw Weber opnieuw door z’n eigen cellen te gebruiken., de embryo’s nestelen in.
Rex Cremer wordt door de draagmoeder van de jongens gewaarschuwd, hij komt direct naar Victor z’n huis. Daar ontdekt hij dat Victor er niet meer is, hij ziet de foetussen en het lijk van de moeder van de jongens. Hij vindt dat hij zelf ook schuldig is aan deze experimenten en wilt alle sporen uitwissen. Hij giet de formaline over alles heen en steekt het in brand. Op dat moment heeft Victor zichzelf aan het kruis opgehangen, op de plek waar Jezus hing op de Calvarieberg. Zijn laatste woorden waren: ‘Het is volbracht.’ Johannes hoofdstuk 9 vers30.
Rex Cremer is ook nog om het leven gekomen doordat hij moest uitwijken voor een lijnbus, en daardoor een ongeluk met de auto heeft gehad.
Een tijd later wordt de zoon van Mevrouw Weber geboren, Isaak. De operatie van z’n hazenlip is goed geslaagd. Er is volgens gehoordests ook geen Doofheid geconstateerd.
(http://www.scholieren.com/boekverslagen/28889)

STRUCTUURELEMENTEN

Tijd
Het verhaal speelt zich af in drie periodes. De periode dat Viktor Hoppe opgroeide rond 1950, de periode dat Viktor werkt rond ’70 – ’80 en de periode dat Viktor weer woont in zijn geboorteplaats Wolfheim rond 1990. Het verhaal is niet chronologische verteld. Het begint met de jaren dat hij in Wolheim woont. Daarna gaat het verhaal een stap terug in de tijd naar de eerste jaren van Viktor in het gesticht La Chapelle en naar de jaren dat Viktor werkzaam is bij de universiteit. En op het laatst gaat het verhaal weer terug naar de laatste jaren van Viktor. Het verhaal is ook niet continu verteld, af en toe wordt er een stuk weggelaten. Er zijn verder vrij veel terugblikken naar gebeurtenissen uit het verleden van Viktor.

Plaats
Het verhaal speelt zich vooral af in Wolfheim. Een fictief dorp dicht bij het drielandenpunt. De inwoners van het dorp staan met hun zwaar katholieke achtergrond bijna haaks op de wetenschappelijke activiteiten van Viktor. Het is een dorp waar een grote sociale controle heerst en waar veel geroddeld word. Een ander belangrijke plaats in het boek is het klooster La Chapelle. Hier wordt Viktor naar in het gesticht gestopt op aandringen van zijn zwaar gelovige moeder, die denkt dat de duivel zich in Viktor heeft genesteld omdat hij een hazenlip heeft. De derde plaats die noemenswaardig is, is de universiteit in Aken. Hier maakt Viktor grote vorderingen in het klonen van zoogdieren.

Personen
Dokter Viktor Hoppe: Viktor is het centrale figuur in het boek. Viktor wordt geboren als een lelijk kind, hij heeft een hazenlip en vuur rood haar. Hij heeft een vreemde opvoeding aangezien hij is opgevoed in een debielenkliniek in het klooster La Chapelle. Door deze opvoeding is hij veel in aanraking met de Bijbel en God. Rond zijn vijfde levensjaar bleek echter dat Viktor geen debiel was, hij werd toen uit het gesticht gehaald door zijn vader. Later blijkt dat Viktor de ziekte van Asperges heeft. Door deze ziekte heeft hij zijn emoties niet ontwikkeld en ziet hij de wereld als zwart en wit, goed en kwaad. Een grijze tint bestaat niet voor hem. Hij wordt geïnspireerd door Jezus Christus om een goed mens te worden, hij wil mensen genezen. Hij wil daarom een dokter worden. Hij heeft een afkeer ontwikkeld tegenover God omdat God zijn eigen zoon, Jezus, in de steek liet toen hij hem het hardst nodig had. Dit herkent hij uit zijn eigen ervaring, Viktors vader liet hem ook in de steek door hem in een gesticht te stoppen. Viktor is vastberaden om God te verslaan, om God te verbeteren. Daarom gaat hij zich verdiepen in het klonen van mensen. Hij wil fouten van God, zoals een hazenlip, wegvagen.

