Feitelijke gegevens over het boek
Verschijningsdatum 1e druk: 21 mei 2010
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 436
Uitgeverij: De Bezige Bij

Beschrijving van de cover
Op de cover staat de afbeelding van een persoon met een groot zwart masker om zijn ogen.
Die afbeelding staat waarschijnlijk in verband met de passage waarin Hans en Teun zich met modder insmeren wanneer ze ’s morgens in de Waddenzee een modderbad nemen.

Genre
“Een soort familie” is een psychologische roman over het bevechten van vrijheid, loyaliteiten naar familieleden en de zin van het bestaan.


De flaptekst
Eind jaren tachtig, een klein dorp aan de Waddenzee. Het leven van de ouders van Teun staat in het teken van de grote idealen. Het gezin offert er alles voor op. Maar wat betekent dat voor Teun en zijn oudere broer? Ieder op geheel eigen wijze proberen de jongens, regelmatig doelwit van pesterijen, op school en op straat te overleven. Als de broer zijn ouders en hun idealen radicaal de rug toekeert, raakt het gezin ontwricht. Een soort familie is een vernuftig, aangrijpend verhaal over loyaliteit en liefde.

Opdracht
Er is een opdracht: “Voor Tajana, Allard en Zelda.”

Motto
Er is geen motto

Samenvatting van de inhoud
Proloog
De dertiger Teun Draaijer, vertegenwoordiger in kopieermachines waarvan hij een exemplaar (de XR10) in zijn leaseauto, een Seat, heeft staan, ziet na een succesvol afgesloten opdracht zijn vrouw Tessa met zijn vroegere vriend Ed in Zandvoort lopen. Teun besluit thuis helemaal niets te zeggen en gewoon met haar te vrijen. Maar het is een vreemde zaak.

Deel I
(heden) Teun Draaijer zit enige tijd ( ruim een jaar ) later in een restaurant wanneer zijn ex-vrouw Tessa binnenkomt lopen. Ze hebben een zoontje van bijna vijf jaar en Tessa is inmiddels weer een relatie gestart met haar vroegere vriend Ed. In het verleden ging dat niet helemaal goed met hen en Ed was toen een tijdje naar het buitenland gegaan. In die tussentijd zijn Teun en Tessa getrouwd en hebben een kind (Joris) gekregen. Ed biecht hem op een avondje op dat hij al die tijd op Tessa verliefd is gebleven en ook zij heeft altijd een warme plaats in haar hart ingeruimd voor hem. Teun moet een keer op Joris passen en aangezien de kleine jongen dol is op huisvee, besluit hij een keer met hem naar zijn geboortedorp rijden, Wieringen. Dat gebeurt op een zaterdag daarna en hij laat zijn zoontje zien waar hij gewoond heeft: een eenvoudige woning op Wieringen. Helaas vergeet hij de knuffelbeer van Joris en die moet hij dan de volgende dag weer ophalen.

(verleden) Het is wel de start van een reeks flashbacks die Teun ophaalt over de tijd dat zijn ouders vanuit de stad naar het schiereiland Wieringen waren verhuisd en zij zich als buitenstaanders bovendien nog meer onderscheiden door de huizen langs te gaan en zieltjes te winnen voor de vredesbeweging. Ze zijn tegen kernwapens en willen van alles voor de vrede organiseren. Dat levert hen vaak negatieve reacties op ( ze worden als een soort Jehovagetuigen gezien) Het veroorzaakt soms leuke scènes: de twee jongens parende paarden met een enorme penis, soms minder leuke (de man Bruul die zijn vrouw een dikke lip bezorgt) Zijn dochter Meike roept de familie Draaijer binnen. Bruul wordt later één van de belangrijkste vrijwilligers in de vredesbeweging. Hij heeft een zoon Rein die niet goed bij zijn hoofd is.


(Heden) Teun moet voor zijn magere resultaten in de verkoop van machines verantwoording afleggen aan ene mijnheer Snoek. Het jaar ervoor is hij “Salesman of the Year” geweest en nu gaat het heel slecht met hem. Hij ontmoet er Marloes weer van het Rayon Noord-Holland met wie hij al eerder een nacht heeft doorgebracht. Ze is mooier en strakker dan Tessa en hij weet niet zo goed wat hij met haar aan moet. Ze beloven elkaar nog een keer te bellen.

