Joe Speedboot door Tommy Wieringa

Beoordeling 6.7
Foto van een scholier
Boekcover Joe Speedboot
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 5e klas vwo | 2490 woorden
  • 12 februari 2009
  • 17 keer beoordeeld
Cijfer 6.7
17 keer beoordeeld

Boekcover Joe Speedboot
Shadow

Fransje Hermans, de verteller van het verhaal, is na een ongeluk invalide geraakt en heeft voorgoed zijn spraakvermogen verloren. Hij is de zelfbenoemde chroniqueur van het dorp Lomark. Zijn fascinatie voor de nieuweling Joe Speedboot is grenzeloos: Joe Speedboot, de jongen die zijn eigen naam gekozen heeft en op zijn vijftiende al bommenlegger, vliegtuigbouwer en bew…

Fransje Hermans, de verteller van het verhaal, is na een ongeluk invalide geraakt en heeft voorgoed zijn spraakvermogen verloren. Hij is de zelfbenoemde chroniqueur van het dorp Lo…

Fransje Hermans, de verteller van het verhaal, is na een ongeluk invalide geraakt en heeft voorgoed zijn spraakvermogen verloren. Hij is de zelfbenoemde chroniqueur van het dorp Lomark. Zijn fascinatie voor de nieuweling Joe Speedboot is grenzeloos: Joe Speedboot, de jongen die zijn eigen naam gekozen heeft en op zijn vijftiende al bommenlegger, vliegtuigbouwer en bewegingsfilosoof is. Nauwgezet observeert Fransje hoe nog een nieuwkomer de natuurlijke orde van het dorp komt verstoren: Joe’s stiefvader Papa Afrika, een zachtaardige Nubiër met gazellenogen die een kleine scheepswerf begint op de oever van de Rijn. Dan verschijnt de geheimzinnige Picolien Jane, een beeldschone Zuid-Afrikaanse, aan wie Fransje zijn kronieken opdraagt en voor wie levenslange vriendschappen op het spel worden gezet. In haar komen alle verhalen samen, met noodlottige gevolgen.

Joe Speedboot door Tommy Wieringa
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Titelbeschrijving
Auteur: Tommy Wieringa
Titel: Joe speedboot
Uitgeverij: De bezige bij, Amsterdam
Druk: 2005 11e druk

