Titel: Oorlog zonder vrienden
Auteur: Evert Hartman

Toelichting van het boek:
Ik heb dit boek gekozen, omdat het me een erg mooi boek leek.
Mijn moeder raadde het mij ook aan.
Aan het begin vond ik het al meteen spannend, want er gebeurde veel.
Het is een verhaal, wat echt kan zijn gebeurd had kunnen zijn. Alles was eigenlijk geloofwaardig. Het las ook er makkelijk door, omdat het een heel erg mooi en spannend boek was. Een erg goed boek!

Belangrijke gebeurtenissen:
1) Op een dag wordt Arnold opgewacht door 3 jongens. Martin, Hans en Johan staan klaar om Arnold in elkaar te slaan. Tijdens het gevecht komt de rector er aan. Ze moeten alle 4 ’s middags bij hem komen. Arnold gaat niet. Zijn vader zou er voor zorgen dat de 3 jongens terug werden gepakt.


2) Arnold wandelt wat over de dijk. Dan komt er een melkboer langs. Hij vraagt of Arnold mee wil rijden. Zonder te weten waar hij heen ging, stapt Arnold op de wagen en rijdt mee. Ze komen uit bij een plek waar Duitsers aan werk zijn. Plotseling komen er 3 Engelse vliegtuigen aanvliegen, en schieten op de Duitsers. Arnold kan nog net ergens weg duiken. De Duitsers zelf schieten 1 vliegtuig uit de lucht. Ze hebben de hulp van Arnold nodig, om de piloot op te sporen. Arnold helpt ze graag. Als ze op weg zijn komen ze een boer tegen op een wagen. Hij blijkt de gewonde piloot in de wagen te hebben. De Duitsers nemen hem mee.

3) Op een dag ziet Arnold Martin lopen. Hij besluit hem te volgen. Martin loopt naar een woonboot. Arnold kijkt naar binnen en ziet tot zijn grote verbazing dat er allemaal gestolen spullen liggen. Hij krijgt een idee. Als hij nou geld vraagt, kan hij weer nieuwe postzegels kopen. Hij schrijft een briefje, waarin staat dat hij 10 gulden over 2 dagen onder de witte steen in het park wil hebben. Hij krijgt het geld. Hij besluit om nog een keer te kijken bij de woonboot. Als hij door het raam naar binnen kijkt, komen Martin en Karel opeens van achter de boot vandaan en binden hem op een stoel vast. Ze zouden over 45 minuten terug komen, om te gaan kijken of Arnold over een adres de waarheid sprak. Hij had dus 45 minuten om zich te bevrijden. Na 40 minuten lukte het hem eindelijk, maar toen hoorde hij al de voetstappen van de 2 jongens. Na een kort gevecht, wist Arnold te ontsnappen.

4) Zijn vader gaat met Arnold mee naar het politiebureau, om aangifte te doen. Eerst wil de agent niet echt meewerken, maar als hij een telefoontje krijgt met de melding dat de woonboot in de hens staat, werkt hij opeens meteen mee. Een gestolen buit van ong. 3000 gulden is verbrand.

5) Daarna kreeg Arnold veel dreigbrieven zoals: Jij hebt ons verraden, vuile NSB-er. Dat vergeten wij nooit en wij zullen dat smerige verraderswerk betaald zetten.
Hij kreeg vaaker van dat soort briefjes, maar na een tijdje hield het op.

6) Na de zomervakantie komt er een nieuwe jongen op school, Piet Bergman. Hij leert Arnold dat hij niet zomaar de mensen over hem moet laten lopen en zijn mening te verbergen. Hij moet opkomen voor zichzelf. Piet verteld ook dat hij later bij de SS wil, om tegen de Russen te vechten in het Oosten. Later zal Piet daar ook bij omkomen.

7) Een paar nachten achter elkaar had het behoorlijk hard gevroren en dus was Arnold van plan om te gaan schaatsen. Zijn moeder wilde dat eerst eigenlijk niet, maar uiteindelijk gaf ze dan toch toe. Er waren tenslotte ook meerdere mensen aan het schaatsen, waaronder Freek die hem vaak pestte op school. Op een moment schaatste Arnold op een plek waar het ijs nog niet dik genoeg was en hij zakte er doorheen. Hij kon er niet meer uit komen, omdat hij vast zat met een schaats. Na een tijdje roepen, kwam er dan eindelijk iemand om hem te redden. Het was Freek. Na twijfelen besloot hij Arnold uit het water te helpen.

8) Arnold moest boodschappen gaan doen. Toen hij in de supermarkt was kwam hij Marloes tegen, een meisje van school waar hij op verliefd was. Helaas had zij geen oog voor Arnold. Marloes werkte in het verzet tegen de NSB’ers. Dat was een behoorlijke schok voor Arnold en wist daar niet echt mee om te gaan.

9) Onder tussen kreeg zijn vader een andere baan, bij het distributiekantoor.

10) Op een dag kwam meneer Westervoort, de vader van Arnold dus, thuis met het bericht dat ze niet meer veilig waren. Ze moesten verhuizen naar het oosten van Nederland.

