Feest. Een gevangenisschets in een bedrijf door Herman Heijermans

H. Heijermans: Feest Zakelijke gegevens H. Heijermans, Feest Korte samenvatting: Het boek gaat over vijf gevangenen die vrijgelaten worden. Iedere gevangene zit er voor een misdaad die hij heeft gepleegd. De gevangenen zitten er niet allemaal even lang, de een twee of drie jaar, de ander al een jaar of twintig. De gevangene worden vrijgelaten, omdat er een nieuwe koning in het land is en die wil dat alle gevangene vervroegd vrijgelaten worden. De een vindt het goed nieuws, de ander wil liever nog blijven. Het verhaal speelt zich af in 1906. Personagebeschrijving: - Nummer 7: Zijn echte naam is Gerrit Muller. Het boek beschrijft hem als een gebogen geel manneke, geheel wit, met grijze baardstoppels, ’n kauwend kinnebakje, verwaterde oogjes en ’n hals van dorre vel-slurven. Over zijn misdaad staat dat hij twee mensen heeft vergiftigd. En dat hij al twintig jaar in de gevangenis zit. Hij heeft zich in die tijd prima gedragen. Hij vindt het niet zo fijn dat hij wordt vrijgelaten, hij zou liever in de gevangenis blijven. Daarom hangt hij zich aan het einde van het boekje op. - Nummer 83: Zijn echte naam is Melchert de Waal. Hij is veroordeeld tot 3 jaar cel voor poging tot doodslag op zekere Jan Smees. Hij heeft zich goed gedragen in de gevangenis behalve de eerste maand en zijn stugheid met de dominee. Hij is blij dat hij uit de gevangenis mag, alleen zijn vriendin zit in Amerika. Daar is hij niet zo blij mee. - Nummer 215: Zijn echte naam is Bastiaan van Velsen. Het boek beschrijft het als een mannetje met een verlept oud gezichtje, kaal aan de kruin, snor met opwippende punten. Deze gevangene is blij dat hij uit de gevangenis mag. Er staat niet precies wat hij heeft gedaan waardoor hij in de gevangenis moest, maar er staat wel iets in over dat zijn vader hem moest betalen. - Nummer 113: Zijn echte naam is Hendrik Leendert van Buren. Het boek beschrijft hem als een gezet manneke, mager scherp van gelaat, zwart haar, aan de slapen grijzend, gebogen schouders. Hij heeft het kind van zijn doofstomme dochter vermoord. Hij vond het schandalig dat zijn dochter met een onbekende naar bed is gegaan en het negen maanden voor haar ouders heeft verzwegen en toen het kind werd geboren. Hij wil zijn gratie niet aannemen, omdat hij vindt dat hij zijn straf helemaal uit moet zitten en wil niet met zijn dochter naar huis gaan. - Nummer 67: Zijn echte naam is Herman de Wilde. Hij is een slanke grijsaard, met intelligente trekken, een hoog voorhoofd en een vrij grote neus. Hij heeft een bril met een zwart montuur. Hij heeft witte haren, aan de kruin schaars. Ook heeft hij een pluisbaard en een snor. Hij is een martelaar. Hij vindt het niet leuk dat hij vrij mag en wil hetgene wat hij nog krijgt aan nummer 7 geven.
Titelverklaring De titel van het boek is "Feest", omdat de gevangenen vervroegd worden vrijgelaten. Je zou denken dat de gevangenen het fijn vinden om weer naar de buitenwereld te gaan, weer naar je eigen huis, maar de meeste vinden het niet leuk. In de gevangenis zijn ze lekker veilig, in de buitenwereld moeten ze hun familie en vrienden weer onder ogen komen. Ook voor de mensen uit hun land is het niet zo’n ‘feest’ omdat een stel criminelen vervroegd naar huis mogen. Ze hebben niet voor niks die straf gekregen. De titel is dus ironisch bedoeld. Kritiek van Heijermans: Ik denk dat hij het beleid niet zo goed vindt en dat de gevangenen hun straf gewoon uit moeten zitten. Begrippen: Dogmatisch: geen tegenspraak duldend
Huichelachtigheid: als je niet oprecht bent in je bedoelingen
Benepenheid: angstig
Huwelijksmoraal: de gedachten die betrekking heeft op het huwelijk
Socialist: Naturalistisch: werk wordt zo natuurgetrouw weergegeven
Impressionistisch: op indrukken afgaand
De Tachtigers: zijn schrijvers die in de jaren tachtig (1880-1894) vele literaire werken leverden. Ze zijn in Nederland vooral bekend om de vernieuwing van de poëzie. Moralistisch: Wat is sociaal-realistisch: Sociaal betekent dat je goed met mensen om kan gaan, realistisch is dat het werkelijk zo kan gebeuren. Dus sociaal-realistisch is dat het verhaal zo in werkelijkheid kan gebeuren. Hoort bij feest sociaal-realisme: Ja want het boek kan zo werkelijk gebeuren. Geldt de kritiek van Heijermans: Beoordeling Ik vond het boek niet zo erg om te lezen. Dat komt misschien ook wel omdat het niet zo veel bladzijdes heeft en je het in een of twee keer wel uit kunt lezen. Ik vond het boekje niet echt heel saai om te lezen, omdat het best interessant is om te lezen wat die mensen gedaan hebben waardoor ze in de gevangenis zitten. Het is best raar dat de meeste gevangenen niet blij zijn dat ze vrijgelaten worden. Dat is op zich ook wel weer begrijpelijk omdat die mensen al een hele tijd in de gevangenis hebben gezeten en weten dat ze daar veilig zitten, in de buitenwereld zijn ze daar niet zeker van. Ook zullen veel mensen raar reageren en het stom vinden dat die gevangenen eerder zijn vrijgelaten. Het is best een origineel verhaal omdat het in een toneelstukvorm geschreven staat, en het niet zo’n standaard verhaal is, maar een stuk uit het leven in de gevangenis. Het beschrijft alleen niet zo goed hoe het er daar aan toegaat in de gevangenis. Dat komt omdat de gevangenen vrijgelaten worden en er alleen beschreven wordt wat ze hebben gedaan, hoe ze eruit zien en of ze wel of niet graag uit de gevangenis willen. Het verhaal is niet echt samenhangend, het zijn steeds losse stukjes. Iedere gevangene is een ander hoofdstukje maar verder heeft het niet echt veel met elkaar te maken. Het verhaal is wel heel anders om te lezen dan een ‘normaal’ boek. Omdat het in een toneelstukvorm geschreven is, is het makkelijker om te lezen omdat je meteen ziet wie wat zegt en je ziet ook meteen weer wat iedereen doet. Maar dat maakt het ook wel een beetje irritant. Wat iemand zegt en doet staat door elkaar. Je merkt heel goed aan het taalgebruik dat het boekje niet van deze tijd is. De schrijver gebruikt heel andere woorden dan een schrijver nu zou doen. De schrijver laat uit het stuk blijken dat het niet zo veel uitmaakt dat de gevangene vrij worden gelaten. Omdat ze verder niet worden begeleid, denkt de schrijver, dat de gevangenen al weer snel in het oude patroon vallen. Tegenwoordig worden gevangenen, als ze vrijgelaten worden, begeleid. De begeleiders zorgen ervoor dat de gevangenen een baan krijgen enz.