Leesverslag 3 Een ik-boek april 2007
Auteur: Connie Palmen
Titel: De erfenis
1e druk : 1999 1 Beschrijving 1.1 Motivatie van je boekkeuze. <.i> ik heb dit boek gekozen omdat het me interessant leek. Ik heb toen een samenvatting over dit boek gelezen en zoals die samenvatting geschreven was leek het me een leuk boek. Dat komt omdat ik het onderwerp: ziekte heel interessant vind. Ook leek het mij niet een boek zoals alle andere waar iemand ziek wordt en dan beschreven wordt wat hij of zij allemaal moet ondergaan en dan dood gaat. Dat sprak me ook aan, en daarom heb ik dit boek gekozen
Titel: Erfenis, De Geschreven door: Palmen, Connie Jaar: 1999 Taal: Nederlands Vorm: Novelle Periode: 1980- Thema: Relaties , Schrijverschap Bron: Boek in - Boek uit, 1998-1999, 2000 Uitgever: Ellessy , Govert Boterblom 1.2 Geef een samenvatting van het verhaal. Samenvatting Schrijfster Lotte Inden weet dat ze lijdt aan een fatale, want progressieve spierziekte die haar beetje bij beetje zal verlammen. Om door te kunnen blijven werken neemt ze Max Petzler in dienst. Hij staat dag en nacht voor haar klaar als secretaris, verzorger en bediende. Bovenal moet hij ervoor zorgen dat Lotte, ook wanneer zij gebrekkig zal gaan worden, toegang blijft houden tot haar 'erfelijk materiaal'. Zo noemt zij het geheel aan leeservaringen dat zij in haar leven heeft opgedaan en met de hand heeft gedocumenteerd. Een kast vol ringbanden herbergt een gealfabetiseerd systeem van trefwoorden die zich gerubriceerd uitsplitsen in weer andere trefwoorden. Uiteindelijk verwijzen die naar honderden boektitels en de duizenden passages daarin, die haar ooit bij lezing zo hebben getroffen dat zij ze onderstreepte en met een krabbel in de kantlijn voorzag van een trefwoord. Max moet het hele documentatiesysteem op de computer zetten en daarbij tevens alle passages uit de boeken overtikken, zodat Lotte bij wijze van spreken met één niet-verlamde vinger via het toetsenbord nog toegang zal hebben tot haar herinneringen. Wanneer Lotte Max iets uit haar erfelijk materiaal laat opdiepen dat nog niet is overgezet, noemen zij dat 'destilleren'. Hiervoor doet Lotte tussen de bedrijven door vrijwel dagelijks een beroep op hem. Zij werkt aan de roman Geheel de uwe en aangezien in haar ervaring 'Alle geesten zich scherp [slijpen] aan elkaar', verzoekt zij Max de ene keer iets te destilleren uit het werk van Gombrowicz, Salinger of Becket, om op een ander moment iets op te duikelen van Jane Bowles of Carry van Bruggen. Max' destillaten hebben dan al vaak ook betrekking op dat ene grote boek ná Geheel de uwe, waarmee Lotte al jaren en jaren rondloopt. Het boek moet uitdrukking geven aan haar schatplichtigheid aan alle schrijvers en denkers die haar hebben gevormd, naast dat het thema's moet aansnijden als originaliteit, distinctiedrift en zelfbespiegeling. Bovendien moet het geheel haar visie op de twintigste eeuw representeren. Het streven dat boek te verwezenlijken houdt haar op de been en brengt hen dichter bij elkaar, tot zich zelfs een liefdesrelatie ontwikkelt. Het wordt een gezamenlijk project dat Max wellicht in zijn eentje zal moeten voortzetten, aangezien rond de verschijning van Geheel de uwe de eerste ziekteverschijnselen zich openbaren. Lotte bereidt hem daarop voor, maar is er niet echt van overtuigd of Max wel voor de taak is toegerust. In een knetterende aanvaring, naar aanleiding van een in haar ogen 'achterlijke vraag' van Max, realiseert zij zich dat hij nog niet volledig begrijpt waar hun boek in de kern om draait. Boekverslag Scholieren.com
De erfenis door Connie Palmen
AJ
Samenvatting
Het verhaal begint op de begrafenis van Charlotte Inden, waar Max Petzler spreekt. Aan de lezer vertelt hij wat er daarvoor allemaal gebeurd is. Max was een ontevreden neerlandicus van 30, werkzaam als freelance redacteur voor de afdeling wetenschappelijke werken bij een uitgeverij. Bij een vergadering bracht hij koffie rond en toen hij Lotte koffie gaf vroeg ze hem bij hem in te trekken en zij dat hij bij zijn vriend weg moest gaan, die zijn arm blauw geknepen had, en hij deed dit. Lotte vertelde Max dat ze ongeneeslijk ziek is, ze had een spierziekte waar ze uiteindelijk dood aan zou gaan, wanneer wist ze niet. (Alleen Lotte’s vrienden weten van haar ziekte, maar op Max’ aanraden vertelt ze het ook aan haar familie (haar broers, haar ouders zijn al dood). Familie is heel belangrijk voor Lotte, ze heeft er ook veel aantekeningen over.) Ze liet hem haar tweede huis zien in Bretagne, toonde haar erfelijk materiaal in haar huis in Nederland. Ze bewoonde de onderste 2 etages, de 3e etage met aparte ingang was voor Max en het erfelijk materiaal lag op zolder. Het zou Max’ taak zijn alles over te nemen wat zij niet meer kon. Ook moest hij alle aantekeningen die zij in boeken had gemaakt in de computer zetten, Lotte hoopte dat ze