Jan wolkers, Turks Fruit.
Turks fruit, Meulenhof, zesentwintigste druk oktober 1972 Amsterdam, 214 bladzijden (Eerste druk november 1969)

Genre: Liefdesroman

Samenvatting:
Als de (voor de lezer onbekende) ik-figuur gaat liften wordt hij meegenomen door Olga. Ze krijgen een auto-ongeluk. Hij probeert haar later in haar woonplaats Alkmaar te bereiken, maar haar moeder zorgt dat hij haar niet aan de telefoon krijgt. Twee maanden later ontmoet hij haar toevallig weer. Ze trekt bij hem in en breekt met haar ouders. Samen maken ze reisjes door Nederland. Even later gaan ze trouwen.

Olga poseert voor de ik-persoon, die beeldhouwer is. Olga's moeder zoekt telefonisch contact met haar. Olga gaat zich ontevreden gedragen en op een tentoonstelling in de RAI flirt ze met een andere man. Als de ik-figuur dit merkt moet hij braken. Maar Olga blijft bij haar nieuwe vriend.


De ik-figuur verloedert. Hij neemt meisjes mee naar huis om seks mee te hebben. Hij verhuurt zijn zolder aan studentes, maar gooit ze er weer uit omdat hij vindt dat ze teveel vrienden ontvangen en omdat ze parkieten nemen. Hij zoekt troost bij oudere vrouwen en praat over Olga. Op een keer gaat hij haar opzoeken in Alkmaar, vrijt met haar, maar wordt het huis uitgegooid door haar moeder. Ze gaan officieel scheiden.

Na lange tijd gaat hij weer werken. Bij toeval komt hij Olga tegen in een warenhuis. Ze ziet er slecht uit. Ze vertelt dat ze voor de derde keer getrouwd is. De ik-figuur neemt een zieke kokmeeuw in huis. Als die weer beter is en wegvliegt, valt alle ellende over de ik-figuur heen en verdooft hij zich met werken.

Als Olga hem komt opzoeken, mager en onrustig, vertelt ze dat ze met een Amerikaan gaat trouwen. Ze gaat met hem naar Arabië en daarvanuit schrijft ze de ik-figuur brieven. Acht maanden later komt ze weer bij de ik-figuur. Ze ziet er slecht uit. Ze vertelt dat haar man haar beschoten heeft nadat hij haar met een Arabier betrapt had. Haar moeder heeft haar teruggebracht. Olga's moeder belt de ik-persoon op. Ze vraagt hem of hij voor Olga wil zorgen, want ze ligt in het ziekenhuis met een operatie achter de rug. Ze had een hersentumor.

De toestand is hopeloos. Olga wordt kaal en blind en gaat onzin uitkramen. De ik-figuur blijft haar bezoeken, koopt bloemen voor haar, turks fruit (een soort snoepgoed) en een rode pruik. Olga sterft en wordt gecremeerd.

Wat is het probleem (thema) dat als een rode draad door het verhaal loopt?
Dat de ik-persoon zielsveel van Olga houdt en het laat hem niet los dat Olga hem verlaten heeft. Hij wil er alles voor doen om haar terug te krijgen.

Verhaaltechniek

Ruimte (plaats/tijd): Het verhaal speelt zich af in de jaren 60/70. Meestal speelt het zich af in de atelier van de ikpersoon (Amsterdam),bij de ouders van Olga(Alkmaar) en aan het eind van het boek in een kliniek waar Olga ligt.
Personen: Ikpersoon: Hij is een kunstenaar, maar daar kan hij niet altijd (even goed) van leven, dus af en toe verhuurt hij zijn voorkamer. De liefde van zijn leven is Olga, die ook zijn vrouw is. Hun relatie is heel intiem, en diepgaand. Zijn hele wereld draait om haar, de rest is eigenlijk maar bijzaak. Wanneer zij hem verlaat is hij radeloos en weet hij zich geen raad. Het hele boek bestaat uit herinneringen van hem, die (meestal) te maken hebben of gaan over Olga. Hij vraagt zich af waarom ze hem verlaten heeft en mijmert over hoe mooi hun relatie was. Hij komt tot de conclusie dat haar moeder (aan wie hij een grondige hekel heeft) hier de schuldige van is: zij heeft Olga tegen hem opgezet. Zij heeft Olga wijsgemaakt dat ze ook materiele dingen (geld en luxe) nodig heeft om gelukkig te zijn. (volgens de hoofdpersoon).
Olga: Olga is de persoon om wie het boek draait. Ze heeft rode haren, en de hoofdpersoon vindt dat ze een droomlichaam heeft. Ze is jong en levendig, en ook een beetje kinds en speels. Ze is bang voor zwangerschap, en houdt daarom niet van kinderen. Ze houdt wel heel erg van dieren. Ze is praktisch, als er bijvoorbeeld geen geld is gaat ze werken in en fabriek om wat geld bij te verdienen, zodat we nog een beetje kunnen ‘leven'. De ikfiguur in het boek heeft een grote invloed op haar, en ze laat zich erg door hem vertroetelen. Maar haar moeder oefent ook een grote invloed op haar uit, en overtuigd haar uiteindelijk om de ikfiguur te verlaten.

