Dood in Bourgondie door Jef Geeraerts

Algemene Informatie *Auteur
Jef Geeraerts *Titel
Dood in Bourgondië *Eerste druk
1976 *Gelezen druk
6e druk 1984 *Aantal pagina’s
226 pagina’s *Aantal hoofdstukken
Geen, maar wel 12 besproken dagen. *Genre
Waargebeurde roman en is geheel autobiografisch *Thema
Dood en ziekte *Schrijfstijl
Chronologische volgorde. Alles wordt achter een volgens verteld. *Motto
Voor Eleonore, mijn vrouw *Ruimte
Deels bij Jef Geeraerts en zijn vrouw Eleonore thuis en grotendeels in het ziekenhuis of bij de gynaecoloog thuis. *Plaats

Casa Isengrin(Spanje) en in Bourgondië(Frankrijk) en ook deels in België. *Tijd
Begint op 10 mei 1976 en eindigt op 22 september 1976. *Vertelwijze
Ik perspectief. Door Jef Geeraerts zelf. *Korte samenvatting Vierenveertig dagen na een bloeding, gevolgd door een zogenaamde curettage in een staatsziekenhuis, barstte bij Geeraerts' vrouw Eleonore de vrucht in haar buik, waardoor zij in levensgevaar verkeerde. Die dagen van angst en pijn waren voor Jef Geeraerts, alias de ik-figuur uit Dood in Bourgondië, een periode van verwondering, eindeloze tederheid, maar ook van woede die hij van zich af moest schrijven. Samenvatting Het gaat over Jef en Eleonore. Eleonore heeft een buitenbaarmoederlijk zwangerschap. Dat is alleen nog niet bekend. Ze gaat naar een gynaecoloog en kon toen gelijk bij een bevriende gynaecoloog Dr. Kurt terecht. Hij stelt was dat het een ontsteking is. De pijn bleef een week weg, totdat ze onwel werd. Maar dat bleek het gevolg te zijn van een acute blaasontsteking. Niet veel later moest Jef naar Nepal, toen hij terug kwam viel het hem op hoe slecht Eleonore eruit zag. Sindsdien ging zij steeds verder achteruit. Ook had ze een allergie waardoor ze constant moest niezen. Deze trok later weg. En tbc op haar longen, waardoor het niet goed was veel in de zon te zitten terwijl dat juist hielp tegen haar huidproblemen. Het ging steeds slechter met Eleonore. De pijnen werden heviger. Ze zocht een gynaecoloog op. Dr. Rixen, welke verschillende onderzoeken deed en steeds weer iets anders constateerde. Ook kreeg ze een zuig-curettage omdat ze dachten dat ze zwanger was. Daarna kreeg ze nog 3 grote bloedingen gedurende die 5 weken erna. En Dr. Rixen kon steeds maar niet zeggen of het een buitenbaarmoederlijk zwangerschap was of iets anders. Ze kwamen in contact met Dr. Togo een bevriende gynaecoloog. Deze constateerde direct een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Hij heeft haar toen geopereerd. Dr. Togo heeft haar gered van de dood, ze had dood kunnen bloeden. De vrucht in haar buik was zich op 3 plekken vast gaan hechten en gaan rotten. Hij heeft alle delen van de vrouwelijke organen kunnen redden, dit was erg belangrijk voor Eleonore. Toen Eleonore uit het ziekenhuis kwam leefden zij en Jef alsof elke dag hun laatste was. En Dr. Rixen gaf zijn fouten maar niet toe, terwijl zonder Dr. Togo Eleonore had dood kunnen gaan door zijn schuld. Achterkant boek. 44 Dagen na een bloeding, gevolgd door een zogenaamde curettage-in-een-staatziekenhuis, barstte bij Geeraerts vrouw, Eleonore, de vrucht in haar buik, waardoor zij onmiddellijk in levensgevaar verkeerde. Voor Jef Geeraerts en voor Eleonore, startte toen een griezelfilm die 11 dagen en 11 nachten duurde. In extremis werd