Het Gouden Ei
Tim Krabbé
Inhoud
4) Genre
5) Samenvatting
6) Tijdsverloop
7) Periode
8) Personages
9) Perspectief
10) Thema
11) Ruimte
12) Doorlezen
13) Titel
14) Schrijver
15) Schrijfstijl
4) Genre
Het genre is ongetwijfeld misdaad. Saskia wordt ontvoerd en levend begraven, aldus vermoord. Het komt ook in het boek naar voren.
Bladzijde 50
‘’Ze slenterden verder over het jaagpad, in de lekkere zon. De zwempartij voelde nu als een buitenkansje; Lemorne tintelde in zijn nieuwe, perfect passende kleren, hij genoot van de zwijgende bewondering die hem bij iedere stap omringde, en hij dacht: ‘ Maar zou ik nu ook in staat zijn een misdaad te plegen?’ Hij stelde zich de gruwelijkste daad voor die hij zo gauw kon verzinnen.’’
Ook zou je kunnen zeggen dat het een psychologische roman is. Het boek begint met een wat gespannen situatie in de auto tussen Rex en Saskia, dus je denkt dat het een niet zo heel sterk stel is. Het boek eindigt dat Rex er alles voor over heeft om de waarheid te weten te komen omtrent Saskia, namelijk hetzelfde ondergaan en sterven. Dat moet dan toch sterker zijn dan de drang om te blijven leven, ondanks de vele akkefietjes tussen Rex en Saskia.
5) Samenvatting
Rex Hofman en Saskia Ehlvest gaan op vakantie naar Frankrijk. Ze hebben een huisje gehuurd in de heuvels boven de Middellandse Zee bij Hyères. Wanneer ze op de Autoroute du Soleil rijden is de benzine op. Ze stoppen bij een TOTAL- tankstation, en Rex gooit de tank vol. Ondertussen is hij ook aan het kijken wat voor volk er rondloopt. Zo staat er een man met een mitella naast de deur van het tankstation, een ander maakt een foto van twee spelende kinderen en een neger in een Afrikaanse jurk kijkt zoekend rond terwijl hij twee ijsjes aan de punten omhoog houdt. Vervolgens rijden Rex en Saskia door naar de grote parkeerplaats achter het tankstation. Saskia stelt voor om wat te drinken gaan halen, terwijl Rex even de benen laat strekken. Na een tijdje is Saskia nog niet terug en begint Rex zich zorgen te maken. Hij loopt terug naar het tankstation en begint Saskia daar te zoeken, maar ze is er niet. Hij loopt weer terug naar de auto en legt daar een briefje neer voor Saskia, waarop staat dat hij haar aan het zoeken is. Na dat gedaan te hebben loopt hij weer terug naar het tankstation, voor het geval dat hij haar net mis gelopen was. Maar als hij bezig is met zijn zoektocht, blijkt dat Saskia spoorloos is verdwenen. Hij vraagt iedereen of die meer weten over Saskia, zonder resultaat.
Acht jaar later weet Rex nog steeds niet wat er met Saskia is gebeurd. Inmiddels heeft hij ook een nieuwe vrouw gevonden, Lieneke. Lieneke weet hoe het heeft gezeten tussen Rex en Saskia. Ze durft daar niet over te vragen, en ze denkt zelf ook: ik houd van hem, maar ik kan hem toch nooit van Saskia afpakken.
Raymond Lemorne is een Fransman met rare gedachtes. Zo vroeg hij zich op 16-jarige leeftijd af wat er met je gebeurde als je van 2-hoog van een flatgebouw springt: 6 weken in het ziekenhuis met een gebroken been en een dubbele armbreuk. Na eenentwintig jaar kwam er weer zoiets bij hem op. Hij had net een meisje van een verdrinkingsdood gered, waarna hij zich afvroeg of hij ook in staat was een misdaad te plegen.
Lemorne had een huisje geërfd, zesentwintig kilometer van Autun, de plaats waar hij woonde, tegen een gehucht aan dat Effours heet. Bij dat huisje bereid Lemorne de misdaad in alle rust voor. Het enige wat rest is een slachtoffer. Raymond heeft al wel een slachtoffer op het oog. Namelijk een jonge vrouw die zo veel mogelijk verdriet achter moet laten. Het liefst een jonge moeder.
Na vier jaar voorbereiding is het dan zover. Hij weet een jonge vrouw, genaamd Saskia in zijn auto te lokken. Lermorne bedwelmt haar en neemt haar mee naar zijn huisje bij Effours.
Inmiddels woont Rex weer in Buitenveldert te Amsterdam. Ook de plek waar hij is geboren. Na meer dan 8 jaar wacht hij daar nog steeds op aanwijzingen op de verdwijning van Saskia Ehlvest. Rex heeft inmiddels verschillende artikelen gedaan in Franse en Nederlandse weekbladen en kranten. Op een dag komt er een man naar hem toe, en hij herkent hem als de man met de mitella bij het tankstation in Frankrijk! Deze man stelt zich voor als Raymond Lemorne. Lemorne verteld dat Saskia dood is en doet Rex een voorstel; hij krijgt te weten wat Saskia is aangedaan, maar dan moet hij wel het zelfde lot ondergaan. Na even twijfelen, stemt Rex in zijn voorstel toe. Lemorne neemt Rex mee terug naar Frankrijk en stopt bij het TOTAL- tankstation waar Saskia verdwenen was. Hij reikt Rex een slaapmiddel aan dat na een kwartier werkt. In dat kwartier verteld hij wat er was gebeurt met Saskia. Het enige wat Rex nog steeds niet weet is hoe Saskia dood is gegaan. Na een kwartier sukkelt Rex in slaap. Wanneer Rex weer wakker wordt, ligt hij in een kleine donkere ruimte namelijk een doodskist. Op dat moment bedenkt hij hoe Saskia is doodgegaan en hoe hij dood zal gaan, ze zijn beide levend begraven.
6) Tijdsverloop
‘Het Gouden Ei’ wordt niet chronologisch verteld. Het begint allemaal wanneer Rex en Saskia op vakantie zijn. Daar wordt Saskia ontvoerd door Lemorne, een rond de 40-jarige man. Hoofdstuk 3 begint met Lemorne wanneer hij nog 16 is. Aan het eind van hoofdstuk 3 wordt verteld in het opzicht van Lemorne hoe hij Saskia ontvoerd. Het verhaal is dus niet chronologisch verteld.