haar armen nog kon gebruiken als de ziekte begon en dan nog met de computer te kunnen werken. Al deze aantekeningen waren bedoeld voor haar grote roman, die ze waarschijnlijk zelf niet af zou kunnen maken, dat moest Max doen als zij dood was. Daarom was het belangrijk dat Max zoveel mogelijk hetzelfde ging denken als zij, dat hij goed begreep waar de roman over zou moeten gaan. Het probleem was dat Lotte zelf nog niet helemaal wist waar het precies over moest gaan, ze wist alleen dat het moest gaan over originaliteit, laten zien dat alle nieuwe dingen gebaseerd waren op oude dingen. Max en Lotte praten veel. Verder praat Lotte eigenlijk met niemand, behalve met Axel Landauer, die misdaadromans schrijft, net als haar overleden man Tobias Tallicz, die zij TT noemt, dat deed. Mr Tallicz was een kenner van de psychologie van de seriemoordenaar. Soms als Max iets niet meteen begreep werd ze kwaad omdat hij TT niet was. Bij hem had ze genoeg aan een half woord, bij Max niet en daarom was ze bang dat haar grote roman nooit af zou komen. Op een gegeven moment begint de ziekte bij Lotte, bij de meeste patienten begint het in de benen, maar bij haar begon het in haar armen. Ze wilde naar Bretagne om te zien of het daar beter zou gaan wat niet het geval was. Daar ging ze verder met het ‘destilleren’ van boeken, de belangrijke dingen eruit halen. Na die zomer zijn ze nog 2 zomers naar Bretagne geweest, maar toen kon Lotte zelf geen auto meer rijden. De pijn begon dat jaar en ze kan steeds minder. Op een gegeven moment moet Max haar zelfs wassen. Lotte krijgt wel langzamerhand het vertrouwen dat Max haar roman af kan maken. In de laatste paar weken hebben ze een hechte relatie en slapen met elkaar. De laatste 3 weken is Max niet bij haar weg geweest. Toen de pijn te erg werd kreeg ze van de dokter morfine-injecties en besloot ze niet meer te eten. Ze zij dat ze het wel iets vond hebben te versterven met het einde van de eeuw. Max sprak die weken alleen over de telefoon met Margaretha, een goede vriendin, psychiater van beroep, die hij altijd alles verteld had over Lotte en hij zij dat ze dood aan het gaan was. De laatste dagen sliep lotte bijna alleen nog maar. Bij het gloren van de ochtend is ze gestorven, na een paar uur belt Max de dokter, Lotte’s broers en Axel. Het laatste wat ze had gezegd was: ‘ik wacht op je in het boek’. Verschillen. Ik heb een verslag van scholieren.com en van de uittrekselbank gehaald. Het viel mij op dat er best veel verschil in de samenvattingen zat. In de samenvatting van uittrekselbank werden veel moeilijke woorden gebruikt terwijl de samenvatting van scholieren.com in “onze taal”staat, woorden die makkelijk te begrijpen zijn. Verder ging de samenvatting van scholieren.com meer in op details en was de samenvatting van uittrekselbank vrij algemeen. In de samenvatting van de uittrekselbank werd ook vooral veel gesproken over Lotte haar beroep en haar “erfelijk materiaal”en minder over haar ziekte. Over Lotte haar ziekte werd juist in het verslag van Scholieren.com veel gesproken. Ook werden er in het verslag van scholieren.com veel namen genoemd en dat was in het verslag van de uittrekselbank veel minder. Zo zie je dat je in twee samenvattingen over het zelfde boek toch veel verschillen kan vinden. Ik denk wel dat voor ons de samenvatting van scholieren.com beter is omdat ik die beter snapte en het verhaal naar mijn mening daar duidelijker werd uitgelegd. 2 Verdieping. 2.1 Verdiepingsopdracht 1. Ik ga vanaf blz 92 een stukje in detail vertellen. Dit stukje gaat over dat het met Lotte niet meer zo goed gaat. De normale ik-persoon in dit boek is Max Petzler en nu wordt de ik- persoon Lotte Inden. Enkele maanden nadat de pijn in mijn schouders en armen begonnen was, verzwakten mijn bekken en been spieren. Ik had het grote geluk dat ik nog wat kracht bleef houden in mijn rechterarmen hand, de hand die ik zo vaak op Max uitgetest had, de hand waarmee ik deuren kon openen en mijn karretje kon besturen. Ook was het de hand die mij toegang gaf tot mijn erfelijk materiaal. Het was ook de hand die ik bij Max in zijn nek kon leggen als hij mij ’s ochtends uit bed tilde en ’s avonds naar bed bracht en de hand waarmee ik ’s nachts over zijn gezicht streek. ‘Wil je met mij naar bed, Max?’had ik op een avond gevraagd en Max zei toen ja, want hij wilde dat wel. Hij zei tegen mij dat het lang geleden was dat hij met een vrouw naar bed was geweest. ‘Behandel me dan maar als een man,’stelde ik hem gerust. Ik huilde toen ik voor het eerst met hem sliep en hij huilde met mij mee toen hij mij voor het laatst beminde, ik zei toen dat de lust nog ik mijn hoofd zat, maar ik kon niks meer voelen. Dit was enkele weken voor mijn dood, hij zei tegen mij dat hij de 2jaren die hij mij heeft mogen beminnen de gelukkigste van zijn leven waren en hij herinnerde mij eraan wat