Max Havelaar door Multatuli

Bibliografische gegevens Het boek wat ik heb gelezen, heet ‘Max Havelaar’, geschreven door Multatuli, alias Eduard Douwes Dekker. De eerste druk was in 1860. De uitgave die ik heb gelezen is de veertiende druk. De uitgeverij is Pandora Pockets en maakt deel uit van Uitgeverij Contact in Amsterdam. Het boek bevat 331 bladzijden (idiomen niet meegerekend). Titelverklaring De titel ‘Max Havelaar’ is gekozen, omdat het verhaal vooral om de hoofdpersoon Max Havelaar en zijn daden gaat. Ik vind voor het boek wel een goede titel, maar iemand die het verhaal niet kent kan niet zien aan de titel waar het over gaat en dat is wel jammer. Misschien had het beter ‘Problemen in Nederlands-Indië’ kunnen heten, maar dat klinkt weer zo saai. Max Havelaar is, wat dat betreft, wel motiverend. Het onderwerp kan je trouwens wel een beetje uit de voorkant opmaken (bij deze editie dan) en anders wel op de achterkant van het boek. Inhoud Het verhaal speelt zich af in Nederland en Indonesië in die tijd, de 19e eeuw. In Nederland als je spreekt over Sjaalman en Droogstoppel en in Indonesië in het eigenlijke verhaal over Max Havelaar. De hoofdpersonen zijn Batavus Droogstoppel en Max Havelaar. Het boek gaat over Batavus Droogstoppel die een pakket krijgt van een persoon, die hij Sjaalman noemt en zijn echte naam niet wil noemen, met informatie over een zekere Max Havelaar. Hij wil daar een boek over schrijven omwille ook van de koffiehandel, want hij is makelaar in koffie, Lauriergracht no. 37 en wilt anderen waarschuwen wat er gebeurt in Nederlands-Indië. Het boek wordt dan geschreven door iemand die bij hem verblijft, Stern. Droogstoppel maakt er dan wel eens noten tussen. Het verhaal gaat dan over Max Havelaar die assistent-resident wordt in Lebak in Nederlands-Indië. Als snel bemerkt Havelaar hoe oneerlijk het er aan toe gaan ten opzichte van de inlanders en wilt er wat aan doen. De regering is niet blij met zijn gezanik en op den duur wordt Havelaar ontslagen van zijn ambt. Het verhaal loopt af met Havelaars’ vertrek en een commentaar van Multatuli wat de bedoeling van zijn boek is.
Thema Het thema van het boek is: “Het is verkeerd om je medemens slecht te behandelen.” Dit is te zien in het feit dat Multatuli dit boek schreef om de overheid en andere Nederlanders te overtuigen dat Nederlanders de Indonesiërs verkeerd behandelden. De hoofdpersoon in het boek, Max Havelaar, probeert steeds wat aan die verkeerde behandeling te doen, maar slaagt er niet in en wordt uiteindelijk ontslagen als assistent-resident. Motieven Motieven die ik kan vinden in het boek om het gevonden thema te ondersteunen, zijn: - Max Havelaar schrijft meerdere malen aan mensen met hogere rangen over de problemen die hij ziet in zijn gebied. - Mensen komen naar Max Havelaar om te klagen over hun slechte situatie. - De mensen met hogere rangen proberen Havelaar te ontwijken, omdat zij alleen maar beter worden door de onderdrukking die ze op de inlanders toepassen. - Aan het eind vertelt Multatuli wat hij met het boek wilt bereiken, hij wil dat de koning naar hem luistert en wat doet aan de benarde situatie van de inlanders in Nederlands-Indië. Commentaar op het thema
Ik ben het eens met het thema “Het is verkeerd om je medemens slecht te behandelen”, omdat je medemens ook een mens is met gevoelens en gedachten. Daar moet je rekening mee houden, ook al wordt je er beter van als je dat niet doet. Je zou het zelf ook niet leuk vinden om onderdrukt te worden. Mensen zijn allen gelijk en horen elkaar dus niet te onderdrukken. Als je persé iemand wilt onderdrukken, moet je het maar bij jezelf doen. Dat klinkt vreemd, maar het is nog vreemder om het bij een andere te doen. Structuurelementen Perspectief Het boek is erg subjectief, want de auteur bekijkt alles vanuit zijn eigen perspectief. Hij gebruikt wel veel feiten om zijn eigen perspectief te bekrachtigen. De verteller is Stern in dit boek, de persoon die het boek schrijft voor Batavus Droogstoppel. Dit blijkt uit de feiten, dat: 1. Batavus zegt dat Stern het schrijft, 2. Stern schrijft uit de feiten die hij heeft gekregen en het moet voorlezen aan de anderen, 3. Multatuli op het eind van het boek Stern de mond snoert. Op deze manier raak je redelijk betrokken bij het boek, want er zit een verhaal achter het verhaal en dat is wel grappig. De auteur heeft voor dit perspectief gekozen om mensen te trekken tot zijn boek om het te lezen, want hij vond dat de informatie verspreid moest worden. Ik vind het wel een goede keuze, want het is saai om alleen maar over die Max Havelaar te lezen, hoewel dat ook geen kwaad kan. Maar door Stern en Droogstoppel brengt Multatuli wat leven in het verhaal. Spanning De spanning is laag, want Multatuli heeft geen moeite gedaan om er spanning in te brengen. Hij wilde de lezer gewoon overtuigen dat het verkeerd is wat er toen in Indonesië gebeurde. Dit zorgde wel dat ik het boek niet leuk vond om te lezen. Ik heb het met een beetje tegenzin uitgelezen door gebrek aan spanning, want er gebeurde eigenlijk helemaal niet zoveel in het verhaal.
