Ukridge door P.G. Wodehouse

Gegevens van het boek
Auteur: P.G. Wodehouse (1881 – 1975)
Oorspronkelijke titel: Ukridge
Voor het eerst gepubliceerd in: 1924
Nederlandse titel: De dolende schurk
Uitgeverij: Het Spectrum NV, Utrecht/Antwerpen, 1965, 1e druk, Prisma Pocket 1124
Aantal pagina’s: 219
Genre: korte verhalen



Samenvatting van het boek
In het eerste verhaal, “Het hondencollege van Ukridge” (“Ukridge’s Dog College”), logeert Ukridge bij zijn rijke tante Julia Ukridge. Daar krijgt hij het idee om een trainingsschool voor honden te gaan beginnen. Hij pikt de zes Pekinezen van zijn tante en vertrekt naar Kent om de honden daar te trainen voor een optreden in het theater. Een paar weken later ontvangt James (“Corky”) Corcoran - de verteller van het verhaal en tevens goede vriend van Ukridge - een telegram van Ukridge. Ukridge zit weer eens in de (financiële) problemen en Corky mag hem daaruit redden. Corky vraagt een andere wederzijdse vriend, George Tupper, om hulp en deze schuift inderdaad een bedrag af. Corky keert terug naar Kent om het geld aan Ukridge te overhandigen. De huisbaas van Ukridge heeft intussen diens honden in beslag genomen, omdat Ukridge de huur niet betaald heeft. Ook zijn diverse leveranciers door Ukridge nog niet betaald. Uiteindelijk komt dat allemaal weer op zijn pootjes terecht. Voor Ukridge resteert dan nog slechts een probleem: hoe legt hij zijn boze tante uit waarom hij haar schoothondjes gepikt heeft?

In het tweede verhaal, “Het ongevallensyndicaat van Ukridge” (“Ukridge’s Accident Syndicate”), wonen Ukridge en Corky de trouwerij van de succesvolle filmster Teddy Weeks bij. Ukridge denkt daarbij terug aan de tijd, dat ze alle drie arm waren. Ze besloten toen een ongevallenverzekering af te sluiten en vervolgens een ongeluk na te bootsen. De verzekering zou dan geld uitkeren, dat ze vervolgens eerlijk zouden delen. Weeks zou het slachtoffer spelen. De weken verstreken echter en Weeks liet zich maar niet aanrijden. Toen hij daar door de anderen op gewezen werd, stemde hij alsnog toe, maar niet dan nadat hij eerst door hen op een luxe diner met champagne getrakteerd was. Toen hij na het feestmaal naar buiten ging, werd hij echter daadwerkelijk aangereden door een vrachtauto en belandde gewond in het ziekenhuis. Daar wendde Weeks geheugenverlies voor en behield vervolgens al het verzekeringsgeld zelf, waarna zijn succesvolle filmcarrière van start ging. Ukridge wordt weer boos als hij hieraan terugdenkt en besluit een langslopende zwerver om te kopen - overigens met geld dat hij daarvoor van Corky leent - om een tomaat naar Weeks te gooien zodra deze de kerk uitkomt. Zo vindt alsnog gerechtigheid plaats.

In het derde verhaal, “Het debuut van Bakkeleiende Billson” (“The Debut of Battling Billson”), probeert Ukridge geld te slaan uit het organiseren van bokswedstrijden. Hij heeft een vriend die heel sterk is, Billson genaamd. Billson is matroos van beroep en toevallig net weer terug in Engeland. Hij is verliefd op het barmeisje Flossie. Ukridge praat met hem en weet hem zo ver te krijgen, dat hij wel wil gaan boksen. Hij krijgt als (artiesten)naam “Bakkeleiende Billson”. Ukridge, zijn oude vriend Corky en Billson gaan naar de eerste bokswedstrijd toe. Billson raakt echter zo onder de indruk van het levensverhaal van zijn tegenstander in de ring, dat hij niet oplet en knock-out geslagen wordt. Ukridge hoort, dat bokskampioen Tod Bingham grote geldprijzen uitlooft voor diegene die het tegen hem in de ring wil opnemen. Ukridge wil daarom, dat Billson het tegen Bingham op gaat nemen. Om te zorgen, dat Billson in de ring ook echt wil vechten, laat hij Flossie Billson een brief schrijven, waarin staat, dat een verliefde Bingham achter haar aan zit. Op de dag van het grote gevecht staan Ukridge en Corky vol spanning te midden van het publiek. De scheidsrechter kondigt dan aan, dat het gevecht niet door kan gaan, omdat Bingham door een vrachtwagen aangereden is. Buitengekomen horen Ukridge en Corky van een voorbijganger, dat de “vrachtwagen” niemand anders was dan een zeer boze Billson. Als de man, aldus de voorbijganger, die agressie in de ring tentoongespreid zou hebben, zou hij een behoorlijk prijzengeld in de wacht gesleept hebben.