ik zei tijdens onze eerste nacht, dat ik bang was Max ongelukkig te maken, omdat ik hem zoweinig toekomst kon bieden en dat de liefde eeuwigheid wil. Hij zei toen tegen mij: ‘de toekomst van een dag is ook toekomst’. De beste manier om mij uit buien van lethargie te halen of mij de aanhoudende pijn te doen vergeten was om mij terug te brengen naar het materiaal voor de grote roman. Na zo veel jaar kon Max mijn gezicht lezen als een boek en als hij zag dat ik mijn pijn verbeet, wendde hij soms onbegrip voor en deed hij alsof hij iets van het materiaal nog onvoldoende begreep of dat het hem nog niet duidelijk was hoe hij het aan moest pakken en welke plaats we het gaven in de roman. Daarmee riskeert hij mijn ergernis, want ik verdroeg geen traagheid van begrip, maar omdat ik in mijn woede zo levendig was, nam hij dat voor lief en genoot ervan als zijn plan slaagde en hij zich weer kon laven aan mijn vitale tirades. Soms was daar niet meer voor nodig dan wat olie op het vuur te gooien als hij zag dat iets wat ze las haar irriteerde. 432 woorden. 2.2 verdiepingsopdracht 2. 2.2.1 Structuur
De Erfenis. De erfenis is een best dun boek van 96 blz. Alle bladzijde zijn gevuld omdat er niet 1 echt duidelijke hoofdstukken zijn . Er begint een nieuw hoofdstuk bij een open regel. Dat was vooral in het begin best onduidelijk. Wel was het verhaal 2 chronologische verteld. Alleen begon het verhaal wel terug zeg maar. Het verhaal gaat vanaf de ontmoeting tot de dood. Maar het boek is pas geschreven, verteld naar de dood. 3 Het sujet en het fabel hangen dus gewoon met elkaar samen, het verhaal is namelijk chronologisch. 4 Ook worden afentoe in het boek verwijzingen gemaakt, het is dus niet helemaal aaneengesloten maar ook niet echt fragmentarisch, het hangt er dus een beetje tussenin. 5 De gebeurtenissen hangen wel met elkaar samen want alles wat verteld wordt houdt verband met haar en de herinneringen aan haar of aan haar ziekte. 6 Er is namelijk ook maar 1 vehaallijn, die van haar en Max en het erfelijk materiaal. Daar gaat eigenlijk het hele boek over. Er zijn verder ook niet zo veel personen in dit boek. 2.2.2 Tijd
1 heb net verteld dat het verhaal best wel chronologische is verteld. Maar er zijn niet echte flashbacks omdat het verhaal best chronologische verteld is. Ook vindt je niet echt een vooruitwijzing en overspringen op een andere verhaallijn gaat niet echt
2 omdat ik maar 1 verhaallijn heb kunnen ontdekken. 2Voorbeelden zijn ook moeilijk te noemen omdat ik geen echte flashbacks, tijdmanipulatie of andere inbegrepen heb gesignaleerd. Eigenlijk is het hele verhaal een grote chronologische flashback, er zitten dus geen kleine flashbacks of tijdsmanipulaties in verwerkt. 3 Ik kan dus ook niet beantwoorden wat voor effect de manipulaties hebben. 4 Wel kan ik beantwoorden dat het boek zich af van 1993 tot en met 1998. Dit heb ik gelezen in een verslag van uittreksel bank. Daar staat namelijk:”betreft de periode waarover wordt verteld de jaren '93 t/m'98”. 2.3 verdiepingsopdracht 3. Schrijver
Palmen, Connie
Titel
Erfenis, De
Jaar van uitgave
1999
Bron
De Volkskrant
Publicatiedatum
10-03-1999
Recensent
Arjan Peters
Recensietitel
Ziedaar, de droefenis der 20ste-eeuwse kunstenaar ‘De schijn van echtheid, dat is literaire vormgeving’, spreekt de zelfbewuste schrijfster Lotte (voluit Charlotte) Inden in de novelle De erfenis van Connie Palmen. Door haar vierkante uitspraken is Inden een strijdlustige deelneemster aan het debat dat de laatste tijd in letterkundige kringen wordt gevoerd: dat over de toevloed aan autobiografische literatuur, die appelleert aan de honger van het publiek naar authenticiteit. We voelen zelf niks meer, overvoerd als we zijn door beelden en informatie waardoor de wereld de huiskamer binnenkomt, terwijl tegelijk we verder van elkaar vervreemden. Van schrijvers wordt verlangd dat ze ons vertellen hoe dat moet, iets echts voelen. Echter, een auteur moet zich afzonderen vooraleer hij zijn ziel kan uitstorten. Hij geeft de echtheid vorm. Wij mogen menen hem van kruin tot voetzool te kennen, maar trappen dan in de val, de schone schijn voor waarheid te nemen. Het zicht op de kunstgrepen - de techniek om van levenservaringen kunst te boetseren - zijn we stilaan aan het verliezen, en daardoor ook de waardering ervoor. Ziedaar de droefenis van de 20ste-eeuwse kunstenaar. Als men hem denkt te begrijpen, is dat om de verkeerde redenen. Palmen heeft een bekende vormtruc toegepast, zodat de lezer in het ongewisse blijft over wat er aan haar boek echt is en wat vertekening. De beroemde schrijfster Lotte Inden lijdt aan een progressieve spierziekte, die haar het schrijven van haar laatste grote roman onmogelijk maakt. Ze heeft opzetjes, brokstukken en een emmer ideeën die ze alleen nog mondeling kan spuien. De laatste jaren van haar leven neemt ze tegen betaling een