Chronologie Het boek begint bij het begin van het verhaal. Droogstoppel vertelt over zichzelf en over hoe hij aan zijn boek is begonnen. Het is een chronologisch verhaal. Het boek wordt geschreven en soms komen er wat noten van Droogstoppel tussen over wat er gebeurt bij hen. Ook het verhaal over Max Havelaar is in chronologische volgorde. Het begint bij zijn benoeming tot assistent-resident van Lebak en het eindigt bij zijn ontslag en vertrek. Het is wel makkelijk om te lezen in deze volgorde, want dat scheelde gepuzzel. Ik kon gewoon in één lijn doorlezen wat dat betreft. Figuren De figuren in dit boek zijn behoorlijk open. Er wordt veel over ze verteld. Vooral over Droogstoppel en Havelaar. Dit heeft de auteur gedaan om uit te leggen wat er, vooral bij Havelaar, in hen omging, zodat het boek duidelijk was. Dat vind ik wel handig, anders zou ik waarschijnlijk niet zoveel van het boek hebben begrepen. Ik zou het in ieder geval ontiegelijk saai hebben gevonden als er geen gedachten waren te zien van de hoofdfiguren. Informatie over de auteur Bibliografische gegevens De schrijver leefde van 1820 tot 1887. Hij werd in 1856 benoemd tot assistent-resident van Lebak. Daar werd de bevolking onderdrukt en gedwongen te werken voor niks. De figuren in zijn boek duiden op mensen die er echt zijn geweest, maar Multatuli heeft ze een andere naam gegeven. Hij heeft geprobeerd de onderdrukking te stoppen, maar de overheid in Nederlands-Indië was niet blij met zijn aandringen. Ze waren daar dan ook blij toen Dekker zijn ontslag indiende. Omdat hij verder niks kon doen, heeft hij dit boek geschreven om toch wat te kunnen doen voor de mensen daar. Informatie over het werk Normaal schreef Dekker geen romans en ‘Max Havelaar’ was dus zijn eerste. Het is wat ouderwets geschreven, maar dat mag dan ook wel voor een boek die al wat ouder is. Informatie over de thematiek Door ‘Max Havelaar’ heeft Multatuli geprobeerd om mensen te overtuigen dat er wat moet gebeuren in Nederlands-Indië. Dat is niet meteen gelukt, maar hij heeft het onderwerp in Nederland goed onder de loep gebracht. Informatie over zijn populariteit Multatuli is verder niet bekend dan alleen van het schrijven van dit boek. Daardoor is hij wel beroemd geworden.
Identificatie Ik zou me wel kunnen identificeren met Max Havelaar. Als ik zou zien dat het volk leed en ik had de mogelijkheid er wat aan te doen, zou ik er zeker wat aan hebben gedaan. Met Droogstoppel zou ik me absoluut niet kunnen identificeren. Hij is vreselijk arrogant en denkt dat hij zich christelijk en zedelijk gedraagt. Zedelijk vooruit, maar zoals hij zich gedraagt tegenover Sjaalman en spreekt over een concurrent en hoe hij anderen beoordeelt, dat is niet christelijk. Recensie Want aan u draag ik mijn boek op, Willem de Derde (…) Aan u durf ik met vertrouwen vragen of ’t uw keizerlijke wil is: Dat Havelaar wordt bespat met de modder van Slijmeringen en Droogstoppels? En dat daarginds uw meer dan dertig miljoen onderdanen worden mishandeld en uitgezogen in uw naam? Max Havelaar, pag. 331
Multatuli heeft een boek geschreven om de ogen van de geldverslindende Nederlanders te richten op de hongerende Nederlands-Indiërs te richten die smeken om genade. Hij wil laten zien dat Nederland fout bezig is in Nederlands-Indië en dat het nodig is dat er wat veranderd daar. Max Havelaar is een heel origineel boek. Niet zozeer om de lezer te amuseren of te vervelen, maar om te laten zien dat er iets fout zit in een land aan de andere kant van de wereld. Het thema van het boek is “het is verkeerd om je medemens slecht te behandelen”. Dit laat hij zien door een verhaal over zichzelf, lichtelijk aangepast en met een andere naam. Een koffiemakelaar, Droogstoppel, krijgt van hem papieren over zichzelf en gaat er een boek mee schrijven. In dat boek is vooral te zien hoezeer Havelaar baalde van de misdaden die er waren. Door zijn verhaal in een verhaal wordt zijn boek origineel. Ook omdat hij zijn eigen leven heeft gebruikt en zich Max Havelaar noemt. En ook omdat het boek bedoeld is om de mensen te overtuigen en niet om ze gewoon een leuk verhaal te laten lezen. Ik zou het boek wel willen aanraden, want het is een goede moraal en een mooi verhaal. Maar je moet het niet gaan lezen als je een leuk verhaal wilt lezen, want het is best saai geschreven. Het is verkeerd om je medemens slecht te behandelen. Dat heeft hij mooi verteld.