Memories of Anne Frank door Alison Leslie Gold

Belevingverslag

Algemene informatie
Titel: Anne Frank, mijn beste vriendin (het verhaal van Hanneli Goslar)
Auteur: Alison Leslie Gold
Vertaald uit het Engels door: Piet Bakker
Omslagillustratie: Magda Luttikhuizen
Uitgeverij: Kluitman
Druk: eerste, 1999

Genre

OORLOG EN VERZET
Het soort boek is een oorlogsroman.
Een voorbeeldfragment, in dit fragment, gebeurt het waar de familie Goslar al lang bang voor was, ze worden opgepakt.

Op 20 juni 1943 werd er in alle vroegte op de deur gebonsd. Het was nog donker buiten. Er werd een paar keer achter elkaar op de bel gedrukt. “Wonen hier joden?” schreeuwde iemand in het Duits. Meneer Goslar liep naar de voordeur. “Ja hier wonen joden,” antwoordde hij, ook in het Duits.

“Jullie krijgen twintig minuten om je spullen in te pakken. Maar niet meer dan twintig kilo!
Iedereen naar beneden komen, en opschieten!” beval de Duitse soldaat, terwijl hij al naar de volgende deur liep. Daar woonde Hannah’s opa en oma. Opnieuw klonk het gebons en het geschreeuw: “Wonen hier joden?”
Hannah had haar rugtas maanden geleden al zelf ingepakt. Haar moeder was er immers niet meer om haar te helpen en ook Anne’s moeder, die haar zeker geholpen zou hebben, was er niet. Hannah voelde zich alsof ze ieder moment kon omvallen. In de hele buurt stonden de bruggen open en waren de straten afgezet door soldaten met geweren. Rijen vrachtwagens en motoren stonden te wachten. Hannah, haar vader, Gabi en opa en oma waren dicht bij elkaar gaan staan. Hannah stond te trillen op haar benen en haar hart bonsde in haar keel…

Thema
De belangrijkste gebeurtenissen uit dit boek zijn hoe het eraan toe ging met de joden in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog en het levensverhaal van de Amsterdamse vriendin van Anne Frank.
Ik vind dat Alison Leslie Gold het thema op een goede manier heeft uitgewerkt, ze heeft alles zo nauwkeurig mogelijk beschreven en er komen een aantal flashbacks voor.
Het eerste voorbeeld fragment is eigenlijk het stuk waar mee het begint, Hannah’s moeder vraagt of Hannah even de weegschaal wil halen bij Anne’s moeder.
Voorbeeldfragment:
Ongeduldig belde Hannah opnieuw aan. Anne deed er anders nooit zo lang over om open te doen. De deur bleef dicht. Ze had net besloten om maar weer weg te gaan, toen meneer Goldschmidt de deur opende en vroeg waarvoor Hannah kwam. Meneer Goldschmidt was een vrijgezel die van Annes ouders een kamer in huis had gehuurd. Hannah antwoordde dat ze de weegschaal kwam lenen en ze vroeg meteen of Anne thuis was.
“Maar weten je dan niet dat ze zijn vertrokken?”vroeg meneer Goldschmidt. Ze zijn gisteren weg gegaan, ik denk naar Zwitserland er wonen daar zakenrelaties en zijn moeder woont er ook. Hannah keek meneer Goldschmidt vol ongeloof aan. Meneer Goldschmidt trok de deur helemaal open zodat ze het zelf kon zien als ze hem niet geloofde.

(Wat later in dit verhaal blijkt is dat de familie Frank helemaal niet naar Zwitserland is maar ze ondergedoken waren in het Achterhuis in Amsterdam, het verhaal dat ze naar Zwitserland waren was alleen maar bedoeld om de Duitsers op een dwaalspoor te brengen.)

