akelijke gegevens Het is een roman van Khalid Boudou. Het schnitzelparadijs, Uitgeverij Vassallucci, Amsterdam 2001, 290 blz. (eerste druk 2001, Amsterdam). Eerste reactie Ik heb dit boek gekozen omdat ik al van veel mensen had gehoord dat het zo’n leuk boek was en dat de schrijver alles zo apart beschreef. Ik was heel benieuwd naar een boek van een Marokkaans schrijver die in het Nederlands schreef. Ik vond het boek in het begin heel grappig, Boudou beschreef de dingen heel anders dan andere schrijvers. Later begon het wat te vervelen, de beschrijvingen werden langdradig met te veel gekke worden, zodat het niet meer grappig was. Ik had na de eerste 50 bladzijde moeite met verder lezen en het boek lag heel lang naast mijn bed. Uiteindelijk heb ik er iets van een half jaar over gedaan om het uit te lezen, omdat ik tussendoor nog andere boeken las. Het boek had niet iets waardoor je verder wilde lezen, of dat je het einde wil weten. Het was één lang verhaal van dagen in de Blauwe Gier met ‘grappige’ beschrijvingen van hoe elke dag verloopt. · Verdieping a) Nordip Doenia, een jongen die 2 jaar lang bijna niks heeft gedaan dan slapen, gaat zijn leven beteren. Hij gaat werken bij De Blauwe Gier, een hotel-restaurant in het plaatsje Opdeinen. Nordip wordt vrijwillig ‘pannenschrobber’. En omdat hij de hele dag niets anders mag doen dan pannen soppen, wordt hij door de andere medewerkers Sopkop genoemd. Zijn neef Krimo werkt er ook, door hem heeft hij dit baantje gekregen. Ook werken er 2 mooie serveersters, waaronder Agnes ( door Nordip ‘Lieve Agnes ’ genoemd) de rijkeluis dochter. Even was er nog wat spanning, omdat De Blauwe Gier bijna lijkt vast te lopen als de FIOD en bezoek brengt aan het restaurant voor controle. Volgens al Nordip’s collega’s moet je om hoger op te kunnen komen een spel met de baas (meneer Meerman) spelen. Na ongeveer een jaar gewerkt te hebben als pannenschrobber moet Nordip er ook aan geloven. Het blijkt gewoon een spelletje dammen te zijn, en Nordip wint! Hij mag eerste kok worden, dat betekend dat hij de baan van zijn neef Krimo over mag nemen. Nordip Doenia, een Marokkaanse jongen, heeft 2 jaar lang “geslapen.”(niets met zijn leven gedaan), nadat het was uitgegaan met zijn vriendin Tsjoepita

Nu wilde hij zijn leven weer een beetje oppakken en gaan werken. Hij vond via zijn neef Krimo een baan in een restaurant, De Blauwe Gier. Hij ging stage lopen in de keuken, als afwasser in de ‘pannenhoek’, waar hij verder niet voor betaald kreeg. Hij kreeg een nieuwe bijnaam: de Sopkop . In zijn pannenhoek kwamen de anderen uit de keuken of uit de bediening even hun hart uitstorten bij hem wanneer ze weer problemen hadden. Nordip komt al gauw iets over een spel te weten wat je tegen de baas kan spelen om hogerop te komen. Maar niemand wil Nordip vertellen wat voor spel het is. Nordip weet Krimo en Agnes (de rijkeluisdochter die werkt als dienstmeisje in de Blauwe Gier) aan elkaar te koppelen. Amimoen (medewerker in de keuken) is hier nogal pissig over, zijn maten bedreigen Nordip. Nordip wil het spel ook een keer spelen, hierop antwoordt Amimoen dat hij de Blauwe Gier in brand zal steken als Nordip wint. Nordip moet een keer, toen er vreemde mensen in het restaurant waren naar voren komen om te zeggen hoe hij in het leven stond. Hij had toen gezegd dat hij eigenlijk 2 jaar lang geslapen had en nu aan het ontdekken was wat er in de wereld te doen was. Op een dag komt de FIOD een inval doen in het restaurant. In de Blauwe Gier werken veel zwartwerkers die worden opgepakt en hun baan kwijt zijn. Meerman (de baas) blijkt schuldig te