Au pair door Willem Frederik Hermans

Primaire gegevens § Auteur :Willem Frederik Hermans § Au Pair, De bezige bij, Amsterdam, 1996, 415 blz. (eerste druk 1989) § Genre : Roman Eerste reactie Ik heb dit boek gekozen omdat het bij ons op de boekenplank stond. Mijn vader zei dat het een mooi boek was en daarom ging ik het lezen. Ik kende de schrijver en ik wist dat ik hem voor mijn leesdossier kon gebruiken. Ik vond het een mooi boek omdat het heel realistisch is geschreven. Ook vond ik het einde onverwacht. Verdieping § Samenvatting. Paulina heeft haar gymnasiumdiploma gehaald. Nu wil ze graag kunstgeschiedenis en Franse taalwetenschappen studeren. Maar niet in Amsterdam, zoals haar nichtje, die in een kraakpand samenwoont met een veertigjarige taalwetenschapper. Ze wil in Parijs studeren want Parijs trekt haar erg aan. Ze weet haar ouders ervan te overtuigen dat ze in Amsterdam niets zal opsteken. Omdat haar ouders haar verblijf in Parijs niet kunnen bekostigen besluit Paulina als ‘au pair’ te gaan. Paulina schrijft zich in bij een au pair bureau. Ze kan meteen beginnen bij het advocatengezin Pauchard. Door allerlei gebeurtenissen blijft ze daar maar een weekend. Ze gaat terug naar het au pair bureau en krijgt een nieuw adres. Ze komt bij de oude, gepensioneerde generaal De Lune, aan rue Guynemer 2. Als ze in die straat aankomt ontmoet ze een Nederlander die haar voorspelt dat vanaf nu alles er heel anders uit gaat zien. Paulina wordt heel enthousiast ontvangen door de huishoudster van de generaal. Ze krijgt een grote, mooie kamer en een eigen badkamer, die vol hangt met grote spiegels. Ze krijgt nieuwe koffers en prachtige kleren en een voorschot op haar toelage. Ze hoeft hiervoor alleen maar luisteren naar de verhalen van de generaal over de in Vlissingen geboren kunstschilder Constantin Guys. Paulina kent deze schilder niet en besluit op zoek te gaan naar een boek over hem. Ze zoekt het boek van Baudelaire waar een opstel over Guys instaat. Bij de zoektocht naar het boek ontmoet ze een oud klasgenootje. Zij is bij haar broer in Parijs. Ze praten even en gaan dan ieder hun eigen weg weer. Intussen leert Paulina de rest van de familie kennen. Allemaal wonen zij in hetzelfde huis: de twee zonen van de generaal, Michel en Armand en de vrouw van Armand, Jaqueline. Ze zijn allemaal blij met de komst van de nieuwe au pair. Pauline weet niet zo goed wat zij met al die gastvrijheid aan moet. Ze gaat op bezoek bij Armand en Jaqueline. Ze gaat uit eten met Michel. Op een dag eet Paulina bij de generaal en zijn vrouw. Het gesprek stuit dan op een passage uit het boek van Baudelaire. Volgens Baudelaire maken mensen zich op om de onvolmaakte mens meer op een goddelijker en hoger wezen te laten lijken. Na dit gesprek staat er in haar badkamer een hele serie schoonheidsproducten. Paulina besluit hier geen gebruik van te maken. Terwijl ze zichzelf naakt in de spiegels bekijkt, zoals ze vaker doet, vindt ze zichzelf mooi genoeg. Paulina is op een feestje van Jaqueline en Armand, daar leert zij hun zoon Eduard kennen. Ze raakt in gesprek met Eduard en die vraagt of de generaal al over de filosoof Kant is begonnen. Eduard vertelt dat er een fragment is waar de generaal niet uitkomt en Eduard vertelt het verhaal. Een paar dagen later begint de generaal er zelf ook over. In de oorlog had