Titel: Joe Speedboot Auteur: Tommy Wieringa, geboren in 1967. Schrijver van vier romans: Dormantique’s manco (1995) Amok (1997) Alles over Tristan (2002) Joe Speedboot (2005) Hij was medeoprichter en redacteur van ‘Vrijstaat Austerlitz’. Hij schrijft veel korte verhalen en heeft een dagelijkse column in de Spits!. Voor zijn roman Alles over Tristan won hij de Halewijnprijs 2002 en in 2005 was hij genomineerd voor de AKO-Literatuurprijs (voor Joe Speedboot). Hij heeft ook gedichten geschreven en veel van zijn verhalen en gedichten zijn gepubliceerd in verschillende tijdschriften en kranten. Tommy Wieringa over het ontstaan van de hoofdpersoon van het boek: “Toen ik rond mijn tiende de Vrije School in Zutphen bezocht, werd me verteld over een klasgenoot die er niet was. Hij lag in coma als gevolg van een zwaar ongeluk. Hij zat op zijn fietsje toen hij werd geschept door een automobilist met een slecht huwelijk, waarbij hij meters werd weggeslingerd. Het lichaam van de scholier bleek echter taai. Hij kwam er bovenop en een jaar later verscheen hij weer op school. Gekluisterd aan een rolstoel en nauwelijks verstaanbaar. Vijfentwintig jaar later sprong ik op een ochtend uit bed, toen ik in een flits begreep dat hij de niet-sprekende en nauwelijks bewegende jongen, de gedroomde verteller voor een roman was.”
Opgedragen aan: Rutger Boots Uitgever: De Bezige Bij, Amsterdam, 2005. Jaar van de eerste druk: 2005 Druk: 25ste druk, 2006. Genre: Roman Hoofdpersonen: Fransje Hermans (14 jaar): Het hele boek wordt uit de belevenis van Fransje verteld. Fransje is door een ernstig ongeluk in coma geraakt en het enige wat nu nog functioneert is zijn hersenen en zijn rechterarm, waarmee hij zich voortbeweegt in een rolstoel. Ondanks het ongeluk probeert hij zijn leven toch zo mooi mogelijk te maken, met hulp van vrienden en familie. Fransje is een cynische jongen die dagboeken vol schrijft en graag nieuwe dingen leert. Joe Speedboot: De echte naam van Joe Speedboot is Achiel Stephaan Ratzinger, wat niemand weet, behalve dan zijn moeder en later ook PJ en Fransje. Hij heeft zijn naam veranderd omdat hij zijn echte naam niet bij zichzelf vond passen en niet leuk vond. Joe is geïnteresseerd in techniek en heel lomark (het dorp waar het zich voornamelijk afspeelt) kent hem omdat hij altijd bommen maakt. Zijn vader is dood gegaan bij een auto ongeluk toen de familie Ratzinger (moeder Regina Ratzinger en zusje India Ratzinger) het huis van Christophe in reden. Dat was ook hun entree in Lomark. Fransje mag Joe graag en kijkt erg tegen hem op.
PJ Eilander: De echte naam is Picolien Jane, maar omdat dat te lang is noemt iedereen haar PJ. PJ komt uit Zuid-Afrika en komt in Lomark om een nieuw leven op te bouwen. Niemand weet af van haar slechte verleden, iedereen houdt van haar. Ze weet zich altijd aan te passen en is altijd heel aardig en alle jongens zijn verliefd op haar. Maar schijn bedriegt; ze gaat altijd vreemd, had boulimia nervosa en is eigenlijk niet wie ze lijkt te zijn. Fransje noemt haar een volmaakt prachtig, gewentenloos monster en de hoer van de eeuw. Ze zorgt wel goed voor Fransje en houdt erg van bier. Belangrijkste bij personen: Christophe Maandag: Jeugdvriend en beste vriend van Joe Speedboot. Zijn vader heeft de grootste afvalfabriek van Lomark. Christophe is eigenlijk een beetje een lafaard en lang niet zo avontuurlijk als Joe. Fransje zag Christophe als zijn grote concurrent. Volgens PJ lijkt hij op Heimrich Himmler. Engel Eleveld: Engel is goeie en slimme jongen. Joe en hij deelde ook samen de fascinatie voor techniek. Engel was op de basisschool Fransjes pismaatje aangezien hij dat zelf niet meer kon. Engel was een jongen die je eerst niet zo opviel, maar dan uiteindelijk geweldig vindt. Hij was later ook erg geliefd bij de meisjes. Mahfouz Hussein: Mahfouz, de zwarte Numibier, werkte in een toeristenwinkeltje in Egypte en werd verliefd toen de moeder van Joe, Regina Ratzinger langs kwam lopen. Zo belandde hij in Lomark. Hij werd daar al snel papa Afrika genoemd. Mahfouz bouwde authentieke Egyptische bootjes. Hij bouwde ooit een boot en toen die ter water werd gelaten, keerde hij nooit meer terug. Tijd: Het speelt zich in 21ste eeuw af en het boek duurt ongeveer 25 jaar. De gebeurtenissen zijn chronologisch, maar er zitten veel flashbacks in. Ruimte: Het verhaal speelt zich vooral in Lomark af, maar ook heel even in Egypte, Amsterdam en andere omgevingen.
