Boekverslag
Nicole
Klas MA5A
23 december 2008

Titelbeschrijving:
Stefan Brijs, De engelenmaker, Malmberg, Den Bosch, 2008-20, 494 blz. (eerste druk 2005)

Auteur:
Stefan Brijs werd geboren op 29 december 1969 in Genk (Belgisch-Limburg), waar hij ook jarenlang woonde en naar school ging. In 1990 studeerde hij af als onderwijzer en begon als opvoeder aan zijn vroegere middelbare school te werken.
Sinds 1999 schrijft Stefan Brijs voltijd.

Titelverklaring:
De Engelenmaker slaat op het maken van Engelen. Hij schept 3 kinderen die hij vernoemt naar de 3 aartsengelen: Michaël, Gabriël en Rafaël. ‘De Engelenmaker’ is iets wat Victor dacht. Hij dacht dat mensen klonen, levens geven iets goeds was. Hij dacht van zichzelf dat hij dus een soort engelenmaker was. hij gaat namelijk de strijd aan met God de Vader die hij personifieert met het Kwaad. Zelf ziet hij zich meer als een Jezusfiguur, wat aan het einde van de roman duidelijk wordt.


Genre
Een Psychologische roman.

Keuze:
Mijn lerares wees de klas erop dat dit een heel mooi boek is. En toen zijn we hem met de hele klas gaan lezen.