zijn aan belastingfraude wegens het in dienst nemen van mensen die niet geregistreerd zijn. Het is een zooitje in de Blauwe Gier, en omdat er aan het licht is gekomen dat het allemaal niet legaal geregeld is in het restaurant besluiten sommige medewerkers om op te stappen, waaronder Krimo. Krimo stort zich op een carrière als zanger, waar hij altijd al mee bezig was. Hij heeft succes. Het blijft lange tijd een chaos in de Blauwe Gier, de klanten zijn vaak ontevreden over de kwaliteit en omdat er veel vertraging is met de gerechten. De oorzaak is het tekort aan personeel, nadat vele waren opgestapt. Ook zijn degene die gebleven zijn heel ontevreden en wordt er veel gemopperd en slecht gewerkt. Wilhelm, de manager van de keuken is vaak over de rode. De nood wordt heel hoog, er is te weinig personeel,. Daarom willen ze Nordip nuttiger werk in de keuken laten doen. Maar daarvoor moet Nordip eerst het spel spelen.Wilhelm gaat dat doen met Nordip. Het bleek een eenvoudig potje dammen te zijn. Als Nordip won mocht hij de vleesvork hebben en dus eerste kok worden. Het spel is Nordip volledig onbekend en Wilhelm had al van iedereen gewonnen. Maar tegen alle verwachtingen in wint Nordip. Hij wordt hij eerste kok, in de plaats van zijn neef Krimo die was opgestapt. Als Nordip naar huis gaat neemt hij afscheid van iedereen. Hij zwaait naar Bokma en Amimoen, die op het balkon staan, naast flacons spiritus, maar ze zwaaien niet terug. Hij loopt vrolijk verder als hij brandweersirenes hoort. De brandweer is op weg naar de Blauwe Gier die in de fik staat. Maar Nordip is vrij en loopt vrolijk verder naar huis. b) Het verhaal is geschreven vanuit het ik-perspectief; alles wordt beschreven vanuit Nordip, wat hij elke dag meemaakt en wat hij daarover denkt. De gedachten van andere personen komen niet aan bod. Het verhaal speelt zich voornamelijk af in restaurant De Blauwe Gier, aan de westrand van het stadje Opdeinen, aan de Maas. Meestal in de keuken, in de pannenhoek van Nordip, maar ook soms in de rest van het restaurant. Het spel wordt gespeeld in de extra keuken, boven in het restaurant, die alleen gebruikt wordt op drukke dagen. Soms speelt het zich af in het huis van Nordip en zijn ouders in het plaatsje Opdeinen. Eén keer is Nordip met zijn vrienden in het buurthuis. Verder zijn er flashbacks in het verhaal die zich afspelen eerst op de boot naar Marokko, waar hij Tsjoepita ontmoet en later in Marokko, over Krimo die daar woonde in het dorpje Tamasint. De tijd vanaf dat Nordip wakker is geworden, waar het boek mee begint tot aan dat hij het spel wint, waar het boek mee eindigt is een periode van één jaar. Dat is wat Nordip zelf zegt aan het eind tegen Wilhelm, dat hij er een jaar heeft gewerkt. Daarvoor heeft hij twee jaar geslapen. De flashbacks gaan terug naar de ontmoeting met Tsjoepita en naar het leven van zijn neef Krimo toen die nog in Marokko woonde, waar heel deel drie over gaat. Het verhaal wordt dus niet op chronologische volgorde verteld. Verhaalfiguren: Nordip Doenia: Nordip is de hoofdpersoon, hij is geboren in Marokko en hij is aan het begin van het boek 19 jaar. Hij heeft dan twee jaar lang geslapen nadat het is uitgegaan met zijn jeugdliefde Tsjoepita. Zij heeft hem verlaten en sinds die heeft hij een hekel aan de liefde. In het begin van het verhaal denkt hij nog veel aan haar, maar later in het verhaal wordt dat minder en richt hij zich meer op de dames van de bediening. Het verhaal begint met dat hij gaat solliciteren bij De Blauwe Gier, hier gaat hij stage lopen, want hij wil graag opnieuw wil beginnen, en vindt dit een geschikte