Pagina’s: 316 pagina’s

Samenvatting van het verhaal
In het begin van het verhaal maak je kennis met de hoofdpersoon, het is een jongen die Frans heet en hij ligt al 200 dagen in coma. Hij heeft een vader en een moeder een twee broers Sam en Dirk. Die broers moeten hem, als hij net uit z’n coma is ontwaakt, weer een keer mee naar buiten nemen en zo gebeurt het ook, ze nemen Frans mee naar de kermis, maar dumpen hem in een oude boerderij daar maakt hij voor het eerst kennis met Joe Speedboot. Joe Speedboot is onlangs naar Lomark, een heel klein dorpje, verhuisd en bij de verhuizing is een ongeluk gebeurd waarbij de vader van Joe is overleden. Frans ziet in Joe een voorbeeld en op een dag als Joe en Christof op de dijk zitten gaat Frans naar hun toe in z’n rolstoel en vanaf dat moment wordt hij langzamerhand geaccepteerd. De vriendengroep wordt aangevuld met een jongen die Engel Eleveld heet. Een tijd later komt een nieuw meisje uit Zuid-Afrika ook in Lomark wonen, officieel heet ze Picolien Jane maar in de rest van het boek wordt over haar gesproken als PJ, het schijnt dat haar moeder een naaktloper is en opgewonden bedenken de jongens een plan om die moeder naakt te kunnen zien. Ze komen tot de conclusie dat een vliegtuig bouwen de enige oplossing is of zoals Joe Speedboot zegt:
‘- ’t Is eigenlijk heel simpel, zei hij. Als we haar naakt willen zien, moeten we zelf een vliegtuig hebben’
Die winter is de moeder van Joe, Regina Ratzinger, op vakantie naar Egypte gegaan en daar heeft ze haar grote liefde ontmoet hij heet Mahfouz, ze gaat terug naar Egypte om Mahfouz op te halen.
Op 4 januari werd de eerste poging gedaan om het vliegtuig in de lucht te krijgen, deze poging mislukte helaas. Het ijs in de uiterwaarden werd als landingsbaan gebruikt en het begon te dooien dus op 10 januari moest het gebeuren en het lukte.
Hij had het wonder van de gebroeders Wright herhaald. Nu was niets meer onmogelijk voor hem.’
Als ze zijn geslaagd en Engel, Christof en Joe plannen maken voor de rest van hun opleiding vraagt Frans zich af wat hij eigenlijk gaat doen als hij klaar is met de middelbare school, zijn vader biedt de uitkomst:
Hij heeft in een opstelling gebouwd en hij heeft besloten dat Frans de deuren afgaat voor oude kranten en er vervolgens met de brikettenpers in de tuin briketten van te maken voor in de openhaard.
Mahfouz, of zoals hij ondertussen genoemd wordt ‘papa Afrika’ is niet meer gelukkig in Nederland met Regina:
‘Voor papa Afrika waren alle rivieren ter wereld gelijk. Ze mochten misschien andere namen hebben, het waren alle vertakkingen van een en dezelfde hoofdstroom. De Nijl was de enige rivier op aarde en al het water op aarde stroomde eens langs de werf van zijn vader in Kom Ombo.’
En daarom bouwt papa Afrika een boot, vanaf de dag van de tewaterlating van zijn boot heeft niemand hem ooit nog gezien, zoals het in het boek mooi wordt gezegd, gebaseerd op een eerder vertelde anekdote:
‘donkey knows the way, zei hij zacht. Donkey knows te way.’
In Oktober het jaar na de examens is Joe opeens terug in Lomark, hij heeft contact gezocht, of eigenlijk per toeval gevonden, met PJ en Joe is heel jaloers omdat hij al heel lang verliefd is op PJ. Joe stopt met zijn studie en gaat werken als stenensjouwer in de bouw, maar dat bevalt hem toch niet zo goed dus wordt hij shovelmachinist bij het plaatselijke asfaltfabriek.
Op een dag komt Joe opgewonden naar Frans toe, hij heeft een nieuw carrièreplan van hun beiden uitgestippeld. Frans heeft door het jarenlange duwen van z’n rolstoel en brikettenpersen een enorm gespierde arm gekregen dus is het Joe’s plan dat Frans armworstelaar wordt. En zo geschiedde het een intensieve training begint en het eerste toernooi staat geplant in Luik, Frans wordt tweede. Het volgende toernooi staat geboekt in Rostock en PJ wordt uitgenodigd om mee te komen, Dit toernooi wordt door Frans gewonnen, maar na dit weekend krijgen Joe en PJ een relatie en Frans heeft is van mening dat dit hun relatie ernstig verstoord.
‘Mijn vriend en mijn gedroomde geliefde hadden de driehoek verbroken, de driehoek die de basis was van elke vaste constructie. Ik was losgeraakt van de nieuwe verbinding, een zwevende punt in de duisternis. Sinds Joe terug was in Lomark en bij Betlehem was gaan werken had ik geloofd in de illusie van onveranderlijkheid. Nu was hij verliefd.’
Joe gaat meedoen aan de Paris -Dakar een race dwars over de hele wereld hij is zijn shovel aan het verbouwen zodat hij geschikt is om mee te mogen doen. Op 6 mei staat er weer een belangrijk armworstel toernooi voor de deur het wordt gehouden in Poznan en Joe weet zeker dat Islam Mansur, de beste worstelaar van de wereld en tevens Frans z’n grote voorbeeld, aanwezig zal zijn. In de finale breekt Frans tijdens zijn grote inspanning zijn arm hiermee komt een einde aan zijn armworstel carrière. Aan het einde van de trip naar Poznan bij het uitchecken uit het hotel, als Joe aan de auto aan het sleutelen is, doet PJ iets vreemds, als ze de paspoorten terugkrijgt wilt ze naar Joe’s echte naam kijken. Niemand weet zijn echte naam. Frans wilt het niet zien, maar PJ dringt hem het paspoort op :
‘1. naam/surname/nom
Ratzinger
2. voornamen/given names/prénom
Achiel Stephaan.
Hierna is Frans in de war:
‘Waarom hadden zijn ouders hem in godsnaam zo’n achterlijke vlaamse naam gegeven?...hoe dan ook, we keken naar een man zonder geheim. En het geheim was een Belgenmop. Achiel Stephaan.. ‘