man in huis, die als taak heeft haar te verzorgen en naar haar te luisteren. Hij gaat Indens zogenoemde ‘erfelijk materiaal’ beheren. Max Petzler heet de uitverkorene, een redacteur van een uitgeverij en bewonderaar van Indens werk, die de buitenkans grijpt om niet alleen de woorden, maar ook de ziel (en jawel, na drie jaar trouwe dienst als bonus het lichaam) van zijn heldin te lezen. Hij is de verteller van De erfenis. Net als de romantische jongeman Stern die in Multatuli’s Max Havelaar (1860) het chaotische Pak van Sjaalman onder zijn hoede krijgt, moet hij van de losse flarden een verhaal smeden. Originaliteit is in onze eeuw het op persoonlijke wijze ordenen van bekende gegevens, merkt de vedette Inden niet voor niets tegenover Petzler op. En dat beweerde Flaubert al in de vorige eeuw. Max is geen schrijver maar in de eerste plaats een lezer, laat Palmen hem al vroeg meedelen. De onnozelheden in de tekst moeten dus niet Lotte of Connie, maar hem worden aangerekend. De erfenis legt de bedoelingen bloot van de Palmen-achtige schrijfster Lotte Inden. Onthullend is, dat Inden ten overstaan van haar Adriaan van Dis-achtige collega Axel Landauer met verve speelt dat negatieve kritieken haar koud laten, om vervolgens door de mand te vallen met een obligate litanie tegen een recensent, type ‘talentloze onbenul met het verstand van een mossel en het dociele taalgebruik van een brugklasser, die weliswaar iets kan opschrijven, maar die niet kan schrijven.’ Met die onthechtheid die Inden liefst voorwendt, valt het wel mee. De verwijten die critici haar maakten naar aanleiding van haar laatste roman Geheel de Uwe, dat ze een narcist was die de lezers lastig viel met haar privé-leven (vergelijk de persreacties op I.M. van Connie Palmen), kan ze helemaal niet als vuil water van zich afspoelen. Als apologie van het narcistische schrijven is De erfenis zelfs te beschouwen als een P.S. bij I.M.. Erg diepzinnig of overtuigend is die pleitrede overigens niet: ‘Het stempel narcistisch of autobiografisch heeft geen enkele analytische of onderscheidende waarde, geen enkele. Gezeur aan mijn kop! Beckett, Brodkey, Joyce, Duras, Genet, Pavese, Proust, Multatuli, Capote, Roth, Dostojevski, de hele godvergeten wereldliteratuur is autobiografisch, dus dat zegt niks.’ Met permissie, madam: die auteurs zijn niet beroemd geworden omdat ze autobiografisch schrijven maar omdat ze, met gebruikmaking van ervaringen uit hun eigen leven, literatuur brouwden. Vormgeving, weet u nog wel? De eigentijdse klacht van diverse critici is dan ook niet dat autobiografisch schrijven als genre verfoeilijk is, maar dat steeds meer schrijvers hun allerindividueelste sores op het papier mieteren zonder nog merkbaar zorg te tonen voor compositie en stijl. Maar hoe overtuigd Lotte predikt van denken te houden, we krijgen er in De erfenis geen voorbeeld van te zien. Inden is om de een of andere reden een geliefd schrijfster, maar zelf is ze eenzaam en laat niemand tot haar wezen toe. Behalve de onderdanige Max, die elk woord van de meesteres indrinkt als orakelt de Egyptische schrijfgod Thoth zelf. De mens in onze laatste eeuwhelft is idoolbelust, stelt Inden, die zelf net voor de millenniumwende het loodje legt. Connie Palmen verbeeldt de hedendaagse verdwazing. Met quatsch en gebakken lucht kun je tegenwoordig al vedette worden. Zelf zal Palmen, deo volente, 2000 springlevend halen. We moeten niet zo kortzichtig zijn haar te identificeren met Lotte Inden die zich in De erfenis ongestraft mag aanstellen. Bovendien zou het van onwelvoeglijkheid getuigen, dit gegeven paard al te kritisch in de bek te kijken, Loopt een goed boek, bijvoorbeeld Max Havelaar of een titel van de hierboven genoemde puike namen, en uw Boekenweek kan onmogelijk bedorven worden. 3.Evaluatie. 3.1 Over het boek. Hoe gaan ziekte en literaire boeken samen? Dit kan heel goed. In het boek van Connie Palmen de erfenis gaan die 2 zaken samen. Het is een heel goed boek want alles is heel werkelijk beschreven. Alleen is het jammer dat het boek meer over het literaire gaat dan over haar ziekte. Terwijl ik het persoonlijk boeiender vindt hoe zij die ziekte beleefd, en daar wordt maar een heel klein deel aan uitbesteedt. Dat vind ik jammer. Verder een Prima boek met veel mooie emoties. 85 woorden. 3.2 Over de opdracht. Ik vond deze opdracht niet zo leuk omdat ik het lezen van ik- boeken minder leuk vindt. Dat zijn toch een bepaalde soort boeken en die moeten je aanspreken. Verder vond ik de opdrachten die we moestten maken soms een beetje ingewikkeld en voor sommige vragen zou je het boek eigenlijk nog een keer moeten door lezen bijvoorbeeld bij de vraag 2 van 2.2.2 tijd. Je zou dan het hele boek moeten lezen, maar bij mij zaten er geen flashbacks in dus kan je geen voorbeelden geven. Opzich was de opdracht wel goed maar voor een keer. 97 woorden.
