De Klopgeest door Gerrit Komrij

1. Samenvatting Het verhaal speelt zich af in Amsterdam in 1898, het jaar waarin koningin Wilhelmina gekroond werd. De hoofdpersoon is de spiritist Hector. Hij gaat bij rijke mensen op bezoek in hun villa’ s om contact te leggen met de geesten. Zo wordt in het boek beschreven hoe hij bij de familie Bruyningh contact heeft met de overleden zoon. Hij komt hier een keer of drie, waarbij hij steeds een stapje verder gaat. Bij zijn eerste bezoek moet hij zorgen dat hij het vertrouwen van de familie Bruyningh wint, zodat hij vaker terug mag komen. Dit doet hij door tafelpoten te laten tikken, instrumenten plotseling laten spelen en handen uit het niets te laten verschijnen. Het publiek is onder de indruk en hij mag dus terugkomen. Bij de tweede keer laat de overleden zoon een tekst schrijven op een lei. Bij de derde keer staat hij juist op het punt om de overleden zoon te laten verschijnen in eigen persoon, als er wordt ingebroken en een duur collier wordt gestolen. De familie Bruyningh beschuldigt Hector ervan dat hij het heeft gedaan en wordt ontslagen. Doordat hij steeds op bezoek komt bij deze rijke familie, krijgt hij een relatie met het dienstmeisje Roos, wie hij overigens al eens eerder had ontmoet op straat. De beste vriend van Hector is George. George is een socialist en verspreid brochures om arbeiders opstandig te maken tegenover de monarchie. Tevens is hij het tegenovergestelde van Hector, en beiden zijn ze dromers en hebben vele conversaties, waarin George het nooit eens is met Hector, waar Hector eigenlijk veel bewondering voor heeft. Op een dag neemt Hector George mee naar een seance bij de dochter van een andere zeer rijke familie. Tijdens deze seance komt George erachter dat alles bedrog is. Ze krijgen hierdoor ruzie, en Hector verdedigt zich krachtig, maar ondanks dat verliest hij zijn vriend. Later ontdekt Hector bij toeval dat George hem zelfs verraad door ook als medium te gaan werken om meer mensen aan de kant van de socialisten te krijgen. Ondertussen ontdekt Hector ook nog waar het gestolen collier van de familie Bruyningh zich bevindt: bij een ander medium. Hij gaat er wel achteraan, omdat hij door de politie ook als verdachte wordt gezien, maar in het boek wordt niet de afloop beschreven. Het is niet duidelijk of het collier terug is gekomen bij de familie Bruyningh of niet en ook niet of de eigenlijke verdachten zijn opgepakt. De lezer weet namelijk wel wie het gedaan hebben: mensen van de onderwereld. Het boek eindigt met een hoofdstuk over de kroning van Wilhelmina, waarbij opstanden werden verwacht, maar deze bleven uit. 2. Analyse · Titelverklaring Als Hector zogenaamd contact probeert te krijgen met de overleden zoon van de familie Bruyningh, horen ze tikken op de tafel als teken dat de geest van de zoon aanwezig is. De ‘klopgeest’ dus.
