Titel: Turks Fruit
Auteur: Jan Wolkers
Uitgeverij: Meulenhoff
Plaats van uitgave: Amsterdam
Druk: 41e druk
Aantal bladzijden: 214 bladzijden
Aantal hoofdstukken: 19 hoofdstukken

Omslagverklaring:
De omslag heeft een zwarte achterkant. OP de voorkant staat in het groen met oranje letters de naam van de auteur en de titel van het boek. Op de achterkant staat een oranje sweater met daarop de tekst : missouri University. Eerlijk gezegd heb ik geen idee wat de trui te maken heeft met het boek.

Verantwoording van de keuze:
De reden dat ik dit boek voor Nederlands heb gekozen is omdat mijn moeder mij dit boek had aangeraden. Mijn moeder en ik lezen dezelfde soort boeken dus daarom vertrouwde ik erop dat dit een boek zou zijn dat mij zou interesseren. Het is een boek dat erg bekend is en mijn Nederlands leraar van de tweede en derde heeft het er vaak over gehad. De doorslag was toch wel een vriend van mij, die vertelde dat het een goed boek was. Ik denk dat hij het voornamelijk heeft gelezen door de ‘gedetailleerde scènes’ in het boek. De film die van het boek gemaakt is heb ik niet gezien. Als ik de film wel had gezien had ik het boek vermoedelijk niet gelezen. Het verhaal gaat over man die is verlaten door Olga, zijn vrouw. Ik heb nog eerder iets van Jan Wolkers gelezen en zijn stijl ken ik dus ook helemaal niet. Ik ben dus gewoon het boek lekker gaan lezen.


Samenvatting:
Het boek gaat over Erik, een beeldhouwer, en over zijn relatie met zijn vrouw Olga. Olga heeft hem verlaten en Erik beschrijft korte hoogtepunten uit zijn relatie met Olga. Pas op tweederde van het boek horen we wat er gebeurd is. De hoofdstukken daarvoor zijn steeds of voor dat moment of er na. Zo word er een zekere spanning opgebouwd naar het moment waarop verklaard wordt hoe ze uit elkaar zijn gegaan. Die eerste hoofdstukken zijn eigenlijk een grote kreet ‘ik ben eenzaam’. De eerste twee weken blijft hij op bed liggen en daarna probeert hij haar te vergeten. Hij probeert van alles: hij ‘neemt’ in het begin de ene na de andere vrouw en probeert zo een tweede Olga te vinden. Vervolgens begint het bij het begin dat hij haar al liftend leert kennen. Deze auto rit loopt uit op een hevige vrijpartij. Als hij zijn broek weer wilt aantrekken blijft zijn penis vast zitten in de rits. Olga en Erik worden verliefd, en krijgen een auto ongeluk. Een paar maanden later zien ze elkaar weer en werd de liefde een feit en trekt ze bij hem in. We zien steeds hoe gelukkig hij is geweest met Olga. Het is een liefde die heel intens word beleefd is. Seks speelt daarbij een belangrijke rol. Soms heb je het idee dat ze de hele dag naakt liepen en elk moment aangrepen om ‘het’ weer te doen. Uit de fragmenten na het keerpunt blijkt dat alle andere vrouwen niet dat voor hem betekenen als wat Olga voor hem was geweest. Ondanks dat het er dan flink aan toe was gegaan, vooral op seksueel gebied. Een belangrijke factor in het mislopen van hun, aanvankelijk rooskleurig relatie, zijn denk ik de trauma’s van Olga. Ze heeft een grote angst om zwanger te worden en een afkeer voor kinderen. Er wordt in het boek niet echt gezegd dat Olga’s trauma’s de ondergang van het huwelijk zijn geweest, maar deze hebben er wel mee te maken gehad. Een andere belemmering in hun geluk is de seksuele bezetenheid van Erik. Hij was zo gek van haar dat het op een of andere manier gewoon niet goed kon gaan. Ze kan zich jaren lang hebben gevoeld als een mooi vogeltje in een gouden kooitje. Olga was alles voor hem. Allerlei kleine details worden er van haar beschreven. Ze zorgt voor inkomsten hoe klein die ook zijn. Ze houdt van dieren en niet van kinderen. Dit blijkt ook uit twee beelden die Erik gedurende deze periode maakt. Het eerste is een moeder met kind, waar over de wethouder zegt: ‘Het lijkt wel of ze angst voor het kind heeft:’ Het andere beeld is een vrouw met een kat op haar arm, waarvan men opmerkt: ‘Het lijkt wel of het haar kind is’. In beide gevallen heeft Olga uren lang model gestaan. Van het schaarse geld ging ze regelmatig naar jazzconcerten, ten koste van vlees bij het eten. Ook de vakanties waren heel somber : een tentje op Ameland, waar de liefde ook weer heel intens beleeft werd. De angst van Olga voor zwangerschap kwam door haar moeder die een borstamputatie had moeten ondergaan. Tegen Olga had zij gezegd dat het kwam door dat Olga haar borst had leeg gezogen. Een andere angst van Olga was kanker. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het moment dat zij wat roods in haar ontlasting ziet.

