Max Havelaar door Multatuli

1. Zakelijke Gegevens A. Multatuli (Eduard Douwes Dekker) B. Max Havelaar of de Koffieveilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij, De Boekerij, Amsterdam, 1986,289 blz. (jaar eerste uitgave 1880) C. Roman / Pamflet / Parabel
Het hangt er van af hoe je het bekijkt. Ik zie het boek als een moderne roman bestaande uit verschillende onderdelen, zoals een pamflet en een parabel. Ik zie het niet als een specifiek pamflet of parabel. Hij wilde ook dat de grote massa het las.dus is het van alles wat. 2. Eerste Reactie A. Ik had al veel van dit boek gehoord, en ik vond dat ik het dan zelf ook maar moest lezen want ik vond de schrijver zijn naam wel grappig. En ik vond dit een boek die na een tijdje saai wordt. En ik vond het wel handig zo’n boek omdat ik dan wat had te doen op vakantie. B. Om eerlijk te zijn was ik toen ik het boek uit had opgelucht. Het begon me een beetje te vervelen en ik vond sommige stukken (met name de stukken over Max Havelaar) saai en langdradig. Het was moeilijk om te lezen, maar ook wel interessant dat Nederlands-Indie.
3. Verdieping A. Batavus Droogstoppel vertelt dat hij een boek wil schrijven over koffie, hij is namelijk makelaar in koffie. Hij komt een oud klasgenoot tegen en noemt deze Sjaalman omdat hij in plaats van een jas een sjaal aan heeft. Droogstoppel kan Sjaalman niet uitstaan en wil in eerste instantie het pakket geschriften van hem niet aannemen. Maar als blijkt dat een aantal geschriften over de koffiecultuur in Indië gaan heeft Droogstoppel wel interesse. Droogstoppel overweegt de geschriften voor zijn boek te gebruiken maar ziet wel in dat het lastig is om losse gedachten tot een leesbaar geheel te maken. Dan bedenkt hij een oplossing: hij besluit zijn jongste bediende Stern het boek te laten schrijven en zo af en toe zelf een hoofdstuk toe te voegen. Stern begint te schrijven over de geschiedenis van assistent-resident Max Havelaar en zijn optreden als Nederlands bestuursambtenaar in Lebak, op Java. Havelaar komt al snel in de problemen als hij de regent beschuldigt van corruptie en uitzuiging van de bevolking. De regent heeft wel een hoge functie maar hij is niet erg welvarend. Daarom neemt hij bezittingen van de bevolking af. De bevolking is bang in opstand te komen omdat ze wordt onderdrukt. Havelaar besluit iets te gaan doen tegen dit onrecht en houdt een toespraak voor de hoofden van Lebak. Hierin vertelt hij dat hij op de hoogte is van al het onrecht dat de Javanen is aangedaan en dat hij dit zal proberen te bestrijden. (Havelaar is te weten gekomen van dit onrecht door zijn voorganger Slotering, die alles heeft opgeschreven. Slotering is waarschijnlijk ook vergiftigd om zijn poging het onrecht te bestrijden. Havelaars bedreigingen lijken echter niets uit te halen en hij klaagt schriftelijk tegen de resident over het optreden van de regent. Deze komt hem opzoeken en legt uit dat men Nederland een positief beeld geeft van de situatie die zich op Java afspeelt en dat klagen niet getolereerd worden. Havelaar wordt dan overgeplaatst naar een dorpje waar eigenlijk niemand naar hem omkijkt. Havelaar besluit ontslag te nemen omdat hij het onrecht niet aan kan zien en hij niet serieus wordt genomen. Als Havelaar op een gegeven moment arm en verlaten ronddoolt neemt Multattuli het verhaal over. Hij wil de ogen van de regering openen en richt zich tot koning Willem III omdat vele miljoenen onderdanen worden mishandeld en uitgezogen in zijn naam. B. 1 Vooral in het ‘Stern-verhaal’ is de stijl fris, natuurlijk, persoonlijk, levendig en meeslepend. De toon wisselt van hard tot humoristisch en sarcastisch en soms poëtisch, gewone spreektaal
2 De gebeurtenissen spelen zich af in Nederland (met name Amsterdam) en in Nederlands-Indië (het tegenwoordig Indonesië. 3 Eduard Douwes Dekker is eigenlijk zelf de hoofdpersoon van het verhaal. Hij schrijft onder de schuilnaam Multatuli en komt in het verhaal voor onder verschillende verzonnen personen zoals: Max Havelaar, Sjaalman en Ernest Stern