Samenvatting:
Toen Victor Hoppe geboren werd, in 1945, werd hij debiel verklaard.De duivel zat in hem. Zijn moeder wilde hem niet omdat hij een hazenlip had. Victor moest naar het gesticht in La Chapelle. Victor was helemaal niet debiel hij was juist ontzettend slim. Op zijn vierde kon hij de bijbel al lezen, en onthouden. De zusters van het klooster geloofden dat niet. Alleen zuster Marthe. Zuster Marthe leert Victor lezen en verteld Karl Hoppe dat Victor niet debiel is. De vader van Victor had ontzettend veel spijt dat hij Victor naar het gesticht had gebracht. Maar het was dat zijn vrouw dat wilde. Karl geloofde niet dat Victor debiel was. Toen zijn vrouw ontzettend depressief werd en alleen maar in bed bleef liggen besloot Karl Victor uit het gesticht te halen. Thuis zei Victor helemaal niets. Hij las alleen de bijbel en maakte moeilijke puzzels. Toen Karls vrouw doodging zat Victor naast haar bed Litanieën op te zeggen. Na de dood van Johanna ging het al slechter met Karl en hij stuurde Victor naar het pensionaat. Alleen met vakanties kwam Victor thuis. Hij ging daar naar de kostschool. Hij was een hele goede leerling en deed de basisschool in vier jaar in plaats van zes. En daarna ging hij naar het gymnasium daar was hij een gemiddelde leerling en deed gewoon 6 jaar over deze opleiding.Als Victor iets kon wilde hij dat niet herhalen, terwijl dat wel van hem gevraagd werd. Victor vond dat zonde van de tijd. Na zijn gymnasium ging hij studeren voor arts. Nadat hij cum laude was afgestudeerd had zijn vader zelfmoord gepleegd door een enorme depressie. Victor was niet naar de begrafenis gegaan.
Hij mocht promoveren aan de universiteit van Aken. Hij mocht kiezen tussen Oncologie, geriatrie of embryologie oftewel levens redden, levens rekken of levens maken. Hij koos voor dat laatste. Hij wil levens gaan scheppen. Hij promoveert met een uitmuntend proefschrift over de regulatie van de celcyclus.
Daarna werkte hij als vruchtbaarheidsarts in Bonn. In 1979 verraste Victor de wetenschap door muizen te laten ontstaan uit alleen 2 vrouwelijke of 2 mannelijke ouders. Na deze ontwikkeling kwamen er twee lesbisch vrouwen uit Wenen naar Dokter Victor Hoppe, zij wilden een kind van henzelf zonder dat er een man aan te pas zou komen. Victor zei dat het mogelijk was, en hij begon met experimenteren. Een van de twee vrouwen raakt zwanger. Maar het blijkt een tweeling te zijn dat ze draagt, en geen gewone tweeling het is een Siamese tweeling. De dokter durft niet tegen de vrouwen te zeggen dat het een Siamese tweeling is. Hij weet niet wat hij moet doen, hij gaf twee levens of hij nam twee levens. Hij had nog nooit levens genomen. Hij zorgde ervoor dat de vrouw na een inwendig onderzoek een spontane abortus zou krijgen. Zo had hij er zelf geen schuld aan en werd de Siamese tweeling niet geboren. Victor werd door allerlei wetenschappers gefeliciteerd nadat hij zijn werk in het tijdschrift sciense publiceerde met daarin zijn experiment: Muizen laten ontstaan uit 2 vrouwelijke muizen. Ook door Rex Cremer, die hem uitnodigde om aan de universiteit van Aken verder te gaan met onderzoek, daar gaat Victor op in. En op 17 december 1980 lukte het Victor om muizen te klonen. En gaf het verslag van het experiment aan het tijdschrift Cell. Maar er waren teveel vragen over zijn manier van handelen gekomen na de publicatie, mensen geloofden hem niet. Hij moest het herhalen maar dat deed hij niet. Niemand kon het experiment met succes herhalen. Men verdacht hem van fraude. Maar hij ging door, hij belde de twee lesbische vrouwen weer op. Ze waren uit elkaar gegaan. Maar die ene vrouw die de telefoon had opgenomen wilde nog heel graag een kind van zichzelf dat heel erg op haar leek. De dokter zei dat hij dat voor haar zou gaan verwezenlijken. In het echt wilde hij een kloon van zichzelf maken en had hij alleen maar een draagmoeder nodig. Omdat hij een hazenlip heeft. Iedere hazenlip is uniek. Dus zo kon hij heel goed aantonen dat het echt een kloon was van zichzelf. Maar het was er niet een, het waren er vier. Er was er een overleden tijdens de zwangerschap. Dus die zou doodgeboren worden, maar die andere drie leefden nog wel. Victor vertelde het de vrouw de dag voor de bevalling. Ze was woedend. Ze wilde de kinderen niet meer hebben. De dokter had haar een slaapmiddel gegeven en zonder dat ze er bewust bij was had hij de kinderen ui de buik gehaald via een keizersnede en was hij er vandoor gegaan.
Toen was hij teruggekeerd naar zijn geboortedorp Wolfheim. Naar het huis van zijn ouders. Hij wordt daar huisarts net als zijn vader was. Hij zoekt iemand die voor de kinderen moet zorgen, het huishouden moet doen en eten moet koken. Hij vraagt of mevrouw Maenhout dat wil gaan doen voor hem. Dat doet ze. De bewoners van het dorpje twijfelen in het begin wel aan hem en durven niet naar hem toe. Totdat een jongetje uit het dorp een knikker inslikt. Hij moet met spoed naar een dokter. Ze gaan naar dokter Hoppe en hij redt het jongetje. Nu vertrouwd iedereen de dokter en komen de bewoners met al hun kwaaltjes bij de dokter, ook om een glimp op te kunnen vangen van de kinderen.