Titel: De erfenis
1e druk : 1999 1 Beschrijving 1.1 Motivatie van je boekkeuze. <.i> ik heb dit boek gekozen omdat het me interessant leek. Ik heb toen een samenvatting over dit boek gelezen en zoals die samenvatting geschreven was leek het me een leuk boek. Dat komt omdat ik het onderwerp: ziekte heel interessant vind. Ook leek het mij niet een boek zoals alle andere waar iemand ziek wordt en dan beschreven wordt wat hij of zij allemaal moet ondergaan en dan dood gaat. Dat sprak me ook aan, en daarom heb ik dit boek gekozen
Titel: Erfenis, De Geschreven door: Palmen, Connie Jaar: 1999 Taal: Nederlands Vorm: Novelle Periode: 1980- Thema: Relaties , Schrijverschap Bron: Boek in - Boek uit, 1998-1999, 2000 Uitgever: Ellessy , Govert Boterblom 1.2 Geef een samenvatting van het verhaal. Samenvatting Schrijfster Lotte Inden weet dat ze lijdt aan een fatale, want progressieve spierziekte die haar beetje bij beetje zal verlammen. Om door te kunnen blijven werken neemt ze Max Petzler in dienst. Hij staat dag en nacht voor haar klaar als secretaris, verzorger en bediende. Bovenal moet hij ervoor zorgen dat Lotte, ook wanneer zij gebrekkig zal gaan worden, toegang blijft houden tot haar 'erfelijk materiaal'. Zo noemt zij het geheel aan leeservaringen dat zij in haar leven heeft opgedaan en met de hand heeft gedocumenteerd. Een kast vol ringbanden herbergt een gealfabetiseerd systeem van trefwoorden die zich gerubriceerd uitsplitsen in weer andere trefwoorden. Uiteindelijk verwijzen die naar honderden boektitels en de duizenden passages daarin, die haar ooit bij lezing zo hebben getroffen dat zij ze onderstreepte en met een krabbel in de kantlijn voorzag van een trefwoord. Max moet het hele documentatiesysteem op de computer zetten en daarbij tevens alle passages uit de boeken overtikken, zodat Lotte bij wijze van spreken met één niet-verlamde vinger via het toetsenbord nog toegang zal hebben tot haar herinneringen. Wanneer Lotte Max iets uit haar erfelijk materiaal laat opdiepen dat nog niet is overgezet, noemen zij dat 'destilleren'. Hiervoor doet Lotte tussen de bedrijven door vrijwel dagelijks een beroep op hem. Zij werkt aan de roman Geheel de uwe en aangezien in haar ervaring 'Alle geesten zich scherp [slijpen] aan elkaar', verzoekt zij Max de ene keer iets te destilleren uit het werk van Gombrowicz, Salinger of Becket, om op een ander moment iets op te duikelen van Jane Bowles of Carry van Bruggen. Max' destillaten hebben dan al vaak ook betrekking op dat ene grote boek ná Geheel de uwe, waarmee Lotte al jaren en jaren rondloopt. Het boek moet uitdrukking geven aan haar schatplichtigheid aan alle schrijvers en denkers die haar hebben gevormd, naast dat het thema's moet aansnijden als originaliteit, distinctiedrift en zelfbespiegeling. Bovendien moet het geheel haar visie op de twintigste eeuw representeren. Het streven dat boek te verwezenlijken houdt haar op de been en brengt hen dichter bij elkaar, tot zich zelfs een liefdesrelatie ontwikkelt. Het wordt een gezamenlijk project dat Max wellicht in zijn eentje zal moeten voortzetten, aangezien rond de verschijning van Geheel de uwe de eerste ziekteverschijnselen zich openbaren. Lotte bereidt hem daarop voor, maar is er niet echt van overtuigd of Max wel voor de taak is toegerust. In een knetterende aanvaring, naar aanleiding van een in haar ogen 'achterlijke vraag' van Max, realiseert zij zich dat hij nog niet volledig begrijpt waar hun boek in de kern om draait. Boekverslag Scholieren.com
De erfenis door Connie Palmen
AJ
Samenvatting
Het verhaal begint op de begrafenis van Charlotte Inden, waar Max Petzler spreekt. Aan de lezer vertelt hij wat er daarvoor allemaal gebeurd is. Max was een ontevreden neerlandicus van 30, werkzaam als freelance redacteur voor de afdeling wetenschappelijke werken bij een uitgeverij. Bij een vergadering bracht hij koffie rond en toen hij Lotte koffie gaf vroeg ze hem bij hem in te trekken en zij dat hij bij zijn vriend weg moest gaan, die zijn arm blauw geknepen had, en hij deed dit. Lotte vertelde Max dat ze ongeneeslijk ziek is, ze had een spierziekte waar ze uiteindelijk dood aan zou gaan, wanneer wist ze niet. (Alleen Lotte’s vrienden weten van haar ziekte, maar op Max’ aanraden vertelt ze het ook aan haar familie (haar broers, haar ouders zijn al dood). Familie is heel belangrijk voor Lotte, ze heeft er ook veel aantekeningen over.) Ze liet hem haar tweede huis zien in Bretagne, toonde haar erfelijk materiaal in haar huis in Nederland. Ze bewoonde de onderste 2 etages, de 3e etage met aparte ingang was voor Max en het erfelijk materiaal lag op zolder. Het zou Max’ taak zijn alles over te nemen wat zij niet meer kon. Ook moest hij alle aantekeningen die zij in boeken had gemaakt in de computer zetten, Lotte hoopte dat ze haar armen nog kon gebruiken als de ziekte begon en dan nog