(Verleden) Een van de aardigste herinneringen aan zijn broer Hans is dat ze ’s morgens vroeg in de Waddenzee gingen baden in de modder. Hans noemt het “varkensbaden” en ze houden het ritueel geheim voor hun ouders. Ze smeren zich helemaal in met modder en ze trekken zelfs hun kleren uit om zich in de modder te wentelen.
Daarna vertelt Teun over de busreis die ze maken naar een bijeenkomst van de vredesbeweging. Het gaat er soms een beetje knullig aan toe, maar Hans is een goede debater en weet met argumenten wat minder sterke sympathisanten te bewerken. Zijn fanatieke moeder is daar best trots op. Het hele gezin trekt er op zo’n dan op uit gekleed in hetzelfde windjack van Tenson.

Teun gaat op een bepaald moment naar de middelbare school en merkt dan ook dat hij als buitenstaander in de gemeenschap niet zo goed wordt geaccepteerd. Hij wordt op de eerste dag al gepest en hij begrijpt dat zijn broer Hans dit al enige jaren is overkomen. Hans heeft geleerd dit voor zijn ouders te verzwijgen en Teun neemt die houding van zijn broer over.
De andere jongens worden door zijn moeder als pummels beschouwd en een van hen, de veel oudere maar domme Steef heeft het altijd over “ neuken.” Hij heeft een lijstje waarop al negentien namen van meisjes staan met wie hij al seks heeft gehad.
Ook andere jongens uit de klas die niet van Wieringen zelf komen, zijn de dupe van de pesterijen. Zo is er het joodse jongetje Avrom die met zijn Amerikaanse moeder in het dorp is komen wonen. Ze zijn rijk en ook dat wordt minder op prijs gesteld. Avrom neemt Teun wel eens mee naar huis waar ze een heuse bioscoopzaal hebben gemaakt.
Wanneer de jongens een keer met de kotter van een van de schoolvriendjes mee mogen varen, wordt de joodse jongen met zijn kop in de bun met paling gestopt. Teun kijkt ernaar en doet niets. Hij is net een beetje geaccepteerd in de groep, omdat hij zo lekker kan voetballen. Maar een gemiste penalty vlak voor tijd in de schoolvoetbalcompetitie bezorgt hem weer enige tijd een probleem. Ook is er nog het Chinese jongetje Yuang (Pinda) die zich ook achtergesteld voelt. Hij compenseert dat o.a. door een stal van een boerderij in de hens te steken en later doet hij dat met het fietsenhok op school. Zijn neiging tot pyromanie zal leiden tot bizarre situaties.

Deel II
(heden) Teun gaat de knuffelbeer van Joris ophalen in zijn geboortedorp. Hij komt dan in een café-restaurant waar een schoolvriendin van vroeger werkt, Carla Mulder. Door de dialoog die zij voeren, wordt het de lezer duidelijk dat er iets gebeurd is dat met de broer van Teun te maken heeft gehad. Maar op dat moment is het nog allemaal vaag. Carla praat ook over zijn vreemde familie. Ze vond hen als het ware een beetje zielig en vergelijkt hen met Jehovagetuigen. Hij blijft nog wat rondkijken, rijdt o.a. langs de boerderij van Bruul en besluit daarna naar Schagen te rijden waar zijn collega Marloes woont. Die is verlaten door haar man Evert die uit de kast gekomen is na acht jaar huwelijk en ze brengen de dag op een gezellige manier door. Hij gaat met Marloes naar bed. Ze is een heel ander type dan zijn ex-vrouw Tessa. Ze probeert hem te stimuleren weer meer apparaten aan de man te brengen.

(verleden) De Draaijers krijgen steeds meer contact met de familie Bruul. De man is een handige klusjesman, maar heeft af en toe momenten dat hij zomaar verdwijnt. Hij richt zijn aandacht veel op Hans die hij graag mag, meer nog dan zijn eigen zoon die immers een sukkel is. Rein is daardoor jaloers op Hans en ook Teun vindt het jammer dat Bruul zo weinig aandacht aan hem schenkt.