Frau Maenhout merkt dat er iets mis is met de kinderen. Op een dag kwam ze bij de 3 jongens, en toen kwam ze er achter dat ze in een nacht al hun haar hadden verloren. Ze kwam er ook achter dat ze alle 3 een tatoeage hadden. De jongens waren erg slim, ze leken veel op hun vader. Frau Maenhout wilde dat de kinderen naar een kleuterschool gingen. Victor wilde dat niet, zij moest de kinderen les gaan geven vond Victor. Ze moest ze vooral ook veel leren over Jezus. Jezus was goed, god was slecht. De jongens leerde heel goed, al snel konden ze lezen, schrijven en rekenen. De jongens werden 4 jaar, Frau Maenhout wilde als cadeau een feestje voor ze organiseren. Ze nodigde enkele andere kinderen van het dorp uit. Op dat feestje valt Gabriël uit het raam. Victor verzorgde hem zelf, hij wilde er geen andere dokter bij halen. Gabriël hersteld goed, maar Frau Maenhout komt er achter dat Victor een stukje van z’n nier weg genomen heeft. Hij legde uit dat hij dat nodig had voor onderzoek. Ze kwam er zo ook achter dat ze maar maximaal zes jaar leven, nog 2 jaar dus. Frau Maenhout heeft besloten dat ze na dit ongeval bij hem weg wil. Ze besluit echter nog heel even te blijven. Victor moet op een dag naar een Beurs in Frankfurt. Toen Victor heel vroeg vertrokken was ging ze met de jongens naar het 3 landen punt, dat er niet ver vandaan was. Op dat uitstapje klimt Michaël op de toren, die nog gesloten was. Hij wil er niet meer vanaf komen, dus ze moeten wachten tot de Beheerder arriveert. Hij kan dan het hek open doen en Michaël naar beneden halen. Ze ging weer terug naar het huis, waar Victor nog steeds niet was. Ze legde eerst de jongens in bed, daarna ging ze in zijn kastjes kijken of ze iets bruikbaars kon vinden om een rechtszaak tegen hem aan te spannen. Ze vond het onmenselijk dat hij z’n kinderen zo behandeld. ’s Avonds komt Victor thuis, net op het moment dat hij thuis is brengt de beheerder iets terug dat een van de jongens vergeten was. Victor kwam er op die manier achter dat Frau Maenhout weg geweest is, hij was hier niet blij om. Op dat moment wordt Frau Maenhout flink boos, ze loopt achteruit en misstapt zich. Ze valt van de trap af en sterft. Victor sprak daarbij de woorden : ‘God geeft en god neemt’
Rex Cremer rijdt naar het huis van Victor Hoppe.Een paar dagen nadat Frau Maenhout overleed. Rex kwam Victor tegen op de beurs, hij was erg benieuwd naar de kinderen. Rex mocht de jongens zien, hij schrok voor wat hij zag. De 4 jarige jongens zagen er oud en gerimpeld uit. Dat kwam doordat de telomeren van sommige chromosomen tekort waren. Er verdwijnen iedere keer als de cel zich deelt een paar telomeren. Nu zijn ze op. De kinderen kunnen elk moment overlijden.
Op een dag wordt Gunther Weber, een dove jongen uit het dorpje, door een lijnbus doodgereden. Victor gaat snel naar de openbaring van Gunther en snijdt de teelballen van de jongen er af. Een paar maanden later komen Meneer en mevrouw Weber naar hem toe. Hij legt ze uit dat hij ze een nieuwe zoon kan bezorgen die identiek is aan Gunther door alleen de eicel van de moeder te nemen. Hij kon zelfs de doofheid weg halen. Hij zei ze dat ze binnen een jaar hun zoon al zouden hebben. Daarmee heeft hij het zichzelf wel heel moeilijk gemaakt want hij moest de gen voor doofheid nog uit z’n DNA verwijderen. De draagmoeder van Rafaël, Gabriël en Michaël is door Rex Cremer achter het adres van Victor gekomen, ze wil haar zonen zien. Het experiment bij Mevrouw Weber is in volle gang. Hij had geen tijd meer om het gen voor doofheid te vinden, dus hij had de eicellen maar gekweekt. Helaas stierven ze al in de kweekbakjes. Tegen de tijd dat de moeder van de 3 jongens is gearriveerd is al een van de drie jongens gestorven. Ze vroeg of ze de lichamen van de andere 2 jongens mocht zien, dat mocht van de dokter. Ze kwam er zo achter dat hij ze op formaline had gezet. Daardoor zijn ze weer terug in de Foetusfase. Ze is hier zo boos om dat ze een scalpel pakt en Victor in z’n zij steekt.
Victor doet het experiment met Mevrouw Weber opnieuw door z’n eigen cellen te gebruiken., de embryo’s nestelen in.
Rex Cremer wordt door de draagmoeder van de jongens gewaarschuwd, hij komt direct naar Victor z’n huis. Daar ontdekt hij dat Victor er niet meer is, hij ziet de foetussen en het lijk van de moeder van de jongens. Hij vindt dat hij zelf ook schuldig is aan deze experimenten en wilt alle sporen uitwissen. Hij giet de formaline over alles heen en steekt het in brand. Op dat moment heeft Victor zichzelf aan het kruis opgehangen, op de plek waar Jezus hing op de Calvarieberg. Zijn laatste woorden waren: ‘Het is volbracht.’ Johannes hoofdstuk 9 vers30.
Rex Cremer is ook nog om het leven gekomen doordat hij moest uitwijken voor een lijnbus, en daardoor een ongeluk met de auto heeft gehad.
Een tijd later wordt de zoon van Mevrouw Weber geboren, Isaak. De operatie van z’n hazenlip is goed geslaagd. Er is volgens gehoordests ook geen Doofheid geconstateerd.