Er worden veel tijdsprongen voor in het boek. Vooral bij het hoofdstuk dat over Raymond Lemorne gaat. Dat wordt gedaan omdat die periode die over is geslagen geen belang heeft bij het boek.
Er is net verteld hoe Lemorne van de tweede verdieping van een flat is gesprongen waarna er een witregel komt, en verder gaat met het verhaal
Bladzijde 48
‘’Het duurde eenentwintig jaar voor er weer iets dergelijks bij Lemorne opkwam. Hij was toen leraar scheikunde, getrouwd, en hij had twee dochters van dertien en elf jaar.’’
Na die eenentwintig jaar redde hij een meisje van een verdrinkingsdood. Hij vroeg zich af of hij ook een misdaad zou kunnen plegen. Daarna gaat het verhaal weer verder:
Bladzijde 50
‘’Drie jaar lang ging er geen dag voorbij waarop hij niet minstens een maal terug dacht aan zijn gedachte van het kanaal.’’
In het verhaal komen geen flashbacks of flashforwards voor.
7) Periode
Het verhaal wordt verteld in de 20e eeuw. Er wordt verteld over een periode van ongeveer 34 jaar. Een deel gaat over Raymond Lemorne waar hij 16 is en van het flatgebouw afspringt, en dat is in 1950. Daarna wordt er verteld dat hij 21 jaar later weer een dergelijke gedachte krijgt. Dus 1971, vervolgens duurt het 4 jaar voordat hij zijn misdaad uitgevoerd heeft. Dan komen we op 1975. 8 Jaar later is Rex nog steeds op zoek naar aanwijzingen voor de verdwijning van Saskia, 1983. Nog een jaar daarna komt Lemorne bij Rex op bezoek, 1984. Kort samengevat is dat het verhaal zich afspeelt tussen 1950 en 1984.
8) Personages
Hoofdpersoon
Rex Hofman: Rex is een rustig iemand die zijn mond vaak opendoet. Hij heeft overal een antwoord op, zo is hij goed in woord- en gedachtespelletjes. Ook is hij iemand die graag uitdagingen aangaat. Bijvoorbeeld in Italië met Lieneke, hij had zichzelf voorgenomen om van haar alle woordspelletjes te winnen. Ook wilde hij de topscore halen op een spelletjesautomaat in een café en hij wilde met badminton van de Fransen winnen die elke dag op het badmintonveld te vinden waren. Er wordt niet verteld hoe Rex eruit ziet
Rex heeft een vriendin, Saskia. Daarmee gaat hij op vakantie naar Frankrijk. Rex ergert zich nogal eens aan haar, maar wil dat zichzelf afleren. Een voorbeeld; er worden een aantal dingen verteld waar Rex zich aan ergert. Maar bedenkt zich dan dat hij daar niks meer van moet zeggen. →
Bladzijde 13
‘’Het waren martelingen – waarom? Bij geen enkele andere vriendin had hij ooit iets dergelijks gedaan. Saskia was de enige met wie hij er werkelijk naar had verlangd één te zijn – uitte hij met die martelingen zijn machteloosheid dat dat zelfs met haar niet kon? Een prachtige theorie, maar ondertussen kon hij maar beter oppassen dat hij haar niet kwijtraakte met al dat geplaag.’’
Rex stemt toe in het voorstel van Lemorne om achter het raadsel van de verdwijning te komen, als hij hetzelfde lot ondergaat. Rex krijgt dus het hele verhaal te horen, en wordt net als Saskia in het onderbewustzijn gebracht en wordt wakker onder de grond in een doodskist, levend begraven.
Bijpersonen
Saskia Ehlvest: Saskia is de vriendin van Rex. Onderweg naar de vakantiebestemming wordt Saskia in een auto gelokt, en wordt in de auto bedwelmd door het middel chloroform. Als ze daarvan bijkomt, is ze levend begraven. Saskia is in de tijd dat ze verdwijnt een jaar of vijfentwintig, er wordt niet beschreven hoe oud ze precies is. Saskia komt niet veel voor in het boek als levend persoon, maar toch is ze heel belangrijk. Het hele verhaal draait namelijk indirect om haar heen. Er wordt dan ook weinig over haar gezegd. Af en toe wordt verteld dat Rex vindt dat Saskia een leuke en knappe vrouw is. Saskia is ook een opgewekte vrouw. Verder heeft Saskia een gewoonte om op veel plaatsen een ‘muntje te leggen.’
Raymond Lemorne: Lemorne is een Fransman uitkomstig uit Autun. Op 37-jarige leeftijd is hij een scheikunde leraar en heeft hij een vrouw en met haar twee dochters van dertien en elf, respectievelijk Gabrielle en Denise. Hij is nogal psychisch gestoord, zo vroeg hij zich als 16-jarige jongen af wat er gebeurde als je op tweehoog uit een flatgebouw springt. Wat resulteerde in zes weken in het ziekenhuis met een gebroken been en een dubbele armbreuk. Eenentwintig jaar daarna heeft hij ook een dergelijk soort gedachte. Nadat Lemorne een jong meisje van een verdrinkingsdood heeft gered vraagt hij zich af of hij ook in staat is om een misdaad te plegen:
Lemorne heeft net het meisje gered en krijgt van haar ouders een nieuwe set droge kleren.
Bladzijde 50
‘’Ze slenterden verder over het jaagpad, in de lekkere zon. De zwempartij voelde nu als een buitenkansje; Lemorne tintelde in zijn nieuwe, perfect passende kleren, hij genoot van de zwijgende bewondering die hem bij iedere stap omringde, en hij dacht: ‘ Maar zou ik nu ook in staat zijn een misdaad te plegen?’ Hij stelde zich de gruwelijkste daad voor die hij zo gauw kon verzinnen.’’
Lemorne begon zich dus voor te bereiden op de gruwelijkste daad. Dat doet hij in zijn huisje bij Effours, hij gebruikt als smoes dat hij het huisje gaat opknappen. Hij had al snel een soort slachtoffer op het oog. Het moest een jonge vrouw zijn die veel verdriet achter moest laten, het liefst een jonge moeder. Na vier jaar voorbereiding lukt het hem om een jonge vrouw in zijn auto te lokken, te bedwelmen en uiteindelijk levend te begraven. Acht jaar daarna verteld Lemorne aan Rex wat er is gebeurt, maar als tegenprestatie moet Rex hetzelfde lot als Saskia ondergaan.