met de computer te kunnen werken. Al deze aantekeningen waren bedoeld voor haar grote roman, die ze waarschijnlijk zelf niet af zou kunnen maken, dat moest Max doen als zij dood was. Daarom was het belangrijk dat Max zoveel mogelijk hetzelfde ging denken als zij, dat hij goed begreep waar de roman over zou moeten gaan. Het probleem was dat Lotte zelf nog niet helemaal wist waar het precies over moest gaan, ze wist alleen dat het moest gaan over originaliteit, laten zien dat alle nieuwe dingen gebaseerd waren op oude dingen. Max en Lotte praten veel. Verder praat Lotte eigenlijk met niemand, behalve met Axel Landauer, die misdaadromans schrijft, net als haar overleden man Tobias Tallicz, die zij TT noemt, dat deed. Mr Tallicz was een kenner van de psychologie van de seriemoordenaar. Soms als Max iets niet meteen begreep werd ze kwaad omdat hij TT niet was. Bij hem had ze genoeg aan een half woord, bij Max niet en daarom was ze bang dat haar grote roman nooit af zou komen. Op een gegeven moment begint de ziekte bij Lotte, bij de meeste patienten begint het in de benen, maar bij haar begon het in haar armen. Ze wilde naar Bretagne om te zien of het daar beter zou gaan wat niet het geval was. Daar ging ze verder met het ‘destilleren’ van boeken, de belangrijke dingen eruit halen. Na die zomer zijn ze nog 2 zomers naar Bretagne geweest, maar toen kon Lotte zelf geen auto meer rijden. De pijn begon dat jaar en ze kan steeds minder. Op een gegeven moment moet Max haar zelfs wassen. Lotte krijgt wel langzamerhand het vertrouwen dat Max haar roman af kan maken. In de laatste paar weken hebben ze een hechte relatie en slapen met elkaar. De laatste 3 weken is Max niet bij haar weg geweest. Toen de pijn te erg werd kreeg ze van de dokter morfine-injecties en besloot ze niet meer te eten. Ze zij dat ze het wel iets vond hebben te versterven met het einde van de eeuw. Max sprak die weken alleen over de telefoon met Margaretha, een goede vriendin, psychiater van beroep, die hij altijd alles verteld had over Lotte en hij zij dat ze dood aan het gaan was. De laatste dagen sliep lotte bijna alleen nog maar. Bij het gloren van de ochtend is ze gestorven, na een paar uur belt Max de dokter, Lotte’s broers en Axel. Het laatste wat ze had gezegd was: ‘ik wacht op je in het boek’. Verschillen. Ik heb een verslag van scholieren.com en van de uittrekselbank gehaald. Het viel mij op dat er best veel verschil in de samenvattingen zat. In de samenvatting van uittrekselbank werden veel moeilijke woorden gebruikt terwijl de samenvatting van scholieren.com in “onze taal”staat, woorden die makkelijk te begrijpen zijn. Verder ging de samenvatting van scholieren.com meer in op details en was de samenvatting van uittrekselbank vrij algemeen. In de samenvatting van de uittrekselbank werd ook vooral veel gesproken over Lotte haar beroep en haar “erfelijk materiaal”en minder over haar ziekte. Over Lotte haar ziekte werd juist in het verslag van Scholieren.com veel gesproken. Ook werden er in het verslag van scholieren.com veel namen genoemd en dat was in het verslag van de uittrekselbank veel minder. Zo zie je dat je in twee samenvattingen over het zelfde boek toch veel verschillen kan vinden. Ik denk wel dat voor ons de samenvatting van scholieren.com beter is omdat ik die beter snapte en het verhaal naar mijn mening daar duidelijker werd uitgelegd. 2 Verdieping. 2.1 Verdiepingsopdracht 1. Ik ga vanaf blz 92 een stukje in detail vertellen. Dit stukje gaat over dat het met Lotte niet meer zo goed gaat. De normale ik-persoon in dit boek is Max Petzler en nu wordt de ik- persoon Lotte Inden. Enkele maanden nadat de pijn in mijn schouders en armen begonnen was, verzwakten mijn bekken en been spieren. Ik had het grote geluk dat ik nog wat kracht bleef houden in mijn rechterarmen hand, de hand die ik zo vaak op Max uitgetest had, de hand waarmee ik deuren kon openen en mijn karretje kon besturen. Ook was het de hand die mij toegang gaf tot mijn erfelijk materiaal. Het was ook de hand die ik bij Max in zijn nek kon leggen als hij mij ’s ochtends uit bed tilde en ’s avonds naar bed bracht en de hand waarmee ik ’s nachts over zijn gezicht streek. ‘Wil je met mij naar bed, Max?’had ik op een avond gevraagd en Max zei toen ja, want hij wilde dat wel. Hij zei tegen mij dat het lang geleden was dat hij met een vrouw naar bed was geweest. ‘Behandel me dan maar als een man,’stelde ik hem gerust. Ik huilde toen ik voor het eerst met hem sliep en hij huilde met mij mee toen hij mij voor het laatst beminde, ik zei toen dat de lust nog ik mijn hoofd zat, maar ik kon niks meer voelen. Dit was enkele weken voor mijn dood, hij zei tegen mij dat hij de 2jaren die hij mij heeft mogen beminnen de gelukkigste van zijn leven waren en hij herinnerde mij eraan wat ik zei tijdens onze eerste nacht, dat ik bang was Max