Zijn jonge vrouw is heel aantrekkelijk en Teun beleeft allerlei fantasieën. Hij danst een keer met haar met zijn hoofd tegen haar zachte lijf, maar dat geluk wordt wreed verstoord wanneer Rein met afgezaagde vingers voor hun neus staat. Later ziet hij haar ook nog een keer zonnen met ontblote borsten en opnieuw heeft hij erotisch getinte fantasieën. Intussen zit de beweging ook niet stil. Teuns vader en Bruul hebben het plan om in de zomer van 1989 met een zelf opgeknapte boot een vredesvaartocht te maken naar Amsterdam in de hoop dat zich vele boten bij hun optocht aansluiten. Maar er komt in het zo hecht lijkende gezin van Draaijer tweespalt. Het komt eigenlijk omdat de ouders van Teun en Hans hun alle plezier ontzeggen. Zo mogen ze niet naar de jaarlijkse kermis, maar Hans en Teun gaan er toch een keer overheen. Later hoort Teun van zijn oudere broertje dat hij er geweest is met een meisje dat op de camping in Wieringen verblijft, maar eigenlijk uit Amsterdam afkomstig is. Het is een beetje een ordinair meisje (met de veelzeggende naam Anita) en haar ouders barsten van de poen. Ze verleidt Hans mee te gaan naar de kermis en later gaat ook Teun mee. Hij ziet dat zijn broer rookt. Ze komen te laat thuis en worden aan een streng verhoor door hun moeder onderworpen. Zij vraagt aan Teun of Hans gerookt heeft. Die wil loyaal blijven aan zijn moeder en zegt “ ja.” De volgende morgen moeten ze weer mee naar de vredesbeweging om de boot te testen. Hans wil liever naar zijn Anita. Wanneer ze aan het varen zijn, slaat de motor af en moeten ze met riemen naar de kant roeien. Onderweg komen ze natuurlijk de boot van de jongens van zijn klas tegen en Teun schaamt zich. Hans moet de volgende dag mee naar de vredesbeweging, maar hij wil liever naar Anita.

Dat kan natuurlijk niet goed gaan en op een zondag daarna wanneer ze weer op bezoek gaan bij Bruul is die weer eens een keertje weg. Hans en Teun zeggen tegen hun ouders dat ze nog even willen blijven spelen, maar Hans vlucht met zijn broertje naar de camping waar Anita verblijft. Daar maken ze kennis met de wat patserige ouders van Anita, die goed laten merken dat ze geld hebben. Ze komen weer te laat thuis en moeten verantwoording afleggen. Hans begint te twijfelen aan de goede ideeën van zijn ouders.
Het weekend erna is Hans op de fiets weggereden. Zijn vader en Teun gaan hem zoeken. Teun weet eigenlijk wel waar hij moet zoeken. Bij de camping en de jachthaven. Teuns vader ontmoet de ouders van Anita. De jongelui zijn beiden echter weg. Dan scheiden hun wegen zich en Teun gaat op en andere plek zoeken: hij vermoedt waar ze zijn: ze liggen op een strandje een beetje te vrijen met elkaar. Hans stuurt Teun weg met de opdracht niets te zeggen wanneer hij thuiskomt. Daarmee brengt hij Teun in de problemen, want die moet zijn positie bepalen: loyaal tegenover zijn ouders of loyaal tegenover zijn broer? Hij voelt aan dat Hans een wig drijft in hun vroeger zo hechte gezin.

Deel III
(heden) Teun Draaijer moet zijn rapportage van zijn werkzaamheden invullen en hij fraudeert met zijn bezoeken aan bedrijven met zijn kopieerapparaat. Hij moet bij Snoek komen, maar hij meldt zich ziek af. Die komt hem echter later die dag opzoeken en vanwege zijn fraude wordt hij op non-actief gezet. Hij moet zijn wisselbeker van Salesman inleveren en ook zijn leaseauto.
(verleden) Yang heeft op de laatste dag de fietsenstalling van de school in de hens gestoken, maar Avrom wordt ervan verdacht. Yuang sluit zich nu aan bij de vredesbeweging: hij wil folders gaan verspreiden met Teun.

In de zomervakantie is Hans vrijwel elke dag te vinden bij Anita. Hij vertelt aan Teun over het zoenen met haar. Ook rookt hij nu gewoon. Ze hebben het over een feest in de jeugdherberg waar ze graag naar toe willen, maar Hans weet dat hij vast niet mag van zijn ouders. Daarom moet Teun voor hem liegen. Die komt weer in een loyaliteitsconflict wanneer zijn ouders hem daarnaar vragen. Hans krijgt ruzie met zijn vader, omdat hij met Anita heeft afgesproken naar het feest te gaan. Zijn vader slaat hem in zijn gezicht en Hans rijdt later woedend weg, maar niet nadat hij Teun gevraagd heeft zijn rugzak na te brengen waarin hij wat kleren heeft verstopt. Teun durft het niet en hij vraagt Yuang de rugzak naar het strandje te brengen.
De hele nacht blijft Hans weg. Teun wordt bang dat er iets gebeurd is. Dat blijkt inderdaad het geval te zijn. Ze worden door agent Mulder opgehaald en naar het ziekenhuis gebracht. Hans heeft zich in een container opgesloten en die is in brand gevlogen. Zelfmoord? Iedereen heeft schuldgevoelens. Het is een plichtmatige begrafenis met plichtmatige toespraken (van de rector, van iemand van de vredesbeweging en van zijn vader) Daarna is vooral zijn moeder een tijdje de weg kwijt. Ze ziet het leven somber in.