9) Perspectief
Het boek wordt verteld in een meervoudig hij/zij perspectief. Maar alleen Rex en Lemorne worden beschreven met hun gevoelens en gedachtes.
Rex:
Bladzijde 13
‘’Op een ochtend toen ze nog sliep had hij haar tasje opengemaakt en een rijksdaalder uit haar portemonnee genomen. Trillend en op hetzelfde moment gefascineerd door zijn slechtheid had hij met die rijksdaalder in zijn hand gestaan – en hem niet teruggedaan. Een andere keer had hij een citaat nodig gehad uit een boek dat hij niet zo gauw kon vinden en waarvan hij wist dat zij het ook had. Terwijl hij haar nummer draaide schoot hem alsnog te binnen waar zijn exemplaar lag – maar had haar toch opgebeld. En terwijl zij de passage op dicteersnelheid voorlas en hij in zijn opgeslagen boek meelas had hij een griezelige wellust gevoeld. Hij had het haar nooit verteld, het was het grootste geheim dat hij voor haar had.’’
Lemorne:
Bladzijde 55
‘’Maar terwijl hij spitte, metselde, het zwembadgat dichtte en het probleem van de ontvoering overdacht drong steeds meer tot Lemorne door dat dit een halfhartige aanpak was. Wat had dat naspelen voor waarde als nu al vast stond dat hij niet tot het einde zou gaan? Stónd dat dan vast? Bewees het opkomen van de vraag niet dat het niet vast stond? Hij besloot het antwoord voorlopig in het midden te laten.’’
10) Thema
Het thema van het boek is ‘onwetendheid’, omdat overal in het boek door dat bij Rex en Lemorne vele vragen door het hoofd schieten. Zoals bij Rex: Waar is Saskia, Is ze bij de auto, leeft ze nog, Moet ik wel trouwen en ga zo maar door. Dit komt door het hele verhaal duidelijk naar voren. En ook eigenlijk als meeste. Je zou kunnen zeggen dat het verhaal is gebaseerd op vragen. Dat is de reden dat ‘onwetendheid’ het thema is van het verhaal.
11) Ruimte
In het verhaal komen vier concrete plaatsen naar voren. Het Total- tankstation is de belangrijkste omdat daar de verdwijning van Saskia plaats vindt. Het tankstation bevindt zich aan de Autoroute du Soleil in Frankrijk in de buurt van Dijon.
Bladzijde 7
‘’De avond begon de golvende landschappen van de Autoroute du Soleil violet te kleuren, het lint auto’s dunde uit. Rex Hofman en Saskia Ehlvest waren al tien uur onderweg en nog ongeveer een uur verwijderd van het eindpunt van hun eerste etappe: een hotel in Nuits St. Georges, niet ver van Dijon.’’
Bladzijde 9
‘’Bovenaan een glooiing rees als een vreemd wit kasteel een benzinestation op, aangekondigd door een bord: TOTAL 900 meter. Volgend station FINA, 49 kilometer. FINA was goed genoeg, maar TOTAL- station stond daar als een niet te omzeilen ruziestoker’’
Daarnaast wordt er verteld over de tijd van Rex en Lieneke in Italië. In een kleine inham ligt een strandje genaamd Marina di Camerota. In de Golf van Policastro.
Bladzijde 30
‘’Ze glimlachte, alsof hij haar een complimentje maakte. Marina di Camerota was van haar. Of eigenlijk: familiebezit. Ze had al op dat paradijselijke strandje gespeeld toen ze twee was en tot niet eens zo lang geleden was ze er talloze malen met haar ouders geweest. Die bezaten een huisje op de heuvel achter de haven, met een schitterend uitzicht over de Golf van Policastro.’’
Het huisje van Lemorne, waar hij zijn misdaad voorbereidt ligt niet ver van zijn woonplaats Autun.
Bladzijde 51
‘’Het huisje, afkomstig uit een tegenvallende erfenis van zijn vrouw, lag zesentwintig kilometer van Autun aan de rand van een gehucht dat Effours heette en direct aan de departementale weg, maar toch verscholen en alleen’’ < Oftewel een perfecte plaats voor een misdaad.
De laatste plek waar ‘Het Gouden Ei’ zich afspeelt is in Amsterdam, in de wijk Buitenveldert.
Bladzijde 77
‘’Hij woonde in een flatgebouw aan de rand van Buitenveldert, even aan de overkant van een kanaal dat bij zijn geboorte nog de grens van Amsterdam was geweest.’’
Er wordt niet veel over de weersomstandigheden gepraat. Het enige wat je leest is wanneer ze dromen, het donker is en dat er paarse strepen aan de hemel te zien zijn (wij nemen aan dat dit betrekking heeft op schemering/ val van de avond).
De sfeer verandert ook vaak. Aan het begin is de sfeer ontspannen, totdat Saskia verdwijnt. Dan wordt de sfeer gespannen. Begin hoofdstuk 2 is de sfeer ontspannen en romantisch. Naarmate het hoofdstuk doorgaat begint de sfeer weer gespannen te worden. Begin hoofdstuk 3 is de sfeer weifelend, later wordt het ook weer gespannen. Heel hoofdstuk 4 en 5 zijn gespannen.
12) Doorlezen
We vinden het boek zeker spannend. Het is heel boeiend om te lezen omdat de schrijver ergens begint en dan een paar jaar verder gaat en dan weer heel veel jaar terug, zo komen er heel veel vragen in je op.
Bijvoorbeeld; als Saskia niet meer terug komt naar de auto: wie heeft haar ontvoerd en hoe?
Als Rex en Lieneke de badmintonwedstrijd hebben gewonnen; gaan ze dan trouwen?
Aan het eind van hoofdstuk 2 krijgt Rex de droom over het gouden ei; wat is er met Rex gebeurd en wat heeft Lieneke gedaan?
Als Lemorne Saskia heeft ontvoerd weet je alleen dat hij van de pomp weg reed. Je vraagt je dan af waar hij heen gereden is en wat hij met haar gaat doen. Dit zijn de belangrijkste vragen je krijgt tijdens het lezen. Maar door die vragen wil je wel door lezen en weten wat er gebeurd.