Perspectief: Ik-perspectief, uit het oog van Fransje. Thema: Roman, jeugdvriendschap en het leven met een handicap. Samenvatting: Joe Speedboot is het verhaal over een jongen genaamd Fransje Hermans die op jonge leeftijd verongelukt door een grasmaaier en in coma beland. Hij wordt wakker uit een coma en kan alleen nog zijn rechterarm gebruiken. “Dat is net genoeg om te rukken” merkte één van zijn oudere broers op. Fransje woont in Lomark samen met zijn vader, moeder en twee broers Sam en Dirk, waar hij niet zoveel mee heeft. In de tijd dat hij in coma lag, is er een mysterieuze jongen met een absurde naam Lomark ingetrokken, Joe speedboot. Tegen de tijd dat hij begint aan zijn revalidatie begint Fransje weer aan zijn school. Hier ontmoet hij Engel, Christophe en later ook PJ. Fransje ontmoette Joe doordat zijn twee broers Fransje achterlieten in een leegstaand huis toen ze Fransje mee moesten nemen van hun moeder naar de kermis. Daar dook Joe op en blies uit wraak het elektriciteit huisje van de kermis op zodat helemaal niemand kon genieten. Sindsdien is Fransje erg gefascineerd door Joe. Joe is samen met zijn vader, moeder en zusje naar Lomark verhuisd. Alhoewel zijn vader de inbouw van het huis niet heeft gered omdat het verhuisbusje in de gevel van Christopes huis reed en door de vooruit vloog. Joe’s vader was direct dood. Zijn moeder en zijn zusje hebben het samen met Joe wel overleefd. Dit was ook de ontmoeting en begin van het broederschap tussen Joe en Christophe. Op een gegeven moment komt ook de beeldschone Zuid-Afrikaan PJ eilander in Lomark wonen. Joe, Christophe, Engel en later ook Fransje beginnen samen uit de liefde voor techniek aan het bouwen van een vliegtuig, die uiteindelijk ook vliegt. Zo beleven zij meer avonturen in het ‘ó zo saaie lommark’. Fransje, Christophe, Engel, PJ en Joe maken allemaal samen hun school af en ieder gaat zijn eigen weg. Fransje kan niet zoveel en wordt papierprikker/platstamper in zijn eigen stadje, Lomark. De rest van het boek gaat over de ontwikkelingen in het saaie Lomark (waar toch na mijn idee de meest bizarre dingen gebeuren), de ontwikkelingen van de vijf jeugdvrienden. Hoe de één weer terug komt, de andere naar de kunstacademie gaat. Hoe Mahfouz Hussein zijn bootje bouwt en ter water brengen van zijn boot nooit meer terug keert. Hoe Fransje ontdekt dat het jaren verzamelen en platdrukken van papier in pakketjes voor niets bleek te zijn, omdat zijn vader het eigenlijk stiekem in zijn metaalfabriek bewaarde. Hoe Joe en Fransje de wereld gaan veroveren met Fransjes enorme en sterke arm. Het is een fascinerend verhaal, waarin de mafste mooiste, grappigste belevenissen gebeuren. Ook wordt er veel aandacht besteed aan het de leer van de Samoerai, waar Fransje er geboeid door was. Er wordt gezegd dat de samoerai een tweevoudige weg heeft, van het penseel en het zwaard. Fransje zag zijn rechterarm als zijn zwaard. Opbouw Spanning: Het werd naarmate je verder werd gezogen in het boek eigenlijk alleen maar spannender. Titel verklaring: Het boek gaat over Fransje, maar Fransjes grootste fascinatie en ook beste vriend was Joe. Joe Speedboot was niet zijn echte naam, maar zijn personage. Joe Speedboot was Fransjes wereld, vandaar deze titel. Einde verhaal: Ik zou het eigenlijk niet mogen verklappen, want het is veelte leuk om het zelf te ontdekken, maar goed. Het eindigt dat Joe heeft bedacht dat hij en Fransje moeten mee gaan doen met armpje drukken (Fransjes ijzeren arm) en zo geld te verdienen. Het einde, einde is dat Christophe met PJ is getrouwd en dat Joe het feest verstoord door met hun vroeger gebouwde vliegtuigje deze gelegenheid te verstoren door heel laag te vliegen en een doek met ‘PJ hoer van de eeuw’ die erachter wappert. Of ik het had verwacht? Nee, je kan niks verwachten in dit boek! Tommy Wieringa blijft verrassen! Beoordeling: Mening: Ik heb zelden zo een goed boek gelezen als Joe Speedboot. Ze zeggen dat het een jongensboek is, vanwege de vele technische en wetenschappelijke onderwerpen, maar ik heb er erg van genoten. Het is een origineel verhaal. Het is vooral zo mooi omdat het heel diepzinnig is. De boodschap dat alles kan als je dat wilt, dat niemand perfect is en de diepere betekenis van echte vriendschap kun je hier goed in vinden. Naarmate je verder in het boek komt, hoe meer je het zelf beleeft. Ik heb slapeloze nachten gehad met de vraag wat gaat er nu gebeuren. Ik en het boek waren voor even onafscheidelijk.
Mooiste stukje uit het boek: Het verhaal van Mahfouz Hussein die zijn zelf gemaakte Egyptische boot ter water laat zal me altijd bij blijven staan! Prachtig! Aan wie ik dit boek aan zou raden: Aan iedereen, jong, oud, mooi, lelijk, eigenlijk iedereen die graag een mooi boek leest.