(heden) Teun heeft geen auto meer en hij wil nu met de trein en op de fiets naar Wieringen. Hij gaat naar de boerderij van Bruul. Zijn vader is acht jaar geleden gestorven, maar zijn moeder leeft nog. Rein heeft de zaak overgenomen.


(verleden) Op de eerste schooldag na de vakantie bekent Yuang dat hij de container in de fik heeft gestoken waarin Hans verborgen zat voor de regen. Teun slaat hem in zijn gezicht. ’s Avonds komen Yuangs ouders hun excuses aanbieden en ze gaan meteen door naar de politie. Teun ontwikkelt zich verder en weet dat hij zich niet meer door zijn ouders alles moet laten gebeuren. Meike Bruul is een leuk meisje en ze hebben een vorm van seks met elkaar. Hij heeft dan wel niet de moeder met wie hij zich dat had ingebeeld, maar wel de dochter. Zijn moeder heeft de kleren van Hans weggegeven en hij ziet tijdens een bijeenkomst van de vredesbeweging dat andere jongens die dragen. Dat steekt hem. Hij zegt op een avond tegen zijn vader dat hij niet meer mee wil naar de beweging en dat hij zijn leven in eigen handen wil nemen. Zijn moeder heeft andere plannen. Ze wil weg uit Nederland en maakt zich op voor een emigratie naar Nieuw-Zeeland. Daar wil Teun helemaal niet naar toe en hij zegt dat tegen zijn vader. Er is een hoop ruzie, voordat hij toestemming krijgt om bij zijn tante Milly in Rotterdam te gaan wonen. In juni 1990 vertrekken zijn ouders naar Nieuw-Zeeland. Zijn vader is daar inmiddels overleden en zijn moeder leeft nog.

(heden) Teun gaat naar Wieringen en hij overnacht in het hotel van een van zijn treiteraars van school, de op seks beluste Steef. Die heeft inmiddels een oerlelijke zoon, maar een heel aantrekkelijke dochter. De volgende dag ziet hij dat die dochter in de voetsporen van haar vader is getreden. Ze is namelijk makkelijk met jongens en mannen. Wanneer hij nog in de kamer zit, heeft hij een telefoongesprek met Marloes en die nodigt hem uit de volgende dag langs te komen. Teun vertrekt weer naar het huis van Rein Bruul. Rein vertelt hem dat het zijn vader geweest is die Hans in de bewuste nacht van zijn fiets getrokken heeft toen hij naar het feest in de jeugdherberg wilde. Hij had hem een dreun in zijn gezicht verkocht, omdat hij niet naar zijn vader wilde luisteren. Omdat hij dat deed ten overstaan van Anita en Steef, voelde Hans zich voor joker staan en hij was die nacht gaan rondzwerven. Omdat het hard ging regenen, was hij in de surfcontainer gaan zitten en Yuang die van niets wist, had de container in de fik gestoken. Teun voelt zich eigenlijk ook schuldig, want als hij de rugzak naar Hans was gaan brengen, was de container niet in de brand gestoken. Het is dus een keten van oorzaak en gevolg geweest.

(heden) Teun zit in Anna Palowna. Hij wordt gebeld door zijn zoon Joris die hem vraagt om te komen eten bij hen thuis. Wat zal hij doen? Hij staat op het punt de trein te pakken. Er is nu een uitnodiging van Marloes (Schagen) en van Tessa (Amsterdam) waar zal hij uitstappen. Hij heeft 8 minuten de tijd om een beslissing te nemen. (de roman heeft een open einde)

Kees van Beijnum in een interview in “ Boek “ Ik heb het slot bewust opengelaten. Het ging mij erom dat Teun het gevoel krijgt dat er mogelijkheden zijn. Mogelijkheden, waarvan hij er zelf een moet uitkiezen.”

Titelverklaring
“ Een soort familie “verwijst naar de beweging waarvan de ouders van de hoofdfiguur Teun Draaijer in zijn jeugd lid zijn. Ze komen zo vaak bij elkaar dat ze de leden van de beweging vaker zien dan familie. Familieleden heb je , vrienden maak je , is het motto van zijn ouders.
Op blz. 172 komt een letterlijke verwijzing naar de titel voor. Teun beschrijft de mensen van de vredesbeweging, vooral van die van Bruul. Tussen de mensen hier mogen ze dan misschien geen plaats hebben, in het landschap des te meer. Die tegenstrijdigheid verbindt de twee gezinnen , evenals hun geloof in het werk van de beweging. Ja, denkt hij dit is ook een vorm van verwantschap, dis is ook, al maken ze geen deel uit van dezelfde stamboom, een soort familie. “

