Ik weet hoe jongens huilen door Janneke van der Horst

Gebruikte editie voor het boekverslag Gebruikte druk: 1e
Verschijningsdatum eerste druk: 10 april 2008
Aantal bladzijden: 173
Uitgegeven bij: Nieuw Amsterdam Beschrijving voorkant Op de blauwe cover staat een tekening van een zwarte boom met veel dunne, zwarte draden. Genre van het boek en mening “Ik weet hoe jongens huilen “is een verhalenbundel met daarin 13 verhalen die een vrij realistische anekdote als onderwerp hebben. De verhalen zijn leuk: zie daarvoor de samenvatting en het hoofdstuk thematiek hieronder; in de flaptekst wordt Van der Horst vergeleken met Manon Uphoff en Sanneke van Hassel. Dat klopt wel maar tegelijkertijd is die aanprijzing ook een zwak punt. Voegen de verhalen iets toe aan wat er tot nu toe al geschreven is. Zeker, de bundel is goed en met humor geschreven, maar de thematiek is niet nieuw en ook verrassend. Waardering: 2 punten op onze literatuurlijst. Geschikt voor havo en vwo-eindexamenkandidaten. De aangeleverde flaptekst Een familie wankelt onder het gewicht van een zorgvuldig verborgen drama. Een jonge vrouw gaat in Frankrijk op zoek naar haar onbekende halfbroer. Een soldaat speelt viool voor een groep copulerende mensen. Een jongen ontdekt hoe zijn vriendin wel heel ver gaat om hem aan zich te binden. De verhalen in Ik weet hoe jongens huilen gaan veelal over jonge mensen die schijnbaar gelukkige levens leiden. Liefde, vriendschap, afkomst en familie zijn de thema’s die Van der Horst gebruikt om deze levens vorm te geven. Haar toon en stijl zijn scherp en geestig, waardoor de kleine drama’s die onder de oppervlakte liggen des te pijnlijker aan het licht komen. Met Ik weet hoe jongens huilen schreef Janneke van der Horst een schitterende bundel korte verhalen, waarmee ze zich in de realistische traditie schaart van meesters in het genre als Manon Uphoff en Sanneke van Hassel. Titelverklaring De titel is van een van de verhalen afkomstig. Daarin geeft een meisje dat weggaat van een eiland aan dat ze wel weet hoe jongens huilen wanneer een van haar jeugdvrienden zich terugtrekt op de wc: namelijk in het geheim.
Structuur en/of verhaalopbouw Er zijn in de bundel 13 verhalen opgenomen. Ze zijn niet zo heel erg lang. Er zijn ook twee kleine verhalen van slechts enkele bladzijden bij. Het langste verhaal van 20 bladzijden is het titelverhaal. De meeste verhalen hebben een ik-verteller die bovendien meestal nog jong is: een tiener of een jong volwassene. Janneke van der Horst beheerst in de verhalen wel de kunst van het weglaten. Het is niet bij alle verhalen duidelijk hoe de geschiedenis afloopt. Je moet als lezer ook aandachtig lezen omdat veel zaken “onderhuids”verteld worden, waardoor je over de clou van het verfhaal kunt heen lezen. Tijd en plaats van de verhalen Het zijn overwegend moderne en actuele verhalen, hoewel slechts in één verhaal een jaartal wordt genoemd. Dagmar Vogel, 15 jaar (1989) In de andere verhalen worden geen data of jaartallen genoemd. Ook het decor is niet echt bij name te noemen: er wordt meestal gesproken over een dorp of een eiland waar een verteller woont . Dat zijn wel typische decors omdat het vak de beslotenheid van het milieu aangeeft. De meeste verhalen betreffen namelijk familierelaties. Motto Er is geen motto en ook geen opdracht. Samenvatting van de inhoud De belangrijkste verhalen worden hieronder kort samengevat. Parijs Een tragikomisch verhaal over een ikfiguur (Lukas) in een klein dorp waar slechts één keer per uur een trein stopt. Die rijdt naar een grote plaats ten noorden of ten zuiden van het dorp. Wanneer de jongen een keer naar de stad wil, ontmoet