de generaal een joodse buurman, Cremieux. Cremieux vluchtte naar Spanje en de generaal kreeg zijn kapitaal in beheer. De generaal wilde er voor zorgen dat het kapitaal niet verloren ging en heeft het daarom (clandestien) belegd. Het kapitaal is nu 12 keer meer waard. Helaas heeft Cremieux de oorlog niet overleefd, de enige nog levende familie is een halfbroer van Cremieux; Müller, een ex-SS’er. De vraag is nu moet het geld naar de halfbroer (wettelijk erfgenaam) of naar een joodse organisatie. De generaal wil zelf dat het naar een joodse organisatie gaat. Tijdens dit gesprek raakt de generaal zo over zijn toeren dat hij een toeval krijgt. Eduard maakt het verhaal later af. Het probleem is, hoe komt het illegale geld de grens over. Paulina biedt aan om het geld de grens over te smokkelen, ze is blij een keer iets terug te kunnen doen. Eduard vindt dit een goed idee en meteen de volgende dag al kan ze naar de notaris om de details te bespreken. De koffer met geld moet naar Zwitserland. In een gesprek met Paulina vertelt Michel dat er al twee eerdere au pairs met de koffer op stap zijn geweest. Die werden echter niet vertrouwd en daarom kregen ze een koffer met valse inhoud mee. Op de dag dat Paulina vertrekt krijgt ze in plaats van Zwitsers geld, Luxemburgs geld mee. De plannen zijn gewijzigd, ze moet naar Luxemburg in plaats van Zwitserland. Ze krijgt de koffer en sleutel mee. Als Paulina op de trein stapt komt er een klein mannetje ophaar toe. Hij vraagt of ze wel zeker weet dat ze naar Luxemburg gaat en niet naar Basel. Later in Luxemburg ziet ze hem weer. De overdracht wordt uitgevoerd, ene Glesener neemt het geld aan. Zij willen het geld natellen en Paulina geeft hun de sleutel. Dan blijkt dat de sleutel helemaal niet past; een voorzorg, zodat ze er niets uit zou halen. Glesener heeft zelf de goede sleutel en alles klopt. Paulina krijgt een reçu en de transactie is rond. Als ze later in de stad rondloopt ontmoet ze Michel. Hij vertelt haar dat ze het geld niet heeft overgedragen aan een joodse organisatie maar aan de ex-SS’er. Het blijkt dat het om een complot gaat waarvan iedereen op de hoogte was, behalve Paulina en de generaal. Ook het kleine mannetje hoort erbij. Hij was meegestuurd om Paulina te beschermen en in de gaten te houden. Samen met Michel gaat Paulina naar Londen. Daar horen ze dat de generaal overleden is en dat zijn vrouw is opgenomen. Michel gaat snel terug naar Parijs. Paulina wacht daar nog een paar dagen mee. Als ze terugkeert ontmoet ze haar oude klasgenootje weer. Zij vertelt een verhaal over een meisje die au pair was bij een gezin. Zij werd heel erg verwend en had een eigen kamer met badkamer. In de badkamer waren allemaal spiegels. Zij was er achter gekomen dat de spiegels half doorzichtig waren, daarachter zat een oude man haar te bespieden. Het gezin had haar op pad gestuurd met een koffer vol oude kranten. Ze is daarop nooit meer teruggegaan. Er is een einde gekomen aan Paulina’s diensten. Ze keert nog eenmaal terug en wordt hartelijk ontvangen door Armand. Voor de rest van haar studietijd huurt ze een kamer. Als Paulina op een middag op een terras zit ontmoet ze de Nederlander weer, die zei dat alles er anders uit zou gaan zien en hij heeft gelijk gekregen. Ze praat met de man over de roman die ze aan het lezen is en daarna gaat hij weg.