Het grote keerpunt in de relatie wordt volgens Erik geregisseerd door Olga’s moeder, waarvoor Erik altijd benden de stand was geweest. Na de dood van Olga’s vader is haar moeder constant aan het stoken. Ze zegt dat andere vriendinnen van Olga het beter hebben Door dit soort opmerking weet ze de twee uit elkaar te krijgen.. Uiteindelijk blijkt Olga niet ongevoelig voor materiële tekortkoming. Als haar moeder de perfecte man voor haar dochter denkt gevonden te hebben nodigt ze Olga uit om met haar en een aantal zakenrelaties uit eten te gaan. Tijdens dit etentje loopt Olga te flirten tot moeders groot genoegen maar tot ontzetting van Erik. Hij wordt er misselijk van en geeft midden aan tafel over. Op de terugweg van het toilet slaat hij uit woede Olga een blauw oog. Natuurlijk pikt zij dit niet en trekt ‘even’ bij haar moeder in. Bij haar moeder wordt ze zo gehersenspoeld door dat haar moeder slechte dingen over hem zegt en ze laat Olga en Erik niet met elkaar praten. Daardoor gaan ze definitief uit elkaar. Na een hoop tegenstribbelen van Erik zijn uiteindelijk de scheidingspapieren getekend. Hij schreef erop ‘wat je ook doet, ik blijf altijd van je houden’.

Na een jaar ontmoet hij Olga weer, bij de Bijenkorf. Ze heeft haar haar geblondeerd en ziet er slecht uit. Ze vertelt dat ze een kort een verhouding heeft gehad met de zakenrelatie en dat ze daarna is getrouwd geweest met een andere zakenrelatie. Van hem is ze zwanger geraakt, maar ze moest aan haar eierstokken geopereerd worden. Ook deze relatie is toen geëindigd. Olga en Erik houden contact en ze stelt hem voor aan een Amerikaan met wie ze wil trouwen. Na een jaar is ook de Amerikaan weer uit haar leven.

Tussen het reizen en alle relaties door blijven Erik en Olga contact houden doormiddel van kaartjes sturen en af en toe langs komen. Nadat haar laatste huwelijk kapot was gegaan zocht ze Erik weer op en haalde ze samen herinneringen op. Niet lang na dit bezoek, belde Olga’s moeder. Ze belde met het nieuws dat Olga met een hersentumor in het ziekenhuis lag en al een paar keer naar hem gevraagd had. Hij besloot haar te gaan opzoeken. Een paar keer in de week bezocht hij haar en las haar voor en bracht haar Turks fruit. Toen ze kaal werd kocht hij een rode pruik voor haar waar ze heel blij mee was. Na een halfjaar in het ziekenhuis te hebben gelegen overlijdt ze.

