Iets tussen broer en zus door Karin Giphart

Gebruikte editie voor het boekverslag
Gebruikte druk: eerste
Verschijningsdatum eerste druk: 1 oktober 2007
Aantal bladzijden: 189
Uitgegeven bij: Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam

Beschrijving voorkant
Op de kaft staat een afbeelding van een naakt stel: één vrouw is herkenbaar: het andere lichaam kan ook van een man zijn. De kaft past goed bij de inhoud van de roman die immers een driehoeksrelatie beschrijft.

Opdracht
Giphart draagt het boek op aan haar broer : “Voor Ronald.”


Genre van het boek
Het is een psychologische roman. In de flaptekst wordt ook gesproken over een sprookje en dan een modern Hans en Grietje. Dat zou dan moeten beginnen met : “Er waren eens een broer en een zusje. …… En eindigen met “Ze leefden nog lang en gelukkig.” De lezer moet nog even wachten wie met “ze “wordt bedoeld.

Mijn mening
Ook de eerste roman van Karin Giphart heb ik voor deze site besproken., Ik was daarover niet zo positief wat de schrijfster me niet in dank afnam. Deze tweede roman is leuker om te lezen, hoewel ook hier een belangrijk motief de lesbische liefde is. Doordat Karin Giphart het motief deze keer verbindt met dat van een broer-zusrelatie is er veel meer spanning dan in “Maak me blij.” Wanneer broer en zus op dezelfde vrouw verliefd zijn, is dat natuurlijk een mooi literair gegeven. Ook in de structuur heeft Giphart vorderingen gemaakt. Het verhaal is hechter (een belangrijke flash back in deel II) en de omgeving van Ierland zorgt voor de rest. Daardoor ontstaat een niet al te lastige roman die vlot wegleest. Voor eindexamenleerlingen van havo en vwo deze keer een “hapklare brok.” : aantrekkelijk om te verteren. Voor onze lijst een standaardwaardering van 2 punten.

De aangeleverde flaptekst
Aisling ziet haar broer Roman zelden, zeker sinds hij naar Ierland verhuisd is. Als hij weer eens in het land is, spreken ze af in een café. Dan blijkt dat broer en zus meer met elkaar delen dan ze ooit hadden kunnen bedenken.

Karin Giphart heeft haar liefde voor het Keltische Ierland en diens rijke traditie van seanachaidh, verhalen vertellen, uitgedrukt in dit moderne sprookje.

Hans en Grietje, maar dan anders.

Titelverklaring
De titel geeft aan dat er zich iets afspeelt tussen broer en zus. Maar er zit ook iemand tussen broer en zus namelijk Ande. Op haar zijn ze beiden verliefd. Daardoor ontstaat een wat bizare liefdesrelatie.

Structuur en/of verhaalopbouw
Vooraf gaat een proloog met een Keltisch verhaal. Aan het einde van die proloog staat dat Roman een huisje heeft gekocht op het eiland Aran, valk bij Dun Aengus.

Er zijn twee delen in de roman.
Deel I : De postbode (van blz. 11- 82) Dit dele is onderverdeeld in 4 hoofdstukken. Boven ieder hoofdstuk staat een zin of regel uit een boek of gedicht of liedje.

Deel II : Dun Aengus (van blz. 85-189). Dit deel is onderverdeeld in 7 hoofdstukken. Ook boven deze hoofdstukken staat een motto. Dun Aengus is een plek op het eiland Aran, waar het strohuisje staat van Roman.
De Keltische mythologie speelt een rol in het verhaal. In deel I ontmoet Aisling (de ikvertelster) een vrouw Ande op wie ze verliefd raakt. Maar dat blijkt ook de emailvriendin van haar broer. Die neemt haar van haar weg naar Ierland.
Deel II speelt drie jaar later: Aisling is op weg naar haar broer, die haar heeft uitgenodigd. Aisling gaat er vooral heen om te kijken of haar liefde voor Ande nog bestaat.