Het tweede voorbeeldfragment is als Hannah en haar zusje Gabi net een paar dagen in een barak in Bergen-Belsen zijn (ze waren vanuit Westerbork overgeplaatst), de toestanden waren er heel slecht ze sliepen met meerdere mensen in bed, er was een slechte hygiëne en het eten was heel schaars.
Hieronder dat fragment uit het boek:
’s Morgens werd Hannah misselijk wakker. Als ze overeind kwam, begon alles te draaien voor haar ogen en ze hoorde een zoemtoon. Ze moest overgeven. Hannah voelde zich echt heel ziek. Ze kon haar bed niet uit komen. Ze begon vreselijk te hoesten en om de paar minuten moest ze overgeven. Hannah was bang, omdat ze voor Gabi moest zorgen.
Om zes uur ’s morgens moest iedereen op het appèl verschijnen. Wie niet verscheen werd dood geschoten. Duizelig klom Hannah uit haar bed. Ze liep naar buiten met de andere vrouwen en ging in de rij staan, tussen twee vrouwen in, die haar ondersteunden tot de bewakers iedereen geteld hadden. Hannah wilde flauwvallen, ze bibberde onbeheerst, maar hield vol tot ze waren teruggekeerd in de barak om daar op het ontbijt te wachten. Een oude vrouw vroeg Hannah of ze wel in de gaten had dat ze helemaal geel zag. Een gele huid betekende dat je waarschijnlijk door de slechte hygiënische omstandigheden geelzucht had opgelopen. Hannah had veel vrouwen gezien, die met geelzucht waren afgevoerd naar de ziekenbarak. Sommigen waren niet teruggekeerd. Nu begreep ze waarom ze zich zo beroerd voelde. Hannah begon te huilen. Wat moest ze nu doen?

Deze songtekst heeft betrekking op het boek, in het boek gaat het over de Tweede Wereldoorlog en hoe het er toen aan toe ging. Het gaat in het boek ook over Anne Frank en haar Amsterdamse vriendin Hannah Goslar. Het boek in geschreven door Alison Leslie Gold en Hannah Goslar heeft haar zo veel mogelijk geholpen, door herinneringen op te halen aan de oorlog, ze zegt zelf ook al ‘Sommige dingen staan me nog helder voor de geest, maar andere dingen ben ik vergeten. Ik kon immers niet weten dat er later zoveel belangstelling zou zijn voor het leven van Anne Frank, anders had ik wel beter mijn best gedaan om het te onthouden.’ In het nummer zingt Benny Neyman ook over Anne Frank ( of Kitty haar schuilnaam)

Benny Neyman met het nummer Anne Frank

Een dagboek schreef ze, Anne Frank,
Een vulpen in haar kleine hand,
Een dertien jarig meisje in een achterpand,
Een tafel en een ledikant.

Het achterhuis was stil van Anne Frank,
De dagen duurde maanden lang,
Wat foto’s van wat filmsterren op behang,
Een traan over haar bleke wang,
Ze was bang.
Refrein:
Lieve Kitty zeg me waarom wij?,
Waarom zijn de joden vogelvrij? ,
Gaat de oorlog ooit voorbij?,
Gaat de oorlog ooit voorbij ?.

Ze zat er vaak versteend van angst,

Weer kwamen er soldaten langs,
Het geluid van zware stappen kreeg een hardere klank,
Maar stierfden ook weer weg, god dank,
Voor hoelang? .

Lieve Kitty zeg me waarom wij ?,
Waarom zijn de joden vogelvrij? ,
Gaat de oorlog ooit voorbij ?,
Gaat de oorlog ooit voorbij ?.

Na 25 maanden vol van angst,
Der grüne polizei, ze kwamen langs,
Een dagboek werd gered van het concentratie kamp,
Een dagboek van een kind, bedankt,
Anne Frank.

Lieve Kitty zeg me waarom wij ?,
Waarom zijn de joden vogelvrij ?,
Gaat de oorlog ooit voorbij ?,
Gaat de oorlog ooit voorbij ?.

