De bastaard van Brussel door Simone van der Vlugt

1.20-01-06
2.auteur: Simone van der Vlugt
titel: De bastaard van Brussel
uitgever: Lemniscaat
jaar: 2005
3.genre: historische roman

4.Gebeurtenissen:
Crispijn Matsijs is eigenaar van bierbrouwerij en taveerne ‘Au brasseur’ in Brussel.
Hij wordt in zijn werk bijgestaan door dienstmeid Stina en haar dochter Eva.
Het dagelijks leven in Brussel wordt verstoord door openbare executies, waarbij iedereen die commentaar heeft op het katholieke geloof of Luthers of Calvinistisch is, op de brandstapel belandt. Crispijn en Stina zijn daarom extra op hun hoede omdat ze bang zijn voor een inval van de gevreesde inquisiteur Pieter Titelmans. Vandaar dat Crispijn al zijn Lutherse bijbels verbrand heeft en in elk vertrek een kruis aan de wand heeft hangen voor de veiligheid. Ondanks dat alles wordt Crispijn toch opgepakt op verdenking van samenzweren met Lutheranen in zijn taveerne. Pieter Titelmans dwingt Crispijn te bekennen door hem te martelen, maar Crispijn geeft niet toe en wordt dan onverwacht gered door zijn vader, de graaf van Egmond. Crispijn wordt verzorgd door de bedienden van zijn vader in zijn tweede huis in Gent. Crispijn snapt niet waarom zijn vader hem gered heeft, hij heeft namelijk nooit echt contact met zijn vader gehad omdat Crispijn de bastaardzoon is van de graaf.
Crispijn maakt zich ook zorgen om Eva en Stina. Stina was al voor Crispijn opgepakt en terechtgesteld omdat ze een hagenpreek had bijgewoond, maar werd op het laatste moment gered door de opstandelingen uit de stad. Maar dat betekende dat Eva alleen was, zonder hem en zonder haar moeder. Om zichzelf gerust te stellen neemt Crispijn aan dat Eva bij zijn beste vriend Peer en zijn vrouw Jannekin is terecht gekomen. Hij wil ze graag opzoeken, maar hij moet eerst herstellen van zijn martelingen en hij moet wachten tot Pieter Tietelmans uit de stad is verdwenen. Als zijn uitgetrokken nagels, verbrande voetzolen en uit de kom getrokken armen zo goed mogelijk genezen zijn na een paar maanden, gaat hij weer op weg naar Brussel.

Als hij terug is, is Pieter Tietelmans uit de stad verdwenen en wordt hij hartelijk ontvangen door Eva, Peer en Jannekin. Crispijn gaat weer opnieuw beginnen met bier brouwen totdat Eva vertelt dat ze nog steeds niets van haar moeder heeft gehoord en Crispijn haar zoeken gaat. Onderweg komt hij in allerlei dorpen waar de beeldenstorm in volle gang is. Na een tijdje komt hij erachter dat Stina overleden is aan een ziekte. Hij gaat zo snel mogelijk terug om te kijken hoe het er in Brussel voor staat.
Het nieuws dat haar moeder dood is doet Eva veel verdriet, waardoor Crispijn het ook moeilijk heeft. Hij leeft nog steeds elke dag in onzekerheid en zorgt er dan ook voor dat alles klaar staat om te vluchten als dat nodig is.
Op een dag als Crispijns halfzus Leonora bij hem op bezoek is om het verdriet te delen dat hun vader is opgepakt en waarschijnlijk wordt terechtgesteld, wordt er hard op de deur gebonsd en beveelt dat er opengedaan moet worden. Crispijn en Leonora vluchten via de achterdeur te paard weg en Crispijn zorgt dat Leonora veilig thuis komt. Zelf sluit hij zich aan bij een grote groep bosgeuzen, die ruw te werk gaan tegen mensen van het katholieke geloof. Ze roven, moorden en vechten. Maar Crispijn voelt zich absoluut niet thuis in het ruwe gezelschap. Hij mist zijn leven in Brussel, maar hij mist vooral Eva. Na een hele tijd te hebben gezworven in de bossen met geuzen, hoort hij dat zijn vader en nog een andere graaf die dag worden onthoofd. Hij gaat naar Brussel, maar komt niet door de stadspoort vanwege het feit dat hij er als een geus uitziet. Na een paar minuten valt er een ijzige stilte over de stad en hoort hij een harde gil van iemand die kijkt bij de terechtstelling. Hij weet dat zijn vader dood is. Hij vertrekt naar het klooster waar Leonora en haar familie zitten om afscheid van haar te nemen, want Crispijn wil naar het noorden vertrekken, naar Nederland. Daar hebben ze vast wel een brouwerij waar ze een ervaren knecht kunnen gebruiken, want hij wil weer een rustig leven kunnen leiden, zonder angst. Vandaar dat Leonora kleren van haar vader aan Crispijn geeft om ervoor te zorgen dat hij door de stadspoorten kan, zodat hij afscheid kan nemen van Eva, Peer en Jannekin.
Als hij in Brussel aankomt, komt hij erachter dat Eva wil vertrekken naar Haarlem om de familie van haar moeder te ontmoeten. Crispijn besluit met Eva mee te gaan naar Haarlem om daar met z’n tweeën een nieuw leven te beginnen.