Personages:

Victor Hoppe
Victor denkt heel erg in ‘Zwart-wit’ hij koppelt alles wat kwaad is aan zwart, en alles wat goed is aan wit. Hij kan niet begrijpen dat iemand die slecht is ook goed kan doen, of andersom. In het klooster leert hij dat God slecht is. Dat God neemt en geeft. Hoppe wil zo graag goed zijn, dat hij leven wil geven, het maakte hem niet uit hoe, als hij maar goed deed. Hij toont echter voor niks of niemand gevoel, en is dan ook altijd serieus en vat ook alles serieus op. Hij ziet zichzelf als Jezus. Hij herkent zichzelf in Jezus. En hij herkent zijn vader in God. Zijn vader was zijn schepper. Zijn vader deed kwaad net als God. En zijn vader liet hem in de steek. Net als God Jezus in de steek liet.
Hij voelt zich zo sterk met Jezus verbonden dat hij op dezelfde manier dood wilt gaan. Maar hij moet dus ook weer opstaan uit de dood. Daarom heeft hij zichzelf opnieuw gekloond, de draagmoeder is Mevrouw Weber, dat weet ze zelf alleen niet. Zij denkt dat ze een kindje krijgt dat op Gunther lijkt.

Victor Hoppe lijdt aan het Syndroom van Asperger: milde vorm van autisme.ernstig tekort aan socialisatie, voorstellingsvermogen en communicatie. Correct taalgebruik maar doet pedant of maniëristisch aan, geen gevoel voor humor en de mensen die eraan lijden kunnen amper emoties tonen. Alles letterlijk nemen van wat er wordt gezegd, uitzonderlijk intelligent . op jonge leeftijd ingewikkelde maar ook banale dingen onthouden. Zoals alle tram tijden. Dit syndroom werd pas erkent in 1981.
Als Victor iets kan zal hij dat niet zomaar herhalen. Hij weet dat hij iets kan dus doet hij dat niet nog een keer. In zijn hoofd zit hij dan al bij de volgende stap.
Hij bind een strijd aan met God. God geeft levens dat wil Victor ook doen. Victor wilt alleen geen levens nemen. Hij wil alleen maar goed doen.
Een uitspraak die hij vaak doet is: ‘iets wat onmogelijk lijkt is eigenlijk alleen maar moeilijk.’
Victor gaat veel te ver in wat hij doet. Om levens te geven schendt hij de mensen rechten.

Zuster Marthe:
Zuster Marthe wordt bijna volledig voorgesteld door de verteller door objectieve informatie. Het kleine stukje van haar persoonlijkheid dat we te zien krijgen, moeten we afleiden uit haar omgang met kleine Victor. Ze is geduldig, heeft respect voor iedereen en houdt van de kinderen in het gesticht. Zij had het vertrouwen gewonnen van Victor. Victor wilde met haar praten en eten. Zuster Marthe zei tegen Victor voordat ze voorgoed wegging. ‘God geeft en God neemt maar soms moeten we dat zelf doen.’
Die zin heeft Victor heel goed onthouden.
Zuster Marthe zong ook een slaapliedje voor Victor ‘Het zandmannetje’ in het Nederlands. Later moet Frau Maenhout dat liedje ook zingen voor Michaël, Gabriël en Rafaël.

