Een schitterend gebrek
De Arbeiderspers, Amsterdam, 2003-1e, 239 blz. Roman Het verhaal Lucia is de hoofdpersoon in dit boek. Terwijl zij springt tussen het heden en het verleden, vertelt zij haar verhaal. Het is dus een auctoriaal verhaal. Hoofdpersoon en verteller is de Italiaanse Lucia. Het is dus een auctoriaal verhaal. Zij is geboren in 1728 en groeide op als dochter van de hoofd huishouding op een groot landgoed in Italië. Ze kende een onbezorgde jeugd en was de lieveling van de gravin bij wie haar vader in dienst was. De beslissende gebeurtenis van haar jonge jaren vond plaats in 1742. Voor de bruiloft van de dochter van de gravin komen als gasten vanuit Venetië onder andere de broers Francesco en Giacomo Casanova. Tussen Lucia (veertien) en Giacomo (zeventien) ontbloeit een Grote Liefde. Ze beloven elkaar trouw en leggen hun toekomstplannen vast: over een halfjaar zal Giacomo terugkeren en zullen ze gaan trouwen. Na Giacomo's vertrek krijgt Lucia een Franse huisonderwijzer om haar bij te scholen en voor te bereiden op haar omgang met de hogere kringen in Venetië. Ze toont een verbluffende ijver en studieaanleg. Haar vorderingen zijn enorm. Door haar grote kennis raakt ze wel vervreemd van haar ouders, die van simpele komaf zijn. Ook waarschuwt de gravin haar voor het leven in de Venetiaanse 'beau monde': alles draait om het uiterlijk; het is een slangenkuil van jaloezie, intriges en machtsstreven. Niet lang voordat Giacomo terugkeert, slaat het noodlot toe. De huisonderwijzer krijgt de pokken en sterft. Lucia verzorgt hem en raakt ook besmet. Ze laat zich aan armen en benen vastbinden om zichzelf niet open te krabben. De jeuk is ondraaglijk. Radeloos schuurt ze haar gezicht langs het kussen. Wanneer ze op het nippertje overleeft en zichzelf in de spiegel bekijkt, ziet ze hoe geschonden haar gezicht is. Het stort haar in een hevige tweestrijd tussen gevoel en rede. Uiteindelijk neemt ze de beslissing om zich voor Giacomo's carriere op te offeren en hem het verzinsel over te laten brengen dat ze er met een van de knechten vandoor is gegaan. “Wanneer ik echter tegen mijn gevoel in zou gaan en hem vrij zou laten, zou hij zijn dromen kunnen najagen en waarmaken. Ik zou dan wel ongelukkig zijn maar troost vinden in de wetenschap dat hij tenminste gelukkig was. Misschien zou hij even droevig zijn om mij, maar vast niet lang wanneer ik het zo speelde dat hij meende dat ik hem verraden had. Dan zou hij kwaad zijn, mij verwensen en uiteindelijk vergeten. Zo redeneerde ik. In het eerste geval zouden er twee ongelukkig zijn, in het laatste geval slechts een. De keus leek mij eenvoudig.” (blz. 102) Zonder haar zal Giacomo nog carrière kunnen maken, want met een lelijke vrouw kan dat niet in Venetië. Wanneer het leugenbericht over Lucia's verdwijning aan Giacomo wordt overgebracht, keert hij verbitterd naar Venetië terug. Lucia biedt zich aan aan de oude graaf van het landgoed en krijgt hier wat geld voor. Voor Lucia begint dan een zwerftocht door Italië. Voortaan noemt ze zich - met dank aan de Franse huisonderwijzer - Galathee de Pompignac. Ze trekt naar het Zuiden en vindt werk bij een vooruitstrevende familie in Bologna. Daar is ze, op dienstbare afstand, getuige van de discussies tussen rijke dames over het primaat van verstand of gevoel. De meeste dames zijn conform de tijdgeest nog in de ban van de Verlichting (het rationalisme). Maar een Franse gravin, die zich opwerpt als Galathees beschermvrouwe, vertegenwoordigt de opkomende Romantiek en bepleit sterk te vertrouwen op de intuïtie. Met deze Francaise trekt Galathee als haar secretaris verder op. Ze woont jaren bij haar op haar kasteel in Vincennes, dichtbij Parijs. Voor Galathees vorming zijn het heel belangrijke jaren. Maar de gravin wordt ziek en overlijdt. Galathee besluit ditmaal naar het Noorden te reizen. Amsterdam lokt: ze heeft veel gehoord over de vrijheid en de tolerantie in die stad. De werkelijkheid is ontnuchterend. Door de economische achteruitgang en door haar misvormde uiterlijk lukt het haar niet om een baan te vinden. Zo belandt ze ten slotte in de prostitutie. Het is een hard bestaan. Door haar verminkte gezicht is ze vaak gedwongen klanten van het laagste allooi tegen een minimaal