Vol joden, ik leg het verleden
Als een wissel om… Dit motto heeft de schrijfster vrijwel zeker gekozen, omdat ze de droefenis van de oorlog, al het verdriet, achter zich wil laten en een nieuw leven op wil pakken. Genre ‘Het bittere kruid’ is volgens mij een novelle, maar zou ook een roman kunnen zijn. Qua informatie, die je over de karakters te weten komt is het een novelle, omdat je alleen over de ik-persoon haar karakter iets te weten komt. Maar wat betreft de tijdsduur is het een roman, omdat er een lange tijd in het boek verstrijkt. Thema Het boek gaat over de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. Op bijna elke bladzijde van het boek staat iets over Joden of Jodenvervolging. De angst om op gepakt te worden, speelt veel in het hoofd van de hoofdpersoon.
In het begin van het boek heeft de ik-persoon tuberculose. En wordt ziekte ook als ‘excuus’ gebruikt om niet mee toe hoeven op werkkamp. 6. Vooroordelen over Joden. Dit laatste motief komt niet erg veel aan de orde, maar toch wel een beetje. In het begin en aan het eind van het boek, komen er verschillende vooroordelen over Joden naar boven. Bijvoorbeeld dat Joden altijd zwart haar hebben. Tijd Het verhaal speelt zich af in de Tweede Wereldoorlog. Vanaf het jaar 1940 tot ongeveer 1945. In het begin van het boek, moesten ze vluchten, doordat de stad Breda was ingenomen. Dit was op 12 mei 1940. Het einde van het boek is een paar maanden na de 2e wereldoorlog, dus in 1945. Ruimte Het verhaal speelt zich in Nederland af. In het begin wonen ze in Breda, maar als de hoofdpersoon in een ziekenhuis in Utrecht ligt, verhuizen haar ouders naar Amersfoort, waar ze bij Dave en zijn vrouw Lotte gaan wonen. Na een tijd wordt Bettie opgepakt tijdens een razzia. Eigenlijk zouden Dave en de hoofdpersoon zich moeten melden, nadat ze een oproep hadden gehad, maar dankzij een attest de dokter ontkomen ze eraan. Lotte mag thuis blijven om ze te verzorgen. Maar haar ouders moeten naar de Sarphatistraat in Amsterdam verhuizen, waar ze in een getto zullen gaan wonen. Hier zal ook de hoofdpersoon later naartoe gaan. Als haar ouders worden opgepakt, vlucht ze weg naar haar Dave, die ondergedoken is op de Weteringschans. Hier konden ze allen niet lang blijven en daarom zouden ze met de trein naar Utrecht gaan. Maar Lotte wordt opgepakt. En Dave verdwijnt. De hoofdpersoon blijft alleen achter. In Utrecht kan ze niet blijven en dus zoekt ze een nieuw onderduikadres. Ze gaat weer terug naar Amsterdam, waar Wout haar helpt onder te duiken bij ene oom Hannes op de boerderij. Daar is het helaas ook al volle boel, dus moet ze weer op zoek. Ze komt terecht bij een arm gezinnetje ergens bij Almere. En daar blijft ze een tijd, totdat ze geen geld meer over heeft. Daarna woont ze nog een tijdje in een oud huis in Heemstede. Na de oorlog gaat ze naar haar oom en tante in Zeist en blijft ze daar een tijdje. Perspectief In dit verhaal kijk je mee in de ogen van de ik-persoon. Je komt over de andere personen slechts weinig of helemaal niets te weten. Je weet alleen wat over haar. Haar gedachten vertellen het verhaal als het ware. Personages De hoofdpersoon, de ik-persoon, is naamloos in het verhaal. Zij is waarschijnlijk Marga Minco zelf. Ze is Joodse. Ze is een beetje bang ingesteld. In het begin een beetje nietsvermoedend. Ze heeft tbc gehad. Over de vader en de moeder kom je niet veel te weten. Beiden zijn zij ook Joods. De vader is in het begin erg optimistisch en denkt er niet aan onder te duiken. Hij is meer afwachtend. Ook over de zus van de hoofdpersoon, Bettie, kom je weinig te weten. Ze is net als het hele gezin ook Joods, en wordt in het begin al gepakt bij een razzia. En over de broer en zijn vrouw kom je ook weinig te weten. Achtergronden - Historische achtergronden: Het verhaal speelt zich af in de tweedewereldoorlog. Dit is in het hele verhaal aan de orde. Heel haar gezin wordt opgepakt, behalve zijzelf. In haar omgeving vinden razzia’s plaats. Geen bladzijde heeft niet te maken met de oorlog. - Culturele invloeden. In het verhaal worden veel Joodse begrippen gebruikt. Dit omdat de hoofdpersoon en de andere belangrijke personen (haar ouders, haar broer en zijn vrouw en haar zus) Joods zijn.