5.Personen:
De hoofdpersoon is: Crispijn Matsijs. Hij is een grote breedgeschouderde jongen met blond haar en een brede kaaklijn. Met dat uiterlijk lijkt hij precies op zijn vader. Graaf van Egmond, waar Crispijn de bastaard zoon van is. Crispijn is een sociale, intelligente, hardwerkende jongen die gewoon katholiek is, maar luthers is opgevoed door zijn moeder, die vermoord werd toen ze een hagenpreek bezocht.

Belangrijke bijpersonen zijn:

Stina. Stina werkt bij Crispijn in de brouwerij en is een grote, stevige vrouw met rode krullen en sproeten, maar toch knap om te zien. Vandaar dat ze veel klanten naar de taveerne trekt.

Eva. Eva is de dochter van Stina, is 11 jaar en lijkt sprekend op haar moeder. Het is een slim meisje dat heel erg op Crispijn gesteld is.

Peer en Jannekin. Peer is de beste vriend van Crispijn en Jannekin is zijn vrouw. Bij hen gaat eva wonen, als Crispijn wordt gearresteerd.

Graaf van Egmond. De Graaf van Egmond is Crispijns echte vader. Hij had een relatie met Crispijns moeder, terwijl hij al getrouwd was. Vandaar dat Crispijn een bastaard zoon is. Graaf van Egmond heeft nooit echt contact gezocht met zijn zoon, wat of Crispijn diep in zijn hart pijn doet.


Leonora. Leonora is Crispijns halfzus, dus de dochter van Graaf van Egmond. Zij is de enige van het gezin dat contact zoekt met Crispijn, wat hij zeer op prijs stelt.

Pieter Titelmans. Pieter Titelmans is een zeer gevreesde man in Brussel en omliggende plaatsen, omdat hij elk klein spoortje van ketterij bestrijdt met de doodstraf.

Crispijn maakt wel degelijk een ontwikkeling door. Hij leert over het verdriet van de dood van zijn moeder heen te komen en hij besluit een nieuw leven op te pakken, nadat hij veel dierbaren is verloren.

6.Plaats
Het verhaal speelt zich grotendeels in Brussel af en af en toe in kleine omliggende dorpjes.

7.Tijd
Het verhaal speelt zich af van 1565 tot 1568. Dat kom je te weten om regelmatig jaartallen in het boek worden genoemd.

Verteltijd: 218
Vertelde tijd: ongeveer 3 jaar

Er is geen sprake van opvallende tijdversnelling of tijdvertraging.

Grotendeels wordt het verhaal in chronologische volgorde verteld, maar er is 1 flashback waarin Crispijn terug denkt aan de dag dat zijn moeder wordt vermoord.

8.Begin
Bij het begin van de eigenlijke gebeurtenissen. Want het begint met:
Het gerommel van de houten schutsels, het gestamp van soldatenlaarzen en het rumoer van passanten heeft de hele ochtend al geklonken.

9. Probleem en afloop
Het belangrijkste probleem is dat niemand meer ergens veilig is, omdat mensen terecht of onterecht worden veroordeeld tot de brandstapel vanwege ketterij.


Het boek heeft geen goede en geen slechte afloop. Omdat hij aan het einde van het verhaal zijn vader, moeder en Stina kwijt is en hij moet Leonora, Peer en Jannekin in de steek laten. Maar het goede aan het einde is dat hij met Eva een nieuw leven gaat beginnen.

Het boek heeft een gesloten einde

Ja, het verhaal is realistisch, want dit zou in die tijd absoluut gebeurd kunnen zijn. Want op Crispijn na, zijn alle genoemde bendeleden in het boek historische figuren. Ook Pieter Tietelmans, Graaf van Egmond en Leonora hebben allemaal echt bestaan.

10. Perspectief
Het is een vertellerperspectief en het wisselt niet.

11. Titel
Het boek (‘De bastaard van Brussel’) heet zo, omdat Crispijn (de hoofdpersoon uit het boek) een bastaard is. Een bastaard is een persoon, die niet uit een wettig huwelijk is geboren. Dus dat de vader en moeder niet getrouwd zijn. De vader van Crispijn is graaf Lamoraal van Egmond, die in Brussel woont. Dus vandaar de bastaard van Brussel.

12.Thema
wreedheid, angst, moed en vriendschap

13. Beoordeling
Ik vond het best een leuk boek, maar vergeleken bij de andere boeken van Simone van der Vlugt vond ik hem een beetje tegenvallen. Hij was wel leuk en makkelijk te lezen, maar ik werd niet echt meegesleept door het verhaal. Wat ik vooral leuk vond aan het boek, is dat het echt gebeurd zou kunnen zijn, omdat veel van de genoemde personen echt bestaan hebben.