Bruul en Draaijer gaan veel met elkaar om. Daardoor ontstaan in de roman soms situaties die

spiegelen. Elke jongen is verliefd op zijn moeder maar die gevoelens koestert Teun voor de vrouw van Bruul. Dat gebeurt zelfs met seksueel getinte fantasieën. Hij danst met haar en kijkt naar haar met ontblote borsten. Later heeft hij een vorm van seks met Meike Bruul.
Bruul zelf beschouwt Teun min of meer als zijn zoon. Zijn eigen incapabele rein is daar wel jaloers om en doet dingen die niet handig zijn (het afzagen van zijn vingers) maar Hans kan in de ogen van Bruul veel. Bruul gedraagt zich ook als een “ soort vader” wanneer Hans tegen de wil van zijn eigen vader naar het feest in de jeugdherberg gaat. Dan trekt hij hem van zijn fiets en geeft hem een klap, net als zijn eigen vader die avond al eerder heeft gedaan.

Structuur
Het verhaal is als volgt opgebouwd. Er is een korte proloog en drie omvangrijke delen.
De proloog is de start van het verhaal. Teun ziet zijn vrouw Tessa in een overspelige situatie met zijn beste vriend Ed. Dat is in het verhaalheden van 2006 ?
Deel 1 (blz. 13-128) Heden en verleden lopen in dit deel door elkaar/
Deel II (blz. 131-275) In dit deel wordt steeds meer over het verleden gesproken.
Deel III (blz. 279-437) Datgene wat in het verleden met Hans gebeurd is, krijgt zijn beslag.
De drie delen worden onderverdeeld in hoofdstukken met een gevarieerde lengte. Die hebben geen titel of naam. Ze worden aangegeven door stukjes “wit.”
De structuur is dus niet-chronologisch. Ook niet continue verteld: eer zijn slechts twee perioden die voor het verhaal interessant zijn: de periode van 1988/1989 en het heden. Maar ook het heden wordt slechts mager verteld. Het zou in feite ook helemaal weggelaten kunnen worden.

Perspectief
Teun Draaier is de personale verteller van de roman. We zien het verhaal door zijn ogen en we leren zijn gedachten en gevoelens kennen. Via zijn herinneringen komen we erachter wat er in de zomer van 1989 is gebeurd. Het vertrekpunt van de roman ligt zeventien jaar later. In het heden


De tijdlagen van het verhaal
De tijdlaag van het verleden is die van de jaren 1988 en 1989. De verteller gaat daarheen terug wanneer hij met zijn zoontje Joris de reis naar Wieringen maakt. De herinneringen aan zijn jeugd komend dan terug.
In augustus 1989 is zijn broer door een noodlottige samenloop van omstandigheden omgekomen. In juni een jaar later (1990) nemen zijn ouders de wijk naar Nieuw Zeeland, maar Teun vertrekt met zijn tante mee naar Rotterdam. Over de tussenliggende periode wordt weinig of zelfs niest verteld, maar in het verhaalheden woont Teun in Amsterdam. Wanneer hij met zijn zoontje naar Wieringen gaat en daar het knuffelbeertje van Joris laat liggen wordt hij opnieuw gedwongen er ene keer heen te gaan. In een restaurant ontmoet hij Carla Mulder, een meisje van zijn middelbare school. Hij vertelt haar dat hij wel zeventien jaar weggebleven is. Het moet dan dus in ieder geval 2007 zijn, het is volgens de mededelingen van de verteller wel winter en het is dus logisch te veronderstellen dat het verhaalheden zich in de eerste maanden van het jaar 2008 afspeelt.

Het decor van de handeling
Er zijn diverse ruimtes die een rol spelen.
In het verleden is dat het eiland Wieringen dat later ingepolderd werd. In 1988 verblijven Teun, Hans en zijn ouders daar. Maar ze zijn er niet geboren en dat betekent dat ze door een gedeelte van de bevolking als buitenstaanders worden beschouwd. Doordat ze zich bovendien zonderling gedragen als vertegenwoordigers van de vredesbeweging, worden ze met argusogen bekeken. Dat geldt ook voor de klasgenootjes van Teun, van wie er een Joods is (Avrom) en de ander Chinees (Yuang)

Nadat zijn ouders naar Nieuw Zeeland zijn vertrokken gaat Teun met zijn tante Milly mee naar Rotterdam. Maar over die periode wordt vrijwel niets verteld.
Later is Teun vertegenwoordiger van een kopieermachine (bedrijf zetelt in Zoetermeer) en hij woont in Amsterdam. Zijn nieuwe vriendin Marloes (die ook voor het bedrijf werkt) heeft een huis in Schagen. Daar haat Teun op een dag heen om met haar te vrijen. Aan het einde van het boek staat hij voor de keuze: Amsterdam of Schagen. Die keus wordt aan de verteller (en aan de lezer) overgelaten.

