G.A. Bredero - De klucht van de koe Titelverklaring Het boek heet de klucht van de koe, omdat het een klucht is dat met een koe te maken heeft. Het draait er namelijk om dat een dief een koe van een boer steelt zonder dat de boer het merkt. Later laat hij de koe door de boer zelf verkopen en gaat er met het geld vandoor. De list draait dus om de koe van de boer. Motivatie keuze Ik heb het boek gekozen, omdat ik de titel wel grappig vond en dacht dat een boek over een koe wel leuk zou zijn. Ook waren er meer boeken van de schrijver Bredero, dus was hij waarschijnlijk wel een goede schrijver. Samenvatting Een dief komt aan bij een soort herberg van een boer. Daar drinkt hij wat en dan mag hij bij de boer slapen. De boer wil net als de dief de volgende ochtend naar Amsterdam, dus hebben ze afgesproken om samen te gaan. Midden in de nacht wordt de dief wakker en gaat hij naar de koe kijken waar de boer het over had gesproken. Hij steelt de koe en bindt hem enkele kilometers verderop vast aan een paaltje. De volgende ochtend, als ze op weg zijn naar Amsterdam, zegt de dief dat de eigenaar van het huis waar ze langs lopen hem nog wat schuldig is. De boer loopt alvast verder en dan gaat de dief de koe halen. Tegen de boer zegt hij dat hij de koe heeft gekregen in plaats van geld. Hij vraagt de boer of hij de koe wil verkopen voor hem, zodat ze er later op kunnen drinken. De dief gaat naar de herberg en even later komt de boer daar ook. Ze drinken wat met een andere gast en de waardin, daarna zegt de dief dat hij nog meer geld voor drinken kan regelen. Dan geven ze de dief allemaal spullen om te verkopen, maar de dief gaat ermee vandoor. Daar komen ze achter doordat het zoontje van de boer de herberg binnenkomt en verteld dat de koe van de boer is gestolen. Dan snapt de boer alles én moet hij ook nog het drinken zelf betalen.
Cultuurhistorische context van het boek Er is niet iets te merken van hervorming in het verhaal, ook verder niets over een geloof. Het kan wel dat het verhaal zich afspeelt tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar er wordt niet over gesproken. Er wordt wel gesproken over ene stedelijke gedragscode. De boer en dief praten tijdens hun wandeling naar Amsterdam namelijk even over die saaie mensen die allemaal praten over hoe ver iemand kan gaan met zijn gedrag. Citaat uit de klucht van de koe: ‘En dat versoorde volck, spreeckt staagh op elck zyn kleren. Wel seyd den ien: Of dese Ian de Backer hem selfs nouw wel kan? Ia siet, om goos-wil, hy het al me al ien ferwiellen broeck an. Ia sommige die makent noch wel helft te grover.’ De schrijver van het boek, G.A. Bredero was een vooraanstaand lid van een rederijkerskamer in Amsterdam (D’Eglentier) Citaat uit Laagland: ‘In Amsterdam was er de oude kamer. D’Eglentier (devies ‘In liefde bloeiende’) met de belangrijke leden G.A. Bredero, P.C. Hooft en S. Coster (..)’. Het verhaal is ook geheel in rijm en er is iets te zien van het humanisme. Bredero gebruikt namelijk het begrip lering en vermaak. Het verhaal is er namelijk om te vermaken, maar er wordt ook een lesje geleerd (vertrouw niet te snel iemand en wees op je hoede voor gevaar) Het verhaal is wel typisch uit de renaissance, want het is een kort stuk met veel spottende humor erin, ook heeft de boer op het einde wel respect voor de dief dat hij het zo slim heeft aangepakt. In het begin van het boek staat wel een afbeelding afgedrukt met een opschrift eronder, maar verder is er van een emblematiek niet echt iets te merken in het boekje. Over analogiedenken wordt ook niet veel verteld, er wordt sowieso niet veel over geloof gepraat in het verhaal. Petrarkisme en Sonnetten zijn niet van toepassing op dit verhaal, want het is een klucht en het gaat niet over liefde. Er is wel een stedelijke functie voor dit verhaal. Citaat uit de klucht van de koe: ‘EEN OPTREKKER (komt zingend het toneel op – Amsterdam)’. Het verhaal is dus om op te voeren op het toneel. Daarvoor kon o.a. de rederijkerskamer van G.A. Bredero voor worden gebruikt. Ook speelt een deel van het verhaal in Amsterdam af en de markt waar de koe wordt verkocht en het café zijn ook stedelijk. Er is een ethisch-dictatisch doel in het verhaal, want er worden bepaalde karakters aan het publiek getoond. Er is namelijk een sluwe dief, waar mensen voor op moeten passen, en een naieve boer, die veel te snel iemand vertrouwt. Het verhaal is een klucht, dat zie je meteen aan de titel. Eindoordeel Ik vond het wel een grappig boek. Het was een heel kort verhaaltje, maar er werd je wel een les geleerd. Het was ook een leuk verhaaltje om even snel te lezen. Je merkt ook niet echt dat het al een heel oud verhaal is, want het kan eigenlijk altijd wel worden gelezen. Nu worden dit soort verhaaltjes ook wel eens gebruikt in kinderboeken, om de kinderen een moraal bij te brengen, terwijl dit vroeger werd geschreven om volwassenen een moraal te leren. Het is ook wel handig gedaan om zo het volk bepaalde types te laten zien. De dief zelf is namelijk een sluw iemand die altijd probeert andere mensen om de tuin te leiden om er wat aan te verdienen. De boer is een beetje naïef, omdat hij de dief zo vertrouwt en gelooft dat de koe niet van zichzelf is. De boer is ook gulzig, want de dief belooft hem meer bier voor zijn spullen en hij geeft de dief dan ook zijn spullen.