Gabriël, Rafaël en Michaël Hoppe: Dit zijn de drie gekloonde zoons van Viktor. Ze zijn op de wereld gebracht door het eerste ‘gelukte’ kloon experiment ter wereld van Dokter Hoppe. Ze zijn vernoemd naar de aartsengelen uit de Bijbel. Verder bezitten ze precies dezelfde kenmerken als hun vader, de hazenlip, de genialiteit en het gebrek aan een inlevingsvermogen. Het kloon experiment is echter niet compleet gelukt aangezien de jongens een verkort chromosoom hebben waardoor ze in extreme mate verouderen. Ze overlijden dan ook al op vroege leeftijd.

Frau Maenhout: Frao Maenhout is de oppasser van de drie ‘aartsengelen’. Dokter Hoppe wil later in het verhaal zelfs dat Frau Maenhout zijn kinderen les geeft. Ze is een eenzame weduwe die eindelijk weer een betekenis in haar leven ziet met het grootbrengen van de drie kinderen. Het lukt haar om veranderingen door te voeren met betrekking op de levensstijl van de kinderen. Veranderingen welke de conservatieve Dokter Hoppe moeilijk toe liet.

Rex Cremer: Rex is de stafarts bij de universiteit van Aken. Hij is degene die Viktor heeft uitgedaagd en op het idee liet komen om God het nalaten te geven. Hij steunt Viktor in zijn onderzoek omdat hij vertrouwen heeft in zijn genialiteit. Hierdoor wil hij Viktors chaotische werkgedrag door de vingers zien. Rex denkt dat hij Viktor onder controle heeft omdat hij een belangrijke rol speelt in het behoud van Viktors baan. Dit is echter absoluut niet zo, Viktor laat veel dingen achterwege voor Rex, waardoor hij maar voor de helft weet waar Viktor mee bezig is.

Perspectief en verteller
Het verhaal is geschreven in een auctoriaal perspectief. Je kunt met de gedachten van verschillende personages meeleven zoals die van Viktor, Frau Maenhout en de draagvrouw van het kloonexperiment.

Verhaalconventie
Het verhaal wordt neergezet als een realistisch verhaal. Natuurlijk is (voor zover wij weten) klonen nog een onmogelijkheid, al helemaal twintig jaar geleden, maar het proces van het klonen wordt op dergelijk wijze beschreven dat het realistisch lijkt. Het enige wat mij niet realistisch leek is dat er nog een dorp bestond als Wolfheim. Een dorp dat zo ongelooflijk Katholiek is, waardoor het leek alsof de tijd er 300 jaar stil heeft gestaan. Naderhand kwam ik er achter dat het dorp fictief is.

Stijl
Het boek is in een moderne stijl geschreven. Niet te korte zinnen en ook niet te lange. Ik vond het fijn om te lezen, ik kwam er bijvoorbeeld een stuk gemakkelijker door dat het boek Noodlot.

BEDOELING

Verklaring van de titel
De titelverklaring ligt vrij voor de hand. De engelenmaker verwijst naar Dokter Hoppe. Hoppe heeft drie kinderen gemaakt welke vernoemd zijn naar aartsengelen. De dokter heeft dus drie engelen gemaakt.

Motieven
Vader en zoon relatie
Dood en leven
Godsdienst
Embryologie
Roddelen en jaloezie
Abortus
Leidmotieven
De Bijbel
Jezus

Thema
Strijd tussen goed en kwaad

Idee
Het kwade zet alle middelen in om het goede tegen te werken.