Motieven:
Een motief is eenzaamheid, als Olga hem verlaat. Ook een motief is verdriet. Deze twee motieven leiden samen weer tot het thema liefde. Uiteindelijk komen alle gevoelens voort uit liefde. De eenzaamheid, omdat hij zijn liefde van het leven verliest en het verdriet dat het met zich mee brengt. Zijn liefde is onvoorwaardelijk, want ook al heeft zij hem verlaten en is ze met andere mannen getrouwd geweest, hij blijft van haar houden.

De hoofdgedachten van het boek zou kunnen zijn:
Liefde maakt verdriet en creëert eenzaamheid als je het verliest

Personages:
Erik: De ik-figuur is beeldhouder van beroep die duidelijk heel anders leeft dan andere mensen.. Hij heeft af en toe zeer vreemde gedachten over seks en liefde, maar hij is stapelverliefd op Olga. Voor hem bestaat eigenlijk de hele wereld uit hem en Olga. Materiële zaken tellen niet voor hem en die doen hem uiteindelijk de das om. De ikfiguur kan zijn verlies maar niet begrijpen. Het hele boek is feitelijk een vraag naar het waarom? En zijn relatie heeft stuk kunnen lopen. Begrip bij andere vindt hij niet. De schuld legt hij bij zijn schoonmoeder, waar mee hij vanaf het begin een haat -relatie mee heeft.

Olga: Zij is bang voor zwangerschap door haar moeder en houdt daarom niet van kinderen. Wel houdt ze erg veel van dieren. Ze is erg praktisch, wat blijkt uit verdienen van geld, nodig voor het dagelijkse levensonderhoud. Ze laat zich erg vertroetelen door Erik die grote invloed op haar heeft. Uiteindelijk zijn het tekort aan welvaar en de invloed van haar moeder oorzaken tot de verwijdering tussen haar en Erik. Olga hield erg veel van haar vader. Verder is ze heel bang om kanker te krijgen.


Olga’s moeder: Erik ziet haar als de boze heks, wat onder andere blijkt uit de omschrijving dat zij ‘een stiefmoeder is voor haar dochter’ (vergelijkbaar met een sprookje als assepoester)
Olga’s moeder is heel berekend. Ze is tussen de 50 en 60 en woont samen met haar man in een groot huis. De moeder is geen eerlijk persoon. Thuis speelt ze de nette huisvrouw maar als ze van huis weg is, is ze een sloerie die met alle zakenrelaties van haar man het bed in duikt. Met haar man is ze om welvaartsredenen getrouwd. Rouwig om zijn sterven is zij zeker niet.

Olga’s vader: Olga’s vader is een oudere en een beetje demente man. Hij vertelt steeds dezelfde mop: die van de twee jongens die niet naar Parijs gingen. Ook draait hij van zijn snotjes steeds balletjes en die plakt hij dan onder zijn stoel. Hij vindt het niet erg dat zijn vrouw vreemd gaat. Het is een eenzame man omdat zijn vrouw hem steeds in de steek laat en niemand hem echt serieus neemt.

Perspectief en verteller:
Het verhaal is verteld in de ik vertelsituatie, door Erik dus want je ziet het verhaal door zijn ogen. Erik probeert er achter te komen waarom zijn huwelijk en zijn liefde voor Olga is stuk gelopen. Je kan het verhaal door zijn ogen goed volgen. Eigenlijk begint de roman pas als Olga Erik heeft verlaten.