1957 Het bittere kruid. 1957 Het adres. 1959 De andere kant. 1961 Tegenvoeters
1963 Kijk 'ns in de la. 1965 Het huis hiernaast; in 1966 ingepast in Een leeg huis
1965 Terugkeer
1966 Een leeg huis
1968 De trapeze, 1970 De dag, dat mijn zuster trouwde
1970 De hutkoffer
1974 Meneer Frits en andere verhalen uit de vijftiger jaren
1975 Daniël de Barrios
1975 Je mag van geluk spreken
1982 Verzamelde verhalen 1951-1981
1983 De val roman
1986 De glazen brug (Boekenweekgeschenk) 1991 De zon is maar een zeepbel
1994 De verdwenen bladzij
1997 Nagelaten dagen
1998 Door het land
2000 De schrijver, literaire estafette. 2003 Decemberblues
2004 Storing. Bronnen: http://www.schrijversnet.nl/minco.htm
http://nl.wikipedia.org/wiki/Marga_Minco
http://www.dichteraanhuis.nl/dichterpaginas/2006/minco.htm Mijn leeservaring Onderwerp Het onderwerp van het boek sprak mij wel aan, doordat ik al eerder een boek over de 2e wereldoorlog had gelezen, die ik ook mooi vond. Dit boek heeft mij wel nieuwe kanten van de 2e wereldoorlog laten zien, doordat het niet over concentratiekampen ging en dergelijke, maar over het leven van een Joods meisje in de tweedewereldoorlog, wanneer haar familie wordt opgepakt. Ik had aan het begin van het boek verwacht, dat het boek wat droeviger en moeilijker te lezen zou zijn. Door het lezen van het boek, komt de 2e wereldoorlog wat minder erg te voorschijn, dan in de meeste andere boeken wordt beschreven. Hier wordt er luchtiger gedacht over wat er komen gaat. Het onderwerp is daardoor ook tamelijk oppervlakkig, maar ook weer verrassend. Ik vond het andere boek ‘De kinderen van het achtste woud’ mooier, omdat je in dit boek wat meer meeleeft in het boek.
Leesidee / Leesideeën Off Line 2000-2002
Publicatiedatum 1-12-2001
Recensent Anke Van Lancker
Recensietitel Het bittere kruid : een kleine kroniek
Schrijven over iets, maar het toch niet letterlijk aanraken dat is de techniek die Marga Minco hanteert in haar bekroonde werk "Het bittere kruid". Haar sobere -- typisch Noord-Nederlandse -- schrijfstijl biedt de lezer hoffelijk een weg om een afgrijselijke waarheid heen en confronteert ons op deze wijze wel heel ongebruikelijk met de Holocaust, maar daarom zeker niet minder aangrijpend. Dit is een getuigenis waarbij men niet hoeft terug te vallen op een arsenaal van sentimenten en gruwelijke details. Het droge verhaal op zich volstaat om ons naar de keel te grijpen. Het hoofdpersonage is een heel gewoon meisje met vriendjes en vriendinnetjes, een vader en een moeder. Dochter van joodse ouders zijnde, verschilt haar levensstijl slechts in kleine vormelijke opzichten van die van ieder ander Hollands meisje. Marga hoeft zich echt om niets zorgen te maken. Ze heeft een mooie kindertijd voor de boeg, ware het niet dat ze pech heeft kind te zijn in oorlogstijd en dat de deportatie vanachter een hoekje loert. Het gezin onderdrukt de spanning en gaat door met functioneren met een filosofie van 'we zullen wel zien wat er komt'. Marga's belevenissen zijn die van een kind. Onschuldig en nietsvermoedend vertelt ze over haar leventje. De oorlog is slechts achtergrond, iets dat je erbij neemt. Marga maakt er dan ook geen probleem van dat haar buurmeisje haar racket komt lenen, want zij heeft die toch niet meer nodig nu ze spoedig naar het getto zullen verhuizen. Het buurmeisje mag meteen ook alle andere leuke spulletjes uit haar kamer meenemen. Onschuldig dus, maar hier wel duidelijk neergeschreven door een volwassen vrouw. Een vrouw die als kind één voor één al haar familieleden moest prijsgeven. Ze zag ze vertrekken naar een verre plaats die ze niet kende, maar waar ze weinig goeds van had gehoord. Uiteindelijk rest haar niemand meer, uitgezonderd zichzelf. Haar oude oom -- die elke dag op de tram staat te wachten die zijn familie zal terugbrengen -- wordt in dit opzicht niet alleen een tragisch, pathetisch overblijfsel, maar tegelijkertijd vormt hij eveneens een tegenpool. Marga kan niet wachten. Zij kan niet anders dan verder gaan, heeft geen boodschap aan illusies. Dit is de harde realiteit van een kind voor wie de omstandigheden geen keuze laten. Langzaam werkt de schrijfster naar een einde dat voor de onvoorbereide lezer bijna een bitterder pil lijkt om te slikken, namelijk het besef dat: "Zij zouden nooit terugkomen, mijn vader niet, mijn moeder niet, Bettie niet, noch David en Lotte." "Het bittere kruid" is een beklijvend verhaal dat zeker zijn plaats verdient tussen andere Holocaustliteratuur, al was het maar om de unieke vorm en toon. De schoonheid waarmee iets heel lelijks wordt beschreven dus. Mijn mening over de recensie. Ik ben het bijna helemaal eens met de recensent (Anke Van Lancker). In het boek lees je vrijwel niets over het verschrikkelijke van de oorlog, de concentratiekampen. Het is allemaal heel onschuldig verteld. Maar je merkt in het verhaal wel dat het oorlog is, hoewel deze recensent daar niet echt iets over zegt. Alleen dat ze iedereen aan het einde van de oorlog verloren heeft. Maar er is wel duidelijk in het boek te lezen dat er oorlog is. Bijvoorbeeld dat er soldaten over straat lopen, mensen worden opgepakt uit een andere getto en dat de hoofdpersoon ook bijna wordt opgepakt.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
A.
A.
nouja, er staat dat ze naar Almere ging, bestond Almere al in de 2de wereldoorlog??
15 jaar geleden
AntwoordenA.
A.
dit boek is zo super gaaf. Ik moest er gewoon van huilen. RESPECT!!!
11 jaar geleden
AntwoordenR.
R.
@abel geen idee :S
11 jaar geleden
Antwoorden