Karl en Johanna Hoppe:
is de vader van Victor, hij heeft ook een hazenlip. Hij is zelf ook huisarts. De dag dat Victor geboren wordt wilt z’n moeder hem niet, ze sterft ook enkele jaren na zijn geboorte. In deel 2 van het boek leer je veel over Victor z’n verleden. Karl heeft hem in een klooster gezet, alleen omdat hij die hazenlip had. Hij was daarentegen uitermate intelligent. Toen het naar buiten kwam dat hij intelligent was nam Karl Victor weer in huis, daar kwam hij voor het laatst in aanraking met z’n moeder. Karl sloeg en mishandelde Victor. Karl kon er niet tegen dat Victor geen emoties toonde en alleen sprak als hij dat zelf wilde. Na het overlijden van z’n moeder is Victor naar school gegaan, heeft hij verder niet veel meer met z’n vader te maken gehad. Karl Hoppe had zelfmoord gepleegd, hij zag het leven niet meer zitten. In zijn afscheidsbrief had Karl Victor tot een nieuw inzicht gebracht. Victor wist dat het kwaad het goede bestrijd. Maar zijn vader zei dat ook ‘wie goed doet moet het kwaad bestrijden.’

Rex Cremer:
Een universitaire partner van Victor. Hij was ook nauw betrokken bij het klonen van de Muizen. Victor had hem later ook ingelicht over de gekloonde mensen. Rex was alleen te laf om hem tegen te houden, daarom had hij alle bewijzen maar gewist.

Rex had tegen Victor gezegd nadat de muizen geboren werden met alleen vrouwelijke ouders. ‘Je hebt God het nakijken gegeven.’ Victor reageert dat God dit nooit gedaan zou hebben, en hij snapte de ironie ervan niet.

Frau Maenhout:
De Oppas vrouw voor de kinderen van Victor. Ze gaf ze les, las ze voor en was met ze bezig. Ze gaf om de kinderen, ook al lieten ze zo weinig emotie zien.

Rafaël, Michaël, Gabriël:
De drie zonen van Victor, eigenlijk de drie klonen van Victor. Door een genetisch foutje die Victor heeft gemaakt verouderen ze enorm snel en worden ze maar 6 jaar oud. De draagmoeder van de jongens heeft ze bij de geboorte al in de steek gelaten. Later kwam ze terug naar ze.

Schrijfstijl:
Steafan brijs gebruikt hele lange zinnen maar ook korte zinnen.
Vb: Sommige inwoners van Wolfheim beweren altijd nog dat ze eerst het driestemmige gehuil van de baby’s op de achterbank hadden gehoord en pas later het motorgeluid van de taxi zelf die het dorp binnenreed. Toen de taxi voor de oude dokterswoning halt hield, stopten de vrouwen prompt met het vegen van de stoepen, kwamen de mannen met hun glas nog in hun hand uit café Terminus, staakten de meisjes met hun hinkelspel en liet op het dorpsplein Lange Meekers zich de bal ontfutselen door de doof geboren Gunther Weber, die hem voorbij de achteromkijkende Seppe van de bakker in het doel schoot. Dat was op 13 oktober 1984. Een Zaterdagmiddag.
Dialogen komen regelmatig voor, hoewel het vooral is geschreven vanuit de gedachten van de personen. Humor komt er nauwelijks in voor, waardoor het toch best een zwaar op de hand liggend boek. Wat nog wel een opvallend kenmerk is, is dat er veel verwijzingen naar de Bijbel zijn.

Voorbeeld:
‘Waarom mag het niet?’
‘Vanwege…je weet wel. Iedereen weet het. Iedereen kon het zien.’
‘Vanwege wat?’ drong Victor aan, tot ergernis van de priester.
‘Het mag niet van God.’
‘Wat mag niet van God?’
Hij redeneerde als een kind, dacht de priester, elk antwoord roept een andere vraag op. Om verdere discussie te voorkomen besloot hij duidelijkheid te scheppen.
‘Zelfmoord,’ zei hij onomwonden.
‘Waar staat dat?’
‘In de Bijbel.’
‘Waar in de bijbel?’
De priester begon zich ongemakkelijk te voelen. Slechts zelden was hij tegengesproken. En het ergste vond hij nog dat hij geen weerwoord had omdat hij niet wist waar in de bijbel geschreven stond dat zelfmoord niet mocht. Toch noemde hij een vers. Aan het eind van het evangelie van Matteus waarin sprake was van de zelfmoord van Judas.
‘Matteus 27, vers 18.’