SCHRIJVER
Stefan Brijs werd geboren op 29 december 1969 in Genk (Belgisch-Limburg), waar hij ook jarenlang woonde en naar school ging. In 1990 studeerde hij af als onderwijzer en begon als opvoeder aan zijn vroegere middelbare school te werken. Van 1994 tot 1997 woonde hij in Zonhoven, daarna vestigde hij zich opnieuw in Genk.
Sinds 1999 schrijft Stefan Brijs voltijds – hij had op dat ogenblik drie boeken gepubliceerd en verscheidene essays en recensies geschreven voor de boekenbijlagen van De Morgenen De Standaard. In 2003 verhuisde hij naar het platteland, niet ver van het stadje Lier in de provincie Antwerpen.
In oktober 2005 verscheen zijn nieuwe roman De engelenmaker, waarvan de vertaalrechten aan meer dan tien landen zijn verkocht, waaronder Amerika, Engeland, Frankrijk, Duitsland en Rusland. Het boek ging intussen in Vlaanderen en Nederland al 140.000 keer over de toonbank en werd bekroond met de Gouden Uil Prijs van de Lezer 2006, de Vijfjaarlijkse Prijs voor Proza van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 2006 en door de leesclubs van Vlaanderen en Nederland met de Boek-delenprijs 2007. Ook werd het genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2006 en de AKO Literatuurprijs 2006. In 2010 kreeg de Franse vertaling Le Faiseur d'anges de Prix des Lecteurs Cognac, een jaar later won het boek de Euregio-Schüler-Literaturpreis, toegekend door scholieren uit België, Nederland en Duitsland. In 2011 verscheen de 25ste druk in het Nederlands als Dwarsligger®
(bron: http://www.stefanbrijs.be/index.php?page=biografie)


BEOORDELING
Ik kan met een schoon geweten zeggen dat ik dit het leukste boek vond wat ik heb gelezen voor mijn leesdossier. Ik heb zelf ook een christelijke opvoeding, weliswaar bij lange na niet zo streng als de opvoeding van Viktor Hoppe, maar toch interesseert het mij wel erg. Het inzicht dat je God als een slecht figuur ziet was nog nooit bij mij opgekomen omdat ik ben opgegroeid met een verheerlijking van Hem. Ik vind het ook leuk om dat wetenschap tegenover godsdienst te zien. Soms zie ik de wetenschap namelijk als het nieuwe geloof met wetenschappers als discipelen. Het is een tegenwoordig een plaatsvervangende bron voor antwoorden op vragen die wij in het leven hebben. Vroeger was dit een godsdienst tegenwoordig de wetenschap. De wetenschap claimt een monopolie te hebben op de kennis. Ik vind dit een ergerlijke gewoonte omdat ik bang ben dat men hierdoor tegenwoordig wetenschappelijke vindingen te zwaar laat meewegen in zijn of haar beslissingen. Ik zie wetenschap niet als de enige manier om de wereld te verklaren. Terug komend op het boek vond ik het interessant om de achtergrond van Viktor te weten. Door deze achtergrond kun je zijn handelingen beter plaatsen. Nadat je er achter kwam dat hij de ziekte van Asperges heeft snapte ik ineens zijn autistische gedrag. Ik vond het prachtig om de samenhang van zijn psychologische achtergrond en zijn handelen te zien. Door zijn ziekte heeft Viktor iets mysterieus over zich, hij is alles behalve een open boek, wat het boek een stuk interessanter maakte. De schrijfstijl van Brijs was zeer aangenaam, ik kon het boek vlot lezen. Door het lezen van de Engelenmaker heb ik interesse gekregen voor de andere boeken van Brijs. Ik hoop dat ze minstens zo goed zijn. Al met al zou ik het boek aan iedereen aanraden. Ik heb zelfs mijn vader al overtuigd om het te lezen.