The making of….
In een groot interview in “ Boek” (mei/juni 2010) geeft Van Beijnum aan hoe hij tot het schrijven van de roman gekomen is.
Een vriend nam me mee naar Wieringen, waar hij is opgegroeid, naar het graf van zijn broertje op de winderige begraafplaats van Hippolytushoef. Die overleed toen hij acht was. De eerste keer dat die vriend terugging vertelde hij, was tien jaar later. Dat gaf een enorme klap , maar daarna ging het wel beter met hem. Het gaat erom dat je bereid bent het verleden toe te laten. Dat kan door de plaatsen op te zoeken en te begrijpen wat er dan gebeurt. “
Er zit bovendien in het verhaalheden een stukje autobiografisch materiaal. Van Beijnum was in zijn jonge jaren ook vertegenwoordiger bij een bedrijf in kopieerapparaten en hij ergerde zich aan de Amerikaanse verkoopmethoden. Die twee gegevens heeft hij gecombineerd en uitgewerkt in zijn nieuwe roman.

Uitgewerkte thematiek
“ Een soort familie” is een prachtige roman over een familie die elkaar in de vrijheid belemmert. Het verhaal gaat over idealen, loyaliteit, discriminatie en liefde.
De ouders van Hans en Teun zijn keurige mensen die naar Wieringen zijn gekomen. Daarom behoren ze niet tot “ ons soort mensen” . Hun vredesbewegingactiviteiten lijken een beetje op die van de Jehovagetuigen, nl, met dezelfde gedrevenheid. Maar de ouders die fel tegen raketten zijn, sleuren hun kinderen mee in hun ijver. Dat houdt in dat ze weinig oog hebben van wat er met hun kinderen in de omgeving en op school gebeurt. Hans en Teun worden net als Avrom en Yuang gepest. Teun weet dat later wat gemakkelijker te pareren, omdat hij leuk kan voetballen. Maar het wordt weer even wat lastiger als hij een beslissende penalty in een schooltoernooi mist. Dan steekt het pesten weer de kop op. Maar Teun heeft door hans leren zwijgen en die houding blijft hem zijn hele leven bij. Misschien dat Van Beijnum daarom wel
het minder aantrekkelijk vertelde heden in zijn roman een plaats geeft. Ook in dat deel van zijn leven verzwijgt Teun het een en ander en wordt hij voor moeilijke dilemma;s geplaatst. Zo verzwijgt hij voor zijn vrouw Tessa dat hij haar met Ed heeft zien lopen (proloog) en ana het einde van de roman weet hij niet naar wie hij moet gaan (Marloes of Tessa) Hij is altijd een twijfelaar gebleven met zijn loyaliteiten.

Maar het is een duidelijke boodschap die Van Beijnum in zijn roman meegeeft. Ouders moeten hun kinderen niet in een keurslijf duwen. Dan worden het o.a. buitenbeentjes in de natuurlijke omgeving van de kinderen. Op school worden ze gepest en de kinderen willen het thuis niet te vertellen. Net als de andere kinderen van het dorp willen ze “ gewoon” naar de kermis en wanneer je dat kinderen verbiedt, gaan ze het stiekem doen. Hans wordt bovendien ingepalmd door een heel ander type meisje dan zijn ouders voor ogen hebben voor hem. Ze is een beetje ordinair en dat staat hem wel aan. Hij weet ook niet meer wat er mis is om naar bepaalde televisieprogramma’s te kijken die zijn ouders verafschuwen. De Volkskrant-mentaliteit van zijn ouders verandert bij hem in de Telegraafhouding van Anita’s ouders.
Hij gedraagt zich stoer tegenover haar (hij gaat roken) en hij sleept zijn broertje mee in een loyaliteitsconflict. Teun moet liegen tegen zijn ouders. Omdat hij niet helemaal in opstand durft te komen, geeft hij later de rugzak van Hans aan Yuang mee en dat leidt tot de fatale gevolgen van zijn jeugd. Daarna is hij sterk genoeg om tegen zijn ouders te zeggen dat hij niet meer mee wil naar de vredesbeweging ,o.a. omdat er kinderen zijn die de kleiding van Hans dragen. Ook gaat hij liever naar zijn tante in Rotterdam dan naar een nieuw bestaan in Nieuw-Zeeland. Daarvoor is moed nodig en het is dan eigenlijk vreemd dat hij daardoor niet gesterkt aan zijn latere leven begint. In het verhaalheden gedraagt hij zich toch min of meer als een loser. ( ex-relatie, werk, nieuwe relatie)