11) De dag dat de trein zou vertrekken. Als de familie Westervoort op het station aankomt schiet er een wilde gedachte door het hoofd van Arnold.

“Ik moet nog naar de wc, ik zie jullie zo weer”, riep Arnold. Hij rende over het station, klom over een hek en sprong tussen een paar struiken. Het duurde een eeuwigheid voordat Arnold de trein hoorde wegrijden. Arnold had dus gekozen, voor het echte Nederland. Niet voor de Duitsers (moffen) en de NSB’ers…

Wie is de hoofdpersoon en welke problemen:
De hoofdpersoon is dus Arnold. Zijn vader is een NSB’er en Arnold is het daar helemaal mee eens. Het probleem is dat hij op school heel veel daarmee gepest wordt. Als hij dan op Marloes verliefd wordt en hij er achter komt dat zij werkt bij het verzet komt er nog een probleem bij: moet hij haar verraden of niet. Uiteindelijk kiest hij voor niet en sinds dat moment gaat hij twijfelen aan de NSB. Steeds vindt hij het werk dat het verzet doet goed en mooi. Hij kiest er dus voor om niet mee te gaan met de NSB.

Verandert de hoofdpersoon in het verhaal?
Arnold, de hoofdpersoon veranderd absoluut. Doordat hij vaak in aanraking komt met verzetsmensen en ook nog op iemand van het verzet verliefd wordt, begint hij steeds meer de NSB te haten en krijgt hij meer en meer liefde voor Nederland. Aan het begin is hij een fanatieke NSB’er en aan het eind kiest hij ervoor om daar niet meer aan mee te doen en net als alle andere ‘normale’ Nederlanders te zijn.

Andere belangrijke personen:
- Meneer Westervoort [vader van Arnold]
- Mevrouw Westervoort [moeder van Arnold]
- Rita [zus van Arnold]
- Piet Bergman [ook een NSB’er en (ex-)vriend van Arnold]
- Marloes [meisje uit zijn klas waar hij verliefd op is. Zij zit in het verzet]
- Martin, Karel, Hans en Johan [jongens die hem erg pestte en hem regelmatig dreigbriefjes stuurde en hem weleens in elkaar sloeg]
- Freek [pestte hem ook op school, maar redde hem uit het water toen Arnold door het ijs was gezakt]

Waar spelen de gebeurtenissen zich af:
- Bij de woonboot

- Op school
- Bij hem thuis
- Op straat
- Bij het station
- Het distributiekantoor
- Bosweggetjes

In welke tijd speelt het boek zich af?
Het boekt speelt zich in WO II af. Tussen 1940 en 1945 dus.

Bespreekopdracht:
De opbouw is dat er gewoon alles achter elkaar wordt verteld. Dat is soms niet zo leuk, waardoor je het verhaal misschien niet meer echt snapt maar in dit verhaal is dat juist goed. Zou je telkens door elkaar vertellen, snap je er helemaal niks van.
Zo wordt het spannender doordat er telkens weer een gebeurtenis op een gebeurtenis komt. Het is gewoon heel goed opgebouwd.

Schrijfopdracht:
Beste Evert Hartman,

N.a.v. uw boek ‘Oorlog zonder vrienden’ schrijf ik deze brief.
Ik vind het boek erg mooi, maar vind het jammer van het eind. Het is een open eind, waar jezelf met je eigen fantasie een eind moet bedenken.
Het liefst had ik een gesloten eind gezien, dat je echt weet hoe het afgelopen zou zijn.
Met vriendelijke groet,
Herman Fousert.

Gedicht:
Hier lig ik bruin verbrand,
Hier lig ik bruin verbrand,
Gezond van lijf en leden.
Van die generatie,
Die nooit honger heeft geleden.
Die geen razzia's heeft ondervonden,
Geen voedsel uit vuilnisemmers heeft verslonden.
Het leven in een concentratiekamp niet kent.
Die nu in welvaart leeft, verwend.
Die viel in de heropgebouwde schoot,
Met een ongekende vrijheid, zonder te beseffen.
Die nooit oog in oog stond met de dood.
Alles afkeurt, zonder te beseffen.
Maar als ik (conveusekind) in bed lig,

Met mijn vriendin dicht tegen mij aangevleid.
Dan is mijn hart jegens hen.
Gevuld met de grootst mogelijke dankbaarheid.
5 mei 1945, Nederland bevrijd.
Waar 5 jaar op moest worden gewacht.
Wat waren mensen verblijd.
Ondanks de ellende die de oorlog bracht.
Voor het Vaderland

Wij zijn gedaald, het licht af, naar beneden,'
Onder de gronden; tot het klein geboeft' -
Dat, om te leven, vijanden behoeft;
Van hen te leeren - zijn wij afgegleden.

Wij hebben onze broeders tot vijanden
En onze moeder tot slavin gemaakt;
Het kostbaar zoete leven aan te randen,
Gedijde onze ziel en heeft gesmaakt.