EXTRA OPDRACHT
Bij deze extra opdracht heb ik gekozen voor verschillende begrippen waarvan ik denk dat deze het meeste terug komen in het boek De Engelenmaker van Stefan Brijs. Het eerste begrip waar ik het over wil hebben is absurditeit.
Er zijn een aantal gebeurtenissen in het boek die ik een beetje apart vind, dit is ook de reden waarom ik voor het begrip absurditeit heb gekozen. Het volgende citaat beschrijft de vondst van Rex in de achterkamer van Hoppe.
V1 V2 V3. Dat stond respectievelijk op de eerste, de tweede en de derde glazen pot. Het waren nog amper kinderen. Dat zag hij toen hij dichterbij was gekomen. Het leek of ze opnieuw foetussen waren geworden. Zo mager. Zo klein. Zo kaal. Zo veel hoofd. En dan de houding. Precies zoals een foetus in de baarmoeder. Alsof viktor ze eerst in die houding had laten verstijven en toen pas op sterk water had gezet. P413
Rex vindt in de achterkamer van Dokter Hoppe de drie gekloonde kinderen. Ze zitten in grote glazen potten en ze zijn op sterk water gezet. Dit is een vorm van absurditeit aangezien het nogal ongewoon en luguber is.
Hij kwam weer over eind en strekte zijn rechterarm uit. Hij legde zijn rechterhand op het uiteinde van de dwarsbalk en sloeg met zijn linkerhand een spijker door die rechterhand. Hij sloeg op de spijker tot die diep in het hout van de dwarsbalk verankerd zat. De pijn was al minder erg. (…) Toen hing hij.P426
In dit citaat wordt beschreven hoe Viktor zichzelf kruisigt. Ik vind dit ook een goed voorbeeld van absurditeit omdat zijn vergelijking van zichzelf met Jezus geen grens lijkt te kennen. Het gaat zelfs zo ver dat hij sterft aan het kruis, net als Hij, 2000 jaar geleden. Als laatste voorbeeld van absurditeit gebruik ik het volgende citaat.
Daags na zijn geboorte werd Viktor Hoppe opgenomen in het clarissenklooster van La Chapelle, op een paar kilometer van Wolfheim. Hij was door de duivel gebeten. Dat dacht althans zijn zeer gelovige moeder. Zij had immers elk contact met dode en ook levende hazen gemeden, niet alleen in het begin van haar zwangerschap, maar gedurende de hele negen maanden, en toch was het gezicht van de jongen verminkt. Er moesten dus andere krachten mee gemoeid zijn. Dat kon haast niet anders. P154
Johanna Hoppe is er heilig van overtuigd dat haar eigen zoon gebeten is door de duivel. Ik kan mij niet inbeelden dat een moeder dat over haar eigen zoon kan zeggen. Het geloof in de Bijbel en God impliceert het geloof in de Duivel. Doordat Johanna zwaar gelovig is verdwijnt de onvoorwaardelijke liefde van een moeder voor haar zoon als sneeuw voor de zon, louter door een fysieke, erfelijke aandoening: een hazenlip. In mijn ogen is dit te absurd voor woorden!

Een tweede begrip waar ik het over wil hebben is het doorbreken van taboes. In het boek De Engelenmaker beschrijft Brijs verschillende taboes. Een voorbeeld hiervan wil ik aantonen aan de hand van het volgende citaat.
Karl Hoppe had zich altijd voorgenomen nooit te doen wat hij nu toch had gedaan. Sinds hij een puber was en het besef tot hem doordrong dat hij misschien, ooit op een dag, kinderen zou hebben, had hij besloten om die kinderen nooit aan te doen wat zijn vader hem had aangedaan. Maar in de klap die hij Viktor had gegeven, had hij met een schok herkend wat hij altijd had vervloekt: een agressie waarvan hij had gehoopt dat die niet in zijn bloed was gekropen. P228
In dit citaat wordt huiselijk geweld beschreven. Huiselijk geweld werd vroeger weliswaar ingezet als een opvoedkundig middel, toch past het niet binnen de context waarin hij het middel toepast. Zijn vrouw en Viktors moeder was net overleden en Karl slaat zijn kind puur om zijn frustratie te kunnen uiten. Niet omdat Viktor iets verkeerds deed, hij was namelijk nota bene aan het bidden voor zijn moeder.
Ze nam zijn hand vast en legde die op haar buik. Hij voelde alleen de zachte stof van haar habijt. Er groeit een kind in mijn buik, fluisterde ze. Ze bewoog haar hand op en neer en nu voelde hij aan de ronding van haar buik dat er inderdaad iets onder het habijt verborgen zat. P204
Brijs beschrijft hier de zwangerschap van een zuster in het klooster La Chapelle. Dit is absoluut een voorbeeld van het doorbreken van een taboe aangezien het alles behalve toegestaan was om seks te hebben als zuster zijnde. Je had je lichaam en ziel toevertrouwd aan God en Hem moest je te allen tijde trouw zijn. Laat staan dat je zwanger werd, dat was uit den boze!
Twee vrouwen bonden haar toen met een leren riem vast aan het bed. Ze probeerde zich nog te verzetten, maar was niet opgewassen tegen de overmacht. De grijze vrouw had haar benen uit elkaar getrokken en de andere vrouw beide enkels aan de zijkanten van het bed vastgemaakt. (…) Met haar ene hand hield de grijze vrouw de schaamlippen van de novice uit elkaar, met haar andere hand bewoog ze de naald naar voren en naar achteren. Ze had geluk. Na enkele bewegingen prikte ze al raak. P209
Dit citaat gaat verder over de zwangere vrouw: zuster Milgatha. Uit het niets wordt de zuster vastgebonden aan een bed en voordat ze het weet wordt haar kind uit haar buik getrokken. Dit is nog een voorbeeld van het doorbreken van taboes aangezien het vandaag de dag nog steeds niet is toegestaan binnen het katholieke geloof om een abortus te plegen. ‘Je mag het leven van een geschenk van God nimmer nemen.’ Als laatste voorbeeld van het feit dat Brijs gebruikt maakt van absurditeit wil ik het volgende citaat gebruiken.
De twee vrouwen waren helemaal uit Wene gekomen. Ze hadden een speciaal verzoek, dat al door verschillende andere dokters was afgewezen. Dit hadden bijna allemaal gezegd dat hun wens onmogelijk te vervullen was, in elk geval in de eerste komende jaren. Zijzelf waren er echter van overtuigd dat sinds de geboorte van Louise Brown alles kon en dat de bezwaren van de dokters veeleer van ethische dan van praktische aard was.
In dit citaat wordt een lesbisch koppel beschreven welke een kind wil hebben dat de eigenschappen van beide vrouwen erft. In het citaat wordt al tussen neus en lippen door verteld dat homoseksualiteit niet geaccepteerd is in de maatschappij. Het is een taboe. De beide vrouwen zijn er van overtuigd dat de bezwaren van dokteren gegrond waren op hun geaardheid.