‘Want hij begreep, dat ze Hem uit afgunst hadden overgeleverd,’ antwoordde Victor tot verbazing van de priester, en hij voegde er meteen aan toe: ‘Het staat niet in de Bijbel. Er staat niets over in de Bijbel.’

Ruimte:
• Geografische ruimte: Het verhaal speelt zich voor het grootste deel af in het Belgisch dorpje in het Duitse taalgebied, Wolfheim genaamd. In het ouderlijke huis in Wolfheim, in het gesticht in La Chapelle, en de universiteit van Aken, een huis in Bonn en in het gymnasium in Eupen.
• Sociale ruimte: Het verhaal speelt zich veel af in het milieu van dokters en onderzoekers. Maar in Victor’s jeugd ook in het religieuze milieu, namelijk kloosters en streng katholieke scholen. In het dorp Wolfheim wonen vooral laaggeschoolde boeren en arbeiders. Gesprekken tussen de vele dorpsbewoners in het café spelen zich dus af in een lagere sociale klasse dan de rest van het boek.
• Sfeerscheppende ruimte: Het gesticht waar Victor vlak na zijn geboorte geplaatst werd op aanvraag van zijn moeder, is een sfeerscheppende ruimte. Alle patiënten sliepen op één grote kamer en op een tropisch warme nacht kon niemand van de patiënten de slaap vatten. Muggen en vliegen zoemden door de kamer. Het was vochtig tussen de dikke muren van het klooster. Een debiele patiënt sloeg een raam kapot en joeg de vliegen naar buiten. Met een glasscherf doodde een andere mentaal gestoorde Egon Weiss. De omgeving versterkt duidelijk de ongecontroleerde handelingen van de minderjarige patiënten.
• Symbolische ruimte: Victor Hoppe pleegde zelfmoord op de cavalerieberg, de berg waarop het drielandenpunt ligt. Daarop stond een beeldenverzameling met levensechte stenen beeldhouwwerken die de kruisiging van Jezus terug in leven riepen. Er waren beelden van Jezus aan het kruis, Maria, een Romeinse soldaat, twee misdadigers en Maria Magdalena. De drie beelden aan het kruis (Jezus en de twee misdadigers) waren weggehaald voor restauratie. Aan het middelste kruis had Victor zichzelf gekruisigd. Deze berg is de symbolische ruimte want deze symboliseert de Golgotha, de berg waarop Jezus gekruisigd werd. Victor had heel zijn leven geprobeerd een Jezus te zijn, enkel goede daden te verrichten en enkel levens te geven.
Tijd:
• De kalendertijd is duidelijk want in het boek worden enkele data genoemd. Zo is de vroegste gebeurtenis de geboorte van Victor Hoppe, op 4 juni 1945. De laatste gebeurtenis is zijn overlijden op 21 mei 1989.
• Chronologie: Het boek is opgedeeld in drie delen waar van het eerste en het derde chronologisch zijn. Het derde deel is ook het vervolg van het eerste. Het tweede deel is een verzameling van flashbacks. Daarin wordt afwisselend de jeugd en de beginnende carrière van Victor Hoppe beschreven. Deze informatie geeft heel wat verklaringen voor ‘deel 1’ in het boek, dat de lezer al gelezen heeft, maar ook voor deel 3, dat nog gelezen moet worden. Er zijn ook nog enkele retrospectieve elementen in het boek (steeds meer naar het einde van het boek), namelijk in de vorm van citaten, die Victor Hoppe vroeger als kind en jonge student had gezegd of had opgevangen. Deze citaten hebben natuurlijk ook iets te maken met de handeling die wordt verricht op het moment dat men het citaat terug aanhaalt.
• Het tempo blijft zo goed als constant. Er zijn slecht een paar scènes in het boek waar vertraging wordt toegepast. Een voorbeeld hiervan: de dood van zijn moeder (ook het eerste moment dat Victor iets zegt in bijzijn van zijn vader.