‘Het is een röntgenachtige ervaring om Joe’s echte naam te weten. Achiel Ratzinger is het lot waaraan hij heeft proberen te ontkomen; het heeft hem alsnog ingehaald.’ ‘Het ontluisteren soort Achielheid dat over Joe is gekomen waardoor je in zijn bijzijn soms de neiging tot giechelen krijgt. In zijn naam lag zijn achilleshiel besloten: nomen est omen. De mannen Gods krijgen namen die hen groter maken, met Achiel Stephaan hebben PJ en ik Joe kleiner gemaakt en van zijn waardigheid ontdaan. Onzer zijn zelfgekozen naam is hij naakt.’
Tijdens zijn herstel komt PJ steeds vaker op bezoek en terwijl ze een relatie heeft met Joe heeft ze nu ook seks met Frans.
‘vandaag heb ik gekozen voor een einde aan mijn lijden; het genot van PJ ingeruild tegen mijn enige vriendschap lijkt een gunstige transactie’
Op 1 Januari moet Joe naar Marseille voor het begin van de rally. De race is te volgen op tv en al snel krijgt Joe veel aandacht omdat hij rijdt in een shovel en hij krijgt snel een eigen column ‘speedboot in het zand’ een paar kilometer voor Nuweiba, dat is vlak bij de woonplaats van papa Afrika, zien ze Joe Speedboot voor het laatst. Eind januari duikt Joe weer op in Lomark. Als Joe terug is krijgt hij te horen dat PJ een relatie heeft met Christof en dat ze Joe niet meer wilt zien, Joe trekt zich terug en hij houdt zich een tijd op de achtergrond. PJ raakt zwanger van Christof en ze trouwen, op de trouwdag als ze de jawoorden hebben uitgewisseld vliegt er opeens een hemelsblauw vliegtuig laag over de tuin voorbij met een bijzondere boodschap:
‘De vliegenier trok op, ik zag dat hij een skibril op had en zijn tanden ontblootte in een grijns. Daar ongeveer is mijn lachbui begonnen…..ik weet niet of veel mensen de woorden op de banier op dat moment gelezen hebben, maar later zong de tekst rond. Ik zei het al, spektakel tot op het laatst met Joe dit stond er:
HOER VAN DE EEUW’
Daarna gaat het leven zijn eigen gangetje, Christof en PJ krijgen een zoon, PJ slaapt nog steeds met Frank. Het leven in Lomark gaat nog steeds zijn gangetje en Frans en Joe houden contact met elkaar door te schrijven.

Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Leraar worden

Alles wat je moet weten over leraar worden


Karakteristiek
Vertelde tijd en tijdsverloop
De vertelde tijd beslaat ongeveer tot 10/15 jaar, in het begin van het boek is Frans 14/15 jaar en aan het einde van het boek is hij al een stuk ouder dat constateer ik omdat PJ en Christof dan al getrouwd zijn en ze dus rond de 25/30 zullen zijn. de tijdsverloop is chronologisch er zijn af en toe tijdssprongen van een paar maanden en tussen en voorlaatste en laatste hoofdstuk is er een tijdssprong van een paar jaar:
‘we schrijven later, vele jaren later’. Er is een flashback waarin het ongeluk waardoor Frans in een rolstoel terecht komt wordt beschreven.


Geleding
Het boek bestaat uit drie delen:
Penseel
Zwaard
En toen
Het eerste deel bestaat uit 32 hoofdstukken
Het tweede deel bestaat uit 10 hoofdstukken
Het derde deel bestaat slechts uit 1 hoofdstuk
Opmerkelijk is dat de hoofdstukken geen namen, noch getallen hebben gekregen.


Thema
Het Thema is op de eerste plaats buitenstaanders, ook vreemde vogels en idolen.