13) De titel van het boek.
De titel is; Het Gouden Ei. Dit is een droom/nachtmerrie die Saskia ooit heeft gehad toen ze klein was. Ze zweefde in een gouden ei door de ruimte, ze kon niet dood of er uit. Ze kwam pas los als ze tegen een ander gouden ei aan kwam die ook in de ruimte vloog. Dit kon dus een eeuwigheid duren. Dit omdat:
Bladzijde 14
‘’De beklemming in het kleine zwarte hok van de auto had haar bijna gek van angst gemaakt; Het was even eenzaam geweest als in haar nachtmerrie van het Gouden Ei. Toen ze klein was had ze eens gedroomd dat ze opgesloten zat in een gouden ei dat door het heelal vloog. Alles was zwart, er waren niet eens sterren, ze zou er altijd in moeten zitten, en ze kon niet dood gaan. Er was maar één hoop. Er vloog nog een dergelijk gouden ei door de ruimte, als ze tegen elkaar botsten zouden ze allebei vernietigd zijn, dan was het afgelopen. Maar het heelal was zo groot!’’
Op een gegeven moment maakt Rex mee wat er met Saskia is gebeurd. Het komt er op neer dat ze levend begraven is in een doodskist. Waarbij je, je natuurlijk kan voorstellen dat, dat het Gouden Ei is. Dit wordt niet letterlijk verteld maar als je een beetje na gaat. Komt het daar wel op neer.
14) De schrijver.
Hans Maarten Timotheus (Tim) Krabbé (Amsterdam, 13 april 1943) is een Nederlands schrijver en schaker. Naast romans schreef hij verschillende boeken over zijn twee grootste passies: schaken en wielrennen
Tim Krabbé is geboren in een creatieve familie. Zijn vader Maarten Krabbé en grootvader Hendrik Maarten Krabbé waren bekende kunstschilders. Zijn broer Jeroen Krabbé is acteur en regisseur, zijn halfbroer Mirko Krabbé een multimediakunstenaar en ontwerper en zijn moeder, Margreet Reiss (1914-2002), was filmvertaalster en schrijfster.
Hij voltooide in 1960 de HBS-B aan het Spinoza Lyceum in Amsterdam en studeerde enige tijd psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Krabbé is getrouwd geweest met Liz Snoijink, met wie hij een zoon Esra heeft. Naast schrijven en schaken heeft hij wat geacteerd (onder andere in het satirische VARA-programma Hadimassa).
Citaat: 'Iedereen heeft een leeftijd die hij zijn hele leven is. Toen we het daar in gezelschap eens over hadden, riep iemand tegen mij: "Jij bent dertien." Ik vond dat een ongelooflijk compliment. In m’n hart ben ik ook hoogstens dertien; dat moet wel duidelijk maken wat ik van m'n eigen karakter vind.' (HP/De Tijd, 15-2-1991)
Schrijver
Krabbé was aanvankelijk vooral actief als journalist (onder andere voor Vrij Nederland). Na enige inspanningen werd Tim Krabbé redacteur van het studentenweekblad Propria Cures, waarvan hij ook al gastredacteur was geweest. Al snel werd hij schrijver van beroep. Sinds 1967 leeft hij van de pen. In dat jaar debuteerde hij met De werkelijke moord op Kitty Duisenberg. Het boek is nooit herdrukt.
Tim Krabbé liet zich voor zijn literaire werk inspireren door Willem Frederik Hermans. In meerdere boeken vinden we de semi-journalistieke stijl terug die we ook bij de nieuw-realisten aantreffen. Anderzijds kan een deel van Krabbé's werk ook neoromantisch genoemd worden. Een voorbeeld hiervan is Kathy’s dochter. Zijn romans zijn in zestien talen vertaald. Vier boeken zijn verfilmd. Zijn grootste succes is Het Gouden Ei, dat handelt over de zoektocht van een man naar het lot van zijn vriendin die spoorloos verdwijnt bij een Frans benzinestation. Het boek werd verfilmd door George Sluizer. Spoorloos, naar Het gouden ei won het Gouden Kalf 1988 voor de beste Nederlandse film. In 1993 werd er een remake gemaakt in Amerika onder de titel The Vanishing.
De grot werd in 2001 verfilmd door Martin Koolhoven, die daarmee een Gouden Kalf won. Voor beide films schreef Tim Krabbé zelf het scenario. Met zijn roman Vertraging won hij in 1995 de Gouden Strop. Toch wil Krabbé niet als misdaadauteur worden beschouwd. Bij de aanvaarding van de prijs maakte de schrijver duidelijk dat hij niets met misdaadromans te maken heeft of wil hebben, dat Vertraging geen misdaadboek is en dat hij de prijs alleen aanvaardde vanwege de spanning die het boek oproept.
Krabbé's genres zijn: poëzie, roman, novelle, kortverhaal, column, essay en biografie. Tim Krabbé is de auteur van het 74ste Boekenweekgeschenk, Een Tafel vol Vlinders, dat in de Boekenweek van 2009 verscheen.
Schaker
Van 1967 tot 1972 behoorde hij tot de beste twintig schakers van Nederland. Krabbé won onder meer de 30e editie van het Daniël Noteboom-toernooi in Leiden, in 1970. Hij heeft een aantal schaakproblemen geanalyseerd en studies daarover gepubliceerd.
Prijzen
Hier volgen de prijzen die Tim Krabbé heeft gewonnen.
• 1963 - PC-Onthooftprijs voor 'De debiele professor'
• 1970 - Eervolle vermelding van de jury van de Reina Prinsen Geerligs-prijs voor Flanagan, of het einde van het beest
• 1988 - Gouden Kalf voor de verfilming van Het Gouden Ei
• 1993 - Diepzee-prijs voor Het Gouden Ei
• 1995 - De Gouden Strop voor Vertraging
• 2001 - Gouden Kalf voor Martin Koolhoven voor de regie van De grot
• 2007 - Max Pam Award voor Marte Jacobs
15) Schrijfstijl.