Gebeurtenissen
Het probleem in het boek wordt wel opgelost, met de bevrijding van Nederland, het Duitse leger geeft zich over. Voor veel mensen kwam die bevrijding te laat. Meer dan 100.000 van de 140.000 joden die in Nederland woonden, zijn vermoord door de nazi’s. In totaal zijn zes miljoen joden uit heel Europa vermoord.
Als ik Hannah Goslar was geweest had ik het niet lang vol gehouden denk ik, de manier hoe goed ze haar zusje Gabi verzorgde en met haar omging en ze iedereen hielp die het aan haar vroeg, dat vind ik heel knap. Hannah’s moeder overleed, haar beste vriendin was ineens verdwenen en zij moest met de familie die nog over was naar een concentratiekamp. Ik denk dat het wel heel veel emoties los gemaakt zal hebben, ik denk dat het voor ons niet eens te beseffen is omdat wij zo’n goed leven hebben.

De meest opvallende gebeurtenissen vond ik wel, dat de joden als ze overgeplaatst moesten worden, dat er geen respect voor hen werd getoond door de nazi’s ze duwden hen gewoon met zoveel mogelijk in een veewagen en dat was het dan, ze kregen haast geen eten en als je niet snel genoeg luisterde werd je soms zelfs vermoord. Ik weet zeker dat, dat nu niet meer getolereerd zou worden in Nederland. Wat me ook erg raakte was dat veel joden kaal werden geschoren zowel mannen als vrouwen, ook Anne Frank werd kaalgeschoren.
Een fragment uit het boek waar Hannah haar eigen leven riskeerde door stiekem met Anne te gaan praten bij het prikkeldraad in het kamp van Bergen-Belsen. Ze hoort daar dat het niet goed gaat met Anne’s zus Margot, daarom heeft Hannah een pakketje met eten gemaakt.
Hieronder dat fragment uit het boek

In het pakje had Hannah een handschoen gestopt, een stukje knäckebröd, wat gedroogde vruchten en ook nog een beetje eten dat ze bewaard had van haar eigen avondeten. Ze wachtte tot het donker was en liep toen naar de prikkeldraadversperring aan de andere kant van het kamp. Met gedempte stem riep ze: “Anne, ben je daar?” Er kwam onmiddellijk antwoord. “Ja Hanneli, hier!” Annes stem trilde. Ze vertelde dat ze al een tijd had staan wachten. Hannah zei dat ze het pakje over het prikkeldraad zou gooien. Ook al voelde ze zich heel zwak ze verzamelde al haar kracht en wist het pakje over het hek te gooien. Meteen hoorde ze heftig geschuifel aan de andere kant van het hek, gevolgd door het geluid van iemand die snel wegrende. Anne slaakte een woedende kreet. “Wat is er gebeurd?” Huilend antwoordde Anne: “Er kwam opeens een vrouw aanrennen die het pakje voor me weggraaide. Ze wilde het niet teruggeven.”
“Ik zal kijken of ik een ander pakje voor je kan maken,” beloofde Hannah, “maar ik weet niet of het lukt.” Anne was helemaal ontdaan. Hannah haastte zich een weg terug door de sneeuw en probeerde uit het licht van de zoeklichten te blijven.

Toen ik dit stuk las kwam er van alles in me op, verdriet, woede, onbegrip het voedsel was zo schaars dat de mensen het van elkaar stolen.

Personen
Je komt in het boek het meest te weten over Hannah, het meest over hoe zij de oorlog heeft meegemaakt en haar handelingen. Ik kon me ook het best met haar identificeren omdat je zoveel over haar te weten komt en ze is heel behulpzaam tegenover andere mensen.
Mevrouw Abrahams een soort zuster uit de ziekenbarak, die Hannah en haar zusje Gabi vaak wat toestopte, ze stond voor iedereen klaar, ze zorgde zelfs voor een ‘oppas’ voor Gabi toen Hannah naar het ziekenbarak moest.