§ Onderzoek van de verhaaltechniek. De ruimte: Tijd: In 1984 van half september tot half december. Het verhaal is chronologisch verteld er zitten geen flashbacks in. Plaats: Het verhaal speelt zich bijna alleen in Parijs af. De eerste paar bladzijden spelen in Vlissingen en Amsterdam. Aan het eind van het verhaal speelt het ook nog even in Londen. Korte beschrijving van de belangrijkste personen: De hoofdpersoon is Paulina. Ze komt uit Vlissingen. Zij is negentien jaar en 1.92 lang. Ze heeft lang blond haar en blauwe ogen, ze is niet zo blij met haar uitstekende oren. Ze studeert Frans en Kunstgeschiedenis aan de Sorbonne. Paulina is wat naief en achterdochtig, ze is ook wat onzeker. Paulina is een karakter, je leert haar goed kennen in het boek. Andere belangrijke personen zijn de generaal en zijn vrouw. Zij zijn zeer welgesteld. De generaal is dol op Constantin Guys. Armand en Michel zijn hun zonen. Zij zijn allebei erg lang. Michel is pianist en streeft naar perfectie. Hij droomt er van Alkan goed te kunnen spelen. Armand wilde dichter worden maar dat is hem nooit gelukt. Samen met zijn vrouw Jaqueline is hij aan de drank geraakt. Zij allen wonen in het huis van de generaal. Eduard is de zoon van Jaqueline en Armand. Zijn hoofd lijkt op dat van een roofvogel. Hij is alleen op geld uit en schaamt zich niet voor zijn rijkdom. Dit zijn allemaal karakters. De schrijver gaat vrij diep op deze personen in. Interpretatie: Het belangrijkste probleem. Paulina is au pair bij de Lunes, waar ze zonder het te weten het Cremieux kapitaal naar de SS-officier Muller brengt en niet naar de joodse organisatie. Iedereen weet daarvan behalve zij en de generaal. Titelverklaring: Het boek heet au pair, omdat Paulina au pair gaat in Frankrijk. Er zit geen verdere diepgang achter de titel. Het perspectief ligt bij Paulina. Soms geeft de schrijver commentaar op een gebeurtenis of gedachte, maar vooral Paulina’s gevoelens komen naar voren. De schrijver is een ‘alwetend verteller’, met perspectief vanuit Paulina. Het boek heeft geen open eind, het verhaal is afgelopen. Toch zou er nog een vervolg op kunnen komen. Het boek is dus ook niet echt gesloten. Het boek bestaat uit 415 bladzijdes met 96 hoofdstukken zonder titel. § Thematiek. Het thema is vertrouwen en schending van vertrouwen. Bijvoorbeeld: Pauline brengt een koffer met geld weg. Ze vertrouwt erop dat ze het naar de goede mensen brengt en dan wordt ze naar de verkeerde mensen gestuurd. Als au pair weet je niet waar je terechtkomt. Je moet het vertrouwen hebben dat je bij goede mensen terechtkomt. § Biografische en bibliografische gegevens Het werk is in 1989 voor het eerst gepubliceerd. Gegevens over de schrijver: Willem Frederik Hermans wordt op 1 september 1921 geboren in Amsterdam. Zijn vader en moeder geven allebei les. Hij heeft ook nog een zus die twee jaar ouder is. Op het voortgezet onderwijs leest Willem al veel, ook is hij hoofdredacteur van de schoolkrant. In 1938 wint hij een opstellenwedstrijd. Het winnende verhaal stuurt hij naar verschillende literaire tijdschriften en in 1940 plaatst men het in het in het Algemeen Handelsblad. Na 2 maand begint de oorlog en zijn zus pleegt zelfmoord. Onder de druk van zijn vader begint hij dan met zijn studie sociale geografie. Zelf had hij liever fysische geografie gedaan. In 1943 eist de Duitse bezetter een loyaliteitsverklaring van alle studenten, Willem weigert dit te tekenen. Hij duikt twee weken onder en