hij een mijnheer op het perron die zegt dat hij de trein naar Parijs wil nemen. Daar zit een geliefde op hem te wachten. Er komen ook nog twee meisjes uit het dorp bij staan. Lukas was student, maar hij had zich in de plaatselijke supermarkt van vakkenvuller opgewerkt naar bijna filiaalchef. Wanneer de trein aankomt, blijkt dat de conducteur de mijnheer van het perron kent. Hij neemt vaker in gedachten de trein naar Parijs. Nu is hij bijvoorbeeld zijn paspoort vergeten. De jongen neemt plaats in de trein: de meisjes zeggen dat hij wel bij hen mag zitten. Hij ontdekt bij een van de meisjes twee puistjes in haar nek. Verteller: ikfiguur Lukas in de o.v.t. Verhaal chronologisch verteld; thema: hoop en desillusie. Ik weet hoe jongens huilen. Een meisje is opgegroeid op een eiland (een Waddeneiland?): ze heeft twee jeugdvrienden Sem en Johannes resp. een rustige en wat minder rustige jongen. Ze verhuist naar Amsterdam en daar komen beide jongens haar opzoeken. Ze vormden altijd een illuster trio op het eiland. Ze gaat met beide jongens naar bed. Met Johannes gaat dat wat ruw met Sem is het rustiger. Dan vertrekt de vertelster ook nog naar Londen. Ze keert terug naar het eiland wanneer ze een trouwkaart van Sem krijgt. Eigenlijk vindt ze het niet leuk. Johannes vindt dat ook . Hij zegt wanneer ze bij elkaar zijn dat hij even naar de wc moet: de ik-vertelster weet dat hij gaat huilen. Verteller: ikfiguur in d e o.v.t. Verhaal niet chronologisch verteld; thema: jeugdvriendschap; het uit elkaar groeien, teleurstelling
Een dandy en een prinsesje Een meisje raakt op de dag dat ze leert bidden haar fietssleuteltje en haar vader kwijt. De moeder van het meisje die haar vader een dandy noemt, maakt een reisje naar haar familie. Haar vader houdt het meisje thuis van school: hij gaat met haar leuke dingen doen: o.a. pannenkoeken eten waarbij het meisje haar fietssleuteltje verliest. Vader noemt haar liefkozend zijn prinsesje. Ze moet die avond eten bij de buurvrouw. Die leert haar bidden , terwijl haar vader op dat moment voor de trein springt
Verteller: ikfiguur in de ov.t. Verhaal chronologisch verteld ; Thema en motieven: familierelaties, zelfmoord (vanwege seksuele geaardheid?) Nachtbeugel De ik-verteller heeft vroeger een nachtbeugel gehad en daar was hij erg aan gewend geraakt : hij was die eigenlijk gaan missen. Dat is ook het geval met Sacha. Eigenlijk is het een liefdesstory. Hij was Sacha tegengekomen: een bijzonder meisje: ze was daarna bij hem ingetrokken. Ze hadden een bijzonder goed seksueel contact met elkaar, waardoor hij erg aan haar gehecht was geraakt. Ze sliepen ook op een bijzondere manier met elkaar: in elkaar verstrengeld. Maar gaandeweg was er iets tussen hen gekomen. Het was zo dat hij Sacha ervan verdacht dat ze hem aan het stalken was. Telkens dook ze op plaatsen op waar hij haar niet verwachtte. Toen ze een keer een gemerkt had dat hij zijn ex-vriendin had gebeld om haar te feliciteren, was het eigenlijk misgegaan. Ze was bij hem weggegaan. De ikfiguur is van slag, want hij mist haar als zijn nachtbeugel. Verteller: achterafvertellende ikfiguur Verhaal niet helemaal chronologisch verteld