Gebruikt perspectief
Er is een ikvertelster, de lesbische Aisling. Deze mooie jonge vrouw is postbode en ze ontmoet in die functie de mooie Ande. De ikvertelster vertelt in de o.v.t. Er zit drie jaar verschil tussen de twee delen van de roman.

Tijd van het verhaal
Deel II speelt drie jaar later dan deel I. Er worden verder geen data of jaartallen in deze roman genoemd. Maar uit tekstgegevens kun je opmaken dat er sprake is van een moderne roman. (het gebruik van e-mail en mobiele telefoons bijvoorbeeld)

Plaats van handeling
Deel I speelt zich af in Amsterdam. Deel II speelt zich af op weg naar het eiland Aran en de laatste bladzijden spelen op Aran.

Motto
Het motto is Engelstalig. Het is van Flaherty uit : “A man of Aran”, 1934
Oft the wind told me:
Of Isles in the West
Islands of Legends
Islands of rest.

When the truth and the legend contradict each other, always print the legend.

Vrij vertaald: “ Vaal vertelde de wind me van eilanden in het Westen, eilanden van een legende , eilanden van rust.
Wanneer de waarheid en de legende elkaar tegenspreken, druk dan de legende af.

Het eiland Aran is zon eiland van rust waarover in het motto wordt gesproken. Dit Keltische element wordt zowel door Ande (die er de rust heeft gevonden) als Aisling (die er eventueel wel wil wonen samen met Ande) aanbeden.


Samenvatting van de inhoud
De proloog gaat over een vrouw die in de buurt van het eiland Atlantis (of Aran) een passie heeft voor vrouwen.Ze geeft niets om mannen en daarom moet ze met truien maken in haar onderhoud voorzien. Er komt een Amerikaanse toeriste naar het eiland en die neemt haar mee naar The States waar ze kledingwinkel beginnen. Broer Roman koopt het strohuisje van de vrouw.

Deel I : De postbode.
Roman is de oudere broer van Aisling. Zoals broer en zus hebben ze vaak ruzie en hun moeder moet dan wel tussenbeide komen. Na zijn studie vertrekt haar broer naar Ierland en Aisling wordt postbode. Ze heeft dan al aan haar ouders laten weten dat ze lesbisch is, maar die zitten niet zo erg met dat gegeven. Aisling vindt postbode een leuk beroep, zeker als in haar wijk een mooie vrouw komt wonen, op wie ze verliefd raakt. Haar collega’s (van wie er ook één latent homofiel is) willen haar wel helpen om de vrouw te versieren en hoewel het van haar leidinggevende niet mag, ruilen ze vaak van wijk, zodat Aisling in contact kan komen met Ande.
Met haar broer onderhoudt ze emailcontact. Die vraagt haar of ze een paar gedichten wil opsturen, want hij heeft een vriendinnetje en wil indruk op haar maken. Aisling schrijft mooie Engelstalige gedichten en Roman is erg blij dat hij zo indruk kan maken op de vriendin.

Intussen kan Aisling een pakje afgeven bij Ande. Grappig is dat Ande op dat moment seks heeft met een jongen en dat loopt allemaal niet op rolletjes.
Later blijkt dat Ande zichzelf ook een pakje heeft laten bezorgen. Daardoor komen ze weer met elkaar in contact. Aisling kruipt onder de douche bij Ande en het komt tot een eerste seksueel contact. Ande blijkt veel gemakkelijker orgasmen bij Aisling te krijgen dan bij haar vriendjes. Omdat ze postbode is, ziet ze dat Ande een kaartje krijgt van een man die zijn komst aankondigt. Ze besluit die dag seks met Ande te hebben, opdat ze haar date zal vergeten. Maar dat lukt niet.

Zelf heeft Aisling bericht van haar broer gekregen die vertelt dat hij uit Ierland overkomt. Ze spreken af in een pub en daar blijkt ook Ande te zijn. De vriendin van Roman blijkt haar seksgodin te zijn. Dat is een pijnlijke kwestie. Aisling besluit het veld te ruimen. Onderweg naar huis wordt ze op haar mobiel gebeld door postbode Eelco die nu van plan is “om uit de kast te komen.” Thuisgekomen schrijft ze nog een liefdesgedicht voor Ande, dat ze nog in haar woning bezorgt. Ze verwacht dat Ande uit haar leven zal vertrekken: ze zal wel met Roman meegaan naar Ierland.