In het interview in “ Boek” zegt Van Beijnum over de figuur van Teun Draaijer : “ Teun is door de dood van Hans een verkrampte figuur geworden. Hij blijft hangen in een baan die hij niet leuk vindt. Zijn huwelijk is op de klippen gelopen, maar hij kan er niet los van komen. Hij vindt het ontzettend moeilijk om het nieuwe te omhelzen.. Dat komt omdat hij als puber nooit een plek voor zichzelf heeft kunnen opeisen. Het natuurlijke proces waar zijn broer inzit, is voor hem op een wrede manier onmogelijk geworden. “

Nog even een opsomming van wat motieven voor je leesdossier:
- Queeste (zoektocht naar het verleden)
- Relatie tussen broers
- Relatie kind en ouders
- Geloven in idealen
- Loyaliteitsconflicten
- Beperking van je vrijheid
- Coming of age
- Puberteit
- Gediscrimineerd worden (Avrom, Yuang, familie Draaijer)
- Ontluikende seksualiteit
- Schoolleven
- Dood door schuld
- Schuldbesef
- Problemen in liefdesrelaties
- Overspel
- Echtscheiding
- Het maken van keuzes in je leven

Beoordeling scholieren.com
“ Een soort familie” is m.i. de beste en meest ambitieuze roman van kees van Beijnum tot nu toe. Vooral het goed vertelde en strak gecomponeerde verhaal van het verleden van de twee broers
maakt indruk. Van Beijnum draagt een idee uit over hoe ouders met hun eigen idealen en hun kinderen moeten omgaan. “ Sleep je kinderen niet mee in je eigen idealisme. Geef ze de vrijheid” zou de idee van deze roman kunnen zijn.

Daardoor zal deze roman scholieren op havo-en vwoniveau waarschijnlijk erg aanspreken.
Wanneer je eenmaal goed in het verhaal zit (sommige stukjes verhaalheden belemmeren dat soms) dan ben je ook heel nieuwsgierig naar de afloop van de avonturen van de twee broers in hu strijd tegen de ouders. Het verhaal krijgt daardoor ook een “coming of age”- karakter. Aardig is ook dat diverse mensen schuld dragen aan de dood van de broer. Dat doet denken aan de schuldproblematiek in “ De aanslag” van Harry Mulisch.

Het boek is een dikke pil en wordt daardoor een indrukwekkend nummer op je lijst. Met 437 pagina’ s alsmede de kwaliteit van het verhaal wil ik er wel vier punten aan toekennen op onze literatuurlijst.

recensie
Danielle Serdijn bespreekt de roman in de Volkskrant van zaterdag 22 mei 2010.
Ze is overwegend positief. Alleen over het verhaal van het heden vraagt ze zich af wat de functie is. "De geschiedenis in Wieringen ligt ingebed in een actueler verhaal. Hierin volgen we de volwassen Teun die zojuist gescheiden is en daarna ontslagen als verkoper van kopieermachines. Wel heeft hij een minnares, al klinkt die betiteling spannender dan de beschreven feiten. Traag pelt Van Beijnum deze taaie schil van het kernverhaal. Lezen is hier zwoegen. Waarom deze fletse verhandeling verteld moet, blijft onduidelijk.[….]
“ Het is is voor het eerst dat Van Beijnum zich concentreert op iets dat groter is dan de relationele besognes van zijn personage. Eindelijk. Het gevolg is een thematisch aangrijpende roman, met ijzersterke scènes, een kruising haast tussen de wrede tienerroman Wij (2008) van de Vlaamse Elvis Peeters en het huiveringwekkende Uitgesloten (1997) van Paulo van Vliet, over een verliefde tiener die uitgesloten wordt uit de kring van Jehova’s Getuigen.
Een soort familie is even geëngageerd. Als we de buitenste laag buiten beschouwing laten, dan heeft Van Beijnum werkelijk iets te zeggen.”

In
Het Parool van donderdag 27 mei 2010 bespreekt Arie Storm de roman ook heel positief.
“Ergens anders, in de Volkskrant, las ik min of meer de ontknoping van Een soort familie, de nieuwe roman van Kees van Beijnum, maar die krijgt u hier natuurlijk niet te lezen. Van Beijnum maakt er juist een punt van uitgebreid te anticiperen op het onthutsende slot van zijn roman, dat zeg maar de laatste honderd bladzijden van het in totaal ruim vierhonderd bladzijden tellende epos in beslag neemt.