4 Een belangrijke situatie is Droogstoppels ontmoeting met Sjaalman. En de laatste belangrijke situatie. Het moment dat Multatuli zelf de pen opneemt en Stern en Droogstoppel wegstuurt. Dit is het laatste stuk van het boek waar de bedoeling wordt uitgelegd. 5 de basis is het ik-persoon vertellersperspectief maar er zijn meerde mensen aan het woord maar die vertellen ook vanuit hun belevenissen. C. 1 Centraal in het boek staan de strijd tegen de uitbuiting van de bevolking van Nederlands-Indië. 2 “Doch daar kwamen vreemdelingen uit het Westen, die zich heer maakten van dat land. Ze wensten voordeel te doen met de vruchtbaarheid van de bodem, en gelastten de bewoner een gedeelte van zyn arbeid en van zyn tyd toe te wyden aan het voortbrengen van andere zaken, die meer winst zouden afwerpen op de markten van Europa.Hij (de Inlanders) gehoorzaamt zyn hoofden, men had dus slechts deze Hoofden te winnen door hun een gedeelte toe te zeggen van de winst,…”. In dit kleine stukje tekst werd uitgelegd dat de bevolking werd verdreven door westerse kooplui die dit land wouden overnemen. 3 Max Havelaar (titel) wil de mensen overtuigen dat de Inlanders worden uitgebuit en mishandeld. Om dit te illustreren schrijft hij het droevige verhaal van Saidjah en Adinda. Hij is de man die tegen al deze martelingen is en wil dat het volk niet meer uitgebuit wordt. D. 1 1860
2 Eduard Douwes Dekker
bekend als Multatuli; roepnaam: Dek, vrijdenker en schrijver 'tegen wil en dank', is geboren te Amsterdam op 2 maart 1820 en overleden te Nieder-Ingelheim (Rhein-Hessen, Duitsland) op 19 februari 1887. Hij was de zoon van Engel Douwes Dekker, kapitein ter koopvaardij, en Sietske Eeltjes Klein (soms ook in officiële stukken: Klijn). Op 10 april 1846 trad hij te Tjandjoer (Java) in het huwelijk met Everdina Huberta (zelf gaf het echtpaar de voorkeur aan de spelling Everdine Huberte) baronesse van Wijnbergen, met wie hij een dochter en een zoon kreeg. Na haar overlijden (te Venetië op 13 september 1874) hertrouwde hij te Rotterdam op 1 april 1875 met Maria Frederika Cornelia (Mimi of Mies) Hamminck Schepel, onderwijzeres, later schrijfster onder de naam Heloïze, met wie hij in 1878 het tweejarig Duits jongetje Eduard (Wouter) Bernhold als pleegzoon aannam. Pseudoniem: Multatuli. Bron info over schrijver: http://www.iisg.nl/bwsa/bios/douwes-dekker.html
3 Weinig, alleen dat het voor de elite beter was dan voor het gewone volk
4- 5 Het was een tijd waarin het net ging over Nederlands-Indie 4 Beoordeling 1 Ontroerend, Diepzinnig
2 Ontroerend.Je leeft zeer met Max Havelaar mee omdat hij in zeer slechte omstandigheden leeft.en niemand luisterd naar hem. 3 Saai, zinloos
4 Nee, het is te ingewikkeld om te vergelijken met film of boek.je kan het misschien vergelijken met een film over Nederlands-Indie en de bedrukking van het volk. 5 het heeft mij begrip opgewekt voor het verleden vooral voor mensenrechten, en het heeft me laten beseffen dat ik nu in een hele goede tijd leef waar alles heel luxe is en dat ik maar blij mag zijn met wat ik allemaal heb. 6 niet eenvoudig, vaak lange zinnen. Ook is het moeilijk omdat er vele Indische woorden doorheen zitten. Toch was het te lezen , ondanks de verouderde woorden die ik soms niet helemaal begreep. 7 Multatuli kan goed schrijven voor die tijd, toch wel gedurfd zoveel kritiek over Nederland en westerse landen toch scheen dit een heel beroemd boek te zijn. 8 Ik raad het andere mensen ook aan om dit te gaan lezen. Ook is het leuk om zo’n boek te gaan lezen omdat het zo oud is. Daarom koos ik het ook omdat het ongeveer bovenaan mijn literatuurlijst stond en het is snel gelezen zo’n superboek is het nou ook weer niet. 9 Oordeel Recensie: Dat multatuli ons aan vrijheid en gelijkheid heeft geholpen deze man heeft met zijn harde woorden een prachtig boek samengesteld. Mijn oordeel vergeleken bij die van de recensie: ik ben sowieso niet een echte boekenlezer maar als ik dan een boek moet lezen kies een goede het is knap geschreven voor die tijd maar min oordeel is anders dan de recensie ik vind het wel goed van hem maar het is geen held voor me in die tijd kan ik begrijpen dat hij erg beroemd is geweest.