Ruimte:
De ruimte waar het verhaal zich afspeelt, is in dit boek wat minder van belang. Dat komt omdat het meer om de emotionele waarde gaat en het niet de bedoeling van de schrijver is om het boek spannend te maken. Wel heb ik uit het boek kunnen opmaken dat het verhaal zich voornamelijk afspeelt in Amsterdam, in het atelier dat tevens als woonruimte dient. Daar bedrijft hij met veel meisjes, maar met name Olga, de liefde. Daar staat Olga vaak model en maakt hij beelden van haar. Daar verwerkt hij ook zijn verdriet. Hij beleeft er goede en slechte tijden. Ook in Alkmaar speelt het verhaal zich soms af, daar wonen Olga’s ouders en daar is de winkel van haar vader ‘Hermes’. Aan het eind van het verhaal, als Olga in het ziekenhuis ligt speelt het verhaal zich ook nog daar af.

Stijl:
Mensen vonden Jan Wolkers in de jaren zestig en zeventig een viezerik omdat hij openhartig over seks en liefde schreef. De stijl van dit boek bestaat voornamelijk uit grof taalgebruik en schuttingwoorden. Het boek is gemakkelijk te lezen en er worden niet zulke moeilijke woorden gebruikt


Thema:
Het boek is gebaseerd op liefde maar ook op verdriet. Erik was zo verliefd en hield zoveel van Olga dat hij ook intens verdriet had toen zij hem verliet. Hij sloeg alles in het atelier aan gort en komt dagen zijn bed niet uit. Hij was verslagen. Hij heeft daarna nooit meer echt van een vrouw kunnen houden. Olga bleef voor altijd in zijn gedachten. Steeds als hij een meisje ontmoet, wat geregeld voorkwam, vergeleek hij haar met Olga. Maar geen enkel meisje is wat hij wil, alles doet hem denken aan Olga

Tijd:
Het is moeilijk te zeggen in welk periode het boek zich afspeelt omdat het niet vermeld staat. Wel moet het na de tweede wereld oorlog zijn omdat er wordt verteld dat Olga’s vader een bedrijf had die messen uit de Tweede Wereldoorlog verkocht als relatie geschenk.

In het boek wordt een relatie besproken. In het verhaal wordt de ontmoeting van het begin tot het eind verteld. De relatie zal niet langer dan 10 jaar geduurd hebben. Het grootste deel van het boek bestaat uit terugblikken. De ik-persoon kijkt dan terug op de relatie die hij had met Olga. Het verhaal bestrijkt ongeveer anderhalf jaar waarin hij zin liefdesverdriet probeert te verwerken.

Titelverklaring:
De titel van het boek is Turks Fruit. Dat slaat op het eind, als Olga op sterven ligt in het ziekenhuis. Ze was bang dat haar stifttanden er uitzouden vallen dus durfde ze alleen nog maar Turks fruit te eten, omdat dat zacht is. En Erik bracht haar dat als hij langs kwam.

