De loteling door Hendrik Conscience

1. Zakelijke gegevens Auteur: Hendrik Conscience (“hertoetst” door Karel Jonckheere) Titel: De loteling
Uitgever: Manteau
Plaats van uitgave: Antwerpen
Jaar van uitgave en druk: 1983, 6e druk (eerste druk dateert uit 1850) Aantal bladzijden: 106 bladzijden
Genre: historische roman 2. Eerste reactie Ik heb dit boek gekozen, omdat ik nog een werk uit de achteinde/negentiende eeuw moest lezen en toen ik achterin bij de lijst van eldorado keek, zag ik een ander boek van Hendrik Conscience staan, maar die stond niet in de schoolbibliotheek en deze wel, dus koos ik deze maar. Mijn eerste indruk was dat het nogal simpel was, een beetje zoals die romannetjes, die je voor 5 euro kan kopen in de winkel, maar ik vond het wel lekker weglezen. 3. Verdieping Samenvatting Het gaat over twee gezinnen, die in eenvoud naast elkaar leven en alles met elkaar delen. Het ene gezin bestaat uit een weduwe en haar dochter Trien, het andere uit grootvader, zijn dochter en haar twee zoons, Pauwke en Jan. Hun leven gaat zijn gangetje tot op de dag van de militaire loting. Jan moet ook meedoen en hij wordt uitgelood. Ze hebben nog een jaar voordat Jan zal vertrekken. Op de dag van zijn vertrek, wordt het duidelijk dat Jan en Trien meer voor elkaar voelen dan alleen vriendschap. Het leven op de boerderijen gaat door en af en toe wordt er bericht ontvangen van Jan. Op een dag is er een bericht dat Jan blind is geworden. Trien kan het niet langer aan zien en gaat naar hem op zoek. Uiteindelijk vindt ze hem, maar wordt weggestuurd door de sergeant. Overmand door verdriet komt ze buiten de vrouw van de officier tegen, die zich over haar ontfermd en dankzij haar man, mag Trien Jan mee naar huis nemen. Tijdens hun moeilijke voettocht, beloofdt Trien dat ze Jan trouw zal blijven, maar hij wil dit niet, omdat hij door zijn blindheid niet voor haar kan zorgen. Trien wil er echter niks over horen en blijft hem trouw. Dan komen ze ineens bij het huis van een chirurg, die bekend is met de oogziekte, waar Jan last van heeft en geneest zijn linkeroog. Dankzij de chirurg kunnen Trien en Jan toch samen blijven. De gezinnen leven weer gelukkig naast elkaar en bidden nog elke dag voor de chirurg, omdat ze hun levensstijl toch voornamelijk aan hem te danken hebben.
Onderzoek van de verhaaltechniek De schrijfstijl: De gedachten van de mensen nogal simpel, maar wel heel trouw. Het taalgebruik is een beetje deftig, niet wat ik zo zou gebruiken, maar dat was in die tijd natuurlijk vanzelfsprekend. De plaats en tijd: Ik denk dat het omstreeks 1850 zich afspeelt, omdat het rond die tijd zo was, met lotingen en boerderijen en mensen die nauwelijks konden schrijven. De plaats is op de twee boerderijen in Vlaanderen en in Venlo, waar Trien Jan op gaat halen. De verhaalfiguren: De hoofdpersonen zijn Trien en Jan. Jan is een edelmoedig persoon, die heel veel van Trien houdt en niks anders dan het beste voor haar wilt. Trien is eenvoudig, maar erg oprecht en trouw en ze heeft heel veel doorzettingsvermogen. De bijpersonen zijn de grootvader, de moeders van Jan en Trien, de officier en zijn vrouw en natuurlijk de chirurg, maar zij spelen echt een kleine rol in het boek. Het draait allemaal om Trien en Jan. De situaties: De eerste situatie is wanneer alles nog goed gaat, dan de loting en hoe dat een ommekeer geeft in de gelukkige leefsituaties van