Vertelwijze:
Er is een sprake van een alwetend perspectief. De lezer kan daardoor in alle gedachten van personages meeleven: vooral in die van de zonderlinge dokter, de huishoudster, de mensen in het dorp Wolfheim, de vrouwen bij wie hij kloonexperimenten uithaalt, zijn begeleider bij de experimenten Rex Cremer.
Voorbeeld:
Traag schuifelde pastoor Kaisergruber verder naar voren. Levensecht. De beeldhouwer had zijn best gedaan om Jezus levensecht te maken. Hij zag het aan de wond in de zij, daar waar Jezus door een Romeinse soldaat met een speer doorboord was. Die wond leek werkelijk open te staan. Het leek zelfs of de beeldhouwer rode verf bij de wond had aangebracht om het effect te versterken. Datzelfde rood was ook gebruikt bij de spijkerwonden aan handen en voeten. En met bijna hetzelfde rood, maar een iets lichtere tint, had de beeldhouwer het haar en de baard van Jezus kleur gegeven. Dat verwonderde hem. Artistieke vrijheid, dacht hij even, maar amper een tel later begon hij iets door te krijgen. Hij kon het aanvankelijk niet geloven, ook al zag hij het, maar achter hem hoorde hij gemompel en weerklonk een paar keer dezelfde naam. Datzelfde ogenblik, terwijl achter hem werd gegild, zag hij hoe aan het kruis het hoofd werd opgericht en hoe heel even de ogen opengingen en hoe die ogen naar hem keken, door hem heen keken. En toen weerklonk een stem en die stem was herkenbaar uit duizenden: ‘Het is volbracht!’
Voorbeeld:
Hij wist dat hij zou doorbuigen en tegelijk zijn voeten van de grond zou heffen, zijn benen zouden breken en vervolgens zijn longen dicht zouden klappen. Daar had hij over nagedacht. Ook over zijn laatste zin had hij nagedacht. Niet lang. Johannes, hoofdstuk 19, vers 30. Daar stond het.

Thematiek:
Het verhaal hanteert over verschillende thema’s. Het religieuze thema is het meest belangrijke thema dat samen hoort met het goede en het kwade. Victor Hoppe denkt in ‘zwart-wit’, ofwel is het goed ofwel is het slecht, maar niet tussenin. God ziet hij als slecht want die nam levens. Zichzelf ziet hij als Jezus, dus moest hij levens geven. Ook komt het thema medische wetenschap voor in het verhaal. Victor Hoppe is dokter en gespecialiseerd in de embryologie. Hij wil mensen ‘scheppen’, levens geven.
Motieven:

Enkele motieven in het boek zijn bijvoorbeeld de Bijbel, die steeds weer, direct of indirect, terugkomt in de tekst. Maar ook bepaalde zinnen. Zoals ‘God geeft en God neemt’ door zuster Marthe en ‘u heeft God het nakijken gegeven’ van Rex Cremer. En die uitspraken hebben alles in gang gezet en komen dan ook steeds weer terug in het boek. Daarnaast heeft Dokter Hoppe zelf ook nog een uitspraak die steeds weer terugkomt: ‘soms is wat onmogelijk lijkt, alleen maar moeilijk.’

Beoordeling:
Ik vond dit een heel erg goed boek. Alles wat gebeurde werd uitvoerig beschreven en het was interessant van het begin tot het einde. Ik vind het op zich wel jammer dat de gevoelens van Victor Hoppe niet duidelijk naar voren komen, maar misschien zou dat het boek alleen maar minder spannend maken, omdat de man geen gevoelens heeft.
Ik vind het ook heel erg leuk dat het christendom gecombineerd wordt met de wetenschap. Meestal staat het christendom recht tegenover de wetenschap, maar in het boek kan het samen, al is het dan op een rare manier, omdat Victor God als het kwaad beschouwt.
De passage waarin duidelijk wordt hoe Victor denkt, dat is in het klooster bij zuster Marthe. Zuster Marthe steekt veel tijd in Victor. Zij is de enige die hem liefde geeft. Zij heeft veel impact op Victor ook al komt ze maar een heel klein deeltje voor in zijn leven.
‘Als je niet eet dan ga je dood.’
Ook die zin bracht geen emotie teweeg in zijn bleke gezicht.
‘Als je dood bent , dan kun je niet meer voor Egon bidden.’
Heel even fronste Victor toen zijn wenkbrauwen, heel even slechts, maar daarmee wist ze genoeg.
‘Niemand zal dan nog voor Egon bidden. De zusters zullen het niet doen.’
Nu begon Victor nerveus met zijn vingers te pulken aan het laken dat zijn lichaam tot halverwege de borst bedekte.
‘De patiënten ook niet,’ ging ze verder. ‘Niemand. Marc Francois niet. Angelo Venturini niet. Nico Boumgarten niet. Niemand. Er zal niemand voor Egon bidden als jij er niet meer bent.’
Ze zag hoe zijn pupillen in haar richting bewogen.