Eleonore zuiver toevallig opgevangen door één van de 4 artsen die in België microchirurgie bedrijven, Dr. Togo. Zij werd zo niet alleen van een zekere dood gered, maar dermate virtuoos geopereerd, dat geen enkel gedeelte van de vrouwelijke organen werd geamputeerd. Deze periode van angst en pijn was voor Jef Geeraerts, alias de ik-figuur uit ‘Dood in Bourgondië’, een periode van verwondering, eindeloze tederheid, maar ook van woede. Woede vanwege de incompetentie, de hooghartigheid en notoire oneerlijkheid van een gynaecoloog, Dr. Rixen… Personages Jef Geeraerts de schrijver van het boek maar tevens ook de ik-figuur in het boek. Hij komt over als een aardige man die alles voor zijn vrouw Eleonore over heeft. Maar driftig word van de oneerlijkheid van Dr. Rixen. Hij is 46 jaar, heeft een snor/baard en is kalend. Dol op zijn vrouw Eleonore en woedend op Dr. Rixen. Wat komt door de fouten van Dr. Rixen die Dr. Rixen niet toe wou geven terwijl zijn vrouw dood had kunnen zijn. Om alles van zich af te zetten schrijft hij alles op. Eleonore Vigenon de vrouw van de schrijver / ik-persoon. Ze is een heel belangrijk personage in het boek. Ook zijn er gedeeltes door haar geschreven, welke dan ook in haar ik – vorm staat. Ze is 42 jaar en ernstig ziek. Een aardige, iets getinte vrouw met volgens Jef Geeraerts mooie lange donkere haren. Eleonore en Jef zijn in het boek nog niet getrouwd. Dr. Rixen de gynaecoloog die Eleonore als eerste behandelde. Een nerveuze man met verschillende zenuwtrekjes. Die grote fouten maakt en heeft gemaakt maar Dr. Rixen zal dit nooit toe geven. Dr. Togo wel een goede gynaecoloog met een goede naam. Tevens een vriend van Jef en Eleonore. Waar ze na de fouten van Dr. Rixen naartoe gaan en welke dan ook de laatste en verlossende operatie uitvoert. Dankzij hem is Eleonore nog in leven en hoefde er geen enkel gedeelte van de vrouwelijke organen geamputeerd te worden en het litteken is minimaal. Jef Geeraerts + Eleonore Vigenon Goed, relatie

Jef Geeraerts + Dr. Rixen Slecht, Jef Geeraerts + Dr. Togo Goed
Eleonore Vigenon + Dr. Rixen Matig
Eleonore Vigenon + Dr. Togo Goed Recensies. Art. 136 – De collegialiteit is een voorname plicht. Zij moet beoefend worden in eerbied voor de belangen van de ziekte. Art. 137 – De geneesheren zijn elkaar steeds morele bijstand verschuldigd: het is hun plicht een ten onrechte aangevallen geneesheer te verdedigen. (Code van geneeskundige Plichtenleer, opgesteld door de Nationale Raad van de Belgisch Orde van de Geneesheren. 1975) De medische ethiek in het boekje van de Nederlands Artsenvereniging stelt zeer duidelijk dat één van de belangrijkste plichten van de arts is, de artsenstand te verdedigen, zolang het belang van de patiënt niet in geding komt. Die scheidingslijn in moeilijk te trekken. In de praktijk komt het er op neer dat deze plicht voornamelijk wordt ingeroepen om elkaar de hand boven het hoofd te houden. Dr. Frans J.H. Wong Lun Hing, directeur abortuskliniek Oosterpark. I have noticed that, few exceptions, men bungle their affairs. Everywhere I see incompetence rampant, incompetence triumphant. Dr. L.J. Peter
De periode kort na de lentezonnewende is bijzonder gevaarlijk voor de gezondheid. De zeemeerminstaart in het Stierteken van de Vézelay-Dierentuin duidt dan ook op verraad, ziekte en dood. Hij roept het meeslepende gezang op van de betoverende sirene, dat de argeloze zeelieden naar de ondergang lokt. Pater Pascal