Door de sprongen van tijd blijf je tot laat in het boek nog vragen houden, dat is redelijk moeilijk om te lezen maar het houd je wel nieuwsgierig. Sommige zinnen moet je wel twee keer lezen voordat je hem begrijpt. Dus dat geeft wel iets aan dat de zinsopbouw af en toe moeilijk kan zijn. De woorden die erin voor komen zijn niet heel moeilijk en je hebt het boek toch redelijk snel uit. Het is dus zoals genoemd in de meervoudig hij/zij perspectief, wat het boek ook leuker maakt.
Tim Krabbé
Inhoud
4) Genre
5) Samenvatting
6) Tijdsverloop
7) Periode
8) Personages
9) Perspectief
10) Thema
11) Ruimte
12) Doorlezen
13) Titel
14) Schrijver
15) Schrijfstijl
4) Genre
Het genre is ongetwijfeld misdaad. Saskia wordt ontvoerd en levend begraven, aldus vermoord. Het komt ook in het boek naar voren.
Bladzijde 50
‘’Ze slenterden verder over het jaagpad, in de lekkere zon. De zwempartij voelde nu als een buitenkansje; Lemorne tintelde in zijn nieuwe, perfect passende kleren, hij genoot van de zwijgende bewondering die hem bij iedere stap omringde, en hij dacht: ‘ Maar zou ik nu ook in staat zijn een misdaad te plegen?’ Hij stelde zich de gruwelijkste daad voor die hij zo gauw kon verzinnen.’’
Ook zou je kunnen zeggen dat het een psychologische roman is. Het boek begint met een wat gespannen situatie in de auto tussen Rex en Saskia, dus je denkt dat het een niet zo heel sterk stel is. Het boek eindigt dat Rex er alles voor over heeft om de waarheid te weten te komen omtrent Saskia, namelijk hetzelfde ondergaan en sterven. Dat moet dan toch sterker zijn dan de drang om te blijven leven, ondanks de vele akkefietjes tussen Rex en Saskia.
Rex Hofman en Saskia Ehlvest gaan op vakantie naar Frankrijk. Ze hebben een huisje gehuurd in de heuvels boven de Middellandse Zee bij Hyères. Wanneer ze op de Autoroute du Soleil rijden is de benzine op. Ze stoppen bij een TOTAL- tankstation, en Rex gooit de tank vol. Ondertussen is hij ook aan het kijken wat voor volk er rondloopt. Zo staat er een man met een mitella naast de deur van het tankstation, een ander maakt een foto van twee spelende kinderen en een neger in een Afrikaanse jurk kijkt zoekend rond terwijl hij twee ijsjes aan de punten omhoog houdt. Vervolgens rijden Rex en Saskia door naar de grote parkeerplaats achter het tankstation. Saskia stelt voor om wat te drinken gaan halen, terwijl Rex even de benen laat strekken. Na een tijdje is Saskia nog niet terug en begint Rex zich zorgen te maken. Hij loopt terug naar het tankstation en begint Saskia daar te zoeken, maar ze is er niet. Hij loopt weer terug naar de auto en legt daar een briefje neer voor Saskia, waarop staat dat hij haar aan het zoeken is. Na dat gedaan te hebben loopt hij weer terug naar het tankstation, voor het geval dat hij haar net mis gelopen was. Maar als hij bezig is met zijn zoektocht, blijkt dat Saskia spoorloos is verdwenen. Hij vraagt iedereen of die meer weten over Saskia, zonder resultaat.
Acht jaar later weet Rex nog steeds niet wat er met Saskia is gebeurd. Inmiddels heeft hij ook een nieuwe vrouw gevonden, Lieneke. Lieneke weet hoe het heeft gezeten tussen Rex en Saskia. Ze durft daar niet over te vragen, en ze denkt zelf ook: ik houd van hem, maar ik kan hem toch nooit van Saskia afpakken.
Raymond Lemorne is een Fransman met rare gedachtes. Zo vroeg hij zich op 16-jarige leeftijd af wat er met je gebeurde als je van 2-hoog van een flatgebouw springt: 6 weken in het ziekenhuis met een gebroken been en een dubbele armbreuk. Na eenentwintig jaar kwam er weer zoiets bij hem op. Hij had net een meisje van een verdrinkingsdood gered, waarna hij zich afvroeg of hij ook in staat was een misdaad te plegen.
Lemorne had een huisje geërfd, zesentwintig kilometer van Autun, de plaats waar hij woonde, tegen een gehucht aan dat Effours heet. Bij dat huisje bereid Lemorne de misdaad in alle rust voor. Het enige wat rest is een slachtoffer. Raymond heeft al wel een slachtoffer op het oog. Namelijk een jonge vrouw die zo veel mogelijk verdriet achter moet laten. Het liefst een jonge moeder.
Na vier jaar voorbereiding is het dan zover. Hij weet een jonge vrouw, genaamd Saskia in zijn auto te lokken. Lermorne bedwelmt haar en neemt haar mee naar zijn huisje bij Effours.
Inmiddels woont Rex weer in Buitenveldert te Amsterdam. Ook de plek waar hij is geboren. Na meer dan 8 jaar wacht hij daar nog steeds op aanwijzingen op de verdwijning van Saskia Ehlvest. Rex heeft inmiddels verschillende artikelen gedaan in Franse en Nederlandse weekbladen en kranten. Op een dag komt er een man naar hem toe, en hij herkent hem als de man met de mitella bij het tankstation in Frankrijk! Deze man stelt zich voor als Raymond Lemorne. Lemorne verteld dat Saskia dood is en doet Rex een voorstel; hij krijgt te weten wat Saskia is aangedaan, maar dan moet hij wel het zelfde lot ondergaan. Na even twijfelen, stemt Rex in zijn voorstel toe. Lemorne neemt Rex mee terug naar Frankrijk en stopt bij het TOTAL- tankstation waar Saskia verdwenen was. Hij reikt Rex een slaapmiddel aan dat na een kwartier werkt. In dat kwartier verteld hij wat er was gebeurt met Saskia. Het enige wat Rex nog steeds niet weet is hoe Saskia dood is gegaan. Na een kwartier sukkelt Rex in slaap. Wanneer Rex weer wakker wordt, ligt hij in een kleine donkere ruimte namelijk een doodskist. Op dat moment bedenkt hij hoe Saskia is doodgegaan en hoe hij dood zal gaan, ze zijn beide levend begraven.
