1. Thema:

Het thema van het boek is: de problemen en angsten die de joden in de Tweede Wereldoorlog hebben gehad en hoe lang deze tijd nog zal nawerken in de periode die er na komt. Ook al is Marga als overlevende uit de tweede wereldoorlog gekomen, de titel is niet voor niets “Het Bittere Kruid”. De dingen die ze heeft meegemaakt zullen nog lang een rol blijven spelen in haar verdere leven. Ze zal nog lang de pijn en verdriet kennen omdat ze eigenlijk zonder reden haar hele familie is kwijtgeraakt.

2. Vertelwijze:

a. Het verhaal wordt op de ik vorm verteld maar de ik in het boek is in dit geval wel de schrijver die uit eigen herinnering vertelt op een manier waarbij niets van haat en nijd tegenover iemand laat merken terwijl ze dat wel heeft.

b. Nee.

3. Titel, ondertitel en motto:

Het Bittere kruid. Voor dit boek kreeg Marga Minco de Vijverbergprijs. De Titel heeft betrekking op het eten van bittere kruiden wat een Joods gebruik is. Het wordt gegeten op Pesach, de joodse paasdag. Hiermee herdenken de Joden de bevrijding van de joden uit Egypte en andere bittere tijden die de Joden meemaakten. Nu beleeft Marga Minco deze zelf. Het kruid heeft een lange nasmaak. Hiermee wordt bedoeld dat een lange wrange nasmaak van de oorlog mee bedoelt. Heet boek heeft geen ondertitel maar wel een motto, voor in het boek staat namelijk: Er rijdt door mijn hoofd een trein vol joden, ik leg het verleden als een wissel om….

Bert Voeten.

4. Opbouw:

a. Ja, -

b. Ja in 22 hoofdstukken.

c. Ja:

1. Op een dag.

2. De kloosterlaan

3. De sterren

4. Het flesje

5. De foto’s

6. Het gebeurde

7. Kampeerbekers

8. Verzegeld

9. In bewaring

10. Thuiskomst

11. In het souterain

12. Sabbat

13. Het meisje

14. De lepelstraat

15. De mannen

16. Het bittere kruid

17. Uit elkaar

18. Het kruispunt

19. Het bed

20. De tol

21. En ander

22. De halte(epiloog)

d. Ja het laatste hoofdstuk is een epiloog en de lijst staat achterin het boek.

e. Het boek heeft 22 hoofdstukken.

5. Personages:

Marga: Marga is een joods meisje dat rechtstreeks te maken heeft met de jodenvervolging. Ze wordt ouder en wijzer naarmate de oorlog duurt. Ze wordt bang van Duitsers terwijl ze dat eerst niet was. Ze is hierom een karakter.

Vader: Is een traditionele Joodse vader en een pure optimist, door zijn optimisme blijft zijn gezin geloven dat het allemaal snel afgelopen is en dat het wel mee zal vallen. Door zijn optimisme duikt het gezin niet onder. Hij is altijd in voor een grapje en weet Marga altijd gerust te stellen. Zo geeft hij de hoofdpersoon meer diepte. Vader is een bijpersoon, je kunt namelijk zijn gedachten niet lezen en wordt ook gedeporteerd.

Moeder: Is een strenge maar correcte moeder, ze is creatief en wantrouwend maar laat het laatste oordeel altijd aan vader over zodat uiteindelijk altijd vaders wil wet is. Ook moeder is een bijpersoon en haar gedachten weet je ook niet.

Dave: is de oudere broer van Marga en is erg verstandig en moedig, hij gelooft niet dat alles op zijn pootjes terechtkomt en duikt onder. Erg veel kom je over hem niet te weten. Hij is een bijpersoon.

Lotte: Is de vrouw van Dave en je komt weinig over haar te weten, Marga kan het goed met haar vinden en Lotte zorgt voor Marga als zijnde een moeder. Lotte is een bijpersoon.

Bettie: Is de jaar oudere zus van Marga, ze wordt al vroeg in het verhaal opgepakt dus je komt niet veel van haar te weten. Wel weet je vanuit de herinneringen van Marga dat ze dapper was en dat ze door een haag van kinderen heen ging die het uitscholden.

6. Historische tijd:

a. Het bittere kruid speelt zich af in de tweede wereldoorlog

b. Nee.

7. Plaats en ruimte

a. In Amsterdam, Amersfoort en Breda.

b. Nee.


8. Tijdsduur:

a. De vertelde tijd bestrijkt 5 jaar, en de vertelde tijd is ongeveer 3 uur.

b. Nee

c. Nee

9. Tijdsvolgorde:

a. Het verhaal is Chronologisch, het begint aan het begin van de oorlog en eindigt aan het einde ervan. Er zitten wel een aantal flashbacks in van herinneringen van Marga. Het einde is best wel open want ik bleef toch met een aantal vragen zitten. Je kwam namelijk niet te weten hoe ze haar verdriet verwerkte en wat er met haar gestolen spullen gebeurde.

b. Die is er niet.

10. Perspectief:

A. Personaal.

B. Nee.

11. Idee:

A. Nee.

12. De samenvatting

De familie van Marga woont in Breda. Na de Duitse inval krijgen ze het steeds moeilijker omdat ze joods zijn: ze worden opgeroepen voor het werkkamp, de ouders worden gedwongen om te verhuizen naar het Judenviertel in Amsterdam. Bettie wordt opgepakt bij het stadion. Marga besluit ook naar Amsterdam te reizen om zich bij haar ouders te voegen.

Op een zekere dag komen de duitsers en haar ouders worden opgepakt. Marga weet echter te ontsnappen. Marga`s broer Dave en zijn vrouw Lotte reizen met Marga naar Utrecht: daar is een onderduikadres. Lotte wordt opgepakt en Dave meldt zich vervolgens vrijwillig. In Utrecht blijkt er geen plaats te zijn voor Marga. Ze gaat terug naar Amsterdam. Via Wout, een kennis, krijgt Marga een onderduikadres op het platteland. Als haar geld op is, besluit Marga de boerenfamilie niet meer tot last te zijn. Wout regelt een nieuw persoonsbewijs en een nieuw onderduikadres. Daar blijft Marga tot de oorlog voorbij is.

Na de oorlog zoekt zij haar oom in Zeist op. Deze oom heeft bericht gekregen dat zijn hele familie omgekomen is, maar toch staat hij iedere keer bij de tramhalte te wachten of er toch nog niet iemand terugkomt. Wanneer deze oom gestorven is, gaar Marga nog een keer naar Zeist. Eigenlijk vindt ze het nu vreemd dat haar oom niet meer bij de tramhalte staat en vraagt ze zich af waarom zij zelf niet blijft wachten. Maar ze komt tot de conclusie dat ze het geloof van haar oom mist, ze weet dat er niemand terugkomt.