Sneeuw door J. Bernlef

Titel beschrijving Schrijver: J. Bernlef (pseud. van Hendrik Jan Marsman) Titel: Sneeuw
Naam en plaats van de uitgever: Querido, Amsterdam
Jaar van uitgave: 1973, 1e druk Motivering keuze Ook bij het uitzoeken van dit boek heb ik er weer op gelet of het om een literatuur boek ging. Ik heb het boek ook gekozen omdat het vrij dun was en ik niet zo heel veel tijd meer had om een boek voor literatuur te lezen. Toen ik de flaptekst had gelezen, leek het mij eigenlijk ook wel een leuk boek. De titel op zich trok niet meteen mijn aandacht. In het begin van het verhaal weet je ook nog helemaal niet wat de titel met het verhaal te maken heeft. Naderhand wordt pas duidelijk dat het op het eiland waar Jan Razelius woont winter is en dus sneeuw ligt. Uiteindelijk heb het boek vooral gekozen omdat de flaptekst me toch wel aansprak. (+ 125 woorden) Inhoudsbeschrijving Het verhaal speelt zich af op een eiland in Zweden in de winter. Jan Razelius (geboren op 13 februari 1928 in Amsterdam) probeert zich te herinneren hoe het ongeluk, waarbij zijn vrouw Kerstin is omgekomen, ooit had kunnen gebeuren. Zijn herinneringen worden vager naarmate er meer tijd verstrijkt. In deze tijd heeft hij seksueel contact met de verpleegster Margaretha. Als hij zich uiteindelijk heel eenzaam voelt gaat hij ook naar bed met zijn dochter An die hem aan zijn overleden vrouw Kerstin doet herinneren. Hij en An willen dit voorval zo snel mogelijk vergeten. Dan krijgt An een verhouding met een student die het kerkje op het eiland restaureert en gaat ook met hem naar bed. Dit wordt Jan Razelius allemaal teveel. Ten slotte besluit hij om zichzelf om te brengen op dezelfde plek waar ook zijn vrouw gestorven is. (+ 140 woorden)
Personages Jan Razelius: Hij is de hoofdpersoon van dit verhaal. Over zijn uiterlijk kom je niet zoveel te weten. Na de dood van zijn vrouw ligt hij vooral emotioneel met zichzelf in de knoop. Van het ongeluk kan hij zich niets herinneren en bij vlagen krijgt hij er beelden van. Hierdoor raakt hij heel erg in de war en gaat uiteindelijk zijn dochter An aanzien voor zijn overleden vrouw Kerstin. Ook dit brengt de nodige verwarring zodat hij uiteindelijk besluit een einde aan zijn leven te maken. (+ 85 woorden) Thema: De dood. Het verhaal gaat vooral over de verwerking van de dood van iemand waar je heel veel van hebt gehouden en hoe je ermee omgaat. Motieven: Een motief is dat Jan Razelius steeds opnieuw verward is en dat hij beelden krijgt die hij eigenlijk niet kan plaatsen. Hij weet niet hoe hij met de personen in zijn directe omgeving om moet gaan en blijft twijfelen wat hij nou moet doen. Ook komt het kerkje waar zijn vrouw bij begraven is op het eiland vaak terug. Bovendien let Jan Razelius voortdurend op het weer, vooral op de temperatuur. Visie: De mening van de schrijver komt niet echt heel duidelijk naar voren in dit verhaal. Ik heb het dan over zijn mening o.a. over incest. Hij laat het wel gebeuren in het verhaal, en je zou dan kunnen zeggen dat hij er niet tegen is. Maar uiteindelijk laat hij Jan Razelius toch zelfmoord plegen omdat hij het niet meer aankan (o.a wat hij zijn dochter heeft aangedaan). Aan de hand hiervan zou je kunnen zeggen dat het er tegen is. Zelf ben ik heel erg tegen incest, vooral zoals het in het verhaal gaat: dat een vader slaapt met zijn dochter. (+ 200 woorden) Tijdsverloop Het verhaal wordt chronologisch verteld. Er zijn wel een paar terugverwijzingen, dit zijn de herinneringen aan het ongeluk. Vooruitverwijzingen komen niet voor. Het verhaal is niet zo moeilijk te volgen. De vertelde tijd is ongeveer twee maanden: van het eerste ongeluk waarbij Kerstin omkwam tot het tweede ongeluk waarbij Jan Razelius om het leven komt. De verteltijd is ongeveer 115 bladzijden. (+ 60 woorden) Vertelperspectief Het verhaal is geschreven in een auctoriaal perspectief. De flashbacks worden zegmaar achteraf verteld, maar de rest van het verhaal speelt gewoon in het heden. Het verhaal wordt door een alwetende verteller verteld, maar alle gevoelens die Jan Razelius heeft worden ook verteld. Het effect hiervan is dat je het ene moment heel dicht bij de