In het vierde verhaal, “Eerste hulp voor Dora” (“First Aid for Dora”), biedt Ukridge Dora Mason, de secretaresse van zijn tante Julia Ukridge, de helpende hand. Hij gaat met haar uit - in de door hem “geleende” avondkleding van zijn vriend Corky -, zodat Corky, die ook uit wilde gaan, nu de niet al te fris ruikende avondkleding van zijn huisbaas Bowles moet gebruiken. De volgende dag komt Ukridge Corky melden, dat zijn tante Dora ontslagen heeft. Ukridge probeerde haar de vorige avond na het uitgaan namelijk stiekem weer in het huis van zijn tante af te leveren. Dat liep echter fout, want ze werden daarbij betrapt door een politieagent die vervolgens Julia wakker maakte en inlichtte. Corky suggereert Ukridge hun wederzijdse rijke vriend George Tupper in te schakelen. Wellicht kan hij een goed woordje voor Dora bij Julia doen. Dat mislukt echter. Dan probeert Corky, vermomd als journalist, Dora alsnog te helpen door Julia voor een zogenaamd damesblad te interviewen. Ook die poging mislukt echter, omdat hij bij Julia thuis de echte journaliste aantreft, waarna hij met hoon overladen weggestuurd wordt door Julia. Thuisgekomen hoort Corky vervolgens van Ukridge, dat zijn hulp niet meer nodig is, omdat Dora sinds de vorige dag een nieuwe baan heeft. Ukridge was vergeten dat tegen Corky te zeggen.

In het vijfde verhaal, “De terugkeer van Bakkeleiende Billson” (“The Return of Battling Billson”), is Corky het slachtoffer van een zakkenroller. Daardoor kan hij zijn vertering in een bar niet betalen en wordt hij op straat gezet. Een grote man - niemand minder dan Billson - neemt het voor hem op. Uit dankbaarheid geeft Corky Billson het adres van Ukridge. De volgende dag wordt Corky opgescheept met Flossie, de vriendin van Billson, en haar moeder en broer. Ukridge wil Billson eigenlijk graag weer in de boksring krijgen, omdat hij daar een hoop geld mee kan verdienen, maar Flossie is daar niet voor. Ze is veel te bang, dat haar lieveling schade oploopt. Ukridge weet uiteindelijk Flossie’s toestemming te verkrijgen. Als Billson de boksring instapt, begint hij uitstekend. Maar op een gegeven moment zakt hij in. Hij lijkt zich dan opeens te herstellen en verslaat zijn tegenstander alsnog. Corky is blij voor Billson en Ukridge, maar Ukridge vertelt hem later, dat de hele zaak doorgestoken kaart was. Het was de bedoeling, dat Billson zou verliezen. Daar zou Ukridge een hoop geld mee verdienen. Doordat zijn tegenstander echter per ongeluk op een ingegroeide teennagel van Billson ging staan, werd Billson door de pijn zo woest, dat hij zijn tegenstander inmaakte. Hierdoor loopt Ukridge zijn geld mis.

In het zesde verhaal, “Ukridge sleept haar erdoor” (“Ukridge sees her through”), ontmoet Corky Dora Mason weer. Dora is nu partner in een firma die typistes verhuurt. Ze kon partner worden, omdat Ukridge haar beloofd heeft haar aan de benodigde honderd pond te zullen helpen die ze nodig heeft om een partneraandeel in de firma te kunnen kopen. Corky vraagt zich af hoe Ukridge die belofte - gelet op zijn constante geldgebrek - ooit zal kunnen inlossen. Ukridge vertelt hem dan, dat hij toevallig een rijke vriend uit Canada ontmoet heeft, een zekere Hank Philbrick. Ukridge heeft hem ervan weten te overtuigen, dat hij een landhuis in Engeland moet gaan kopen. Ukridge heeft vervolgens met een makelaar afgesproken, dat ze de makelaarscourtage dan samen zullen delen. Als Corky Ukridge en Hank ontmoet, blijkt Hank behoorlijk dronken te zijn. Ukridge vertelt Corky later, dat de doktoren Hank vanwege zijn drankprobleem geadviseerd hebben naar zonniger oorden te verhuizen, zoals Egypte. De pot met goud gaat Ukridge’s neus dus voorbij. Dan krijgt Corky een uitnodiging voor een feestje van de “Pen en Inkt Club”. Hij gaat erheen en ontdekt dan na verloop van tijd, dat er veel meer feestgangers in de club zijn dan er uitgenodigd zijn. Corky komt er al gauw achter hoe het zit. Ukridge heeft een groot aantal feestgangers van een bedrijfsuitje tegen betaling naar de club gedirigeerd. Zo kan hij Dora betalen en houdt hij er zelf ook nog iets aan over.