In het dagelijkse leven lees ik heel veel boeken, maar dit boek is een hele andere stijl. Bij het uitzoeken vond ik het ook lastig om een boek te kiezen. Bij het openslaan van het boek trok de eerste zin mij aan. ‘Ik was aardig in de rotzooi terecht gekomen nadat ze bij me was weggegaan. Ik werkte niet meer, ik at niet meer. Ik lag de hele dag tussen vuile lakens en plakte naaktfoto’s en naaktfoto’s van haar vlak bij mijn gezicht zodat ik op den duur haar dik onder de rimmel zittende oogharen dacht te zien bewegen als ik me aftrok’. Ik vond deze zin heel mooi beschreven. Niet zo zeer om de inhoud maar meer om de manier hoe iets simpels verteld wordt. Het onderwerp dat Jan Wolkers gekozen heeft wordt al in meerdere boeken beschreven dus het is lastig om daar dan nog een boek over te schrijven dat de mensen boeit. Ik begreep dit verhaal helemaal omdat het een gemakkelijk boek was om te lezen. Je kon duidelijk merken aan de opbouw en de inhoud dat het doel van de schrijver was om mensen te shockeren. Er zat namelijk bijna geen diepgang in het boek. In de tijd dat Jan Wolkers dit boek schreef was praten over seks een taboe. En hij wou dit taboe verbreken. In het begin heeft hij veel kritiek gekregen maar nu is het ene bekend Nederlands boek. Vanaf het begin van het boek word je meegesleept. Niet door de gebeurtenissen, maar door de emoties die je ervaart. De ik-persoon leert een meisje kennen doordat hij lift en bij haar in de auto stapt. Ze voelen zich aangetrokken tot elkaar en hebben seks. Zijn penis zit vast tussen de rits sluiting, tevens een van de grappigste scène’s. Ze hebben een tangetje nodig om hem los te krijgen. Dus Olga belt aan en vraagt om ene tangetje. Hij geeft haar een botjas als teken dat hi8j har wel leuk vind, en later vind je die bontjas in een beschrijving terug bij het auto-ongeluk dat ze krijgen. Elk detail dat wordt beschreven is met een doel in het boek vermeld. De snotballetjes van de vader van Olga, alles loopt in elkaar over en zorgt voor een sterk verhaal. Ik vraag me af waarom hij geestelijk achter haar aan blijft lopen. Zij heeft overspel gepleegd en hij blijft van haar houden. Ze trouwt 2 keer opnieuw en hij blijft van haar houden. Het boek zet je niet echt aan het denken maar laat wel zien hoe sterk liefde kan zijn. In het begin van het boek dacht ik dat dit boek alleen om seks zou draaien maar later zie je verbanden en zie je hoeveel hij van haar houd en om haar geeft. Je leest veel verdriet maar ook zie je hoe gelukkig ze zijn geweest. Dat zorgt voor een goede balans en wordt het boek niet te treurig.