gebeurtenissen staat, maar het volgende moment sta je er weer heel ver vanaf. Dit komt bijvoorbeeld door het gebruik van de volledige naam Jan Razelius in plaats van Jan. (+ 85 woorden) Gevoelens In het begin van het boek had ik eigenlijk niet zoveel gevoelens bij het verhaal. Dat kwam ook omdat het verhaal nog niet zo duidelijk was. Je wist niet wie Kerstin was enz. Ik heb wel een ongelofelijke afkeer voor de dingen die Jan Razelius deed om zijn verdriet te verwerken, vooral dat hij seks heeft gehad met zijn eigen dochter omdat ze toevallig op zijn overleden vrouw leek. Ik vind dat je dat dan gewoon niet kan doen, vooral omdat je dan geen rekening houd met de gevoelens van anderen. Ik vond het wel een beetje raar dat Margaretha niet meer in het verhaal voorkomt nadat ze tijdelijk van het eiland afging om haar zieke broer te verzorgen. Want eigenlijk speelde ze best een belangrijke rol in het leven van Jan Razelius na het overlijden van zijn vrouw. (+ 140 woorden)
Eindoordeel De personen uit “sneeuw” worden over het algemeen nauwkeurig beschreven als het om hun uiterlijk gaat. Bovendien kom je van elk genoemde persoon te weten wat zijn verhouding is met Jan Razelius. De genoemde gevoelens die je te weten komt zijn echter alleen maar van Jan Razelius. De nadruk van het verhaal komt uiteindelijk wel te liggen op Jan Razelius en zijn verwerking van de dood van zijn vrouw. Hoe bijvoorbeeld An haar verdriet verwerkt kom je niet te weten. Het einde van het boek is niet echt verrassend. Door alle dingen die Jan Razelius meemaakt kan hij zijn leven gewoon niet meer aan. Het is dus niet echt een verrassing dat hij op het einde van het boek zelfmoord pleegt. Omdat er niet echt een grote gebeurtenis midden in het verhaal ontstaat, is het nogal langdradig. Er geen hoogtepunt in het verhaal, hierdoor wordt het wel een beetje saai. Op zo’n momenten leg je het boek weg, omdat gewoon niet meer leuk is om te lezen. Eigenlijk vind ik dit boek bij nader inzien niet leuk. Het is langdradig en soms moeilijk te volgen. Ik zou dus niemand dit boek willen aanraden. (+ 200 woorden) Verdiepingsopdracht A Het probleem in dit boek is de verwerking van de dood als iemand sterft waarvan je heel veel van houd. Dit overkwam Jan Razelius ook. Bij een auto-ongeluk, dat hij zelf veroorzaakt had, raakte zijn vrouw (Kerstin) dodelijk verwond. Zelf kwam hij er nog goed vanaf. Hierdoor begon hij zich schuldig te voelen, en gaf hij zichzelf de schuld van de dood van zijn vrouw. Wat hij heel erg vond is dat hij zich totaal niks meer kon herinneren van het ongeluk. Hij zag alleen maar af en toe flitsen voorbijkomen. Om zijn verdriet te verwerken ging hij veel drinken. Goed voor zichzelf zorgen ging niet meer omdat hij helemaal was ingestort. Hij werd volledig verzorgt door zijn dochter An (die heel erg op haar moeder, Kerstin, lijkt) en Margaretha, een speciale verpleegster die na de dood van Kerstin bij hen in huis was ingetrokken. Behalve in het drinken zag hij denk ik ook in wandelen op het eiland een uitweg om even aan de echte wereld te ontsnappen. De sneeuw die op het eiland ligt symboliseert denk ik het geheugen van Jan Razelius, er zijn gedeelten uitgewist en die kun je nooit meer in de oorspronkelijke staat terug brengen. Als Jan Razelius zich op een avond heel erg eenzaam voelt, ziet hij zijn eigen dochter aan voor zijn overleden vrouw en gaat met haar naar bed. De meest geslaagde oplossing om zijn verdriet te verwerken vind ik dit absoluut niet. Er zijn zoveel andere dingen die je kunnen afleiden of helpen over je verdriet heen te komen. Hij had bijvoorbeeld in therapie kunnen gaan. Nergens wordt vermeld dat hij hier bezwaar tegen zou hebben gehad. Verder denk ik dat hij meer contact zou hebben moeten zoeken met de mensen op het eiland, niet meteen de beste vrienden, maar gewoon vaker een praatje maken. Mijn conclusie is dus eigenlijk dat het verhaal helemaal niet had hoeven lopen zoals het nu gelopen is. Er waren veel meer andere (en betere oplossingen). Ook zouden de bovenstaande manieren hebben kunnen voorkomen dat Jan Razelius uiteindelijk zelfmoord pleegt, omdat hij de druk niet meer aankon. (+ 350 woorden)