‘Nee, ik ook niet, Victor. Want als jij dood bent, dan moet ik voor jou bidden.’
Het was een wat vreemde logica van zuster Marthe, maar onbewust gebruikte ze de enige logica die de jonge Victor Hoppe begreep.
Als. Dan. Het ene riep het andere bij hem op. Een kettingreactie.
Als. Dan. Dat was de manier waarop zijn brein functioneerde.

Het deel waarin Mevrouw Weber bevalt van haar nieuwe kindje, heeft nog niemand door dat het een kloon is van Victor. Het kindje heeft een hazenlip, maar volgens de dorpsbewoners krijgt het kindje dat als de vrouw die het kind draagt opeens heel erg schrikt. Mevrouw Weber schrok enorm toen ze Victor aan het kruis zag hangen. Er was niks mis met het gehoor van het kindje.
Het zal mij enorm benieuwen wanneer de mensen erachter komen dat het een kloon is van Victor en dat het kindje helemaal niet op Gunther zal gaan lijken. Wat zullen ze doen als ze dat weten.

De delen waarin Victor zichzelf vergelijkt met Jezus hebben me enorm aangegrepen.
Hij gaat er ook enorm in door. En hij komt ook nooit meer van die gedachte af.

‘U bent gekomen om mij te verraden. Straks komt u terug met een grote bende. U zult mij verraden’
- Net zoals Jezus wordt verraden door één van zijn leerlingen

‘Hij trok zijn hemd uit zijn broek, steeds hoger, tot zijn spierwitte, graatmagere buik ontbloot was […] Hij trok zijn hemd nog hoger op. Zijn zij vertoonde een snee van bijna tien centimeter […] Hij scheurde de wond open’
- Net zoals Jezus heeft Victor een graatmagere buik en een diepe snee in zijn zij.


‘Het smalle, wat ingevallen gezicht, de onverzorgde rosse baard […] Het haar reikte bijna tot op zijn schouders.’
- Hij wordt beschreven zoals Jezus.

‘Waarom is Jezus aan het kruis gestorven?’ onderbrak Doktor Hoppe hem meteen. […] Hij antwoordde zoals hij dat altijd had gedaan: ‘Om ons te verlossen van onze zonden. Hij heeft zich voor de mensen opgeofferd’
- Net zoals Jezus wil hij zich verlossen van zijn zonden door zich te kruisigen.

Recensie:
'Als je op pagina 420 aan het einde van Brijs' krachttoer bent beland, realiseer je pas goed hoe veel deze roman overhoop heeft gehaald. Victor Hoppe blijkt niet zozeer een onderzoeker te zijn, maar vooral een proefpersoon in de grootse literaire proefopstelling van Brijs. (...) Je eindigt met een gevoel van diepe sympathie voor een man die je menselijkerwijs zou moeten classificeren als een gevaarlijke gek. (...) Uiteindelijk komt het geloof uit de hoek waar hij het het minst verwachtte, van de goeddeels irrationele en wispelturige dorpsgemeenschap. Die sluit de man die enkele jaren eerder nog voor de duivel werd gehouden, met liefde in de armen. Dat die dorpelingen dat op volslagen verkeerde gronden doen, dient alleen nog maar om de rijkdom van Brijs' geweldige roman te benadrukken.'
Arjen Fortuin in NRC-Handelsblad, 28-10-2005

Ik ben het helemaal met deze recensent eens. De dorpelingen kennen de dokter helemaal nog niet. En toch geven ze iemand anders de schuld van de dood van de dokter. Niemand weet wat er in het hoofd van de dokter omgaat. Mensen maken heel snel verkeerde conclusies over iemand.