En een epos is het. In mijn woordenboek staat onder het lemma epos het volgende voorbeeld: 'het epos van de drooglegging der Zuiderzee'. Dat klinkt zeer Nederlands en ook Van Beijnum heeft een nogal Nederlands onderwerp gekozen voor zijn roman. Een soort familie gaat over het opgroeien in een gezin dat zich fanatiek inzet voor de vredesbeweging, die malle verzameling mensen die in de jaren tachtig van de twintigste eeuw massaal te hoop liep tegen de kruisraketten.[…..] Als in een thriller worden diverse doodsoorzaken gesuggereerd, maar die vallen ook stuk voor stuk weer af. We moeten werkelijk wachten tot die laatste honderd bladzijden, waarin wordt gedemonstreerd hoe het zich voor de wereldvrede inzettende gezin uiteindelijk ten onder gaat in een golf van even onbegrijpelijk als achteraf beschouwd onvermijdelijk geweld.

De roman is dan allang geen satire meer; er is sprake van bittere ernst. Maar dat slot moet iedereen dus zelf maar lezen.

En er is nog iets wat over deze roman moet worden opgemerkt. Wederom is Van Beijnum erin geslaagd iets over Nederland te zeggen. Niet alleen door de keuze van dit onderwerp, dat ingaat op ons recente verleden, maar eveneens door de wijze waarop hij het landschap beschrijft, de wegen die erdoorheen lopen, de bebouwing, de luchten, het klimaat. Dat is ook een verdienste.

Over de schrijver en eerder gepubliceerde werk
Bron: website auteur

Kees van Beijnum is geboren en opgegroeid in Amsterdam. Als telg van een horecageslacht bracht hij het grootste deel van zijn jeugd door in de cafés en hotels van zijn familie in de omgeving van de Zeedijk. Na het gymnasium had hij allerlei verschillende baantjes, van hulpje in een hotel tot vertegenwoordiger in kopieermachines, van hondenverzorger tot journalist. Sinds 1991 wijdt hij zich fulltime aan het schrijven, wat inmiddels diverse romans en filmscripts heeft opgeleverd.
In 1991 verscheen Over het IJ. De reconstructie van een moord, dat in brede kring bewondering oogstte. 'Eindelijk een eigen equivalent van Truman Capote's In Cold Blood,' schreef René Zwaap in De Groene Amsterdammer.
Begin 1994 verscheen Hier zijn leeuwen, waarmee de auteur als romancier debuteerde. Dit boek werd genomineerd voor de Debutantenprijs en geselecteerd voor de longlist van de Libris Literatuur Prijs. In 1995 publiceerde Van Beijnum Dichter op de Zeedijk, een semi-autobiografische roman die door lezers en critici in de armen werd gesloten en werd genomineerd voor de AKO-Literatuurprijs . In 1998 verscheen De ordening, waarin Van Beijnum een heel ander register bespeelt dan in zijn voorgaande boeken. Vergeleken met het enigszins weemoedige Dichter op de Zeedijk valt vooral het mysterieuze, verontrustende karakter op. In 2003 werd het boek als televisiefilm verfilmd en genomineerd voor een Gouden Kalf.
De roman De oesters van Nam Kee verscheen in 2000. Het is een geestige, met veel vaart en scherpte geschreven roman over hunkering: naar waarheid, naar liefde en vooral naar echtheid. Ook dit boek werd enthousiast ontvangen door de pers en stond op de longlist voor de Libris Literatuur Prijs 2001. De verfilming van De oesters, met in de hoofdrollen Katja Schuurman en Egbert Jan Weber werd een groot publiekssucces.

In 2002 publiceerde Van Beijnum De vrouw die alles had. Een warm en ontroerend boek over de relatie tussen een moeder en een zoon en de teleurstelling die mensen ervaren in het leven. In het najaar van 2004 verscheen zijn meest recente roman, Het verboden pad, een beklemmend relaas over noodlot en verleden.
Behalve romancier is Van Beijnum ook scenarist. Hij schreef onder andere De langste reis (1996), een door Pieter Verhoeff geregisseerde en door de VPRO uitgezonden tv-film, losjes gebaseerd op de ontvoering van Gerrit-Jan Heijn. Deze film werd genomineerd voor het Gouden Kalf voor beste tv-drama van het jaar. Ook schreef hij het filmscenario voor Maten, regie wederom Pieter Verhoeff. Onderwerp van die film is het Dutchbat-wangedrag in Bosnië. Verder schreef hij het scenario voor de speelfilm De zwarte meteoor (naar het boek van Tom Egbers) en de verfilming van zijn eigen boek Dichter op de Zeedijk. Deze film won het Gouden Kalf voor het beste tv-drama van het jaar 1999. Ook schreef hij het scenario voor De ordening (2003).