Het derde begrip binnen de naoorlogse literatuur is het postmodernisme. Een kenmerk van het postmodernisme is het ontbreken van een chronologische vertelling. Vooral in deel twee van het boek is dit compleet het geval. Hier wordt om de haverklap gewisseld van de jeugd van Viktor naar zijn leven als wetenschapper.
Met alle macht begon hij weer lucht in de longen van zijn zoon te pompen. Het gekrijs dat even later weerklonk gaf de moeder een antwoord op haar vraag.
***
De muis haalde het niet, ondanks Viktors inspanningen. Dertien dode muizen en niet één levend exemplaar. Dat was de tussenbalans. Het bezorgde de dokter een wrang gevoel, dat echter voorbarig bleek, want een half uur later haalde hij uit de derde muis zes levende jongen.
In dit fragment zie je dat Brijs plotsklaps van de geboorte van Viktor overgaat naar de uitkomst van een experiment van Viktor welke jaren later plaats vind. Een andere eigenschap van het postmodernisme is intertekstualiteit. Er is duidelijk, meerdere keren sprake van intertekstualiteit in het verhaal. Er worden namelijk meerdere toespelingen gedaan op de Bijbel.
U zult mij verraden! Verhief hij zijn stem. U zult dat doen! Maar wee de mens die mij verraadt, het zou voor hem beter zijn als hij nooit was geboren! U zult hangen, weet u dat al? U zult hangen! (…) U bent gekomen om mij te verraden. Straks komt u terug met een grote bende. U zult mij verraden. P410
Dit citaat is duidelijk een toespeling op het verraad van Judas op Jezus. Viktor identificeert zichzelf met de zoon van God en ziet Rex Cremer voor Judas aan. Judas had Jezus ook verraden, waarna hij met een grote groep Romeinse soldaten Hem kwam ophalen om Hem te kruisigen.
Als laatste begrip wil ik het hebben over verbeelding. Viktor Hoppe heeft verschillende verbeeldingen over zichzelf. Hij ziet Jezus Christus op een jonge leeftijd als een zielsverwant, een dierbare vriend.
Behalve een vriend werd Jezus al snel een lotgenoot, niet geleidelijk aan, maar plotseling, toen Viktor bijna aan het eind van het evangelie volgens Matteüs was gekomen. Eli, Eli, lamma sabaktáni; dat is; Mijn God, Mijn God, waarom verlaat Gij Mij! Die zin had hem als een bliksemflits getroffen. God liet zijn eigen zoon in de steek. Hij liet Hem aan zijn lot over. Ook dat herkende Viktor maar al te goed. Zijn vader had hem ook aan zijn lot overgelaten. In die zin werden Jezus en Viktor letterlijk lotgenoten.