Mariken van Nieumeghen door Onbekend

7.5

Boekverslag door een scholier
5e klas vwo | 1592 woorden
11 juni 2011
5 keer beoordeeld

7.5

5 keer beoordeeld

Die waerachtige ende Een seer wonderlijcke historie van Mariken van Nieumeghen die meer dan seven iaren metten duvel woende ende verkeerde.

ADVERTENTIE

Waar zou jij over willen praten?

Wist je dat praten over waar je mee zit helpt? Met De Kindertelefoon kun je over ALLES praten.

Zakelijke Gegevens.

MOTTO & OPDRACHT
Dit boek heeft geen motto of opdracht.

KORTE INHOUD
Mariken wordt op een dag door haar oom naar Nijmegen gestuurd om boodschappen te doen. Als het daar te laat wordt om naar huis te keren, mag ze bij haar tante om onderdak te vragen. Dat doet ze dan ook, maar ze wordt daar niet binnen gelaten. Buiten ontmoet ze de duivel. Hij belooft haar juwelen en geld, maar ook om haar de zeven vrije kunsten te leren, als ze met hem mee gaat naar Antwerpen. Omdat Mariken hem teveel aan Maria (= heilig) doet denken, moet ze haar naam veranderen. De eerste letter mag ze houden, dus wordt het Emmeken. De duivel noemt zich Moenen.

In Antwerpen zitten ze in een herberg, waar Emmeken een loflied over poëzie vertelt. Zeven jaar lang leven Moenen en Emmeken met elkaar samen. Maar dan krijgt Emmeken heimwee naar Nijmegen en keren ze terug. Daar ziet Emmeken de opvoering van Masscheroen en komt daardoor tot inkeer. Moenen wordt daardoor zo kwaad, dat hij haar heel hoog in de lucht meeneemt. Vanuit de lucht laat hij haar vallen. Maar gelukkig blijft ze ongedeerd! In Nijmegen ontmoet ze ook haar oom weer. En samen gaan ze naar de Paus om te biechten en voor vergiffenis. Ze krijgt van hem drie ijzeren ringen om haar hals en armen. Als deze afvallen, zal alles vergeven zijn. Mariken gaat enkele jaren het klooster in en dan worden de ringen door een engel afgenomen.

Analyse.

HISTORISCHE CONTEXT
De oudst bekende druk van Mariken van Nieumweghen stamt uit 1516. Die druk is uitgegeven bij een Antwerpse drukker. Maar men denkt dat dit boek stamt uit 1501.In dit boek wordt verteld over de zoon van de hertog die zijn vader gevangen neemt om aan de macht te komen. Dit is ook echt gebeurd in 1465. In 1471 kort na het vertrek van Mariken is de eerder genoemde zoon gestorven. Er wordt gezegd dat de oom van Mariken daarna nog 23 jaar leefde. Het lijkt alsof Mariken 2 jaar later sterft. Door een rekensommetje te maken komen we uit bij het jaartal 1501.

De schrijver van dit boek is onbekend. Men vermoedt dat het twee schrijvers zijn geweest; een echte schrijver, en een dichter. Een van de schrijvers moet bekend zijn geweest in Antwerpen, omdat de beschrijving van die stad erg nauwkeurig is. Aan het taalgebruik te zien is het een Brabants verhaal.

Het rooms katholieke geloof speelt ook een belangrijke rol in dit verhaal. Hierin komt ook weer het Brabantse terug, Brabant dat toch vrij katholiek is, en zeker was in die tijd. De Maria verering speelt een belangrijke rol in dit verhaal. Daarin wordt duidelijk van wat je ook doet of hebt gedaan, zolang je in Maria blijft geloven zul je altijd vergiffenis krijgen. God en de duivel hebben ook een belangrijke rol, eigenlijk draait heel het verhaal om het geloof. Het verhaal roept ook op om al je zonden op te biechten.

VERHAALFIGUREN
Mariken: Round character: De hoofdpersoon uit het boek. Haar tante laat Mariken niet bij haar slapen nadat ze boodschappen is wezen doen voor haar oom. Ze sluit dan een verbond met de duivel uit wanhoop en verlangen naar kennis. Ze moet dan van de duivel haar naam veranderen omdat haar naam verwant is aan de naam Maria. Als ze dan het wagenspel ziet krijgt ze berouw van wat ze gedaan heeft. Ze krijgt uiteindelijk toch vergiffenis en dan komt het allemaal weer goed.

De oom: Flat character: De oom is een bezorgde man die niets anders dan goed in zijn hart heeft zitten. Hij geeft erg veel om zijn kleine nichtje.

De tante: Flat character: De tante is niet helemaal normaal. Ze scheldt haar nichtje uit voor hoer en slet en ze pleegt zelfs zelfmoord om een politiek besluit. Door haar toedoen raakt Mariken op het verkeerde pad.

Moenen: Flat character: Een eenvoudige duivel met een mensengedaante. Hij heeft alleen wel altijd een afwijking aan zijn uiterlijk. Dat hebben alle duivels, ze zijn nooit helemaal mens. Hij zorgt ervoor dat er veel mensen vermoord worden.

TIJD
Het verhaal speelt zich af rond 1465 (de middeleeuwen). In het boek wordt ongeveer over 33 jaar verteld maar wel met grote tijdsprongen.

RUIMTE
Het verhaal speelt zich op meerdere plaatsen af:
• In Venlo. Hier woont Mariken’s oom, Gijsbrecht.
• In en om Nijmegen (Nieumweghen in het oud Nederlands).
• In ’s-Hertogenbosch. Hier kwamen Moenen en Mariken langs op doortrek naar Antwerpen.
• In Antwerpen. Hier hebben Moenen en Mariken 6 jaar gewoond.
• In Maastricht. Hier staat het klooster waar Mariken nog enkele jaren woont.