· Thema Het thema dat in dit boek centraal staat is oplichterij. Aan het einde van het verhaal wordt alles wat in het boek gebeurd uitgelegd. Zo blijkt daaruit dat Hector geen medium is en al helemaal geen contact kan krijgen met geesten. Hij deed dit alleen maar om op een gemakkelijke manier geld te verdienen. Ook is zijn zogenaamde ‘vriendschap’ met George ook niet echt. · Perspectief en verteller Het boek ‘de Klopgeest’ wordt vanuit het ik-perspectief beschreven. Alle gebeurtenissen en gevoelens worden vertelt door Hector. Hij is dus de verteller in dit boek. · Tijd De gebeurtenissen in dit boek berusten op historische gebeurtenissen. Het draait in het boek namelijk om de kroning van koningin Wilhelmina in 1898 in Amsterdam. In die tijd zijn de socialisten hier tegen. Het verhaal in de chronologische volgorde verteld. Af en toe komen er flashbacks voor. Hector kijkt dan terug naar de afspraken met zijn vriend George en zijn bezoeken bij de familie Bruyningh. Er komen geen echte duidelijke tijdsprongen en tijdvertragingen voor. De vertelde tijd is ongeveer 10 jaar. Wilhelmina volgt in 1890 haar vader op en in 1898 wordt zij gekroond tot koningin. De verteltijd is 239 pagina’s. Het boek is verdeeld in 33 hoofdstukken. 3. Recensie “..deze roman lijkt wel met de slaapmuts op geschreven..”. Dit las ik op internet, het is een zin uit een recensie over dit boek. De titel ‘de Klopgeest’ vind ik eigenlijk slecht gekozen. Het gaat er in dit boek om dat Hector de boel voorgelogen heeft. Ik vind eigenlijk dat dat juist in de titel terug moet komen. Alles wat Hector meemaakte in het verhaal wordt erg uitgebreid verteld. Dat vond ik zeer vervelend. Het boek is daardoor veel dikker dan het eigenlijk had kunnen zijn. Ook worden erg veel dingen uitgelegd in een heel hoofdstuk. Erg irritant is dat, omdat ik dan na dat hoofdstuk weer terug moest bladeren om te kijken waar het ook al weer over ging. In die recensie over dit boek staat ook dat je dit boek in een vloek en een zucht uitleest en dat je na de laatste zucht een vloek slaakt, omdat je inspanning niet is beloond. Met dat laatste ben ik het helemaal eens. De inspanningen de je verricht om dit boek te lezen worden inderdaad niet beloond, omdat het te saai en te langdradig is. Ik heb er ook heel lang over gedaan om dit boek uit te lezen. Het taalgebruik was niet echt moeilijk, maar ook niet bepaald makkelijk. Af en toe moest ik echt even nadenken met wat er nu bedoeld werd. Hector was de hoofdpersoon in dit verhaal. Ik kon me daarmee absoluut niet identificeren, omdat ik niet iemand ben die mensen voorliegt en ook omdat ik niet spiritualistisch ben aangelegd. Ik vind wel dat Hector zijn rol goed speelt. De foto op de voorkant van het boek vind ik goed gekozen, omdat het denk ik een foto is uit de tijd waarin het verhaal zich afspeelt, de negentiende eeuw dus. Ik zou dit boek zeker niet aan mijn klasgenoten aanraden om dit boek voor hun lijst te gaan lezen, omdat je er niet doorheen komt. Als het nou iets spannender en minder langdradig was geschreven zou ik het misschien nog overwegen, maar dat is het helaas niet. Ik vind het eigenlijk wel jammer, want ik dacht dat dit een goede schrijver was, maar dit is dan misschien een van zijn mindere boeken. 4. Biografie Gerrit Komrij werd op 30 maart 1944 in Winterswijk geboren. Als schrijver beoefent hij vrijwel alle denkbare genres: autobiografie, columns, essays, kritieken, non-fictie, novelle, poëzie, polemiek, roman, toneel en verhalen. Hij debuteerde in 1968 met de poëziebundel Maagdenburgse halve bollen en andere gedichten. Sindsdien publiceerde hij vele dichtbundels, essaybundels en een drietal romans: Verwoest Arcadië, Over de bergen en Dubbelster. In 1993 werd zijn essayistische werk bekroond met de P.C. Hooftprijs. Op 26 januari 2000 werd hij gekozen tot Dichter des Vaderlands. Hij maakte toen bekend dat hij een nieuw poëzietijdschrift zou starten waarvan het eerste nummer in januari 2002 zou verschijnen en een poëzieclub zal oprichten. Op 8 februari 2001 werd hij geëerd met een doctoraat Honoris Causa van de Universiteit van Leiden. Gerrit Komrij is de laatste jaren actiever dan ooit. In 2001 verschenen de poëziebundel Luchtspiegelingen, de essaybundel Vreemd pakhuis, een nieuwe bloemlezing uit zijn gedichten, Hutten en paleizen, en een roman, De Klopgeest. Hij woont en werkt sinds vijftien jaar in Portugal.