Thematiek: een verloren gegane liefde waarin de mannelijke liefdespartner treurt om het verlies van zijn vriendin. Met Volle Borst vooruit Een tragikomisch verhaal over een meisje dat aan voetbal doet met een stel vriendinnen. De club heet FC MVBV (Met Volle Borst vooruit) Een dikke zoon van een goede kennis wil eigenlijk graag met de meisjes meevoetballen, maar die willen dat liever niet, omdat de jongen Mohammed (een gevolg van een relatie tussen een wat oudere Nederlander en een bloedmooie Marokkaanse vrouw) nogal dik en onhandig is. Mijnheer Post vraagt of zijn zoon een keer mag meespelen wanneer het team tegen de onderste moet. Hij mag na de invallen en doet bijna alles fout. Maar vlak voor het einde scoort hij zijn eerste (en zijn enige doelpunt) in zijn leven. Want terwijl hij scoort, krijgt hij waarschijnlijk een hartstilstand. Verteller: ik-vertelster Het verhaal wordt chronologisch verteld . Thematiek : Hoop en teleurstelling in elkaar verenigd: het scoren en het overlijden vallen gelijktijdig. Meisjes zijn voor het leven Jantien heeft een vriendin voor het leven , denkt ze. Ze zijn samen opschool geweest, hebben altijd leuke meisjesdingen gedaan en wonen ook samen. Op een bepaald moment komt de moeder van Jantien bij hen in huis, omdat ze wil scheiden van haar man. Die hereniging en vooral de bemoeizucht van de moeder (die Jantien vertroetelt als ze ziek is) doet een verwijdering ontstaan tussen Jantien en Nina. De laatste is op een zeker moment vertrokken en Jantien blijft verweesd met haar moeder achter. Die vraagt aan het einde van het verhaal of ze de kamer van Nina in gebruik mag nemen. Dat is dus extra pijnlijk. Titel”De vriendschap van de vriendinnen blijkt du niet voor het leven te zijn. Verteller: Jantien (achterafverteld en personaal in de ov.t.) Thematiek: vriendschap tussen twee vriendinnen die geen stand houdt; moeder-dochterrelatie.
De soldaat en ik (en de smaak van Hubba Bubba Kauwgom Een 16-jarig meisje heeft vriendschap met een 19-jarige soldaat. Hij heeft twee principes: het is fijn een gemeenschappelijke vijand te hebben en met echte vrienden heb je geen seks. Hij komt naar haar vakantieadres in Zuid-Frankrijk. Daarbij is een nudistencamping. De soldaat Bruch kan heel mooi viool spelen en ze gaan onder de schutting van de nudistencamping door. Ze zien massaal copulerende naakte stellen. Hij begeleidt hen op de viool, waardoor er velen hun seksuele hoogtepunt bereiken. De soldaat ziet dat een vrouw een man oraal bevredigt. Hij vraagt aan zijn vriendin of ze dat bij hem wil doen. Die weigert, omdat goede vrienden geen seks hebben en ze bovendien de smaak van de kauwgom nog in haar mond heeft. Verteller: ikfiguur in de o.v.t. Het verhaal wordt chronologisch verteld. Thema : vriendschap en seks. Haar vader en het vrouwtje De ikfiguur (Belle, midden twintig) heeft via familieleden gehoord dat ze een halfbroer heeft in Frankrijk. Ooit tijdens de vakantie verwekt. Haar eigen moeder en de vakantievriendin (een leuk vrouwtje) van haar vader werden gelijktijdig zwanger, maar vader had gekozen voor zijn Nederlandse relatie. Belle gaat tijdens een vakantie op zoek naar haar halfbroer Matthieu in het dorpje waar ze vroeger op vakantie zijn geweest.. Ze denkt hem gevonden te hebben, maar hij is het waarschijnlijk niet. Deze Matthieu is kunstschilder en wel aantrekkelijk. Nu het toch haar broer niet is, kan ze seks met hem hebben. De volgende morgen gaat ze stiekem weg, maar de spiegel valt. Ze ziet een vallende ik in de spiegel en later spreekt ze over “haar grootste geheim” . Zou Matthieu toch haar halfbroer zijn geweest? Verteller: ikfiguur Belle (o.v.t.) Niet geheel chronologisch verteld. Thema: familierelaties, queestemotief en seksualiteit met mogelijk incestmotief Maak je geen zorgen om Wanda. Ook in dit verhaal speelt een familiegeheim een rol. De ik-vertelster vertelt een verhaal tegen haar verdwenen zus Wanda. Toen ze er nog wel was, waren er nog wat ruzies met haar en haar vader. Op een dag was Wanda(vlak voor haar eindexamen) vertrokken. Een leraar vertelt de ikfiguur daarover. Op een avond wil haar vader met haar praten. Hij zegt dat Wanda eigenlijk niet haar eigen zusje was. Hij had haar tijdens een vakantie ontmoet als dochtertje van vier maanden van een Duitse vrouw op wie hij verliefd was geweest. Hij zegt haar dat ze zich geen zorgen moet maken om Wanda. Verteller: ikfiguur in de o.v.t. Niet geheel chronologisch verteld. (Wanda is al weg en de ikfiguur vertelt daarover) Thematiek: familiegeheim