In het zevende verhaal, “Voor hem geen huwelijksklokken” (“No Wedding Bells for Him”), ontmoeten Ukridge en Corky een oude vriend van Ukridge, een zekere Frederik, die als chauffeur werkzaam is en in de splinternieuwe Daimler van zijn werkgever rijdt. Frederik biedt zijn vrienden een ritje in de fraaie auto aan. Onderweg komen ze een schuldeiser van Ukridge tegen en deze kijkt uiteraard vreemd op als hij een belangrijke debiteur van hem in zo’n dure auto ziet zitten. De schuldeiser gaat dan ook achter Ukridge aan. De Daimler weet hem echter af te schudden. Als de Daimler even later bijna een mooi jong meisje aanrijdt, staat Ukridge erop haar thuis te brengen. Ukridge maakt door de mooie auto indruk op het meisje - Mabel Price - en haar familie. Ze denken nu allemaal, dat Ukridge heel rijk is. Ukridge laat hen in die waan, omdat hij op die manier gratis eten en drinken bij hen krijgt. Later verneemt Corky van zijn oude vriend George Tupper, dat Ukridge met Mabel verloofd is geraakt. Als Corky Ukridge opzoekt, zit deze behoorlijk in de nesten. Ukridge wordt nog steeds door schuldeisers achtervolgd en omdat hij klappen van een liefdesrivaal van Mabel heeft gekregen, wil hij ook graag van zijn verloving af. Corky en Ukridge proberen bij de familie van Mabel te bewerkstelligen, dat de verloving verbroken wordt. Als Corky daar met een tranentrekkend verhaal bezig is, arriveert de liefdesrivaal weer. Deze zegt, dat Ukridge een arme sloeber en een bedrieger is en hij toont dat aan door de schuldeiser tevoorschijn te halen. Corky betaalt hem de schuld van Ukridge en daarna worden beiden door de familie Price het huis uitgejaagd.

In het achtste verhaal, “De lange arm van Looney Coote” (“The Long Arm of Looney Coote”), ontmoet Corky tijdens de paardenrennen Looney Coote, een oude schoolvriend van hem en Ukridge. Ukridge, die partner is geworden in een gokkantoor, hoort intussen tijdens een diner, dat zijn oude vriend Boko Lawlor kandidaat is voor het parlement in Redbridge. Ukridge besluit hem met zijn campagne te gaan helpen en seint ook Corky in om te komen helpen. Voordat Corky naar Redbridge vertrekt, ontmoet hij Coote weer die hem vertelt, dat zijn nieuwe dure auto gestolen is. Corky verwijst hem naar de politie. In Redbridge blijkt, dat de verkiezingen waarschijnlijk een nek-aan-nekrace zullen worden en dat er dus geen fouten in de campagne gemaakt mogen worden. Lawlor hoopt dan ook vurig, dat Ukridge geen stommiteiten zal uithalen. Tijdens een verkiezingsmanifestatie loopt Corky een politieman tegen het lijf die Ukridge wil arresteren wegens diefstal van een dure auto. Corky probeert dat te voorkomen, maar tevergeefs. De gevolgen voor Lawlor zijn desastreus. Terug in Londen verwijt Ukridge Coote, dat hij ten onrechte gearresteerd is wegens diefstal. Ukridge had de auto van Coote alleen maar geleend. Hij had daar ook een briefje voor achtergelaten. Bij nader onderzoek blijkt dat briefje echter nog in Ukridge’s jaszak te zitten. Coote is desondanks in een goede stemming, want hij heeft door de diefstal gegokt op een paard dat “Gestolen Goederen” heet en daar flink op gewonnen. Helaas is dat wel ten koste van het gokkantoor van Ukridge gegaan. De weddenschap liep namelijk via dit kantoor en Ukridge’s partner heeft daardoor een hoop geld verloren.