6) Tijdsverloop
‘Het Gouden Ei’ wordt niet chronologisch verteld. Het begint allemaal wanneer Rex en Saskia op vakantie zijn. Daar wordt Saskia ontvoerd door Lemorne, een rond de 40-jarige man. Hoofdstuk 3 begint met Lemorne wanneer hij nog 16 is. Aan het eind van hoofdstuk 3 wordt verteld in het opzicht van Lemorne hoe hij Saskia ontvoerd. Het verhaal is dus niet chronologisch verteld.
Er worden veel tijdsprongen voor in het boek. Vooral bij het hoofdstuk dat over Raymond Lemorne gaat. Dat wordt gedaan omdat die periode die over is geslagen geen belang heeft bij het boek.
Er is net verteld hoe Lemorne van de tweede verdieping van een flat is gesprongen waarna er een witregel komt, en verder gaat met het verhaal
‘’Het duurde eenentwintig jaar voor er weer iets dergelijks bij Lemorne opkwam. Hij was toen leraar scheikunde, getrouwd, en hij had twee dochters van dertien en elf jaar.’’
Na die eenentwintig jaar redde hij een meisje van een verdrinkingsdood. Hij vroeg zich af of hij ook een misdaad zou kunnen plegen. Daarna gaat het verhaal weer verder:
Bladzijde 50
‘’Drie jaar lang ging er geen dag voorbij waarop hij niet minstens een maal terug dacht aan zijn gedachte van het kanaal.’’
In het verhaal komen geen flashbacks of flashforwards voor.
7) Periode
Het verhaal wordt verteld in de 20e eeuw. Er wordt verteld over een periode van ongeveer 34 jaar. Een deel gaat over Raymond Lemorne waar hij 16 is en van het flatgebouw afspringt, en dat is in 1950. Daarna wordt er verteld dat hij 21 jaar later weer een dergelijke gedachte krijgt. Dus 1971, vervolgens duurt het 4 jaar voordat hij zijn misdaad uitgevoerd heeft. Dan komen we op 1975. 8 Jaar later is Rex nog steeds op zoek naar aanwijzingen voor de verdwijning van Saskia, 1983. Nog een jaar daarna komt Lemorne bij Rex op bezoek, 1984. Kort samengevat is dat het verhaal zich afspeelt tussen 1950 en 1984.
8) Personages
Hoofdpersoon
Rex Hofman: Rex is een rustig iemand die zijn mond vaak opendoet. Hij heeft overal een antwoord op, zo is hij goed in woord- en gedachtespelletjes. Ook is hij iemand die graag uitdagingen aangaat. Bijvoorbeeld in Italië met Lieneke, hij had zichzelf voorgenomen om van haar alle woordspelletjes te winnen. Ook wilde hij de topscore halen op een spelletjesautomaat in een café en hij wilde met badminton van de Fransen winnen die elke dag op het badmintonveld te vinden waren. Er wordt niet verteld hoe Rex eruit ziet
Bladzijde 13
‘’Het waren martelingen – waarom? Bij geen enkele andere vriendin had hij ooit iets dergelijks gedaan. Saskia was de enige met wie hij er werkelijk naar had verlangd één te zijn – uitte hij met die martelingen zijn machteloosheid dat dat zelfs met haar niet kon? Een prachtige theorie, maar ondertussen kon hij maar beter oppassen dat hij haar niet kwijtraakte met al dat geplaag.’’
Rex stemt toe in het voorstel van Lemorne om achter het raadsel van de verdwijning te komen, als hij hetzelfde lot ondergaat. Rex krijgt dus het hele verhaal te horen, en wordt net als Saskia in het onderbewustzijn gebracht en wordt wakker onder de grond in een doodskist, levend begraven.
Bijpersonen
Saskia Ehlvest: Saskia is de vriendin van Rex. Onderweg naar de vakantiebestemming wordt Saskia in een auto gelokt, en wordt in de auto bedwelmd door het middel chloroform. Als ze daarvan bijkomt, is ze levend begraven. Saskia is in de tijd dat ze verdwijnt een jaar of vijfentwintig, er wordt niet beschreven hoe oud ze precies is. Saskia komt niet veel voor in het boek als levend persoon, maar toch is ze heel belangrijk. Het hele verhaal draait namelijk indirect om haar heen. Er wordt dan ook weinig over haar gezegd. Af en toe wordt verteld dat Rex vindt dat Saskia een leuke en knappe vrouw is. Saskia is ook een opgewekte vrouw. Verder heeft Saskia een gewoonte om op veel plaatsen een ‘muntje te leggen.’
Raymond Lemorne: Lemorne is een Fransman uitkomstig uit Autun. Op 37-jarige leeftijd is hij een scheikunde leraar en heeft hij een vrouw en met haar twee dochters van dertien en elf, respectievelijk Gabrielle en Denise. Hij is nogal psychisch gestoord, zo vroeg hij zich als 16-jarige jongen af wat er gebeurde als je op tweehoog uit een flatgebouw springt. Wat resulteerde in zes weken in het ziekenhuis met een gebroken been en een dubbele armbreuk. Eenentwintig jaar daarna heeft hij ook een dergelijk soort gedachte. Nadat Lemorne een jong meisje van een verdrinkingsdood heeft gered vraagt hij zich af of hij ook in staat is om een misdaad te plegen:
Lemorne heeft net het meisje gered en krijgt van haar ouders een nieuwe set droge kleren.
Bladzijde 50
‘’Ze slenterden verder over het jaagpad, in de lekkere zon. De zwempartij voelde nu als een buitenkansje; Lemorne tintelde in zijn nieuwe, perfect passende kleren, hij genoot van de zwijgende bewondering die hem bij iedere stap omringde, en hij dacht: ‘ Maar zou ik nu ook in staat zijn een misdaad te plegen?’ Hij stelde zich de gruwelijkste daad voor die hij zo gauw kon verzinnen.’’
Lemorne begon zich dus voor te bereiden op de gruwelijkste daad. Dat doet hij in zijn huisje bij Effours, hij gebruikt als smoes dat hij het huisje gaat opknappen. Hij had al snel een soort slachtoffer op het oog. Het moest een jonge vrouw zijn die veel verdriet achter moest laten, het liefst een jonge moeder. Na vier jaar voorbereiding lukt het hem om een jonge vrouw in zijn auto te lokken, te bedwelmen en uiteindelijk levend te begraven. Acht jaar daarna verteld Lemorne aan Rex wat er is gebeurt, maar als tegenprestatie moet Rex hetzelfde lot als Saskia ondergaan.