Deel II Dun Aengus

Aisling is drie jaar later op weg naar het eiland waar Roman en Ande wonen. Ze zit in de bus naast een vriendelijke oude Ierse dame. Die hoort van haar lesbo-zijn en vertelt dat ze heel lang geleden ook eens een vrouw heeft gezoend op wie ze verliefd was. Ze was daarna nooit meer getrouwd. Ze overnacht in een pension, maar vindt het allemaal zo somber dat z egaat stappen in een kroeg waar een folksinger Luka Bloom optreedt. Ze denkt haar broer Roman te hebben gezien, maar na het concert blijkt hij verdwenen te zijn. Ze gaat hem achterna naar de haven, maar hij is waarschijnlijk al overgevaren. Ze keert terug naar het pension en wil zich met haar vibrator een orgasme bezorgen. Ze krijgt een flash back.

In deze flashback vertelt ze dat Ande niet lang na haar ontmoeting met Roman zwanger is geworden. Later vrijen de meisjes nog wel eens samen. Roman vertelt aan Aisling dat hij is vreemd gegaan en ze vindt dit verschrikkelijk. Eigenlijk verdient hij Ande niet. Die krijgt een miskraam. Aisling heeft wat nieuwe dates, maar die kunnen niet in de schaduw staan van Ande. Toch wil ze net doen alsof ze een vriendin heeft om Ande jaloers te maken.

In Ierland praat ze wat met de mensen in het pension en ze hoort weer wat Keltische anekdotes. Ze wil haar broer wel graag terugzien maar is nog benieuwder naar Ande. In de haven heeft ze sjans van een Poolse gastarbeider, maar ze vertelt hem dat z e lesbisch is.
Daarna maakt de overtocht: ook de veerman is erg aardig. Aan de overkant loopt ze meteen tegen Roman op. Dat is per toeval, want hij dacht dat ze een dag later zou komen. Het blijkt hem inderdaad geweest te zijn in die kroeg met de folksinger Bloom. Hij moet voor zaken naar Dublin. Aisling heeft nu alle kans om Ande te ontmoeten. Maar er zijn andere mannen in het huis en Ande is net de berg af gegaan naar een Keltische bron om wat rituelen te volbrengen. Ze reageert helemaal niet vriendelijk naar Aisling. Ze vraagt waarom ze onrust is komen brengen. Ze heeft op Aran rust gezocht. (zie het motto van de roman.!)