de rest van de oorlog houd hij zich rustig. Nog in de oorlog debuteert Willem met zijn poëziebundel: Kussen door een rag van woorden. Na de oorlog volgen er nog meer gedichtenbundels. Willem gaat verder met proza. De eerste roman die Willem schrijft in de oorlog, wordt nooit uitgegeven, zijn tweede roman verschijnt in 1947: Conserve. Willem is inmiddels hoofredacteur van het literaire tijdschrift: criterium. In 1948 vertrekt Willem voor een lange reis naar Canada. Later vind je daar veel van terug in zijn boeken zoals Een landingspoging op Newfoundland en De laatste roker. Ook de tweede wereld oorlog is een belangrijke inspiratiebron voor Willem. Drie van zijn belangrijkste romans spelen in die tijd. Hij krijgt veel kritiek op zijn romans, katholiek Nederland beschuldigt hem van opzettelijke belediging. In 1952 is er een rechtzaak en Willem wordt vrijgesproken, je mag de schrijver niet vereenzelvigen met een door hem bedacht romanspersonage, vindt hij. Willem is ondertussen al 3 jaar afgestudeerd en inmiddels getrouwd met de Surinaamse Emmy Meurs, samen hebben zij een zoon. In 1955 promoveert Willem op bodemonderzoek in Luxemburg, 3 jaar later wordt hij benoemd tot lector in de fysische geografie. In dit jaar verschijnt ook de roman: De donkere kamer van Damocles. Dit betekent de doorbraak naar een groter publiek. In 1963 verschijnt er ook een verfilmde roman van Willem onder de titel: Als twee druppels water. In 1973 verhuist Willem naar Parijs. Er verschijnen verschillende werken van Willem. In 1983 bezoekt hij het racistisch geregeerde Zuid-Afrika, waar hij gascolleges geeft. In de Verenigde Naties verschijnt hij op de zwarte lijst en de gemeente Amsterdam verklaart hem tot ongewenst persoon. In 1987 verschijnt Willems laatste grote roman: Au pair. In 1993 schrijft Willem het boekenweekgeschenk: In de mist van het schimmenrijk. Hij put hier uit het manuscript van zijn nooit verschenen eerste roman. Op 24 april 1995 laat Willem zich opnemen in het Academisch ziekenhuis van Utrecht. Hij heeft longkanker, doordat hij bijna zijn hele leven gerookt heeft. Op 27 april overlijdt hij. Hij is 73 jaar geworden. Representatieve lijst van ander werk: Boeken van Willem Frederik Hermans (o.a.) Romans: · De donkere kamer van Damokles (1958) · Nooit meer slapen (1966) · Onder Professoren (1975) Biografie: · De raadselachtige Multatuli (1976) Gedichtenbundel: · Kussen door een rag van woorden (1945) Beoordeling Eigen mening: het was een lastig boek, maar na 2 keer lezen snap ik het nu helemaal. Ik vond het een heel boeiend boek. In andere beoordelingen over dit boek lees ik dat ze de lange conversaties saai vonden. Ik vind dat zelf juist erg boeiend. Je leert de hoofdpersonen goed kennen en ik kan me goed inleven in wat ze meemaken. Het boek greep me aan. Ik vond het realistisch geschreven. Het boek liep ook heel anders af dan ik verwachte, al is dat wel Hermans stijl. Ik schrok heel erg van de half doorzichtige spiegel. Je denkt dat de generaal een nette man is en dan blijkt hij een voyeur te zijn. Ik had ook niet verwacht dat het geld naar de ex SS-officier zou gaan. Ik heb ook wel veel dingen uit dit boek geleerd, ik had nooit eerder gehoord over Guys, Baudelaire, Kant en Alkan. Ik werd nieuwsgierig en ging gegevens over hen opzoeken. (Encyclopedie) Het taalgebruik is niet moeilijk. Er staan wel Franse termen in maar die worden weer vertaald. Ik vind dit boek een aanrader voor iedereen die van lezen houdt.