9) Perspectief
Het boek wordt verteld in een meervoudig hij/zij perspectief. Maar alleen Rex en Lemorne worden beschreven met hun gevoelens en gedachtes.
Rex:
Bladzijde 13
‘’Op een ochtend toen ze nog sliep had hij haar tasje opengemaakt en een rijksdaalder uit haar portemonnee genomen. Trillend en op hetzelfde moment gefascineerd door zijn slechtheid had hij met die rijksdaalder in zijn hand gestaan – en hem niet teruggedaan. Een andere keer had hij een citaat nodig gehad uit een boek dat hij niet zo gauw kon vinden en waarvan hij wist dat zij het ook had. Terwijl hij haar nummer draaide schoot hem alsnog te binnen waar zijn exemplaar lag – maar had haar toch opgebeld. En terwijl zij de passage op dicteersnelheid voorlas en hij in zijn opgeslagen boek meelas had hij een griezelige wellust gevoeld. Hij had het haar nooit verteld, het was het grootste geheim dat hij voor haar had.’’
Lemorne:
Bladzijde 55
‘’Maar terwijl hij spitte, metselde, het zwembadgat dichtte en het probleem van de ontvoering overdacht drong steeds meer tot Lemorne door dat dit een halfhartige aanpak was. Wat had dat naspelen voor waarde als nu al vast stond dat hij niet tot het einde zou gaan? Stónd dat dan vast? Bewees het opkomen van de vraag niet dat het niet vast stond? Hij besloot het antwoord voorlopig in het midden te laten.’’
10) Thema
Het thema van het boek is ‘onwetendheid’, omdat overal in het boek door dat bij Rex en Lemorne vele vragen door het hoofd schieten. Zoals bij Rex: Waar is Saskia, Is ze bij de auto, leeft ze nog, Moet ik wel trouwen en ga zo maar door. Dit komt door het hele verhaal duidelijk naar voren. En ook eigenlijk als meeste. Je zou kunnen zeggen dat het verhaal is gebaseerd op vragen. Dat is de reden dat ‘onwetendheid’ het thema is van het verhaal.
11) Ruimte
In het verhaal komen vier concrete plaatsen naar voren. Het Total- tankstation is de belangrijkste omdat daar de verdwijning van Saskia plaats vindt. Het tankstation bevindt zich aan de Autoroute du Soleil in Frankrijk in de buurt van Dijon.
Bladzijde 7
‘’De avond begon de golvende landschappen van de Autoroute du Soleil violet te kleuren, het lint auto’s dunde uit. Rex Hofman en Saskia Ehlvest waren al tien uur onderweg en nog ongeveer een uur verwijderd van het eindpunt van hun eerste etappe: een hotel in Nuits St. Georges, niet ver van Dijon.’’
Bladzijde 9
‘’Bovenaan een glooiing rees als een vreemd wit kasteel een benzinestation op, aangekondigd door een bord: TOTAL 900 meter. Volgend station FINA, 49 kilometer. FINA was goed genoeg, maar TOTAL- station stond daar als een niet te omzeilen ruziestoker’’
Daarnaast wordt er verteld over de tijd van Rex en Lieneke in Italië. In een kleine inham ligt een strandje genaamd Marina di Camerota. In de Golf van Policastro.
Bladzijde 30
‘’Ze glimlachte, alsof hij haar een complimentje maakte. Marina di Camerota was van haar. Of eigenlijk: familiebezit. Ze had al op dat paradijselijke strandje gespeeld toen ze twee was en tot niet eens zo lang geleden was ze er talloze malen met haar ouders geweest. Die bezaten een huisje op de heuvel achter de haven, met een schitterend uitzicht over de Golf van Policastro.’’
Het huisje van Lemorne, waar hij zijn misdaad voorbereidt ligt niet ver van zijn woonplaats Autun.
Bladzijde 51
De laatste plek waar ‘Het Gouden Ei’ zich afspeelt is in Amsterdam, in de wijk Buitenveldert.
Bladzijde 77
‘’Hij woonde in een flatgebouw aan de rand van Buitenveldert, even aan de overkant van een kanaal dat bij zijn geboorte nog de grens van Amsterdam was geweest.’’
Er wordt niet veel over de weersomstandigheden gepraat. Het enige wat je leest is wanneer ze dromen, het donker is en dat er paarse strepen aan de hemel te zien zijn (wij nemen aan dat dit betrekking heeft op schemering/ val van de avond).
De sfeer verandert ook vaak. Aan het begin is de sfeer ontspannen, totdat Saskia verdwijnt. Dan wordt de sfeer gespannen. Begin hoofdstuk 2 is de sfeer ontspannen en romantisch. Naarmate het hoofdstuk doorgaat begint de sfeer weer gespannen te worden. Begin hoofdstuk 3 is de sfeer weifelend, later wordt het ook weer gespannen. Heel hoofdstuk 4 en 5 zijn gespannen.
12) Doorlezen
We vinden het boek zeker spannend. Het is heel boeiend om te lezen omdat de schrijver ergens begint en dan een paar jaar verder gaat en dan weer heel veel jaar terug, zo komen er heel veel vragen in je op.
Bijvoorbeeld; als Saskia niet meer terug komt naar de auto: wie heeft haar ontvoerd en hoe?
Als Rex en Lieneke de badmintonwedstrijd hebben gewonnen; gaan ze dan trouwen?
Aan het eind van hoofdstuk 2 krijgt Rex de droom over het gouden ei; wat is er met Rex gebeurd en wat heeft Lieneke gedaan?
Als Lemorne Saskia heeft ontvoerd weet je alleen dat hij van de pomp weg reed. Je vraagt je dan af waar hij heen gereden is en wat hij met haar gaat doen. Dit zijn de belangrijkste vragen je krijgt tijdens het lezen. Maar door die vragen wil je wel door lezen en weten wat er gebeurd.