Aisling laat een antibioticapil in de bron vallen en Ande diept hem eruit op. Ze zijn dan even dicht bij elkaar en ze kussen elkaar weer. Toch is er nog enige afstand maar na het douchen (!) komt het weer tot een vrijpartij. Dan blijkt alles nog goed te werken. Ande wil echter niet toegeven aan haar lesbo-zijn. Ze schaamt zich o.a. voor haar familie die gereformeerd en die zou dat niet pikken. Ze besluiten een oud Iers gebruik te doen: turf branden en dan in de rook de oplossing proberen te zien. Maar het turf wil niet branden. Dan zullenb ze dus zelf een beslissing moeten nemen.
Ze hebben een week liefde en genot met elkaar voordat Roman terugkeert. Dan wil Aisling het aan haar broer vertellen dat ze op elkaar verliefd zijn. Ande durft dit niet. Aisling gaat met haar broer naar een gevaarlijke klif. Het lijkt erop alsof de roman een thrillerontknoping kan krijgen: wie ruimt wie uit de weg? Maar dat gebeurt toch niet. Als ze over de klifrand hebben gekeken, zegt Aisling dat ze iets aan haar broer moet vertellen. Het is iets (of liever iemand) die tussen haar en haar broer is gekomen.
.
Thema, motieven en interpretatie
Thema is natuurlijk de lesbische liefdesrelatie tussen Aisling en Ande. Die speelt zich af tegen een Keltisch decor, waarin verhalen vertellen een belangrijk item is. Het gegeven wordt extra spannend wanneer Roman haar broer ook een relatie (via de computer) onderhoudt met Ande. Hij vraagt haar wat gedichten te sturen en Aisling schrijft mooie Engelstalige gedichten voor Ande. Daar kan Roman dus mee pronken. Terwijl de lezer wel door heeft dat het om dezelfde vrouw gaat, is de verrassing voor de personages wel groot. Ande die toch meer lesbienne is dan ze zelf wil geloven (of laten zien) gaat voor de vorm mee met Roman. Misschien ook wel om te vluchten voor de druk van Aisling. Ande wil immers voor de buitenwereld niet lesbisch zijn en dan is Ierland een mooi escapisme. Aisling kan dat maar slecht verdragen en wil met pseudo-vriendinnen Ande jaloers maken. Drie jaar na het vertrek naar Ierland wordt ze uitgenodigd om naar het spannende eiland te komen. Een eiland met mythische Keltische krachten, bovendien een oase van rust. Die rust van Ande wordt nu wreed verstoord en ze wil de boot afhouden, maar de lesbische liefde is blijkbaar toch sterk genoeg, want ze komen weer tot en ook weer in elkaar. Nu nog afrekenen met Roman: de relatie tussen hem en Ande is toch ook niet optimaal. Ande kan eindelijk toegeven aan haar lesbo-zijn maar Aisling moet voor haar de boodschap overbrengen. Even lijkt het erop alsof Roman Aisling naar beneden wil kieperen door haar over de rand heen te laten kijken van een gevaarlijk klif, maar als Aisling dat overleeft, durft ze de waarheid over haar en Ande wel op te biechten. Daar stopt het verhaal van Karin Giphart, maar het zal zeker leiden tot een happy end.

Recensies
In de grote landelijke dagbladen zijn nog geen recensies verschenen van deze roman.


Over de schrijver en haar werk
Karin Ellen Giphart (Dordrecht, 29 oktober 1968) is een Nederlandse auteur en singer-songwriter. In 2005 debuteerde zij met de roman Maak me Blij en de CD And she bites.
Karin Giphart werd geboren in Dordrecht, als tweede kind van een huisvestingsambtenaar en Wijnie Jabaaij, die van 1977 tot 1989 lid van de Tweede Kamer was voor de PvdA. Haar vader en moeder scheidden toen Karin acht jaar oud was. Zij bleef bij haar moeder wonen, terwijl haar broer (Ronald Giphart) met zijn vader meeging.
Karin is afgestudeerd in Engelse literatuur en moeder van twee kinderen, een zoon en een dochter. Op haar dertigste realiseerde zij zich dat ze lesbisch was.
In 1995 overleed haar moeder, waar Ronald in 2000 het boek Ik omhels je met 1000 armen over schreef. Hij vroeg zijn zus daar een alinea aan toe te voegen. Omdat hij deze passage bij optredens vaak voorlas, werd Karin door zijn uitgever gevraagd om zelf een roman te schrijven.
In Maak me blij (2005) speelt de verzorging en het overlijden van een moeder een belangrijke rol, evenals de lesbische scene in Amsterdam. Net als haar broer schrijft Karin Giphart beeldend en gedetailleerd over seks. Haar expliciete behandeling van lesbische erotiek is ongekend in de Nederlandse literatuur.
De hoofdpersoon in Maak me blij is net als Karin zelf een fervent lezer en schrijver van Xena en Star Trek: Voyager slash fanfiction.
Haar tweede boek, Iets tussen broer en zus , gaat over de liefde van broer en zus voor één en dezelfde vrouw.
Naast het schrijven maakt Karin muziek. Eveneens in 2005 kwam haar eerste CD uit, getiteld And she bites. Ook in haar songteksten staat de vrouwenliefde centraal.