ongelukkig te maken, omdat ik hem zoweinig toekomst kon bieden en dat de liefde eeuwigheid wil. Hij zei toen tegen mij: ‘de toekomst van een dag is ook toekomst’. De beste manier om mij uit buien van lethargie te halen of mij de aanhoudende pijn te doen vergeten was om mij terug te brengen naar het materiaal voor de grote roman. Na zo veel jaar kon Max mijn gezicht lezen als een boek en als hij zag dat ik mijn pijn verbeet, wendde hij soms onbegrip voor en deed hij alsof hij iets van het materiaal nog onvoldoende begreep of dat het hem nog niet duidelijk was hoe hij het aan moest pakken en welke plaats we het gaven in de roman. Daarmee riskeert hij mijn ergernis, want ik verdroeg geen traagheid van begrip, maar omdat ik in mijn woede zo levendig was, nam hij dat voor lief en genoot ervan als zijn plan slaagde en hij zich weer kon laven aan mijn vitale tirades. Soms was daar niet meer voor nodig dan wat olie op het vuur te gooien als hij zag dat iets wat ze las haar irriteerde. 432 woorden. 2.2 verdiepingsopdracht 2. 2.2.1 Structuur
De Erfenis. De erfenis is een best dun boek van 96 blz. Alle bladzijde zijn gevuld omdat er niet 1 echt duidelijke hoofdstukken zijn . Er begint een nieuw hoofdstuk bij een open regel. Dat was vooral in het begin best onduidelijk. Wel was het verhaal 2 chronologische verteld. Alleen begon het verhaal wel terug zeg maar. Het verhaal gaat vanaf de ontmoeting tot de dood. Maar het boek is pas geschreven, verteld naar de dood. 3 Het sujet en het fabel hangen dus gewoon met elkaar samen, het verhaal is namelijk chronologisch. 4 Ook worden afentoe in het boek verwijzingen gemaakt, het is dus niet helemaal aaneengesloten maar ook niet echt fragmentarisch, het hangt er dus een beetje tussenin. 5 De gebeurtenissen hangen wel met elkaar samen want alles wat verteld wordt houdt verband met haar en de herinneringen aan haar of aan haar ziekte. 6 Er is namelijk ook maar 1 vehaallijn, die van haar en Max en het erfelijk materiaal. Daar gaat eigenlijk het hele boek over. Er zijn verder ook niet zo veel personen in dit boek. 2.2.2 Tijd
1 heb net verteld dat het verhaal best wel chronologische is verteld. Maar er zijn niet echte flashbacks omdat het verhaal best chronologische verteld is. Ook vindt je niet echt een vooruitwijzing en overspringen op een andere verhaallijn gaat niet echt
2 omdat ik maar 1 verhaallijn heb kunnen ontdekken. 2Voorbeelden zijn ook moeilijk te noemen omdat ik geen echte flashbacks, tijdmanipulatie of andere inbegrepen heb gesignaleerd. Eigenlijk is het hele verhaal een grote chronologische flashback, er zitten dus geen kleine flashbacks of tijdsmanipulaties in verwerkt. 3 Ik kan dus ook niet beantwoorden wat voor effect de manipulaties hebben. 4 Wel kan ik beantwoorden dat het boek zich af van 1993 tot en met 1998. Dit heb ik gelezen in een verslag van uittreksel bank. Daar staat namelijk:”betreft de periode waarover wordt verteld de jaren '93 t/m'98”. 2.3 verdiepingsopdracht 3. Schrijver
Palmen, Connie
Titel
Erfenis, De
Jaar van uitgave
1999
Bron
De Volkskrant
Publicatiedatum
10-03-1999
Recensent
Arjan Peters
Recensietitel
Ziedaar, de droefenis der 20ste-eeuwse kunstenaar ‘De schijn van echtheid, dat is literaire vormgeving’, spreekt de zelfbewuste schrijfster Lotte (voluit Charlotte) Inden in de novelle De erfenis van Connie Palmen. Door haar vierkante uitspraken is Inden een strijdlustige deelneemster aan het debat dat de laatste tijd in letterkundige kringen wordt gevoerd: dat over de toevloed aan autobiografische literatuur, die appelleert aan de honger van het publiek naar authenticiteit. We voelen zelf niks meer, overvoerd als we zijn door beelden en informatie waardoor de wereld de huiskamer binnenkomt, terwijl tegelijk we verder van elkaar vervreemden. Van schrijvers wordt verlangd dat ze ons vertellen hoe dat moet, iets echts voelen. Echter, een auteur moet zich afzonderen vooraleer hij zijn ziel kan uitstorten. Hij geeft de echtheid vorm. Wij mogen menen hem van kruin tot voetzool te kennen, maar trappen dan in de val, de schone schijn voor waarheid te nemen. Het zicht op de kunstgrepen - de techniek om van levenservaringen kunst te boetseren - zijn we stilaan aan het verliezen, en daardoor ook de waardering ervoor. Ziedaar de droefenis van de 20ste-eeuwse kunstenaar. Als men hem denkt te begrijpen, is dat om de verkeerde redenen. Palmen heeft een bekende vormtruc toegepast, zodat de lezer in het ongewisse blijft over wat er aan haar boek echt is en wat vertekening. De beroemde schrijfster Lotte Inden lijdt aan een progressieve spierziekte, die haar het schrijven van haar laatste grote roman onmogelijk maakt. Ze heeft opzetjes, brokstukken en een emmer ideeën die ze alleen nog mondeling kan spuien. De laatste jaren van haar leven neemt ze tegen betaling een man in huis, die als taak heeft haar te verzorgen en naar