Motieven
Een belangrijk (structureel) motief uit dit boek is vriendschap ik zal dit verduidelijken met drie voorbeelden uit de tekst:
‘eigenlijk had ik Joe’s vriend moeten zijn. ….. Mijn ongeluk is te vroeg gekomen, het heeft de loop van de dingen in de war geschopt, ik had daar naast hem moeten zitten, niet Christof’
‘sindsdien zaten Mahfouz en ik vaker op de veerkop. Ik vond hem prettig gezelschap, hij vertelde, ik luisterde.’
‘mijn vriend en mijn gedroomde geliefde hadden de driehoek verbroken, de driehoek die de basis was van elke waste constructie’


perspectief en vertelsituatie
Je leest het verhaal vanuit de ogen van Frans, hiermee wordt zijn admiratie voor Joe duidelijk, maar ook zijn gevoelens van jaloezie. Je leest zijn gedachtes mee zijn onmacht omdat Joe zijn geliefde inpikt maar ook alle avonturen die hij met/door Joe heeft beleefd. Het verhaal is verteld met een ik- verteller.


Personen
Frans Hermans : een jongen die door een ongeluk in een rolstoel terecht is gekomen en die een heel saai en besloten leven leidt in het kleine dorpje Lomark. Dit kalme leventje wordt echter verstoord door de komst van Joe Speedboot die het leven van Frans een hele andere wending geeft.


Joe Speedboot: is een jongen die in Lomark komt wonen, bij de verhuizing verliest hij zijn vader, het is een jongen vol plannen en die altijd zorgt voor avontuur.


PJ: PJ ofwel Picolien Jane is ook later in het dorp komen wonen, haar andere afkomst geeft haar een magische uitstraling Frans is vanaf het moment dat hij haar ontmoet al verliefd op haar, ze heeft verschillende relaties in dit boek met een schrijver, met Joe en met Christof en ze heeft seks met Frans. Ze is heel ontrouw.


Christof Maandag: een van de Boezemvrienden van Joe en Frans, je leert hem niet goed kennen gedurende het verhaal.


Engel Eleveld: een andere boezemvriend van Joe en Frans ze vormen samen een vriendengroep, ook hem leer je niet goed kennen gedurende het boek. Later in het boek sterft hij omdat hij een hond op z’n hoofd krijgt.


Ruimte
Het verhaal speelt zich af in en rondom het plaatste Lomark, een nietszeggend dorpje met “de hoan die kroanig blef”. Verder gaan ze nog naar een aantal armworstel toernooien, genoemd in de samenvatting, en ook nog even bij Joe die de wereld rondreist in de Paris- Dakar rally.


Titel
De titel is vanzelfsprekend, Joe Speedboot is namelijk de naam van het personage waar het hele boek om draait.
Er is ook een motto:
Er wordt gezegd dat de samoerai
Een tweevoudige weg heeft,
Van het penseel en het zwaard
Deze spreuk is van Miyamoto Musashi, in het boek leest Frans zelf het boek van Musashi dat heet ‘het boek van de vijf ringen en hij put daar veel kracht en strategieën uit voor zijn armworstel gevechten. Ook komen de woorden uit het motto ‘penseel’ en ‘zwaard’ terug in de namen van de verschillende delen uit het boek.

Genre
Op de achterkant van het boek wordt gesproken over een ontwikkelingsroman, ik denk dat daarmee de ontwikkeling van de personages in de boeken wordt bedoeld. Die ontwikkeling staat ook centraal er wordt in het boek nauwkeurig het verloop van het leven van Joe en Frans beschreven en ook de veranderingen die ze doormaken. Frans begon als een jongen in een rolstoel zonder vrienden en zonder toekomstplannen en door de komst van Joe bereikt hij dingen in z’n leven die voor hem belangrijk zijn, zoals het bouwen van een vliegtuig, meedoen aan armworstel toernooien en misschien zelfs een relatie met PJ.
Joe is in het begin van het boek een vreemde vogel en aan het einde van het boek eigenlijk nog steeds, maar ook hij maakt veranderingen door hij wordt bijvoorbeeld verliefd. Joe heeft altijd een heleboel plannen klaar hij heeft het vliegtuig bedacht, hij gaat naar de kunstacademie, hij gaat meedoen aan een race door de woestijn met een shovel, hij bedenkt een carrière voor Frans in het armworstelen, maar uiteindelijk bereikt hij vrij weinig in zijn leven.