In het negende verhaal, “De aftocht van Bakkeleiende Billson” (The Exit of Battling Billson”), is Corky in Wales. Hij loopt daar tot zijn verbazing Ukridge tegen het lijf die samen met een partner bezig is een bokswedstrijd te organiseren tussen Bakkeleiende Billson en Lloyd Thomas, de locale kampioen. De helft van de opbrengst van de kaartjes is dan voor Ukridge. Billson blijkt inmiddels echter onder de invloed gekomen te zijn van een prediker van non-geweld, Evan Jones. Hij wil dus niet meer boksen. Ukridge besluit dan zelf zijn plaats maar in te nemen. Hij spreekt met Thomas af, dat deze hem niet al te hard zal aanpakken. Maar als Ukridge hem in levenden lijve ziet, beseft hij, dat hij recent ruzie met hem gemaakt heeft en dat Thomas hem natuurlijk graag alsnog een kopje kleiner zal maken. Toch verloopt het gevecht tussen Ukridge en Thomas relatief rustig. Maar als Ukridge Thomas een harde klap op diens neus geeft, slaan bij laatstgenoemde de stoppen door en staat hij op het punt gehakt van Ukridge te maken. Op dat moment stapt Billson in de ring om een einde te maken aan het geweld. Ukridge maakt, dat hij weg komt en Billson raakt ongewild in de bokswedstrijd betrokken. Billson verliest echter en de manager van Thomas komt bij Ukridge de opbrengst van de wedstrijd ophalen. Ukridge’s partner blijkt er echter met het geld vandoor te zijn. Gelukkig heeft Billson dat gezien en de tas met geld van hem afgepakt. Thomas krijgt zijn geld en Billson gaat verder met zijn strijd tegen geweld.

In het tiende verhaal, “Ukridge neemt een lastige bocht” (“Ukridge rounds a Nasty Corner”), krijgt Corky tot zijn verbazing van Ukridge thuis een fles medicijn en een papegaai afgeleverd. Ukridge blijkt in dienst getreden te zijn van Lady Elizabeth Lakenheath. Ukridge legt Corky later uit, dat hij verliefd is geworden op Millie, het nichtje van Lady Lakenheath, en dat ze samen Leonard, de meertalige lievelingspapegaai van Lady Lakenheath, ontvoerd hebben om zo van laatstgenoemde toestemming voor hun huwelijk te kunnen krijgen. Ukridge is verder betrokken bij de verkoop van “Peppo”, het medicijn dat Corky ontvangen heeft. De opzet werkt en Lady Lakenheath wil wel toestemming voor het huwelijk geven, maar ze wil dan wel graag eerst eens kennismaken met Julia Ukridge, de tante van Ukridge. Ukridge beseft, dat dat voor hem desastreus zal zijn, gelet op zijn niet al te succesvolle verleden. Ukridge en Millie proberen daarom te voorkomen, dat de twee dames met elkaar in contact komen. Als Lady Lakenheath echter een uitnodiging krijgt voor een ontvangst van de “Pen en Inkt Club”, gaat Corky naar het huis van Julia om haar toespraak voor de club - ze is voorzitter van de club - te verdonkeremanen, zodat Julia dan wellicht niet zal gaan. Als Julia vroeger dan gepland naar huis terugkeert en daar Corky aantreft, wordt ze erg achterdochtig. Uiteindelijk gaat het allemaal goed. Lady Lakenheath blijkt niet naar de bijeenkomst van de club geweest te zijn, omdat Leonard plotseling ziek werd. Dat kwam, zo vertelt Ukridge later aan Corky, omdat Millie de papegaai opzettelijk Peppo gevoerd had.



Beoordeling van het boek
Dit boek bevat tien korte verhalen, waarin Stanley Featherstonehaugh Ukridge de hoofdrol speelt. Ukridge is een opportunistische fantast die altijd platzak is. Hij probeert ook altijd en overal ergens een slaatje uit te slaan als dat mogelijk is. Door zijn persoonlijke charme lukt hem dat vaak ook nog. Toch blijkt aan het einde van zijn avonturen zijn portemonnee altijd weer leeg te zijn.

Hoewel Ukridge nooit zo populair is geworden als andere romanfiguren van Wodehouse - waaronder de butler Jeeves, de rijke nietsnut Bertie Wooster en de verstrooide Lord Emsworth -, keerde hij regelmatig in het werk van Wodehouse terug. Zijn eerste optreden was in de roman “Love among the Chickens”(in het Nederlands vertaald als “Amor in het kippenhok”) uit 1906. Zijn laatste optreden was in een kort verhaal in de verhalenbundel “Plum Pie” (in het Nederlands vertaald als “Plumpudding”) uit 1966.

Persoonlijk ben ik nooit zo weggeweest van de charlatan Ukridge - ik houd meer van Lord Emsworth en het koppel Wooster/Jeeves -, maar de verhalen zijn beslist vermakelijk en heel gemakkelijk leesbaar. Door de soms onverwachte wendingen en de typisch Engelse humor van Wodehouse zijn deze verhalen ideale ontspanningslectuur. Diepgravende psychologische beschouwingen moet je in deze verhalen echter niet zoeken.