Andere korte verhalen in de bundel zijn nog: - Zo is het leven: een vriend belt op naar d eikfiguur en die zegt dat het “kut” met hem gaat. De vriend Alexander is daar nauwelijks in geïnteresseerd. Zo is het leven. - De baconscène : over een meisje Fiola dat nogal wat one-night stands heeft en dat een dikke jongen na een heel slechte vrijpartij snel het huis wil uitwerken. Haar huisgenoot heeft geen medelijden met hem, het is als publiek van een voetbalwedstrijd dat een slechte spits gewisseld ziet worden. - Dagmar Vogels, vijftien jaar: een meisje vertelt over de dingen die in hara leven zijn gebeurd (de dood van haar oma en de mogelijke dood van haar vader aan het einde van het verhaal) - Oom Hemmo : over een oom die een heel strak leven leidt en een ikvertelster die herinneringen heeft aan de tijd dat ze bij hem logeerde. Hij moest haar vertellen dat haar moeder overleden was. Overkoepelende Thematiek De verhalenbundel heeft wel een samenhangende thematiek. Er is in een aantal verhalen sprake van familierelaties en familiegeheimen. Het zusje dat geen zusje blijkt te zijn (Wanda) De halfbroer in Frankrijk (Matthieu, verwekt bij dat leuke Franse vrouwtje) die door Belle wordt opgezocht. Ze heeft seks met hem, maar al is het dan toch haar broer is ? Het meisje dat een dag met haar vader doorbrengt, terwijl haar moeder de familie bezoekt. Aan het eind springt hij om voor de lezer onduidelijke reden voor de trein. Is het omdat zijn vrouw hem een dandy noemt en vrouwelijke trekjes vertoont? De bijzondere Oom Hemmo die een zeer geregeld leven leidt. Het zijn wat de thematiek betreft mooie verhalen, die echter nergens heel dramatisch worden. Hoewel het vaak ik-verhalen betreft zijn de personages in staat de gebeurtenis of hun eigen rol daarin te relativeren of er afstand van te nemen. Dat geeft ook wel tragikomische effecten. Het leven is niet alleen maar een tranendal, maar zeker ook geen paradijs. Je moet het maar zien te redden. Dat is zeker het geval met de seksualiteit. Enkele personages maken kennis met seksualiteit en ook die ervaringen worden relativerend beschreven ( de ik figuur in “Ik weet hoe jongens huilen.”, Fiola in de “Baconscène”, de ikfiguur in “De soldaat en ik” die de smaak van kauwgom boven die van sperma prefereert, de ikfiguur – Wanda’s zus - die over haar eerste seksuele ervaring met de tenniskantinebaas vertelt ) Het maakt de verhalen natuurlijk wel luchtig en het leven van de vertellers dragelijk. Een voorbeeld van de relativering is dat er over Fioloa wordt verteld dat ze meer op haar rug ligt dan Louis Suarez (de schwalben makende spits van Ajax) Een ander motief over afwijkend gedag komt voor in “Parijs” (de vreemde man die denkt dat zijn vriendin op hem wacht) Met een milde humor wordt zijn verhaal verteld. De conducteur van de trein brengt zijn probleem tot alledaagse proporties terug. Ook de dood van de afwijkende jongen Mohammed Post (terwijl hij zijn eerste doelpunt scoort) is met humor beschreven. Daarin bewijst Janneke van der Horst wel haar talent. Over de schrijver Janneke is geboren in 1981. Ze is redactrice geweest van het studententijdschrift Propia Cures. Is o.a. columniste voor HP/de Tijd en Het Parool.‘
Bibliografie De bundel is het debuut van Janneke van der Horst.