Vézelay, 30 april 1976 Schrijversinformatie Jozef Adriaan Geeraerts is op 23 februari 1930 te Antwerpen geboren, als enig kind van Frans Geeraerts (29 mei 1904), eerst zeeman, dan garagehouder en uitbater van een taxibedrijf, en Anna van der Heiden (15 november 1904), naaister en bezitster van een modezaak. Als kind van welgestelde ouders krijgt Jef een burgerlijke opvoeding. Reeds in 1938 wordt hij van de Gemeentelijke Jongensschool overgeplaatst naar het Franstalige Onze Lieve Vrouwecollege, omdat de eerste school niet fatsoenlijk genoeg is. Het bekrompen bourgeois-milieu van het overgrote deel van zijn familie, en de schijnheilige en uiterst strenge sfeer van het college maken van hem een in zichzelf gekeerd, eigenzinnig jongetje dat al heel vroeg zelfstandig handelt en dat zijn ontspanning slechts vindt bij grootvader Janus, een man die door zijn lak aan burgerlijk fatsoen steeds de warmste genegenheid van Jef heeft gekregen, en in de bossen van Brecht, waar zijn ouders in 1941 een buitengoed gekocht hebben. De liefde voor de natuur en het individuele verzet tegen het burgerlijke maatschappelijke bestel zijn polaire kenmerken die later dan ook een stempel zullen drukken op zijn literaire werk. De oorlogsjaren zijn voor de jonge Geeraerts een rustige periode. In 1948 beëindigt hij - zij het na een aantal tuchtmaatregelen - zijn middelbare studie (Grieks-Latijnse humaniora bij de Jezuïeten). Hij schrijft zich in aan de Koloniale School en wordt in 1952 licentiaat in de Politieke en Administratieve Wetenschappen. Tijdens die jaren (in feite vanaf 1946) ontdekt hij de lichamelijke liefde en leidt hij een "tamelijk" losbandig en vrij leven, wat hem de opmerking van zijn directeur oplevert dat hij maar best huwt vooraleer een succesvolle loopbaan in Belgisch-Kongo te beginnen Dat doet hij dan ook, na eerst van '52 tot '54 zijn legerdienst als reserveofficier in Duitsland volbracht te hebben. In Kongo is Jef Geeraerts vijf jaar lang Assistent Gewestbeheerder. Hij moet het district Bumba zowel juridisch als administratief besturen, zorgen dat er wegen gebouwd worden enz. In deze functie komt hij vaak in contact met de plaatselijke bevolkingen, en zo leert hij de psychologie van de zwarten kennen. Dit stelt hem in staat vriendschap met hen te sluiten en zijn bevelen vlug uitgevoerd te krijgen. Hij ontdekt er ook de pure, onaangetaste natuur en het intense, wilde oerleven. Deze ontdekkingen zullen later - bij zijn terugkomst in de Westerse cultuur- leiden tot zijn bekende bewustzijnscrisis die hem ertoe aangezet heeft te schrijven en die aan de basis ligt van zijn therapeutisch schrijverschap. Wanneer in 1959 twee vijandige stammen, de Baluba en de Lulua hun eeuwenoude vete oprakelen en elkaar beginnen uit te moorden, is het reserveluitenant Jef Geeraerts die aan het hoofd zal staan van een pacificatiepeloton dat een bufferzone tot stand moet brengen, een nomansland dat de twee stammen uit elkaar houdt. Aangezien de Baluba en de Lulua elkaar toch nog kunnen vinden, komt het tot hevige gevechten. In 1960 valt het peloton in een hinderlaag, en Jef Geeraerts wordt zwaar gewond. Niet lang daarna zijn de