Wij hebben huis en hof en haard gesteenigd, -
Zij deden het, zoo zij het konden doen,
Vit dorp en vlekken de verschrikte menigt'

Joegen wij op van d'ochtend tot den noen.

Toen gingen wij de donk're klokken luiden
En staken in het kerkportaal den brand, -
Maar eerst de meisjes, moeders en de bruiden
In schuur en voorhof hebben wij overmand.

Gij deedt het, gij en ik en hij en allen, -
Wij zijn bij de bloedfeesten dol geweest;
Menschen-gewaad is van ons gevallen;
Naakter zijn wij geworden dan het beest.

Wij zijn gedaald, de hoogten afgegleden
Onder de gronden, naar het klein geboeft' -
Dat, om te leven, stoot en moord behoeft -
Zoo ver, zoo ver, en daar nog diep beneden.

Onderwerp:
Het onderwerp van het boek, spreekt mij erg aan. Ik vind het altijd mooi om toch terug te lezen hoe het allemaal is gegaan in WO II. Meestal hoor je het van de kant van verzetsmensen of joden, maar dit keer eens van een NSB’er. Hoe zij een oorlog hebben meegemaakt. Het is echt heel mooi beschreven.

Gebeurtenissen:
De belangrijkste gebeurtenis is denk ik als Arnold Marloes ziet lopen en dat dan de bonnen uit haar tas vallen. Het heeft daardoor Arnold aan het denken gezet en uiteindelijk heeft hij daardoor besloten dat hij niet meer van de NSB wilde lid zijn.


Personages:
Ik vond het erg knap, dat Arnold op het eind toch koos om niet lid te zijn van de NSB en dat hij daarvoor zijn ouders en zus in de steek liet. Vond ik erg knap!

Bouw:
Het verhaal is absoluut boeiend. Ik lees graag boeken over oorlog. Vind het altijd best boeiend om er over te lezen. Zeker dit boek, als je het van een andere kant ziet. Erg mooi en goed geschreven.

Taalgebruik:
Het verhaal is absoluut niet lastig te lezen. Je leest makkelijk en lekker door. Je kan het makkelijk in één keer uitlezen.

Recensie:
Dit is de recensie van Emmaloe
Het uiterlijk van het boek
Ik heb het boek om de achterkant gekozen, omdat ik had gelezen wat er achter op stond, en toen leek het me een spannend en interessant boek,en het is ook heel leuk om te lezen.

De inhoud van het boek
De belangrijkste personen zijn Arnold, en zijn ouders. Met de hoofdpersoon gebeurt het volgende heel veel; de vader van Arnold,van veertien, is NSB’er (dus het verhaal speelt zich af in de Tweede Wereldoorlog) Daardoor wordt Arnold gepest. En dat terwijl je het boek leest,er achter komt,dat Arnold er eigenlijk niks aan kan doen,dat zijn vader van de slechte partij is.

De belangrijkste gebeurtenis uit dit boek
Op het allerlaatst, dan is het ook het einde van de oorlog, worden zijn vader, moeder en zus op transport gesteld. Terwijl hij weg rent, en zich verstopt in de bosjes, zodat hij er nog net goed af komt.


Waar het verhaal over gaat
De tweede wereld oorlog,en gepest worden. Terwijl het niet Arnold’s keus is, waarvoor zijn vader heeft gekozen.

Het verhaal speelt zich af
De Tweede Wereldoorlog, waar het zich afspeelt staat er (volgens mij) niet in.
Ik denk dat het verhaal echt gebeurd is, omdat het heel duidelijk en goed geschreven is, en ik mezelf heel goed kan voor stellen dat dat zou kunnen. Terwijl ik zelf ook een NSB’er zou pesten. Of zijn kind. Wat toch erg raar is.

Het boek in het algemeen
Ik vond het verhaal makkelijk te lezen. Ik vond het boek spannend, zielig en ik zou het boek aanraden aan mijn klasgenoten, omdat je heel anders gaat denken over de Tweede Wereldoorlog, dan in alle andere boeken wordt geschreven.

Tot slot
Dit boek krijgt van mij een 9, want ik vond het heel goed.

Titel recensie: Recensie ‘Oorlog zonder vrienden’
Schrijver: Emmaloe
Datum: niet bekend.
Waar vandaan: http://www.mijnstempel.nl/003_hoofdscherm/main.asp?naam=emmaloe&boek=Oorlog%20zonder%20vrienden&groep=
Welk boek: Oorlog zonder vrienden – Evert Hartman
De schrijfster vond het een goed boek:
Ik vond het boek spannend, zielig en ik zou het boek aanraden aan mijn klasgenoten, omdat je heel anders gaat denken over de tweede wereld oorlog,dan in alle andere boeken wordt geschreven.
Dit boek krijgt van mij een 9, want ik vond het heel goed.

Ik vind het boek ook net als de recensent, een heel erg mooi boek. Het verdient absoluut een 9.5. Het is heel mooi geschreven en je ziet het nou eens van een andere kant. Prachtig boek gewoon!
Geen moeilijke woorden.