deze twee families. Dan heb je de situatie van Trien die op zoek is naar Jan en hem uiteindelijk vindt, wat leidt tot een ontroerend weerzien. Dan de terugtocht van Jan en Trien. Uiteindelijk de genezing van Jan, waardoor het toch nog een eind goed al goed is. De vertelwijze: Het is in vertellersperspectief geschreven met af en toe een dialoog tussen de personen. Op zoek naar de thematiek Het thema is dat echte liefde onoverwinnelijk is. Dat je ondanks een handicap nog steeds van iemand kan houden en dat je hele voettochten ervoor hebt om bij de persoon te zijn van wie je zoveel houdt. Ondanks dat het lot vaak anders wilt, kan je tegen het lot vechten en de liefde laten overwinnen en dat is precies wat er in dit boek gebeurt. De titel wijst er ook op, de loteling is iemand die getroffen wordt door het lot en er dus niks aan kan doen, maar Trien legt zich dus niet bij het lot neer en verzet zich ertegen door haar liefde voor Jan. Plaats in de literatuurgeschiedenis Het boek werd omstreeks 1850 geschreven. In die tijd begon de romantiek door te breken in Nederland, maar er was ook nog sprake van gegoede burgerij; deugd en godsvrucht. Dit komt heel veel voor in het boek, God wordt voor alles bedankt en er wordt veel gebeden. De deugd was dat Jan deed wat hij moest doen, hoeveel verdriet het hem ook deed. Eerst was dat met het leger mee gaan, daarna was het door tegen Trien te zeggen dat ze maar met een ander moest trouwen, omdat hij haar niks meer te bieden had. Kenmerken van de romantiek was, dat de natuur uitvoerig beschreven werd en ook weer de religie. Hendrik Conscience staat bekend als de populairste, Vlaamse schrijver van zijn tijd. Er wordt ook wel van hem gezegd dat hij het Vlaamse volk heeft leren lezen. Toen Hendrik van dit Idyllische verhaal hoorde, was hij eenzaam, wat overigens ook een kenmerk van de romantiek is en hij besloot er iets over te gaan schrijven. Het past wel bij zijn schrijfstijl, want in zijn bekendste boek; de leeuw van Vlaanderen, schrijft hij op net zo’n manier. Heel uitvoerig beschrijvend over het laandschap en de mensen en ook romantiserend. 4. Beoordeling Ik vond het wel een makkelijk boekje, wat lekker vlot weglas. Ik vond het taalgebruik wat minder, zo overdreven netjes en beleefd. Ik vond het wel heel leuk dat Trien, ondanks haar eenvoud, bij iedereen in de smaak viel en vertedering opwekte en alles voor elkaar kreeg wat ze maar wilde. Ook een mooi stukje vind ik dat Jan en Trien alles voor elkaar over hebben en echt de liefde voor alles laten gaan. Dat Trien hem ook niet opgeeft, omdat hij blind is, dat spreekt van ware liefde en dat vond ik wel een ontroerend stukje. Het boek was niet echt saai, maar ook niet superspannend, alles lag zo voor de hand. Je kon wel raden wat er zou gaan gebeuren, daarom zou ik het ook niet nog een keer willen lezen. Ik houd namelijk wel van spanning in een boek, gewoon zo dat je een boek niet meer kan wegleggen en dat vond ik bij dit boek niet het geval. Er zat ook niet zoveel diepgang in, maar voor de rest vond ik het wel een leuk boekje en leuk om er eens mee kennis gemaakt te hebben. Ik zou iemand die een verslag over een boek uit de achttiende/negentiende eeuw, moet maken dit boek wel aanraden, omdat het wel vlot is en die andere boeken zien er helemaal saai uit, maar gewoon om zo voor de lol te lezen zou ik het niet aanraden. Liever een eigentijds boek!