Eindoordeel
Ik vond het een heel mooi boek, als je nog geen respect voor dit toch wel gruwelijke onderwerp kon opbrengen, dan kon je het nu wel. Al zou het alleen al komen door de manier waarop dit verhaal wordt verteld; op het moment dat je het boek leest geeft het je een heel rustig gevoel maar je hebt toch steeds weer die drang om door te lezen. En je merkt dan wel dat je steeds meer respect gaat voelen voor die mensen…

Dat ze zoiets verschrikkelijks hebben moeten meemaken. Het gaat tenslotte wel om het verhaal, maar door de foto’s die er tussendoor wel eens in stonden, onder andere van Anne Frank en Hanneli Goslar samen wordt het verhaal steeds aangrijpender. Verder is het een duidelijke schrijftaal en als er moeilijke woorden in stonden stond er altijd een sterretje bij en dan kon je onder aan de bladzijde de betekenis lezen.

Over Anne Frank
Meer dan twee jaar lang zat Anne Frank in de oorlog ondergedoken in een achterhuis in Amsterdam, om te ontkomen aan de Duitsers die alle Joden oppakten en naar concentratiekampen brachten. Alles wat ze meemaakte, haar gedachten en dromen vertrouwde Anne toe aan haar dagboek. Hoewel ze met acht mensen in een paar kleine kamertjes moest leven en nooit naar buiten kon, had ze het idee dat zij had geboft. Ze hoorde hoe al hun joodse kennissen werden opgepakt en in veewagons naar kampen werden getransporteerd waar ze haast niets te eten kregen. Anne wist dat velen ten dode waren opgeschreven. Op 27 november 1943 vertelde Anne haar dagboek hoe ze had gedroomd over Hanneli Goslar, het meisje dat vroeger haar beste vriendin was: Kon ik haar maar helpen. Waarom werd ik uitverkoren om te leven en moest zij wellicht sterven? Waarom zijn wij nu zo ver van elkander?

Maar Anne was niet uitverkoren om te leven. Haar onderduikadres werd verraden en Anne overleed in een concentratiekamp. Hanneli Goslar overleefde de verschrikkingen van de oorlog wel. Toen haar werd gevraagd of ze over haar herinneringen aan Anne Frank wilde vertellen, moest ze daar diep over nadenken, omdat veel van die herinneringen zo pijnlijk zijn. Toch heeft ze het gedaan, omdat ze vindt dat iedereen moet weten wat er met haar vriendin en haar is gebeurd vanaf het moment dat het dagboek eindigt. Hoe vreselijk dat verhaal ook is.

Over de schrijfster:
Alison Leslie Gold is geboren op 13 juli 1945 in New York City (Amerika. Na de middelbare school studeerde ze aan verschillende universiteiten: de University of North Carolina, de New School for Social Research in New York en de University of the Americas in Mexico City. Schrijven deed Alison altijd al graag en met haar werk won ze een aantal prijzen. Toch heeft ze van schrijven pas haar beroep gemaakt toen ze 35 was.

Alison schrijft hoofdzakelijk voor volwassenen. Het eerste boek dat van haar uitkwam schreef ze samen met Miep Gies, die Anne en de andere onderduikers tijdens de oorlog een tijdlang verborgen wist te houden.
Over haar boeken heeft Alison een keer gezegd: "Mijn boeken zijn mijn kinderen. Ik heb vijf boeken uitgegeven. Van elk boek hou ik op een andere manier. Elk boek heeft sterke en zwakke punten, die ik als ouder heel goed overzie." Zelf leest Alison het liefste boeken die zich afspelen in het verleden, in Europa, en die een beetje diepgang hebben.
Alison heeft een zoon, twee zussen, een (geadopteerd) Chinees nichtje, een broer en twee kaketoes met oranje vlekken op hun kop die Fanny en Puccini heten. Haar hobby's zijn lezen, reizen, zwemmen en ze maakt graag lange wandelingen. Alison heeft een hekel aan mensen die te hard rijden, aan mensen die onvriendelijk zijn tegen kinderen en aan aardbevingen.
En de mensen die Alison graag eens zou willen ontmoeten? Dat zijn Jacob, uit het Oude Testament, Marina Tsvetaeva, een Russische dichteres, Tina Turner en Johannes Vermeer, de beroemde schilder.

Alison Leslie Gold heeft verschillende boeken geschreven veel daarvan hadden als thema, de Tweede Wereld oorlog.