tarief te accepteren. Even lijkt er een betere periode voor haar aan te breken als een welgestelde jood haar 'kamert', dat wil zeggen haar als privé-prostituee op een appartement onderbrengt. Maar in het tolerante Amsterdam blijkt seks tussen joden en niet-joden bij de wet verboden. Ze worden betrapt en door de politie van hun bed gelicht. Galathee komt voor straf twee jaar in het spinhuis terecht. De prostituees worden hier in kooien tentoongesteld. Tegen een bescheiden entree mag het publiek hen naar hartelust uitjouwen, bespotten en bespuwen. Haar leven neemt pas een gunstigere wending als ze - naar het voorbeeld van de Venetiaanse maskerades - haar werk gesluierd gaat doen. Door die geheimzinnige uitstraling stijgt haar klandizie sterk, vooral in de betere kringen. Ze krijgt zelfs een heel comfortabel leven, wanneer een beperkt aantal Amsterdamse prominenten zich, elk op zijn vaste wekelijkse avond, met haar onderhoudt. Op een avond stelt één van die vaste klanten in de schouwburg een Frans sprekende gast aan haar voor: le Chevalier de Seingalt. Zij herkent in hem meteen haar vroegere geliefde Giacomo. Maar door haar voile(s), haar andere naam, haar veel lagere stem en haar volwassen postuur merkt hij totaal niet dat hij opeens zijn 'trouweloze' jeugdliefde ontmoet. Hij maakt haar het hof. Ze voeren intrigerende gesprekken, onder andere over trouw en ontrouw van vrouwen en mannen, gesprekken die telkens balanceren op de rand tussen onthulling en geheimhouding. Giacomo vertelt veel over zijn populariteit bij de vrouwen en dat hij nog nooit een vrouw bedroefd heeft achtergelaten. Lucia trekt dit in twijfel en zegt dat ze gaat bewijzen dat dit wel het geval is geweest. En ze vrijen ook, waarbij Lucia/Galathee haar gelaat zoals altijd bedekt houdt. Lucia twijfelt of ze zal vertellen wie ze is, maar uiteindelijk doet ze dit niet. Bij Giacomo's afscheid - hij zit al in de koets – laat ze de naam van Lucia tussen neus en lippen door vallen. Verbijstering is er bij Giacomo, die zo snel als zijn werk het toelaat naar Amsterdam terugkeert en opheldering vraagt. Galathee redt zich uit de situatie door hem per brief te melden, dat zij deze Lucia toevallig heeft leren kennen en dat die op bepaalde avonden in een bordeel te vinden is. Verder verontschuldigt ze zich, omdat ze dringend de stad uit moet en hem in Amsterdam niet meer zal ontmoeten. Giacomo gaat naar de aangegeven plaats en treft daar, ongesluierd, de verlepte en mismaakte Lucia aan. Hij is geschokt, praat even met haar en beseft dat hij haar vroeger groot onrecht heeft aangedaan. Aan Galathee stuurt hij een brief met geld en een verslag van zijn bevindingen. 'Arme Lucia, zij is niet ronduit lelijk geworden, maar iets wat nog veel erger is: weerzinwekkend'. Galathee blijkt zwanger te zijn. Van wie is niet goed vast te stellen, maar vermoedelijk is het van Giacomo. Het geld gebruikt ze voor een overtocht per boot naar Amerika, samen met een van haar vaste klanten, een twintig jaar oudere Amerikaanse handelsman. Uit het nawoord blijkt dat Lucia er met hem getrouwd is en dat ze samen drie kinderen gekregen, van wie ze de oudste Jacob noemden. Zij overleefde haar man dertig jaar en overleed in 1802, 74 jaar oud. Verhaalperspectief Plaats Lucia groeit op op een groot landgoed in Italië, waar in haar kinderjaren de natuur een grote rol speelt. Later gaat ze werken in de zuidelijke Italiaanse stad Bologna. Vervolgens reist ze met een gravin naar Pompeï, om de opgravingen te bekijken. Ze woont jaren bij haar op haar kasteel in Vincennes, dichtbij Parijs, totdat de gravin sterft. Lucia reist naar Amsterdam en woont hier op verschillende plaatsen. Aan het eind van het verhaal vaart ze naar Amerika, waar ze tot haar dood is blijven wonen.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
D.
D.
lastigg boek, ik heb het niet gelezen en ik vraag me ook af hoe die casanova de tweede hoofdpersoon kan zijn, als Lucia de helft van de tijd niet bij hem is en het een auctoriaal verhaal is....
13 jaar geleden
AntwoordenT.
T.
@danielle
Dan moet je het boek lezen...
12 jaar geleden
AntwoordenM.
M.
Het is geen auctoriaal verhaal chappies, Lucia is de hoofdpersoon in het boek, dus speelt wel degelijk mee.
11 jaar geleden
Antwoorden