onlusten die zullen leiden tot Kongo's onafhankelijkheid op 30 juni 1960, dermate toegenomen dat heel wat blanken ijlings het land verlaten. Geeraerts, die het nutteloze van een verder verblijf inziet, volgt de anderen in augustus, en komt ontredderd in België aan, waar zijn gezin reeds enkele maanden voordien is aangekomen. Volgen nu twee jaar van doelloos rondlopen (door de grote toeloop van ambtenaren uit de vroegere kolonie kan hij moeilijk een betrekking vinden; hij zoekt er trouwens niet naar aangezien hij kan leven van het wachtgeld dat hem als gewezen Kongo-ambtenaar gedurende zes jaar uitgekeerd zal worden), van lezen en nadenken over de plaats van de mens in de Westerse maatschappij - over die van het in het bijzonder
Hij kan zich nauwelijks aanpassen aan het mechanische ritme van deze aan banden gelegde consumptiecultuur, die hij om haar mentaliteit verwerpt. Die crisis, die nog in niet geringe mate beïnvloed wordt door huwelijksmoeilijkheden, doet hem de eenzaamheid opzoeken. In die omstandigheden schrijft hij zijn eerste roman, Heet Water (die nooit uitgegeven werd) en kort daarop zijn eerste roman in de literaire wereld, Ik ben maar een neger (het eerste verhaal dat hij schreef, De Taaie, stamt evenwel uit 1958). Hij merkt echter dat hij de taal niet voldoende beheerst en daarom, maar vooral om de drukkende sfeer van zijn gezinsleven te ontvluchten, gaat hij in 1962 Germaanse filologie studeren aan de Vrije Universiteit te Brussel. Volgens zijn zeggen is het de professor en filosoof Leopold Flam die hem daar het meest heeft aangetrokken. Diens colleges over het bewustzijn hebben ertoe bijgedragen dat hij later zijn Gangreenreeks zal beginnen. Tijdens die vier jaren aan de universiteit verlaat hij zijn echtgenote en zijn drie kinderen (1963) en schrijft hij Schroot, Zonder Clan, Het verhaal van Matsombo, De troglodieten en De zeven doeken der schepping. Wanneer hij zijn studies beëindigd heeft is ook de toekenning van zijn wachtgeld verstreken (geldproblemen heeft Jef Geeraerts evenwel nooit gekend: men mag niet uit het oog verliezen dat zijn ouders welgesteld zijn en hem nu en dan wel plachten te helpen). Toch zal hij nauwelijks, eigenlijk geen gebruik maken van zijn diploma; na enkele dagen lesgeven vlucht hij weg uit het onderwijs. Hij wordt tijdelijk redacteur van o.m. Elseviers Weekblad, voor wie hij enkele boeken bespreekt en een aantal schrijvers interviewt. Zijn talenkennis wendt hij aan om zijn budget aan te vullen: uit het Frans en het Engels vertaalt hij een vijftal boeken en enkele verhalen. Ondertussen blijft hij natuurlijk zelf schrijven, en zo verschijnt in 1968 zijn eerste Gangreenboek: Black Venus, dat handelt over het wilde, erotische leven van een Assistent Gewestbeheerder, die zelf Jef Geeraerts heet. Er breekt een schandaal los (de pers en enkele critici beschuldigen Geeraerts ervan racistisch en pornografisch te zijn), vooral na twee vermeldenswaardige gebeurtenissen, die des te opvallender zijn omdat de staat - het systeem - telkens verantwoordelijk is voor het voorval: in oktober 1969 wordt het boek bekroond met de Driejaarlijkse Staatsprijs voor Verhalende Proza, en ongeveer een maand later wordt het door de Belgische justitie voor korte tijd uit de boekhandel Corman, te Brussel, gehaald. Ook Gangreen 2 - De goede moordenaar, dat de belevenissen van de commandant van een pacificatiepeloton in Kongo beschrijft, veroorzaakt heibel; het leger met name reageert boos op het zogenaamde waarheidsgehalte van het verhaal en op de nabeschouwing over de activiteiten van de Belgische paracommando's tijdens de bevrijding van blanken in Stanleystad, 1964. De pers publiceert de reacties, en weer heeft Jef Geeraerts de beste en goedkoopste publiciteit voor zijn boeken. De morele bezwaren tegen het leger, die hij door het schrijven van Gangreen 2 gekregen heeft, leiden bovendien tot zijn ontslag als reserveofficier. In opdracht van een paar tijdschriften heeft hij ook enkele reisverslagen geschreven (gebundeld in Reizen met Jef Geeraerts) over landen die hij bezocht heeft, niet als toerist maar als belangstellende in de politiek, zeden en gewoonten van de bevolking aldaar. Hij heeft zelfs één keer een rechtzaak verslagen - de zaak van de drievoudige lustmoordenaar van Eyken. Opvallend is dat hij steeds, in elk geschrift, literair en subjectief blijkt, zodat deze verslagen even goed tot zijn literaire werk behoren als zijn andere boeken. Jef Geeraerts houdt zich tegenwoordig nog bijna uitsluitend bezig met schrijven, reizen en vooral met zijn nieuwe en enige vrouw Eleonore, met wie hij in 1978 gehuwd is. Systematisch onderzoekt hij als zijn 'gangreens' verder (zijn jeugd, zijn eerste huwelijk enz.), en schrijft hij er boeken over. Verschenen boeken van Jef Geeraerts: * Ik ben maar een neger (1962, roman) * Schroot (1963, roman) * Zonder clan (1965, roman) * Het verhaal van Matsombo (1966, roman) * De trologdieten (1966, verhalen) * De zeven doeken der schepping (1967, toneel) * Gangreen 1. Black Venus (1968, roman) * Indian summer (1969, verhalen) * Avondspelen (hoorspel, 1970) * Concerto (1970, hoorspel) * Tien brieven over liefde en dood (1971, verhalen) * Avondspelen (TV-spel, 1971) * Gangreen 2. De goede moordenaar ( 1972, roman) * De fotograaf (1972, roman) * Ode aan Ignatius (1972, hoorspel) * Verhalen (1973) * Reizen met Jef Geeraerts (1974, reportages) * Gangreen 3. Het teken van de hond (1975, roman) * Kongo en daarna (1975, verhalen) * Dood in Bourgondië (1976, roman) * De heilige kruisvaart (1976, pamflet) * Gangreen 4. Het zevende zegel (1977, roman) * Gedachten van een linkse bourgois (1977, aforismen gebundeld door G. de Ley) * De zaak Jespers (1978, reportage) * Kodiak.58 (1979, roman) * De coltmoorden (1980, roman) * Laatste brif rondom liefde en dood (1980, brieven) * Jagen (1981, roman) * Diamant (1982, roman) * Over gedichten vol liefde en verukking (1982, essay) * Drugs (1983, roman) * De trap (1984, roman) * Anovlar (uit "Verhalen", 1973) (in "Vlaamse verhalen na 1965", 1984) * De zaak Alzheimer (1985, roman) * Marcellus (1985, brieven) * Het Sigmaplan (1986, roman) * Romeinse suite (1987, roman) * Gesprekken (1987, interviews) * Zand (1988, roman) * Schieten (1988, roman) * Het huis genaamd "Les Hêtres" (1989, verhalen) * Sanpaku (1989, roman) * Double-face (1990, roman) * Z 17 (1991, roman) * Het Rashomon-complex (1992, roman) * Op avontuur met jef Geeraerts (1992, roman) * Achttien verhalen (1992) * De Cu Chi case (1993, roman) * De nachtvogels (1994, roman) * Goud (1995, roman) * De PG (1998, roman) * De ambassadeur (2000, roman)