Gegevens over de schrijver
Tommy Wieringa is geboren in 1967, Hij heeft geschiedenis gestudeerd in Groningen en Journalistiek in Utrecht.
Hij schreef de volgende boeken :

  • Dormantique’s manco 1995
  • Amok 1997
  • Alles over tristan 2002
  • Joe Speedboot 2005
  • Pleidooi voor de potscherf 2005
  • Ik was nooit in Isfahaan 2006
  • de familie onderweg 2006


Titel
De titel is vanzelfsprekend, Joe Speedboot is namelijk de naam van het personage waar het hele boek om draait.
Er is ook een motto:
Er wordt gezegd dat de samoerai
Een tweevoudige weg heeft,
Van het penseel en het zwaard
Deze spreuk is van Miyamoto Musashi, in het boek leest Frans zelf het boek van Musashi dat heet ‘het boek van de vijf ringen en hij put daar veel kracht en strategieën uit voor zijn armworstel gevechten. Ook komen de woorden uit het motto ‘penseel’ en ‘zwaard’ terug in de namen van de verschillende delen uit het boek.

Genre
Op de achterkant van het boek wordt gesproken over een ontwikkelingsroman, ik denk dat daarmee de ontwikkeling van de personages in de boeken wordt bedoeld. Die ontwikkeling staat ook centraal er wordt in het boek nauwkeurig het verloop van het leven van Joe en Frans beschreven en ook de veranderingen die ze doormaken. Frans begon als een jongen in een rolstoel zonder vrienden en zonder toekomstplannen en door de komst van Joe bereikt hij dingen in z’n leven die voor hem belangrijk zijn, zoals het bouwen van een vliegtuig, meedoen aan armworstel toernooien en misschien zelfs een relatie met PJ.
Joe is in het begin van het boek een vreemde vogel en aan het einde van het boek eigenlijk nog steeds, maar ook hij maakt veranderingen door hij wordt bijvoorbeeld verliefd. Joe heeft altijd een heleboel plannen klaar hij heeft het vliegtuig bedacht, hij gaat naar de kunstacademie, hij gaat meedoen aan een race door de woestijn met een shovel, hij bedenkt een carrière voor Frans in het armworstelen, maar uiteindelijk bereikt hij vrij weinig in zijn leven.

Gegevens over de schrijver
Tommy Wieringa is geboren in 1967, Hij heeft geschiedenis gestudeerd in Groningen en Journalistiek in Utrecht.
Hij schreef de volgende boeken :

  • Dormantique’s manco 1995
  • Amok 1997
  • Alles over tristan 2002
  • Joe Speedboot 2005
  • Pleidooi voor de potscherf 2005
  • Ik was nooit in Isfahaan 2006
  • de familie onderweg 2006

Hij brak door met Joe Speedboot het boek werd zelfs genomineerd voor verschillende prijzen de NS publieksprijs, libris literatuur prijs, AKO literatuur prijs en de gouden uil.


Stroming
Ik heb een stroming gevonden die erg past bij de schrijfstijl van Tommy Wieringa namelijk het vitalisme, kenmerken van het vitalisme zijn het leven en de intuïtie, zelfbewustzijn en activiteit die daarmee in verband staat. Dat is terug te zien in Joe speedboot je ziet zijn leven en hoe het zich ontwikkeld en alles wat hem overkomt door de ogen van Frans. Het vitalisme is vooral gericht op het innerlijk en op de levensdrift.


Overige bijzonderheden
Achter in het boek staan opmerkingen over de stijl van de schrijver van bepaalde instellingen waaronder deze:
‘Fraai taalgebruik mooie metaforen en een ode aan de verbeelding’
ik ben het geheel met die mooie metaforen eens zoals in dit fragment:
‘Hij was niet zozeer een buitengewone jongen, hij was een kracht die vrijkwam. Je had verwachtingsvolle tintelingen in zijn buurt – er was een energie die vorm aannam in zijn handen, in een los verband toverde hij bommen, racebrommers en vliegtuigen tevoorschijn en jongleerde ermee als een lichtzinnige tovenaar’


Oordeel
Ik vond het een mooi boek omdat het op een humoristische manier het eigenlijk betekenisloze leven van de hoofdpersonen beschreef, van alle personages in het boek is eigenlijk maar weinig terecht gekomen. Ook vond ik de ontwikkeling die Frans meemaakte heel interessant en Tommy Wieringa spoort echt aan op je verbeeldingskracht hij beschrijft het dorp Lomark en haar inwoners op zo’n manier dat het echt blijft hangen en dat je ze zo voor de geest zou kunnen halen.



REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "Joe Speedboot door Tommy Wieringa"