De titel is; Het Gouden Ei. Dit is een droom/nachtmerrie die Saskia ooit heeft gehad toen ze klein was. Ze zweefde in een gouden ei door de ruimte, ze kon niet dood of er uit. Ze kwam pas los als ze tegen een ander gouden ei aan kwam die ook in de ruimte vloog. Dit kon dus een eeuwigheid duren. Dit omdat:
Bladzijde 14
‘’De beklemming in het kleine zwarte hok van de auto had haar bijna gek van angst gemaakt; Het was even eenzaam geweest als in haar nachtmerrie van het Gouden Ei. Toen ze klein was had ze eens gedroomd dat ze opgesloten zat in een gouden ei dat door het heelal vloog. Alles was zwart, er waren niet eens sterren, ze zou er altijd in moeten zitten, en ze kon niet dood gaan. Er was maar één hoop. Er vloog nog een dergelijk gouden ei door de ruimte, als ze tegen elkaar botsten zouden ze allebei vernietigd zijn, dan was het afgelopen. Maar het heelal was zo groot!’’
Op een gegeven moment maakt Rex mee wat er met Saskia is gebeurd. Het komt er op neer dat ze levend begraven is in een doodskist. Waarbij je, je natuurlijk kan voorstellen dat, dat het Gouden Ei is. Dit wordt niet letterlijk verteld maar als je een beetje na gaat. Komt het daar wel op neer.
14) De schrijver.
Hans Maarten Timotheus (Tim) Krabbé (Amsterdam, 13 april 1943) is een Nederlands schrijver en schaker. Naast romans schreef hij verschillende boeken over zijn twee grootste passies: schaken en wielrennen
Tim Krabbé is geboren in een creatieve familie. Zijn vader Maarten Krabbé en grootvader Hendrik Maarten Krabbé waren bekende kunstschilders. Zijn broer Jeroen Krabbé is acteur en regisseur, zijn halfbroer Mirko Krabbé een multimediakunstenaar en ontwerper en zijn moeder, Margreet Reiss (1914-2002), was filmvertaalster en schrijfster.
Hij voltooide in 1960 de HBS-B aan het Spinoza Lyceum in Amsterdam en studeerde enige tijd psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Krabbé is getrouwd geweest met Liz Snoijink, met wie hij een zoon Esra heeft. Naast schrijven en schaken heeft hij wat geacteerd (onder andere in het satirische VARA-programma Hadimassa).
Citaat: 'Iedereen heeft een leeftijd die hij zijn hele leven is. Toen we het daar in gezelschap eens over hadden, riep iemand tegen mij: "Jij bent dertien." Ik vond dat een ongelooflijk compliment. In m’n hart ben ik ook hoogstens dertien; dat moet wel duidelijk maken wat ik van m'n eigen karakter vind.' (HP/De Tijd, 15-2-1991)
Krabbé was aanvankelijk vooral actief als journalist (onder andere voor Vrij Nederland). Na enige inspanningen werd Tim Krabbé redacteur van het studentenweekblad Propria Cures, waarvan hij ook al gastredacteur was geweest. Al snel werd hij schrijver van beroep. Sinds 1967 leeft hij van de pen. In dat jaar debuteerde hij met De werkelijke moord op Kitty Duisenberg. Het boek is nooit herdrukt.
Tim Krabbé liet zich voor zijn literaire werk inspireren door Willem Frederik Hermans. In meerdere boeken vinden we de semi-journalistieke stijl terug die we ook bij de nieuw-realisten aantreffen. Anderzijds kan een deel van Krabbé's werk ook neoromantisch genoemd worden. Een voorbeeld hiervan is Kathy’s dochter. Zijn romans zijn in zestien talen vertaald. Vier boeken zijn verfilmd. Zijn grootste succes is Het Gouden Ei, dat handelt over de zoektocht van een man naar het lot van zijn vriendin die spoorloos verdwijnt bij een Frans benzinestation. Het boek werd verfilmd door George Sluizer. Spoorloos, naar Het gouden ei won het Gouden Kalf 1988 voor de beste Nederlandse film. In 1993 werd er een remake gemaakt in Amerika onder de titel The Vanishing.
De grot werd in 2001 verfilmd door Martin Koolhoven, die daarmee een Gouden Kalf won. Voor beide films schreef Tim Krabbé zelf het scenario. Met zijn roman Vertraging won hij in 1995 de Gouden Strop. Toch wil Krabbé niet als misdaadauteur worden beschouwd. Bij de aanvaarding van de prijs maakte de schrijver duidelijk dat hij niets met misdaadromans te maken heeft of wil hebben, dat Vertraging geen misdaadboek is en dat hij de prijs alleen aanvaardde vanwege de spanning die het boek oproept.
Krabbé's genres zijn: poëzie, roman, novelle, kortverhaal, column, essay en biografie. Tim Krabbé is de auteur van het 74ste Boekenweekgeschenk, Een Tafel vol Vlinders, dat in de Boekenweek van 2009 verscheen.
Schaker
Van 1967 tot 1972 behoorde hij tot de beste twintig schakers van Nederland. Krabbé won onder meer de 30e editie van het Daniël Noteboom-toernooi in Leiden, in 1970. Hij heeft een aantal schaakproblemen geanalyseerd en studies daarover gepubliceerd.
Prijzen
Hier volgen de prijzen die Tim Krabbé heeft gewonnen.
• 1963 - PC-Onthooftprijs voor 'De debiele professor'
• 1970 - Eervolle vermelding van de jury van de Reina Prinsen Geerligs-prijs voor Flanagan, of het einde van het beest
• 1988 - Gouden Kalf voor de verfilming van Het Gouden Ei
• 1993 - Diepzee-prijs voor Het Gouden Ei
• 1995 - De Gouden Strop voor Vertraging
• 2001 - Gouden Kalf voor Martin Koolhoven voor de regie van De grot
• 2007 - Max Pam Award voor Marte Jacobs
Door de sprongen van tijd blijf je tot laat in het boek nog vragen houden, dat is redelijk moeilijk om te lezen maar het houd je wel nieuwsgierig. Sommige zinnen moet je wel twee keer lezen voordat je hem begrijpt. Dus dat geeft wel iets aan dat de zinsopbouw af en toe moeilijk kan zijn. De woorden die erin voor komen zijn niet heel moeilijk en je hebt het boek toch redelijk snel uit. Het is dus zoals genoemd in de meervoudig hij/zij perspectief, wat het boek ook leuker maakt.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden