Autobiografie van de schrijver Adriaan van Dis werd in 1946 in Bergen geboren. Zijn vader was een ex-militair uit het Koninklijk Nederlands Indisch Leger en zijn moeder was een Indische. Na zijn HBS-opleiding volgt hij in Amsterdam de MO-opleiding Nederlands. Hij haalt zijn MO-A-akte en maakt in 1969 een grote reis 'richting India'. Na een half jaar keert hij terug en hij blijkt niet verder te zijn gekomen met zijn reis dan Afghanistan. Hij maakt zijn opleiding af en gaat verder met de studie Zuid-Afrikaans. Nadat hij afgestudeerd is, werkt hij van 1978 tot 1982 als chef van de zaterdagbijlage bij het NRC Handelsblad. Tot 1985 is hij 'redacteur features' bij deze krant. Zijn eerste boek was de novelle Nathan Sid die hij schreef in 1983. Daarvoor krijgt hij in 1984 het Gouden Ezelsoor. Dat is de prijs voor het best verkochte Nederlandse literaire debuut. Voor zijn praatprogramma Hier is…Adriaan van Dis (vanaf 1983) krijgt hij in 1986 de Nipkowschijf. Hij is enige jaren bestuurslid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en wordt in 1987 redacteur van het literaire tijdschrift De Gids. Ook schrijft hij een aantal toneelstukken. In 1995 ontvangt Van Dis de Publieksprijs voor het Nederlandse boek. De thema's die vaak in zijn boeken terugkomen, worden gekenmerkt door een zekere tweeslachtigheid. Aan de ene kant verlangen zijn personages naar harmonie, zuiverheid en volmaakte schoonheid. Aan de andere kant voelen ze zich aangetrokken door de zelfkant van het leven, het groezelige, onvolmaakte. Samenvatting De ouders van Zilver zijn dood. Zilver is een jongen van 14 jaar. Hij woont samen met zijn kinderjuffrouw in zijn ouderlijk huis. Zilver droomt vaak. Bijvoorbeeld droomt hij dat hij vliegt of over een bezoek aan een schateiland. Al de activiteiten of handelingen die hij voor de eerste keer doet, schrijft hij op in zijn 'eerste keren boek'. Zilver is nog redelijk kinderachtig, maar lichamelijk is hij al in de puberteit. Tussen zijn liezen groeit zijn ding, dat hij haat. Echter, hij voelt zich geen man. Op school wordt hij verliefd op een meisje, maar hij wordt afgewezen en daar is hij erg gefrustreerd van. Omdat hij een paar keer geld heeft gestolen van de juffrouw en omdat hij op een dag zijn wenkbrauwen heeft geschoren moet hij naar het internaat 'Oudleede'. Daar ontmoet hij László. László is een oudere jongen, die Zilver wel wil leren hoe hij man moet worden. Zilver sport heel veel, want dat is László's manier van man-zijn. Op dat internaat zijn de jongere leerlingen vaak het slaafje van een oudere leerling: Zilver is slaaf van ene Douzy. Deze is dichter en in ruil voor Zilvers diensten leert hij Zilver dichten. Douzy heeft een keer geprobeerd Zilver te verleiden, maar Zilver ging daar niet op in. Douzy en László mogen elkaar niet graag. Zilver vindt dat niet leuk. Op een nacht gaat het internaat op bivak. László en Douzy willen allebei dat Zilver bij hun groep komt, maar Zilver kan niet kiezen. Als daad van wanhoop verwondt Zilver zich en hij hoeft niet mee op bivak. Hij blijft in zijn eentje, samen met de kok, in het internaat. László en Douzy zijn door Zilvers vertrek, samen in een groep geplaatst. Als de groep na een week weer terugkomt, kijkt Zilver verlangend uit naar László en Douzy, maar zij zijn er niet bij. Van zijn kamergenoten hoort hij het verhaal dat de twee samen in bed zijn betrapt en vertrokken zijn. Hij doet een zelfmoordpoging, maar kan het niet. Zelfs nu toont hij zich geen man. Zilver mag weg uit het internaat. Als Zilver terugkeert naar zijn oude huis vindt hij alles raar. Zijn schriften met zijn eerste keren, zijn boek waar hij graag in keek, vindt hij kinderachtig. De juffrouw vindt hij hopeloos ouderwets. Op een dag komt hij Linda tegen. Zij nodigt hem uit voor een dansfeestje. Het is de eerste keer in zijn leven dat hij met een meisje danst. En zij is verliefd op hem en hij op haar. Hij voelt zich al een beetje man. Van haar krijgt hij zijn eerste kus. Van een vriend van school, Gerard, leert hij alles over de liefde. Als hij nog een keer met Linda uitgaat, probeert ze hem weer te zoenen, maar dan zegt hij: 'Zo maar zoenen is tegen mijn principes.' Dan wordt Linda kwaad en loopt weg. Zilver is bang dat hij homoseksueel is, maar Gerard zegt dat als je dat zeker wilt weten, je naar de hoeren moet gaan. Op een dag gaat Zilver naar de hoeren. Daar gaat hij voor het eerst van zijn leven met iemand naar bed en voelt zich voor het eerst man.
Verwerkingsopdrachten Naar aanleiding van de verwerkingsopdrachten heb ik de volgende vijf opdrachten gekozen. Per opdracht wordt telkens het aantal te verkrijgen punten vermeld. 3“Als de titel niet letterlijk bedoeld is staat hij ergens voor. Waarvoor is de titel een metafoor” (2 punten) De Titel is ZILVER, OF HET VERLIES VAN DE ONSCHULD. Waar Zilver voor staat is duidelijk: het is namelijk de naam van de hoofdpersoon. “Het verlies van de onschuld” betekent dat Zilver in het begin van het boek nog een jongetje is die onschuldig doet wat hij hoort te doen en braaf is. In de loop van het verhaal zie je dat dit verandert. Zilver begint namelijk geld te stelen van zijn kinderjuffrouw, en hij ondergaat lichamelijke veranderingen. Ook gaat Zilver steeds meer aandacht besteden aan meisjes. Hij wordt verliefd en alles verandert. Met andere woorden, Zilver raakt in de puberteit. Hij noemt dit zelf “het verlies van zijn onschuld”. Ik zelf vind dit echt een hele mooie titel, omdat dit precies is waar de puberteit over gaat. Dus alle veranderingen die je ondergaat samengevat in één zin. 17 “Met welk probleem krijgt de hoofdpersoon te maken? Verwachtte jij die oplossing die door de hoofdpersoon werd gekozen” (1 punt) Zilver krijgt met meerdere problemen te maken, zoals zijn ‘ding’ (geslachtsdeel) in zijn broek en de vraag of hij homoseksueel is. De oplossing die hij voor dit laatste probleem kiest is dat hij naar de hoeren gaat. Dit was niet echt iets wat ik had verwacht, want ik vond Zilver een jongen die veel te zacht is om daar naar toe te gaan. En ik had meer verwacht dat hij een keer iets wilde proberen met een man om te kijken of hij dat beter vond. Of ik dacht dat hij naar de dokter zou gaan om zijn probleem met hem te bepraten en een oplossing hiervoor zoeken. De oplossing die hij hier nam was dus voor mij niet de meest voor de hand liggende. Ook heeft hij een probleem dat hij niet oud genoeg lijkt. Hiervoor heeft hij eveneens een onverwachte oplossing: zijn hele gezicht scheren met wenkbrauwen en al. Ook dit was niet de meest logische oplossing die ik in gedachte had. 20 “Wie zijn de hoofd- en wie de bijpersonen? Geef een korte omschrijving.” (1 punt) Hoofdpersoon: - Zilver is een jongen die in het begin van het boek aan het begin van zijn puberteit staat, aan het einde van het boek is hij 'een man.' Hij is nogal kinderlijk, onzeker en nederig. Hij is mager en heeft krullen. Als hij later groot is, wil hij even stoer zijn als zijn vader. Allebei zijn ouders zijn overleden en hij woont bij zijn kinderjuffrouw. Bijpersonen: - Douzy is een van zijn vrienden. Ze hebben een afspraak dat Zilver de klusjes doet voor Douzy. En dan leert Douzy hem dichten. - László is ook een vriend van hem die in alle sporten op school de beste is. Toen hij elf jaar was vluchtte hij voor de Russen naar Israël. - Zijn kinderjuffrouw is een ouderwetse vrouw die alles netjes wil hebben en wil dat Zilver opgroeit in een goed milieu. - Gerard is een jongen die ouder is dan Zilver en hij geeft Zilver advies over seks. 71 Zoek één of meer gedichten die bij het thema van het verhaal passen. Plak ze in je dossier of schrijf ze over. Motiveer je keuze en vermeld de bron (1 punt) De Laatste bevindingen
Er waren zoals we dachten te weten twee werelden - de echte en die andere
dit onderscheid is onlangs bij nader onderzoek
een overbodige illusie gebleken: deskundigen
hebben in menselijke hersenen gezocht
en geen verschillen gehoord of gezien
integendeel, wat zij vonden was met geen pen
te beschrijven, zo ongelooflijk eenvoudig
zo mooi
zij noteerden: ‘De nacht viel in de ramen van ons instituut, maanlicht streek over de jonge borsten
van onze vrouwelijke proefpersoon
en ja, de door haar hersencellen aangedreven apparaten
zuchtten en in onze microscopen zagen we
in haar moleculen melkwegen van verlangen
Wij zoeken nog koortsachtig naar formules.’ Aldus enkele opgetogen, onbedoeld lyrische citaten
uit hun verslag. (Bron: Rutger Kopland, Tot het ons loslaat, 1997) Ik heb voor dit gedicht gekozen, omdat ik het een mooi gedicht vond. In mijn ogen gaat dit gedicht over de twee werelden dus over dromen en het echte leven. De vrouw die er in voor komt is de vrouw waarover men droomt, in een wereld die niet bestaat. Zijn het niet vooral jongens van mijn leeftijd die dergelijke dromen koesteren? Zij zullen dat ongetwijfeld niet in deze woorden kunnen omschrijven! Maar het is wel mooi gezegd. 92 “Zou je dit boek aanraden aan een vriendin of vriendin? Baseer je antwoord op minstens drie inhoudelijke argumenten” ( 2 punten) Ik zou dit boek eigenlijk aan jongens van mijn leeftijd aan willen raden, maar ik denk dat dit vooral een boek is voor mensen die van dromen houden. Zilver is namelijk een jongen wiens leven helemaal gebaseerd is op een droom. Die droom is precies zo worden als zijn vader die in Zilver’s ogen de perfecte man is. Ook denk ik dat de meeste jongens van mijn leeftijd wel houden van een boek als dit, omdat de hoofdpersoon een leven lijkt dat in sommige opzichten herkenbaar is met het leven van een normaal persoon. Zilver kan namelijk alles in zijn dromen, maar in de werkelijkheid is hij niet meer dan de rest van zijn leeftijdgenoten. Verder vind ik dat dit boek een mooi geschreven boek is met veel mooie zinnen erin, zoals “Als hij aan zoenen denkt moet hij blozen. Zilver bloost de hele dag. Hij wist niet dat harten zo in tongen kloppen.” Dus dankzij mooie zinnen in dit boek zullen waarschijnlijk ook wel veel jongens van mijn leeftijd dit boek mooi vinden. 109 “Geef je mening over het boek. Licht deze uitvoerig toe met minstens vijf redenen met voorbeelden” (3 punten) Ik vond het boek aan het begin echt heel mooi. De gevoelens van Zilver waren namelijk heel mooi beschreven. Ik citeer: “één druppel doet de vruchten van de bomen vallen, laat ivoor zijn glans verliezen en het ijzer roesten.” In tegenstelling tot het einde. Toen leek het wel alsof de schrijver haast had en het boek snel af wilde hebben, want de gevoelens van ideeën van Zilver waren een beetje vlot beschreven. Misschien komt dit wel omdat Van Dis de suggestie wil wekken dat hij ouder is geworden en minder tijd gebruikt om na te denken over alles wat hij doet. Toch vind ik het begin mooier. Ik vind het echt mooi hoe een persoon zo’n soort kijk op het leven kan hebben. Ik dacht altijd: je leeft en gaat dan weer dood, maar zoals Zilver ertegenaan kijkt is heel anders hij ziet het leven als een grote droom. Alles wat hij de eerste keer doet moet perfect zijn en schrijft hij op in zijn “eerste keren boekje”. Echt te mooi. Het verhaal spreekt me ook erg aan, omdat het over een jongen gaat die niet wordt gerespecteerd door heel veel mensen. De situatie waarin hij leeft is zo begrijpelijk, dat hij toch op een bepaalde manier een held is. Ik vind het ook een mooi boek vanwege al zijn levendige dromen. Vooral op de punten dat Zilver door de ruimte vliegt en zichzelf kan laten worden wat hij maar wil. Dan raakt hij los van de wereld en vergeet hij alles om zich heen, zodat hij weer helemaal tot zichzelf kan komen. Vooral dat laatste is sterk verwoord. Je kunt als het ware jezelf voorstellen welke beelden bij dat verhaal horen.