plek. Naast een slaapperiode van twee jaar komt hij regelmatig te laat op zijn werk, waaruit blijkt dat hij een luie persoonlijkheid heeft. Hij heeft altijd verbazingwekkend ‘goede’ smoezen als hij weer eens te laat is (dit gebeurt bijna elke dag), zoals: “Ik kwam er halverwege achter dat mijn fiets nog op slot stond.”, of “ik was de linkerschoen, die aan mijn rechtervoet zat, kwijt.” Hij is verslaafd aan koffie, zwarte koffie met veel suiker, op het werk moeten ze daarom altijd een hele kan voor hem alleen halen. Nordip is nogal een dromerig type. Hij denk vaak aan Marokko of fantaseert over allerlei andere rare dingen die kunnen gebeuren. Zijn broertje noemt hem altijd de Weerwolfman, ik denk omdat hij Nordip kent als een soort weerwolf, die overdag altijd slaapt en ’s nachts leeft. Dat is wat Nordip ook twee jaar lang gedaan heeft. De naam ‘Nordip’ is voor iedereen een probleem om uit te spreken. In De Blauwe Gier heeft iedereen er na een jaar nog een probleem mee. Varianten op zijn naam zijn Nordiep, Nordil, Nordik, Norbit, Norrit, Norpil, Norbil, enz. Nordip herinnert zich nog toen hij aan de derde klas voor werd gesteld op zijn eerste schooldag en een leerling vraagt ‘wat een Nordip is’. In de keuken is hij altijd de rust zelve. Iedereen kan bij hem in de pannenhoek z’n hartje uitstorten, bij hem is er altijd rust in de vaak hectische keuken. Krimo: Is een neef van Nordip, hij komt ook uit Marokko. Hij werkt in de keuken van de Blauwe Gier als eerste kok. Hij heeft veel heimwee naar zijn geboortedorp, Tamasint, daarom schrijft hij gedichten. Na zijn uithuwelijking dat is gestrand is hij naar Nederland gekomen. Krimo is een heel zwijgzame en verlegen jongen en volgens Nordip stilletjes verliefd op de serveerster Agnes. Nordip weet hen met succes aan elkaar te koppelen. Eén keer komt Krimo sterk naar voren, namelijk als hij niet mee wil werken aan het gerechtelijk onderzoek jegens Meerman, hiermee verliest hij zijn baan. Hij geeft Agnes een kus en stapt op, rukt zich los van de FIOD mannen en vraagt hem of ze hem niet willen aanraken. Hij is de enige uit de keuken die het zo hard durft te spelen. Amimoen en Bokma ontsnappen ook, omdat ze er illegaal werken, maar zetten het gewoon op een lopen. Vader van Nordip: Dit is een droeve man, die een vreemd leven heeft geleid. Altijd was hij op zoek naar een beter bestaan en toen hij zijn gezin naar Nederland haalde was hij ervan overtuigd dat het voor hen de beste stap was. Hij is teleurgesteld in Nordip, maar toch zegt hij vaak: “wat heb ik te verliezen, Nordip, kleine shjodimieter?” Mevrouw Malade: Dit is de eerste Nederlander waar Nordip mee in contact komt. Ze is de buurvrouw in het dorp Opdeinen waar Nordip en zijn gezin zijn gaan wonen. Soms haat Nordip haar en soms vindt hij haar juist heel aardig. In het verhaal overlijdt ze, Nordip krijgt daarover een telefoontje op zijn werk en is daarna een beetje van slag en verdrietig. Wilhelm: Hij is de chef-kok van het restaurant. Het is een klein driftig mannetje dat langzaam aan moet zien dat Nordip steeds meer waard is dan de ‘sopkop’ van de keuken te zijn. Toen Nordip er pas kwam werken, werd hij zwaar vernederd door Wilhelm. Maar als Nordip na 2 jaar vertrekt, heeft hij Wilhelm wel duidelijk gemaakt dat hij meer in zijn mars heeft. Amimoen: samen met Krimo bereid hij de hoofdgerechten en is hij redelijk belangrijk in de keuken hij tiert veel tegen de serveersters en de obers wanneer ze het eten te lang laten liggen. Hij probeert Nordip duidelijk te maken dat aanpassen aan de Nederlandse cultuur je trots krenkt. In de keuken werken verder: Bokma, een agressief, sterk en breed persoon die mensen vaak bedreeigt met klappen; Johnson en de Bijnamen c) Thema: de zoektocht naar het leven en de ontwikkeling van een Marokkaanse jongen in Nederland. Motieven: - liefde - cultuur (verschillen) - niets doen/ slapen - werken - herinneringen aan Marokko of verhalen daarover - integratie Verband tussen titel en thema: Nordip zoekt het leven in een schnitzelparadijs, de Blauwe Gier. In het restaurant worden veel schnitzels gebakken. De benaming paradijs is denk ik cynisch bedoelt, omdat het juist het omgekeerde is van een paradijs. Hij wil hier zijn leven beteren, opnieuw beginnen en vooral veel leren van het leven. d) Datum eerste publicatie: 2001 Kennis van de schrijver: Khalid Boudou (1974) is geboren in Tamsamane, Marokko, en woont sinds jaar en dag in Tiel, dat door hem consequent wordt aangeduid als Tiel Aviv. Hij is hoofdredacteur van het Marokkaanse jongerentijdschrift ATARIK.NL, won in 1998 de El Hizjra Literatuur Prijs met het verhaal Stemmendans, en trad reeds op tijdens Crossing Border 2000. Hij werkt momenteel als columnist bij het Algemeen Dagblad. Tijdvak en stroming: 1980-heden, misschien is het wel een nieuwe stroming de migrantenroman. Je kan het boek rekenen tot een betekenisroman. Het gaat over de gedachtes van de hoofdpersoon. Ander werk van de schrijver: Voor zover ik weet is dit zijn enige boek. Typerend voor de tijd van ontstaan: Het thema integratie is wel actueel, daarom past het boek goed bij deze tijd. · Beoordeling 1. Verhaalelementen met een positieve werking: de gebeurtenissen in de keuken die altijd weer amusand zijn. 2. Sterkste passage: als Krimo vertrekt uit de keuken bij de inval van de FIOD. En wanneer Nordip het spel wint van Wilhelm, ondanks dat hij er niets van begrijpt en eerst dreigt te verliezen. 3. Verhaalelementen met een negatieve werking: de flashbacks naar Marokko vond ik vaak saai en vervelend om te lezen, omdat ze niet grappig waren maar ook niet spannend. 4. Ik zou dit boek niet kunnen vergelijken met andere boeken, omdat vooral de schrijfstijl heel origineel is en het onderwerp actueel. Er is nu wel een film over Marokkanen in Nederland, maar die heb ik nog niet gezien. 5. het thema van ‘opzoek naar het leven’ is redelijk herkenbaar, maar wordt heel anders opgelost dan ik het zou doen. Dat is wel logisch, aangezien de hoofdpersoon van Marokkaanse afkomst is en in mijn ogen een typisch Marokkaanse persoonlijkheid heeft van luieren en te laat komen (dat is natuurlijk een generalisering). 6. het taalgebruik is heel origineel. Het is heel modern en vooral gericht op jongeren. Het is meer een spreektaal, want sommige woorden schrijft hij, hoe je ze uitspreekt, zoals sjodemieter. Er zitten ook een aantal woorden in afkomstig uit het Riffijns, die Nordip meestal zegt als hij over personen praat en ze analyseert. Er wordt heel veel gebruik gemaakt van beeldspraak en vooral vergelijkingen met ‘als’. Dit is een sterke kant van Boudou, omdat hij zo hele simpele dingen op een originele en grappige manier kan beschrijven. 7. eindoordeel: in het verhaal zitten hele grappige stukjes, waarbij ik echt de slappe lach krijg. Het hele verhaal was wel aardig, maar had niet zo veel diepgang. Daarom vind ik dat het verhaal minder lang hoefde te duren. Het was een amusant boek, maar soms te oppervlakkig, waardoor de prikkel om verder te lezen soms ontbrak. 8. ik zou ander zeker aanraden om dit boek te lezen, omdat het vernieuwend is. Bovendien is het van een Marokkaanse schrijver, die ook heel typisch schrijft, en daar moet je ook eens wat van gelezen hebben vind ik