haar te luisteren. Hij gaat Indens zogenoemde ‘erfelijk materiaal’ beheren. Max Petzler heet de uitverkorene, een redacteur van een uitgeverij en bewonderaar van Indens werk, die de buitenkans grijpt om niet alleen de woorden, maar ook de ziel (en jawel, na drie jaar trouwe dienst als bonus het lichaam) van zijn heldin te lezen. Hij is de verteller van De erfenis. Net als de romantische jongeman Stern die in Multatuli’s Max Havelaar (1860) het chaotische Pak van Sjaalman onder zijn hoede krijgt, moet hij van de losse flarden een verhaal smeden. Originaliteit is in onze eeuw het op persoonlijke wijze ordenen van bekende gegevens, merkt de vedette Inden niet voor niets tegenover Petzler op. En dat beweerde Flaubert al in de vorige eeuw. Max is geen schrijver maar in de eerste plaats een lezer, laat Palmen hem al vroeg meedelen. De onnozelheden in de tekst moeten dus niet Lotte of Connie, maar hem worden aangerekend. De erfenis legt de bedoelingen bloot van de Palmen-achtige schrijfster Lotte Inden. Onthullend is, dat Inden ten overstaan van haar Adriaan van Dis-achtige collega Axel Landauer met verve speelt dat negatieve kritieken haar koud laten, om vervolgens door de mand te vallen met een obligate litanie tegen een recensent, type ‘talentloze onbenul met het verstand van een mossel en het dociele taalgebruik van een brugklasser, die weliswaar iets kan opschrijven, maar die niet kan schrijven.’ Met die onthechtheid die Inden liefst voorwendt, valt het wel mee. De verwijten die critici haar maakten naar aanleiding van haar laatste roman Geheel de Uwe, dat ze een narcist was die de lezers lastig viel met haar privé-leven (vergelijk de persreacties op I.M. van Connie Palmen), kan ze helemaal niet als vuil water van zich afspoelen. Als apologie van het narcistische schrijven is De erfenis zelfs te beschouwen als een P.S. bij I.M.. Erg diepzinnig of overtuigend is die pleitrede overigens niet: ‘Het stempel narcistisch of autobiografisch heeft geen enkele analytische of onderscheidende waarde, geen enkele. Gezeur aan mijn kop! Beckett, Brodkey, Joyce, Duras, Genet, Pavese, Proust, Multatuli, Capote, Roth, Dostojevski, de hele godvergeten wereldliteratuur is autobiografisch, dus dat zegt niks.’ Met permissie, madam: die auteurs zijn niet beroemd geworden omdat ze autobiografisch schrijven maar omdat ze, met gebruikmaking van ervaringen uit hun eigen leven, literatuur brouwden. Vormgeving, weet u nog wel? De eigentijdse klacht van diverse critici is dan ook niet dat autobiografisch schrijven als genre verfoeilijk is, maar dat steeds meer schrijvers hun allerindividueelste sores op het papier mieteren zonder nog merkbaar zorg te tonen voor compositie en stijl. Maar hoe overtuigd Lotte predikt van denken te houden, we krijgen er in De erfenis geen voorbeeld van te zien. Inden is om de een of andere reden een geliefd schrijfster, maar zelf is ze eenzaam en laat niemand tot haar wezen toe. Behalve de onderdanige Max, die elk woord van de meesteres indrinkt als orakelt de Egyptische schrijfgod Thoth zelf. De mens in onze laatste eeuwhelft is idoolbelust, stelt Inden, die zelf net voor de millenniumwende het loodje legt. Connie Palmen verbeeldt de hedendaagse verdwazing. Met quatsch en gebakken lucht kun je tegenwoordig al vedette worden. Zelf zal Palmen, deo volente, 2000 springlevend halen. We moeten niet zo kortzichtig zijn haar te identificeren met Lotte Inden die zich in De erfenis ongestraft mag aanstellen. Bovendien zou het van onwelvoeglijkheid getuigen, dit gegeven paard al te kritisch in de bek te kijken, Loopt een goed boek, bijvoorbeeld Max Havelaar of een titel van de hierboven genoemde puike namen, en uw Boekenweek kan onmogelijk bedorven worden. 3.Evaluatie. 3.1 Over het boek. Hoe gaan ziekte en literaire boeken samen? Dit kan heel goed. In het boek van Connie Palmen de erfenis gaan die 2 zaken samen. Het is een heel goed boek want alles is heel werkelijk beschreven. Alleen is het jammer dat het boek meer over het literaire gaat dan over haar ziekte. Terwijl ik het persoonlijk boeiender vindt hoe zij die ziekte beleefd, en daar wordt maar een heel klein deel aan uitbesteedt. Dat vind ik jammer. Verder een Prima boek met veel mooie emoties. 85 woorden. 3.2 Over de opdracht. Ik vond deze opdracht niet zo leuk omdat ik het lezen van ik- boeken minder leuk vindt. Dat zijn toch een bepaalde soort boeken en die moeten je aanspreken. Verder vond ik de opdrachten die we moestten maken soms een beetje ingewikkeld en voor sommige vragen zou je het boek eigenlijk nog een keer moeten door lezen bijvoorbeeld bij de vraag 2 van 2.2.2 tijd. Je zou dan het hele boek moeten lezen, maar bij mij zaten er geen flashbacks in dus kan je geen voorbeelden geven. Opzich was de opdracht wel goed maar voor een keer. 97 woorden.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden