Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

Blinde wereld door Ellen Heijmerikx

Beoordeling 5.7
Foto van Cees
Boekcover Blinde wereld
Shadow
  • Boekverslag door Cees
  • Docent | 4025 woorden
  • 1 oktober 2009
  • 18 keer beoordeeld
Cijfer 5.7
18 keer beoordeeld

Boekcover Blinde wereld
Shadow

Kieke en haar familie zijn lid van de Noorse Broederschap, een uiterst religieuze groepering die meent het enige ware geloof te belijden; de rest van de mensheid is blind en zal bij de terugkomst van Jezus onverbiddelijk terechtkomen in grote verschrikkingen. Wie uit de gemeenschap treedt, zal verstoten worden. Hun hele jeugd worden Kieke, haar broer en zussen onderwo…

Kieke en haar familie zijn lid van de Noorse Broederschap, een uiterst religieuze groepering die meent het enige ware geloof te belijden; de rest van de mensheid is blind en zal bi…

Kieke en haar familie zijn lid van de Noorse Broederschap, een uiterst religieuze groepering die meent het enige ware geloof te belijden; de rest van de mensheid is blind en zal bij de terugkomst van Jezus onverbiddelijk terechtkomen in grote verschrikkingen. Wie uit de gemeenschap treedt, zal verstoten worden. Hun hele jeugd worden Kieke, haar broer en zussen onderworpen aan de strenge tucht van hun vader, een vooraanstaande broeder. De enige mensen bij wie ze zich geborgen voelt, zijn haar opa en de opstandige Liv.

Kieke leert dat de vele geheimen binnen de gemeenschap – ontucht, abortus, homoseksualiteit – verborgen dienen te blijven. Maar als haar broer het geloof de rug toekeert en het zusje van Liv onder duistere omstandigheden het leven laat, moet Kiki een beslissing nemen: of ze onderwerpt zich volledig aan de regels, of ze neemt haar lot in eigen handen.

Blinde wereld door Ellen Heijmerikx
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Feitelijke gegevens over het boek
Gebruikte druk: 1e
Verschijningsdatum 1e druk: 18 september 2009
Aantal bladzijden: 220 blz.
Uitgegeven door: Nieuw Amsterdam

Beschrijving van de cover
Op de blauwe voorkant staat de afbeelding van een grote uil met gele, lichtgevende ogen.
In de tekst wordt door Kieke veel verwezen naar de uil die Kieke door haar opa was aangewezen (bijv. 38-44-45-79-210) De uil (symbool van de wijsheid) geeft een vertrouwd gevoel en bovendien geeft hij richting aan de keuzes die ze moet maken.

Opdracht
Het is opgedragen :
Voor Eg.

Genreaanduiding van het boek
“Blinde wereld”is een psychologische roman over de wereld van een kleine zeer religieuze groepering in Nederland. Het is een besloten gemeenschap waaruit geen informatie naar buiten mag lekken.

De flaptekst
Kieke en haar familie zijn lid van de Noorse Broederschap, een uiterst religieuze groepering die meent het enige ware geloof te belijden; de rest van de mensheid is blind en zal bij de terugkomst van Jezus onverbiddelijk terechtkomen in grote verschrikkingen. Wie uit de gemeenschap treedt, zal verstoten worden. Hun hele jeugd worden Kieke, haar broer en zussen onderworpen aan de strenge tucht van hun vader, een vooraanstaande
broeder. De enige mensen bij wie ze zich geborgen voelt, zijn haar opa en de opstandige Liv.
Kieke leert dat de vele geheimen binnen de gemeenschap – ontucht, abortus, homoseksualiteit – verborgen dienen te blijven. Maar als haar broer het geloof de rug toekeert en het zusje van Liv onder duistere omstandigheden het leven laat, moet Kiki een beslissing nemen: of ze onderwerpt zich volledig aan de regels, of ze neemt haar lot in eigen handen.


Wie /wat zijn de Noorse broeders?
Bron: De Volkskrant van maandag 21 september 2009
De Noorse broeders is een kleine orthodox-christelijke stroming met naar schatting 1500 tot 2000 aanhangers in Nederland en vijftigduizend wereldwijd. Leden kent men niet, betaalde voorgangers of predikers evenmin. Ze willen liefst zelfs geen officiële naam. Op internet zijn ze te vinden onder de naam Christelijke Gemeente Nederland Onderling spreken de leden van ‘de broederschap’ of ‘de Gemeente’.
De grondlegger van de Noorse broeders is Johan Oscar Smith, een onderofficier van de Noorse Marine (1871-1943). Kern van de leer is dat de mens zonder zonde moet trachten te leven door zijn begeerten te bestrijden en zichzelf te verloochenen. De broeders vormen hechte gemeenschappen. Het sociale leven speelt zich af in eigen kring. De zomervakanties brengt men samen door in het Noorse conferentieoord Brunstad in Noorwegen, het ‘hoofdkwartier’ van de Noorse broeders. CGN heeft een eigen uitzendbureau waar de broeders en zusters in het weekeind kunnen werken. Met de opbrengt worden ‘goede doelen’ gefinancierd, aldus de site. Inmiddels is er ook een site opgericht waar afvallige leden kritiek leveren op de Noorse broeders.


Motto
Er is geen motto.

Structuur en/of verhaalopbouw
Het verhaal wordt beschreven in 36 relatief korte hoofdstukken. Er zijn twee verhaallijnen:. de lijn van het verleden en die van het Verhaal-Nu.
Het verhaal-Nu is de lijn die beschrijft wat Kieke meemaakt nadat ze de gemeenschap van de Noorse Broeders heeft verlaten. We schrijven dan maart 1983 (blz. 8- de datum van de krant in een vuilcontainer) Bij elk van de 12 hoofdstukken staat dat ze een bepaalde eigenschap van de Noorse Broeders vervloekt. (bijv. Ho 1 “Vandaag vervloek in de Noorse Broeders”
en ho 34 “Hier ben ik Kieke en vandaag vervloek ik mezelf”.)

De lijn van het verleden wordt in de overige 24 hoofdstukken beschreven. Deze lijn begint in het jaar 1969 ( er wordt verteld dat een week ervoor een man een voet op de maan heeft gezet)
en loopt tot het moment dat Kieke de Broeders heeft verlaten (dus tot voorjaar 1983)
Heden en verleden wisselen elkaar in een zekere regelmaat af : meestal 2 of 3 hoofdstukken uit het verleden, gevolgd door een hoofdstuk uit het Verhaal-Nu..
Voor het thema van dit boek is dit een geschikte structuur.

Gebruikt perspectief
Het gekozen perspectief hangt samen met de structuur.
Kieke is de vertelster. In het verleden vertelt ze vanaf het moment dat ze ongeveer 6 jaar oud is (ze kan zelf nog niet lezen en Armstrong heeft zijn befaamde stap op de maan gezet) Die lijn wordt doorgezet naar voorjaar 1983. Deze passages worden alle verteld in de o.v.t.
Hier is ze dus een achteraf-vertelster.

In het verhaal-Nu heeft Kieke (20 jaar oud) de Noorse Broeders verlaten en ze vertelt in de o.t.t. wat er verder met haar gebeurt in haar contacten met familie en de groepering.
Hier fungeert ze als een onwetende meebelevende ik.

De tijd van het verhaal
In het hierboven gestelde is al vermeld dat de verhaallijn van het verleden loopt van 1969-1983. (De schrijfster Ellen Heimerikx is zelf in 1963 geboren)
Het verhaal-Nu speelt in 1983 (blz. 8)
Het heeft dus nog geruime tijd geduurd voordat de schrijfster haar ervaringen met de Noorse Broeders op papier heeft gezet.

De plaats van handeling
Ellen Heimerikx is in Beverwijk geboren en ze laat haar hoofdfiguur Kieke ook daar opgroeien en wonen. Regelmatig wordt er gesproken over de Hoogovens waarop ze uit haar huis kan uitkijken. In het verleden is er ook nog sprake van een vakantiereis naar het Noorse Brunstad, een conferentieoord. Kort is ze ook nog met haar moeder een vakantie in Israël.

Samenvatting van de inhoud
In de roman lopen heden en verleden steeds door elkaar heen. (zie de verhaalopbouw)
Hieronder is geprobeerd niet de hele opbouw te volgen maar de stukken heden en verleden in stukjes te presenteren waardoor de samenvatting wat minder onoverzichtelijk wordt.


Verhaal-Nu -1
In maart 1983 heeft Kieke (20 jaar) afstand genomen van de Gemeente van de Noorse Broeders, een strenge religieuze groepering. In hoofdstuk 1 komt haar moeder op bezoek en brengt haar vader later een gevild konijn dat ze symbolisch in de afvalcontainer gooit. Eigenlijk mogen de leden van de gemeenschap geen contact hebben met afvalligen. Vanuit de familie wordt dan ook grote druk uitgeoefend om terug te keren in de veilige schoot van de groepering. Bovendien krijgt Kieke de schuld van een zelfmoord van een jonge zuster (de zus van Liv) Waarom dat is , wordt pas later duidelijk.
Kieke heeft de gemeente vervloekt. Ze gaat haar eigen gang en gaat een spijkerbroek passen (voor het eerst in haar leven) en een bijpassend truitje. Ze wordt door haar moeder ook thuis uitgenodigd om de verloving van haar zus Hanna en een lid van de broederschap mee te vieren, maar ze voelt dat ze eigenlijk niet welkom is.
Ze leert de andere wereld kennen. Met collega’s van de Hoogovens gaat ze dansen in een disco en ze wordt min of meer verleid tot een handeling waar ze enerzijds naar uitkijkt maar anderzijds waar ze voor terugdienst. In een toilet moet ze een al wat oudere man aftrekken. Hij profiteert van haar onwetendheid. Seks was namelijk een taboe in de gemeenschap.

Het verleden -1
Deze draad begint met een beschrijving van een anekdote uit 1969. Haar vader is voorganger en preekt in de “kerk.” Maar Kieke vindt het verschrikkelijk dat hij een meeuw voor de lol uit de lucht schiet. Ze gaat de meeuw begraven, maar draagt hem sindsdien als een symbolisch bezwaar tegen haar vader in haar hart mee.
Haar vader slaat bovendien graag. Je moet je zoon tuchtigen, staat immers in de Bijbel. Vooral broer Job moet het ontgelden, maar die heeft zijn naam natuurlijk niet mee. Gelukkig komt zijn opa vaak tussenbeide. Die opa is veel aardiger, vindt Kieke. De rest van de gemeente is allemaal heel somber gestemd. Wanneer ze op school zit, mag ze van haar moeder geen Sinterklaas vieren (dat is namelijk een leugen en we willen onze kinderen niet voorliegen)
Kieke is een buitenbeentje op school : ze mag geen broek dragen. Ze mag ook niet naar het strand, maar ze doet het wel met een opstandig vriendinnetje Liv. Er mogen een heleboel dingen niet, maar nichtje Gudrun laat doorschemeren dat ze seksueel contact heeft met haar broertje Lucas. Incest is dus wel mogelijk in de Gemeente.

De vader van Kieke is ook al een slaaf van zijn geloof. Wanneer zijn vader (Kiekes opa dus) ernstig ziek wordt (hartinfarct) gaat hij hem niet bezoeken, want hij moet een vergadering leiden. Opa sterft en hij is er niet bij. Kieke is wel bij de begrafenis. Ze vindt dat opa heel aardig was en gelukkig niet zo slaafs in zijn religieuze opvattingen.
Seks is een apart probleem. Eerst wordt er beschreven hoe een hengst haar merrie Katja bevrucht. Ze schrikt wel van de enorme penis van het dier. Katja ondergaat het ritueel maar lijdzaam. Dat lijkt wel een beetje op de seksuele omgang tussen man en vrouw binnen de gemeenschap. De vrouw moet de man altijd ter wille zijn. Kiekes vader klaagt tegenover broeders en zuster van de gemeente over de seksuele onwil van zijn vrouw. Kieke hoort alles en vindt het verschrikkelijk gênant. De broeders praten er daarna over.


Het verhaal-Nu-2
Haar oude vriendin Liv die de gemeente ook verlaten heeft, en Kieke ontmoeten elkaar weer. Liv is ooit naar Engeland gegaan. Ze wil Kieke stimuleren om weer te gaan studeren. Ze gaan een ritje met de auto maken en ze komen een man (broeder Donker) tegen die Kieke haat. Ze wil dat Liv hem het liefst van de weg rijdt. Liv weigert: alles is al geschied, je kunt er toch niets aan veranderen.
Weer later gaat Kieke bij haar jarige vader op bezoek. Ze heeft van haar zelf verdiende geld een fototoestel voor haar vader gekocht, maar hij kijkt er nauwelijks naar. Ze heeft zich volgens haar ouders te hoerig gekleed (korte rok) Ze is niet welkom zegt haar moeder.

Het verleden-2

Kieke gaat met enkele andere jonge zusters op vakantie naar het conferentieoord in Noorwegen. Liv en Kieke stellen kritische vragen aan de leidende broeder. Vooral Liv is opstandig getuige haar opvattingen over God. Ze gaan samen wandelen en kleden zich uit bij een waterval. Er komen plotseling Noorse broeder-jongens bij de waterval. Ze doen niets en gaan bij het zien van de ontblote Liv weg.
Tijdens een andere conferentievakantie ontmoet Kieke neef Daniël, een knappe jongen op wie ze verliefd wordt. Maar hij heeft heel andere problemen: hij is namelijk ook verliefd, maar dan op een andere jonge broeder en dat mag niet binnen de gemeente. Homofilie is natuurlijk verboden volgens de Bijbel.
Als ze een keer naar Amsterdam gaat om de fotoacademie te bezoeken ziet Kieke Esther in de trein, een meisje uit haar gemeente. Die stuurt haar weg, maar Kieke gaat haar achterna. Ze gaat een groot gebouw binnen en een vrouw in een café zet dat het een abortuskliniek is. Esther laat een baby weghalen. Kieke is ondersteboven. Ze wil zich aanmelden bij een psychiatrisch ziekenhuis, maar ze moet eerst een verwijzing hebben van de huisarts. Haar broer Job die een hekel heeft aan zijn ouders zegt dat ze het huis moet verlaten.

Het verhaal-Nu -3
Kieke gaat verhaal halen bij Broeder Donker. Ze weet dat hij iets heeft gehad met Eise-Marthe (de zus van Liv) die later zelfmoord heeft gepleegd. Ze krijgt broeder Donker niet te spreken, maar twee andere broeders die het allemaal goed praten.
Kieke is nu helemaal los: ze wil ontmaagd worden en een Spaanse buurman Pepe heeft er wel oren naar. Op die manier brengt het natuurlijk niet het genot dat ze heeft gezocht.

Het verleden-3

Kieke heeft het huis verlaten, maar nog niet de gemeente. Ze ervaart het wel als vrijheid. Ze hoeft na de dienst niet meer mee naar huis. Dan bezoekt Liv haar in het huis en zegt dat broeder Donker zich ook aan haar heeft vergrepen. Kieke wil aangifte doen, maar Liv wil dat niet. Ze wil er niets meer mee te maken hebben en verhuist naar Engeland.
Vader wil dat Kieke met haar moeder meegaat naar Israël. Het is best een leuke reis en ze ontmoet andere mensen. Op het strand zoent ze met een soldaat. Dat smaakt naar meer. Het liefst zou ze ontmaagd willen worden door hem. Dan had ze evenveel ervaring als Liv.

Het verhaal-nu -4
Het is de dag van de wraak. Ze knipt haar haar af en gaat naar het huis van broeder Donker.
Eerst is allen zijn vrouw thuis en aan haar vertelt ze alles van Liv, Else-Marthe en ook van Esther. Daarna komt broeder Donker en ook hij krijgt de waarheid te horen. Laf als hij is, zoekt hij steun bij zijn zwangere vrouw.

Het verleden-4
Kieke weet dat haar vader van de problemen van Donker afweet. Liv is nu weg en haar zusje Else-Marthe werkt nu bij broeder Donker thuis. Maar hoewel haar vader een leidende functie heeft, doet hij niets. Het zal wel Gods wil zijn dat Else-Marthe daar werkt. Dan komt het bericht dat het meisje zelfmoord heeft gepleegd. De reden is dus niet dat Kieke haar aangeraden heeft naar het conservatorium te gaan en haar met wereldse muziek had laten kennismaken. De echte reden is dat Else-Marthe ook seksueel misbruikt is.
Kieke gaat naar het mortuarium en ziet er Liv terug. Die denkt dat haar zusje nu in de hel is.
Kieke wil dat ze er werk van maakt en de gemeente vaarwel zegt. Liv gaat echter met haar familie mee.

Titelverklaring
“Blinde wereld” wordt op bladzijde 54 vrijwel letterlijk verklaard. De kleine Kieke komt op school en vertelt dat ze deel uit maakt van een gemeente en dat de anderen blind zijn Jullie zijn allemaal ziek en blind.
De juf lacht daar om, maar die is natuurlijk ook blind. De Noorse Broeders gaan er blijkbaar van uit dat zij de enige juiste en scherpe kijk op de Bijbel hebben. De andere gelovigen zijn blind.

Maar Ellen Heimerikx geeft natuurlijk ook aan dat de gemeenschap van de Noorse Broeders zelf blind is. Het is een afgesloten wereld van de werkelijkheid en binnen de gemeente spelen zaken ( seks, abortus, ontucht ) die met de mantel der broederliefde worden toegedekt. Er mag eigenlijk niets naar buiten worden gebracht.

Thematiek en interpretatie
Het thema van het boek van Heimerikx is natuurlijk het aan de kaak stellen van de opvattingen van de Gemeente van de Noorse Broeders. Ze geloven in hun Bijbelse opvattingen van kaft tot kaft. (dus letterlijk alles opvatten zoals het in de Bijbel staat)
Dat leidt tot maatschappelijk gezien onwenselijke situaties:
- het slaan van de kinderen (van Job) met materialen
- het onderworpen zijn van de vrouw aan de man (vooral op seksueel gebied)
- het instandhouden van incest van Gudrun die door haar broertje wordt misbruikt
- het afwijzen van de homofilie (Daniël)
- het plegen van ontucht van broeders met jongere zusters (Donker met Liv, Else-Marthe en Esther)
- het goedpraten van dergelijke praktijken binnen de gemeente
- het laten ondergaan van een abortus door Esther.
- het negeren van afvalligen (renegaten)

In de beschrijving die Ellen Heimerikx geeft van de Noorse Broeders ontstaat het beeld van een enge extreme religieuze groepring. Het blijkt hoe moeilijk het is om je aan de druk van zo’n gemeenschap te ontworstelen. Het lukt Kieke en haar broertje Job wel. Maar Liv gaat na de zelfmoord van haar zus terug naar haar familie en wil er later niet meer over spreken wanneer Kieke en zij broeder Donker zien fietsen. Alles is toch al gebeurd en gedane zaken nemen geen keer.
Job en Kieke hebben genoeg karakter om uit de gemeente te stappen ( Job heeft alcohol nodig en haat tegenover vooral zijn moeder ) Kieke haat haar ouders niet zozeer: ze koop zelfs nog een fototoestel voor haar vader. Haar haat richt zich op de man die het leven van haar vriendinnen heeft verziekt.

Toch is een afrekening in het boek niet te lezen.
In het interview in De Volkskrant van maandag 21 september zegt Ellen Heimerikx daarover: . Hoe kan dat? ‘Waar ik wel boos over ben, is dat de broeders mij mijn natuurlijke ontwikkeling als meisje hebben afgepakt. We mochten niet met jongens omgaan. Seks werd tot iets ranzigs gemaakt. Daar voel ik boosheid over. Maar ergens droegen de broeders ook een grote oprechtheid in zich. Ze kozen voor een sober bestaan. Ze probeerden zonder zonde te leven. Daar kan ik wel respect voor opbrengen. Tegenwoordig zijn de broeders gericht op geld en macht. Alle broeders en zusters moeten financiële offers brengen. Ze verdienen geld met de verhuur van hun conferentieoorden voor popconcerten. Dat was vroeger ondenkbaar: geld verdienen aan de Satan.‘Dit boek is overigens geen afrekening. Ik heb een mooie roman willen schrijven. Dat het over de Noorse Broeders gaat, komt omdat die wereld zolang de mijne is geweest.’ [……]

Beoordeling scholieren.com
Blinde wereld” is een beklemmende roman over godsdienstig extremisme binnen een Christelijke gemeente. Ellen Heimerikx presenteert het verleden in een goed opgebouwde roman, waardoor de spanning wat er binnen de gemeenschap is geschied, tot het einde blijft bestaan.
In de laatste hoofdstukken krijgt de lezer te lezen wat er met de jongere zuster is geschied.
Het komt het boek ten goede dat zij ongeveer 25 jaar gewacht heeft met het op schrift stellen van het verhaal. Het overzicht over de gebeurtenissen in je jeugd zijn dan verwerkt. Bovendien heeft ze gekozen voor een fictieve hoofdfiguur in wie we natuurlijk wel veel van de schrijfster herkennen, maar literatuurtechnisch gezien zijn de ik-figuur en schrijfster twee verschillende personen.
Als lezer ben je wel geneigd om sterk afstand te nemen van de beschreven gebeurtenissen. Er zijn parallellen te trekken met andere afvalligen van andere geloven. Die romans zijn als je daarin geïnteresseerd bent, goed met elkaar op je literatuurlijst te combineren.
Naima El Bezaz schreef “De verstotene”over hetzelfde thema in de islamitische cultuur.

Ariëlle Kornmehl schreef “De familie Goldwasser”over verstoting uit de joodse gemeenschap. Van deze boeken tref je ook verslagen aan op scholieren.com
Wanneer het onderwerp je interesseert, zul je zeker lees”plezier”en leesergernis beleven aan de roman “ Blinde Wereld.”
Wat moeilijkheidsgraad en literaire waarde betreft geef ik twee punten.

Relevante recensies
- Zie hieronder het interview in De Volkskrant van maandag 21 september 2009

Over de schrijfster en eerder gepubliceerde werk
Ellen Heijmerikx (Beverwijk, 1963) groeide op in een streng religieus gezin. Haar ouders bekeerden zich in de jaren vijftig tot de Gemeente van de Noorse Broeders. “Wereldse” invloeden werden uitgebannen, het dagelijks leven stond in het teken van een extreem rechtlijnige Bijbelopvatting. Na haar twintigste keerde Ellen Heijmerikx het geloof en de gemeente de rug toe. Omdat het haar stoorde dat er zo weinig bekend is over de Noorse Broeders in Nederland, terwijl ze van nabij heeft ervaren hoe verwoestend de uitwerking van de geloofspraktijk kan zijn, besloot ze haar ervaringen op papier te zetten.
Ze volgde verschillende workshops ‘korte verhalen’ bij Script-Plus in Amsterdam en kreeg daar les van gerenommeerde schrijvers als Ton Rozeman, Gerard van Emmerik en Jan van Mersbergen.
In 2008 won Ellen Heijmerikx de eerste Duizend Woorden Prijs voor het beste korte verhaal (een initiatief van VPRO en uitgeverij Nieuw Amsterdam) met een fragment uit haar debuut Blinde Wereld. De jury, bestaande uit A.L. Snijders, Christine Otten, Rascha Peper en Thomas Verbogt schreef ondermeer over De Orka: 'Het verhaal heeft een dwingende kracht en is geschreven in een glasheldere stijl.'
Zonder de werkelijkheid geweld aan te doen, is Blinde Wereld geen letterlijk verslag van Heijmerikx’ jeugd. Juist door te kiezen voor een vrije, literaire vorm kon ze haar eigen verhaal te vertellen. Ellen Heijmerikx is getrouwd en moeder van een zoon; met haar man heeft ze een bloemenwinkel.

De schrijfster werkt nu aan een vervolg op Blinde Wereld. De impact die een dwingende religie op volgende generaties heeft, staat daarin centraal.

Bijlage Gedeelte van het interview met Ellen
In De Volkskrant van maandag 21 september 2009 stond een uitgebreid interview met de schrijfster.

Enkele belangrijke passages daaruit:
Ellen Heijmerikx (46) groeide op ‘in het geloof’, zoals ze het noemt. Haar ouders waren – en zijn nog steeds – lid van de Noorse Broeders, een kleine christelijke beweging met wereldwijd circa 50 duizend leden. Op haar 25ste keerde Heijmerikx de Noorse Broeders de rug toe. In de roman Blinde wereld beschrijft ze, deels geromantiseerd, haar jeugdjaren in Beverwijk te midden van de Noorse Broeders. En passant vervloekt ze zowel de broeders als de bijbel ‘van kaft tot kaft’. Niet dat ze vervuld is van wrok of haat. ‘Ze waren er niet op uit mij of wie dan ook kapot te maken.’
Op haar eerste schooldag, ze was zes jaar oud, sprak Heijmerikx de klas toe. Met haar twee vlechten, lange rok, vormeloze trui en veterschoenen stond ze naast de lessenaar van de juf. ‘Jullie zijn in de wereld. Dus jullie zijn allemaal ziek en blind’, beet ze de klas toe.
‘Ik deed gewoon mijn moeder na’, vertelt ze in de bovenwoning boven haar bloemenzaak in IJmuiden. ‘Mijn moeder nam mij altijd mee als ze langs de deuren ging om te evangeliseren. Twee jaar lang wilde geen klasgenootje met me spelen. Dus dat preken buiten de deur leerde ik snel af.’[….]
Ja, ze verkondigen de liefde, maar de liefdeloosheid is enorm. Zowel naar de buitenwereld als binnen de groep. Het individu is niet belangrijk. Het belang van het individu wordt opgeofferd aan de groep.’
In 2001 kwamen de Noorse Broeders in Nederland in opspraak toen een inmiddels 34-jarig ex-lid aangifte deed van kindermishandeling. De aanklacht werd geseponeerd –- ondanks de getuigenissen van andere slachtoffers – want de zaak was inmiddels verjaard. De broeders hebben altijd ontkend dat ze hun kinderen mishandelen.
‘Wie zijn zoon liefheeft, tuchtigt hem reeds vroeg’, debiteert Heijmerikx. ‘Ook die Bijbeltekst nemen ze letterlijk. Misschien nu niet meer, want de club is gemoderniseerd. Maar het was vroeger schering en inslag.’ Haar broer werd ook regelmatig getuchtigd door hun vader met een lat of een riem. ‘Dat was geen geheim. Toen mijn broer uittrad, zei mijn vader: ik had je broer harder moeten slaan. Dan was hij wel gebleven.’[….]

Je straalt geen wrok of woede uit. Hoe kan dat?
‘Waar ik wel boos over ben, is dat de broeders mij mijn natuurlijke ontwikkeling als meisje hebben afgepakt. We mochten niet met jongens omgaan. Seks werd tot iets ranzigs gemaakt. Daar voel ik boosheid over. Maar ergens droegen de broeders ook een grote oprechtheid in zich. Ze kozen voor een sober bestaan. Ze probeerden zonder zonde te leven. Daar kan ik wel respect voor opbrengen. Tegenwoordig zijn de broeders gericht op geld en macht. Alle broeders en zusters moeten financiële offers brengen. Ze verdienen geld met de verhuur van hun conferentie-oorden voor popconcerten. Dat was vroeger ondenkbaar: geld verdienen aan de Satan.‘Dit boek is overigens geen afrekening. Ik heb een mooie roman willen schrijven. Dat het over de Noorse Broeders gaat, komt omdat die wereld zolang de mijne is geweest.’ [……]

Geloof je nog wel in God?
‘Nee. Toen ik uittrad, was ik nog wel gelovig. Je bent je relatie met God niet zomaar kwijt, natuurlijk. Ik sprak vaak met God en begon hem steeds meer uit te dagen. Op een gegeven moment zei ik tegen God (ze heft haar wijsvinger naar het plafond): ‘Ik zal nooit meer bang zijn voor u. Godverdomme. U zou toch wel een hele kleinzielige god zijn als u over zo’n woordje boos zou worden.’ Uiteindelijk besefte ik dat dit geen dialogen waren met God, maar met mezelf.’
Sinds ze de Noorse Broeders de rug heeft toegekeerd, is Ellen Heijmerikx bezig met ‘het gat te dichten’, zoals ze het noemt. Ze wil inhalen wat ze de eerste kwart eeuw van haar leven heeft gemist doordat ze geen tv keek, krant las of radio luisterde. Ze wist niet hoe The Beatles klonken, dat John F. Kennedy vermoord is. Zelfs van Pipo de Clown had ze nog nooit gehoord.
Haar oudste zus is nog lid van de Noorse Broeders evenals haar ouders. Contact met ‘afvalligen’ is verboden. Toch kwam Heijmerikx’ zuster naar de presentatie van Blinde wereld. ‘Mijn zus durft binnen bepaalde grenzen haar eigen weg te gaan. Ze ziet mij dingen doen die ze helemaal fout vindt, toch blijft ze van me houden. Daar snappen de Noorse Broeders helemaal niets van.’
Haar ouders ziet ze een paar keer per jaar. Met haar moeder mailt Heijmerikx intensief. Ook al zou haar moeder bereid zijn haar dochter dat fatale duwtje te geven, als God het zou willen. ‘Dat is toch sneu? Dat ze haar kinderen verliest. Terwijl ze haar moederliefde nooit is kwijtgeraakt. In wat voor kramp ben je dan geraakt?’

[

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "Blinde wereld door Ellen Heijmerikx"

Ook geschreven door Cees