Evaluatie:
Het verhaal begint met een beschrijving van de eenzaamheidsgevoelens van de ik-persoon nadat hij is gescheiden van Olga. Al lezend wil j weten waarom hij zich zo eenzaam voelt en wat er is gebeurd tussen hem en Olga. Hoe verder je het boek leest hoe meer je te weten komt Jan Wolkers heeft het zo op papier gezet dat je het zelf ervaart. Het leek allemaal zo echt, en dat vond ik mooi aan het boek. Het kan werkelijk gebeuren. Er zijn veel verschillende meningen over Turks Fruit. Dat komt door dat er veel seks in het boek voorkomt. Sommige mensen vinden dat niet kunnen in een boek, maar daar ben ik het niet mee eens. Seks is niet iets waar een taboe over hoort te zijn, want iedereen komt er vroeg of laat mee in aanraking. Aan de andere kant is de manier hoe seks in dit boek behoorlijk grof beschreven, maar de bedoeling van dit boek was om dat taboe te doorbreken. Tegenwoordig wordt het boek meer geaccepteerd dan vroeger want seks is nu een meer bespreekbaar onderwerp. In het verhaal zegt de ik-persoon dat het de schuld van de moeder is dat het uit is tussen hem en Olga. Maar is dat werkelijk zo? Olga is weg bij hem gegaan omdat hij misschien op haar at. Alles draaide om haar, en zij raakte zich zelf kwijt. Ze voelde zich een mooi vogeltje in een gouden kooi. Wat als hij een echte baan had en iets meer verdiende? Zodat zij zichzelf meer luxe kon veroorloven. Zouden ze dan nog bij elkaar zijn? Dat soort vragen heeft dit boek bij mij opgeroepen. Hij legt de schuld bij iedereen behalve bij zich zelf omdat dat makkelijk is om andere de schuld te geven. Ik begrijp heel goed dat Olga is weg gegaan bij hem. Maar ik kon me ook goed inleven in de ik persoon omdat de emoties en zijn gedachten tot in het detail beschreven waren. Olga was op zoek naar geluk en ze dacht dat te bereiken door haar vrijheid terug te nemen. Uiteindelijk beseft ze dat ze het gelukkigs was met de ik-persoon en sterft ze aan kanker. De ik-persoon verliest eerst Olga, en dan verliest hij haar voorgoed. Hij bleef tot op het laatste moment hoop houden dat ze terug zou komen. Dat weet je doordat in het boek staat dat hij thuis zit en hij hoort hakken buiten en de poes reageert erop. Ze denken dat Olga terug is gekomen. Het verhaal was niet lastig te lezen omdat er vrijwel geen moeilijke woorden gebruikt werden. Je moest wel goed door hebben hoe het verhaal liep omdat er verschillende terugblikken waren. Wel was het zo dat na het stuk dat Olga met de zakenrelatie van haar moeder flirt in het restaurant dat het wat minder meeslepend werd. Het werd saaier en minder interessant. Olga, daar valt veel over te vertellen ze is lief en aardig volgens de ik-persoon maar onder tussen loopt ze te flirten met een zakenrelatie waar de ik-persoon bij zit. ‘Ik keek de tafel langs en toen sloeg het ineens door me heen dat die lange slappe slungel die naast haar moeder zat omdat hij hun beste zakenrelatie was, gewoon over al die halfleeg gevreten borden en schaaltjes en glazen hen met zijn kauwgomglimlach met mijn Olga zat te flirten. En ze flirten terug. Godverdomme! Ik voelde het. Ik zag het aan hem. Ik had het gevoel dat ze elkaar onder de tafel met hun benen omhelsden’. En ze vindt het gek dat ze een klap krijgt? Ik begreep zijn reactie. Een ander stuk dat ik opmerkelijk vond en het karakter van Olga een minder kleurrijk maakte voor mij was het stuk dat Olga en de ik-persoon de echtscheidingsakte moeten tekenen. ‘Ik was een uur te vroeg voor de afspraak, het trouwboekje en zeshonderd gulden in een grauwe envelop bij me. Door de telefoon hadden we afgesproken 300 elk, maar ik wist dat haar moeder wel zou zeggen dat ze geen cent ibj zich zou hebben. Zij wil scheiden, hij niet en wie betaald uit eindelijk de kosten om te scheiden? Hij verdient meer dan haar, want Olga behandelt hem in sommige stukken als een oud stuk vuil. Of dat komt door haar moeder of door haar persoonlijkheid dat weet ik niet? Ergens voelt ze zich schuldig naar de ik-persoon toe want ze blijven contact houden. Als Olga’s moeder belt dat Olga een tumor heeft en naar haar vraagt stort zijn wereld in. IK vind het karakter van de ik-persoon seksverslaafd maar zijn karakter maakt veel goed. En Olga? Ze heeft trekjes van haar moeder maar is zachtaardiger. In het hele boek merk je dat ze bang is voor kinderen en ze houd van dieren. Ook is ze bang voor kanker, wat haar uiteindelijk fataal wordt. De laatste bladzijde laat toch zien dat ze vredig gestorven is. ‘ De dokter zei dat ik me geen verwijten hoefde te maken. Ik had gedaan wat ik kon. Ze hadden me bewonderd omdat ik altijd op tijd was en nooit eerder weg ging. Ook niet toen ze me mijn aanwezigheid al niet meer eens opgemerkt moest hebben. Hij zei dat het heel veel voor haar had betekend. Dat ik haar diep gelukkig had gemaakt met die pruik want dat toen ze stierf hem met allebei haar handen op haar hoofd had gedrukt’


Verwerkingsopdracht:
Ik heb gekozen om een gedicht te schrijven over Erik

Mijn nummer een

Zij was mijn hart, mijn leven
En nu is ze weg, en ik ben alleen
Heb ik haar niet genoeg geven?
Olga, je blijft mijn nummer een.

Ik wil je terug in mijn leven
Olga ik ben zo alleen
Ik wil nog zoveel dingen met je beleven
Olga, mijn nummer een.