PERSPECTIEF
Het toneelstuk is geschreven als een toneelstuk, waar iedereen op zijn beurt iets zegt. Tussen de bedrijven door is er een alwetende verteller, die vertelt hoe iedereen zich voelt.

Interpretatie.

GENRE
Mariken is een mirakelspel. Dat is een verhaal waarin door tussenkomst van Maria of een andere heilige een wonder plaatsvond. De volgende wonderen komen voor in het boek:
1. Mariken overleeft een val van grote hoogte
2. haar ijzeren ringen vallen af

Eventueel als 3de wonder kun je vaststellen.
3. God vergeeft haar zonden, die zouden kunnen worden bestempeld als de ergste zonden die een mens kan begaan.

TAALGEBRUIK
Over het algemeen is het taalgebruik niet moeilijk in dit boek. Dit komt natuurlijk omdat het boek vertaald is en daardoor in makkelijkere taal is weergegeven. De vertaling heeft nog wel steeds wat oudere taalgebruiken. Aan de zinsstructuur merk je dat het een oude tekst is. Maar het verhaal is toch heel makkelijk te begrijpen. Sommige stukjes zijn wel wat moeilijker om te lezen. Bijvoorbeeld het gedicht dat Mariken voordraagt en het wagenspel van Masscheroen. Het boek bestaat voor het merendeel uit dialogen. Dit is ook niet zo gek, want het is een toneelstuk.

MOTIEVEN
Mariaverering Als Mariken haar naam moet veranderen staat ze erop dat ze in elk geval de beginletter van haar naam mag houden (Emmeken).

Wagenspel Door dit wagenspel komt er een verrassende wending in het verhaal.

Goed en kwaad

Zonde, berouw en vergiffenis

De verleiding van het kwaad

Wonderen

Bijgeloof

Getallensymboliek (7 en 3)

THEMA
De thema’s in dit verhaal zijn dat de duivel veel kwaad aanricht en tegen God is. Maar ook dat als je gezondigd hebt, en je berouw toont, je weer vergeven wordt door God. Dus je zou kunnen zeggen dat het hoofdthema is ‘het vergeven van je zonden door God’.

Achtergrond.

AUTEUR
De auteur is onbekend gebleven, dus daar valt weinig over te vertellen. Het is geschreven rond 1514. In West-Europa begonnen ze rond die tijd te geloven in heksen. In de fantasie van goedgelovigen waren heksen vrouwen die seksuele omgang met de duivel hadden en daardoor allerlei rampen over de mensheid brachten. Het boek Mariken van Nieumweghen heeft dit thema ook. Want ook zij heeft een relatie met de duivel. Dit mirakelspel word berekend tot een hoogtepunt van toneelschrijfkunst.

Mening.

EIGEN MENING
Terwijl je het boek aan het lezen was kon je merken dat het een oud boek is. Tegenwoordig schrijft niemand meer in ‘toneelvorm’. Maar desalniettemin vond ik het een mooi verhaal. Ik heb me nog nooit eerder verdiept in verhalen waarin God een leuke rol speelt dus het was zeker interessant om over de lezen. Maar omdat God een grote rol speelt in het verhaal weet je eigenlijk dat het goed afloopt. Daardoor wordt het verhaal eigenlijk al een stuk minder spannend. Maar ook omdat God een grote rol in het verhaal speelt is het niet zo actueel en geloofwaardig meer. Ook het realiteitsgehalte van dit verhaal is niet zo groot. Dit omdat niemand ooit een duivel heeft gezien en dat waarschijnlijk niemand die ooit gaat zien. En ook omdat door de modernisering steeds minder mensen zijn gaan geloven in God. Daarom is dat onderwerp ook niet meer zo actueel. Over het thema kan ik niet zo veel zeggen. Dit omdat ik eigenlijk nooit over die dingen heb nagedacht. Ik geloof namelijk wel dat er een God is, maar niet in actieve vorm. Ik geloof iedereen een stukje God met zich meedraagt, en dat God aanwezig is in een passieve vorm. Daarom denk ik dat je niet moet bidden naar een God om je zondes te vergeven, maar dat je zelf goede dingen moet doen en je jezelf moet vergeten (i.p.v. bidden naar God of hij jou wil vergeven). Ik kan de situaties of gevoelens goed herkennen. Want het boek gaat dus vooral over vergeten, vergeven en schuldgevoel. En ik heb best veel last van schuldgevoel. In de kleinste gevallen al. Als papa aan mij vraagt of ik de tafel wil dekken en ik kom beneden en de tafel is gedekt heb ik best veel schuldgevoel als ik weet dat mijn vader het uiteindelijk zelf heeft gedaan. Maar ook als je bijvoorbeeld gelogen hebt tegen iemand of gespiekt bij een proefwerk. Ook het vergeten en vergeven heb ik ook vaak zat gedaan en meegemaakt. Bijvoorbeeld als een vriendin een geheim doorverteld. Daarom kan ik me denk ik het beste inleven in Mariken. Zij heeft veel met deze gevoelens te maken en ik denk daarom dat zij de personage is waar ik me het beste kan inleven. Persoonlijk heeft het werk niet veel voor me te betekenen. Dit omdat ik niet gelovig ben, en daarom een groot deel van het verhaal niet op mij van toepassing is. Maar als we het over vergeten, vergeven en schuldgevoel hebben, heeft het werk wel iets belangrijks voor mij te beteken. En dat deel zal ik later ook zeker mee nemen in de rest van mijn leven.