Samenvatting Mijn woestijn is het levensverhaal van het wereldberoemde fotomodel Waris Dirie. In haar jeugd woonde Waris in Somalie. Haar familie hoort tot een nomadenstam. Ze wonen en werken in de woestijn, telkens weer opzoek naar water en voedsel voor zichzelf en hun dieren. In de Somalische cultuur werden en worden meisjes besneden. Waris zag dat haar zussen besneden werden en zij wilde dat ook heel graag. Dan hoorde je erbij en was je niet langer kind. Zo werd Waris al op vijfjarige leeftijd besneden. Op dertien jarige leeftijd wil haar vader haar uithuwelijken. Waris loopt weg omdat ze niet wil trouwen met de oude man die haar vader ergens in de woestijn heeft opgeduikeld. Zij vlucht, te voet en dwars door de woestijn, naar familie in Mogadishu: de hoofdstad van Somalie. Daar woont zij een paar jaar bij haar zus en bij een tante. Als een oom hen bezoekt, die ambassadeur is in Londen, grijpt zij haar kans en vertrekt zij met hem naar Engeland. In Londen werkt zij een aantal jaren bij haar oom als dienstbode . Als haar oom besluit om terug te keren naar Somalie wil Waris niet mee. Hoewel zij dolgraag haar moeder weer wil zien is zij nog steeds bang dat haar vader haar zal verplichten om te trouwen met de oude man. Ze blijft in Londen en vindt een baan bij mcDonalds. Van het geld dat ze verdient kan ze net een goedkope flat huren
Via een kennis komt zij in contact met een casting bureau. Daar vinden ze haar goed genoeg en krijgt zij haar eerste opdrachten. Waris is slank en heeft een mooi gezichtsprofiel. Maar haar benen staan in een O en haar voeten zijn kapot van het jarenlang zonder schoenen lopen op de rotsachtige woestijngrond. Toch mag ze naar Amerika en Marokko om daar foto’s en films te maken. Dan is het echte werk begonnen! In deze tijd zet Waris ook een grote stap die indruist tegen de haar geleerde gewoonten en schaamte in. Ze gaat naar een arts en deze verlost haar van de pijn die ze altijd heeft gehad sinds ze besneden is en dichtgenaaid. Voor Waris begint dan een nieuw leven. Ze krijgt een man en een kind en vindt liefde,iets wat ze jarenlang vermeden heeft. In een interview vertelt zij openhartig over hoe haar leven er uitzag. Het interview schokt veel mensen. . Ook de VN krijgt het in handen. Waris Dirie wordt gevraagd om ambassadeur te worden in de strijd tegen de nog steeds bestaande genitale verminking van vrouwen. Met trots heeft zij deze baan geaccepteerd.
Waarom dit boek Het boek lag gewoon thuis. Het sprak me eerst niet aan. Mijn moeder vertelde me dat het een boek was dat mij wel zou interesseren en dat ik het zelfs kon lezen . Dus ben ik er in begonnen en ik had het uit voordat ik er erg in had. Het is een boek dat heel gemakkelijk te lezen is. Het taalgebruik is eenvoudig gehouden omdat het verhaal bedoeld is voor een zo breed mogelijk publiek. Voor mij is dat heel fijn maar ook voor mensen met een wat hoger leesniveau is het thema interessant. Lees- en Leerervaring Van dit boek kun je veel leren. Het is een verrijking op zich om een boek te lezen over een andere cultuur: het leven in een nomaden stam en de islamitische tradities. Vooral, en dat is het hoofdthema van het boek, leer je hoe verschrikkelijk het is om besneden te worden. Meisjes in Somalie worden besneden tussen de 4 en 10 jaar. Er zijn verschillende soorten van besnijdenis. De minste schade wordt aangericht door het topje van de clitoris weg te snijden zodat het meisje nooit van seks zal kunnen genieten. De meest extreme vorm van besnijdenis is infibulatie, deze wordt bij 80% van de Somalische vrouwen uitgevoerd. De clitoris wordt weggesneden, de kleine schaamlippen worden (gedeeltelijk) weggesneden en de grote schaamlippen worden ruw gemaakt. Dan worden de grote schaamlippen aan elkaar vast genaaid met touw. Ze laten een klein gaatje over ter grootte van een lucifer om te plassen en om het menstruatiebloed door te laten. Dan worden de benen van het meisje aan elkaar gebonden en zo moet zij een aantal weken in een speciale hut liggen. Vaak krijgen de meisjes ontstekingen. Toen ik dit las dacht ik: dit moet echt stoppen .Maar ik wilde niet te snel oordelen. Misschien was er een goede reden voor. Maar als je verder leest zie je dat er helemaal geen goede reden is. Het is niet hygiënischer, eerder onhygiënischer. De meisjes worden veelal besneden met een oud scheermesje, een schaar, een scherpe steen of in sommige streken zelfs met de tanden van degene die het meisje besnijdt. De ouders laten de meisjes besnijden om religieuze -en culturele redenen. In de Koran staat echter nergens dat je meisjes moet besnijden. Mannen moeten besneden worden volgens de Koran maar vrouwen niet. Een andere reden waarom ouders hun dochters laten besnijden komt voort uit de cultuur. Als ouders hun dochters niet laten besnijden zullen zij geen geschikte huwelijkskandidaat voor hen vinden. Zij lopen dan de bruidschat mis en dat is een grote bron van inkomsten. Mannen willen een vrouw die als maagd het huwelijk ingaat. Door hen seksueel genot te ontnemen en dicht te naaien krijgen zij min of meer de garantie dat de vrouw maagd blijft tot haar man de touwtjes los maakt. Een niet besneden vrouw is in Somalie bovendien gelijk aan een losbandige vrouw. Ouders willen niet dat hun dochter wordt uitgescholden voor hoer of slet en ook daarom zullen zij blijven kiezen voor besnijdenis. De dochters worden uitgehuwelijkt, vaak aan een man uit de familie, die vele jaren ouder is dan zij. Mannen willen dan seks. De touwen worden er uitgehaald en na de seks er weer in gedaan .Zo kan ze niet ontrouw zijn aan haar man. Veel van deze vrouwen krijgen helemaal geen kinderen doordat ze besneden zijn. Door de onhygiënische werkwijze bij de besnijdenis krijgen de vrouwen ontstekingen die hun hele leven kunnen verwoesten. Chronische blaas- en nierbekken ontsteking, onvruchtbaarheid en zelfs de dood kunnen een gevolg zijn. Doordat de vrouwen aan elkaar genaaid zijn kunnen ze moeilijk plassen. Het komt er druppeltje voor druppeltje uit. Als ze ongesteld zijn gaat dit gepaard met veel pijn omdat het bloed het lichaam niet snel genoeg kan verlaten. Bloed is een goede bron voor ziekten kiemen. Ontstekingen zijn dan ook op latere leeftijd het gevolg. In Nederland wonen veel Somaliers. Een paar van hen zaten bij mij op de basisschool. Zouden zij ook ? of hun moeder, die mooie, statige vrouw die altijd gekleed is in prachtige gekleurde doeken ? Zij komen immers ook uit de woestijnen van Somalie. Na het lezen van dit boek heb ik het idee dat ik toch iets meer ben gaan begrijpen van hun heimwee en van hun cultuur. Ik ben de Somalische vrouw met andere ogen gaan zien. Nomaden leven van de natuur en waarderen deze heel erg. Daar kunnen wij van leren. Ze hebben niet veel maar zijn gelukkig met wat ze hebben. Zo is Waris is altijd van water blijven houden want in de woestijn is dat zo kostbaar. En wat doen wij als westerlingen? Onze rivieren en sloten zijn zo smerig dat je ongeveer op het water kunt lopen van de troep en fietsen die er in drijven. We zouden beter moeten omgaan met het milieu en blij moeten zijn met dingen die we hebben. Leefregels Waris Dirie groeit op in een nomadenstam tussen schapen en kamelen. De familie is islamitisch dus is zij dat ook. Behalve de regels en gewoonten die voortkomen uit de Islam , zoals een verbod op het eten van varkensvlees en het gebruik van alcohol,zijn er culturele regels. Allereerst het uithuwelijken. Meisjes worden uitgehuwelijkt rond hun 13e jaar. Ze worden
uitgehuwelijkt aan mannen die vele malen ouder zijn dan zij. De bruidschatten zijn voor de familie een belangrijke bron van inkomsten. Het meisje moet dus mooi zijn want dan brengt ze het meeste op. Het meisje moet ook besneden zijn want anders is zij onrein. In de Koran staat nergens dat meisjes besneden moeten worden maar toch zijn er veel moslims die verklaren dat de profeet dit verkondigd zou hebben. Hij zou gezegd hebben dat
de clitoris een verkleinde penis is en dat deze moet worden besneden, net als bij een man. Ook zou de profeet hebben verklaard dat je niet te diep mag snijden want dan kan de vrouw niet meer genieten van de seks met een man. Helaas snijdt men in 99 van de 100 gevallen wel te diep en zal de vrouw nooit van seks kunnen genieten. Het leven, vooral van meisjes, wordt bepaald door leefregels die haar opgedragen worden. Jongens zijn in de Somalische cultuur superieur. Zij hebben status in de familie. Meisjes moeten gehoorzaam zijn, behulpzaam, mooi en maagdelijk . Zodat zij later een aanzienlijke bruidschat opbrengen. Meisjes die zich hier tegen verzetten zijn hulpeloos en verloren. Door deze culturele regels blijven de Somalische meisjes binnen de stam. Als zij, zoals Waris, naar het Westen komen krijgen ze te maken met een cultuurschok. Zij had nog nooit mechanisering gezien en ze sprak geen engels. Daardoor werd ze belemmerd in het zoeken van werk en kon ze geen normale scholing volgen. Ze kon niet gewoon communiceren met de mensen om haar heen. Omdat Waris besneden is schaamde zij zich en durfde zij zich niet open te stellen voor de liefde. Ze durfde geen seks te hebben en geen liefde te voelen. Totdat ze Dana ontmoette; hij was de enige die haar kon overhalen tot liefde en nu zijn ze nog steeds gelukkig samen. Mening Mijn Woestijn is geen wereldliteratuur .Het is wel een emotioneel aangrijpend boek. Als je sommige stukken leest kruisen je benen zich vanzelf alsof je de pijn voelt en je jezelf wilt beschermen. Je kunt jezelf helemaal voorstellen hoe vreselijk een besnijdenis moet zijn. Hier onder heb ik zo’n fragment uit het boek getypt. Waris krijgt als ze bij de mcDonalds werkt veel vragen van een collega over hoe het komt dat ze zo lang op de wc zit en hoe het komt dat ze zo’n pijn heeft als ze ongesteld is. Waris probeert uit te leggen dat ze besneden is. Maar haar collega Marilyn begrijpt het niet. Marilyn is opgegroeid in Londen en had er nog nooit van gehoord. “Waarom laat je het me niet zien Waris? Ik weet echt niet waar je het over hebt. Hebben ze je hier geneden? Dit Dat? Wat hebben ze gedaan? Tenslotte deed ik mijn broek omlaag en liet het haar zien. Ik zal haar gezicht nooit vergeten. De tranen stroomden over haar wangen terwijl ze haar gezicht afwendde. Ik voelde me wanhopig en dacht: O mijn god, is dit echt zo erg? De eerste woorden uit haar mond waren: “ Waris voel jij wel iets?” “Wat bedoel je?’ Ze schudde alleen met haar hoofd. “Weet je, herinner je je hoe je eruit zag toen je nog een klein meisje was? Voordat ze dit allemaal deden? “ja” “ dat is hoe ik er nu uit zie. Jij bent niet hetzelfde.” Nu wist ik het zeker. Ik hoefde me zelf niet meer af te vragen-met een soort hoop misschien wel- of alle vrouwen verminkt waren op de manier zoals met mij was gebeurd. Nu wist ik zeker dat ik anders was. Ik wenste niemand anders mijn leed toe, maar ik wilde niet alleen staan. “Dus dit is niet met jou gebeurd, niet met jou en niet met je moeder?” Ze schudde haar hoofd en begon weer te huilen. “ Het is verschrikkelijk Waris . Ik kan niet geloven dat iemand je dit heeft kunnen aandoen. Dit stuk is zo vreselijk dat ik er ook tranen van in mijn ogen kreeg. Ik vind Waris Dirie een dappere vrouw want ze durft haar geheim prijs te geven om anderen te helpen. Zij gebruikt haar bekendheid om de barbaarse culturele gewoonte in haar geboorteland te veranderen. Het boek is geen aanklacht tegen de Somalische cultuur maar een beschrijving van de werkelijkheid zoals die beleefd en ervaren is door de schrijfster. In het boek zitten ook spannende stukken ;bijvoorbeeld als Waris wegloopt van huis en haar vader haar op de hielen zit om haar terug te halen. Soms is het ook best grappig. Zo is er een moment dat Waris, met een cameraploeg bij zich, haar moeder bezoekt. De moeder is als de dood zo bang voor de camera. Maar de kracht van het boek zit toch vooral in het kennismaken met een nomadenbestaan, de regels en gewoonten in een andere cultuur waar uithuwelijken, de dominantie van de man en verminking van vrouwen nog steeds regel is. Ook ik vind dat dit moet veranderen. Infibulatie is barbaars en past niet in een beschaafd land. Aan de andere kant weet ik ook wel dat culturele gewoonten maar langzaam zijn te veranderen. Dat kan alleen maar als de bewoners van Somalie dat zelf willen. Mijn woestijn is een gemakkelijk leesbaar boek voor iedereen boven de 12 jaar. Ik zou ook iedereen adviseren om het te lezen zodat je weet hoeveel verdriet en pijn er kan zitten onder die mooi gekleurde doeken van de Somalische vrouwen in Nederland. Ook krijg je meer begrip voor het leven in een andere cultuur en dat is nodig in een multiculturele samenleving. Elkaar beter begrijpen voorkomt misverstanden.