De moeder van Olga: Ze heeft volgens de ikfiguur alleen maar slechte eigenschappen. Ze is heel berekenend. Ze heeft veel buitenechtelijk relaties en is Olga's vader alleen maar om zijn geld getrouwd. Volgens de ikfiguur is ze ‘een stiefmoeder voor haar dochter'. Ze is absoluut niet verdrietig wanneer haar man sterft. Volgens de hoofdpersoon heeft ze hem zelf (langzaam aan) vermoord door zich niet aan het dieet te houden wat de dokter had voorgeschreven. Ze vindt de ik-figuur niks voor haar dochter, en ze kent geen echt geluk.
De vader van Olga: Olga’s vader is een sullige man, die door zijn vrouw wordt bedrogen. Door lollig te zijn, verbergt hij zijn gevoelens hierover. Hij komt op de hoofdpersoon sympathiek over. Hij hield heel veel van zijn dochter wat blijkt uit kleine dingetjes. (Hij laat haar bijvoorbeeld ‘taartjes' eten; iets wat van haar moeder nooit mocht.) Hij sterft aan een leveraandoening.
Vertelwijze: Het verhaal is vanuit de belevende ikfiguur geschreven. Je ziet alles door de ikpersoon zijn ogen. Het perspectief blijft altijd hetzelfde (ook bij flashbacks).
Motieven: De dood: Het doodgaan van Olga, de vader van Olga en de vele huisdieren die zij hadden.
Aftakeling en Ziekte: De vader van Olga is ernstig ziek en Olga wordt in de loop van het boek ook erg ziek. Ook de aftakeling van de relatie tussen de ikfiguur en Olga. Zij blijven tot het einde van het boek wel van elkaar houden.
Seksualiteit: De heftige seksrelatie van de ikfiguur en Olga maar ook de buitenechtelijke relaties van de moeder van Olga.
Jaloezie: Olga's moeder is jaloers op het huwelijk van haar dochter, de jaloezie die er is van andere mannen als de ikfiguur over straat loopt met Olga maar ook de jaloezie van de ikfiguur als Olga met andere mannen praat.

Thema: Het thema van het boek is de eenzaamheid en het liefdesverdriet dat de ikfiguur veel moet ondergaan als Olga hem verlaten heeft.
Titelverklaring: Turks fruit is het enige wat Olga kan eten als ze ziek is en haar tanden loszitten. De titel geeft ook de tegenstelling aan van de mooie gezonde Olga in het begin van het verhaal, en het lelijke zieke wrak dat ze wordt aan het einde. Fruit staat voor gezondheid en vruchtbaarheid, terwijl Turks fruit snoepgoed is en dus bederfelijk en slecht.
Schrijfstijl: de schrijfstijl was duidelijk. Alle gebeurtenissen werden duidelijk en krachtig beschreven.

Plaats in de literatuurgeschiedenis

Jan Wolkers behoort niet tot een bepaalde stromingen in de literatuurgeschiedenis. Hij schrijft voornamelijk psychologische romans. Turks fruit is ook een psychologische roman, want je zit als het ware in de gedachten van de ikfiguur. Het boek is niet gemodelleerd naar andere boeken en wordt er dus niet mee in verband gebracht. Het is niet typerend voor de tijd van het ontstaan van het boek. Integendeel, toen het boek uitkwam was er veel ophef over het vulgaire taalgebruik en de seksscènes in het boek.
Er is een duidelijke relatie tussen de tekst en de auteur, want Jan Wolkers is zelf ook beeldhouwer (net zoals de ikpersoon) en hierdoor beschrijft hij heel veel details, bijvoorbeeld van Olga’s lichaam als de ikpersoon haar aan het beeldhouwen is. Je kunt aan het lezen merken dat Jan Wolkers zelf ook beeldhouwer is.


Beoordeling

Het verhaal was diepzinnig en veelbetekenend. Alles paste in elkaar, door het hele boek heen krijg je aanwijzingen die je pas aan het eind van het boek begrijpt. Zoals de pop waar Olga zo van hield dat er maden uit de ogen kwamen (verderf) en Olga die zelf als het ware verdierf (tumor).
De passage waarin de ikpersoon aan Olga`s zit en haar probeert op te vrolijken ondanks hoe ziek ze is en dat hij van haar houdt hoe vreselijk ze er ook uitziet. Die passage heeft me het meest aangesproken omdat dat stuk heel goed is geschreven en beschreven.
Dit boek kun je heel goed vergelijken met een film omdat het namelijk verfilmd is. De film heet gelijknamig aan het boek Turks fruit.
Het taalgebruik in het boek (vind ik) is makkelijk en goed te volgen. Alles wordt duidelijk en uitvoerend beschreven zonder dat het te ingewikkeld wordt.
Ik houd persoonlijk niet zo van liefdesromans maar op zich is dit thema goed gekozen.
- het thema is een thema waar bijna iedereen zich in kan terug vinden. Iedereen heeft wel eens iemand verloren die hij/zij liever bij zich had willen houden.
- Het thema is niet aan een bepaalde tijd gebonden het zou altijd wel kunnen gebeuren(met hier en daar een paar aanpassingen).
- De reden waarom ik niet van liefdesromans houd is omdat er altijd ze zelfde aspecten in voor komen.
Het is een goed leesbaar boek maar niet boeiend genoeg om steeds lange stukken te lezen.
- Het boek beschrijft een herkenbare situatie waardoor je de situatie beter begrijpt en je beter in kunt leven.
- Er komen geen spannende momenten in voor waardoor je geboeid leest (ik tenminste niet)

- Het slot van het boek is een einde waarbij je zelf kunt bepalen of het een happy end is of niet. Want je kunt zeggen het loopt goed af Olga lijd niet meer, maar je kunt ook zeggen dat het slecht afloopt want de ikpersoon heeft Olga niet terug gekregen zoals hij dat wou.