Samenvatting van het boek De ouders van de ik-figuur en zijn drie halfzusjes hebben tijdens de oorlog in Nederlands-Indië in een Japans kamp gezeten. In 1946 komen ze naar Nederland en krijgen onderdak in een koloniehuis in Bergen aan Zee. De moeder van de ik-figuur is getrouwd geweest met een Indische man” Justin van Capellen”. Uit dit huwelijk zijn drie meisjes geboren (Ada,Jana en Saskia). Justin is in het kamp onthoofd. In Palemberg heeft ze toen Justin II ontmoet, van wie ze zwanger werd. De vrouw van Justin II was verdwenen. De familie van de man heeft de scheiding verhinderd zodat hij en de moeder van de ik-figuur niet met elkaar konden trouwen. De ik-figuur kreeg vooral van zijn vader een strenge opvoeding omdat hij wou dat zijn zoon een echte man werd. Toen de ik-figuur 11jaar was, overleed zijn vader. Hij kreeg te horen van een vriendin van zijn zus dat zijn vader af en toe een held was. Als de ik-figuur zesenveertig is, overlijdt zijn halfzuster Ada. Zij was getrouwd met Maarten en heeft een zoon, Aram. Alle herinneringen aan de dood van zijn vader komen weer boven en hij beseft dat hij niet om zijn halfzus rouwt, maar om zijn vader. Zijn hele familie heeft moeite met het kampverleden. Ze willen erover praten maar de ik-figuur staat er niet echt open voor. Het komt steeds meer te weten over het verleden. Intussen heeft de ik-persoon het gevoel dat hij Aram, de zoon van Ada, moet helpen. Zijn vader Maarten leed al jaren aan een slopende ziekte die zijn zenuwstelsel aantastte en kon nog nauwelijks lopen.De ik-figuur vraagt Aram om bij hem in te trekken, zodat Maarten naar een tehuis kan. Aram wijst dit voorstel verontwaardigd af. Zijn halfzuster Jana is getrouwd met Errol. Ze zijn naar Canada geëmigreerd. Als zij op sterven ligt, gaat de ik-figuur samen zijn moeder en zijn andere halfzus afscheid van haar nemen. Weer wordt er over het verleden gepraat en de ik-figuur verwijt zijn moeder dat zij de opvoedingsmethode van zijn vader goedgekeurd heeft. Zijn moeder heeft Jana begraven en, als ze in het vliegtuig zit, denkt ze terug aan Justin II. Hij heeft haar haar waardigheid teruggegeven en ze begrijpt niet hoe haar zoon zijn vader zo kan haten. Bespreking van de gevoelswereld van 3 belangrijke nevenpersonages -Ada: Ze is de dochter ven Letje en Justin Van Capellen en de oudste halfzus van de ik-figuur. Ada is een koele en intelligente vrouw. Ze aanvaardde geen emoties en modieus gedoe. Volgens mij is ze zo hard geworden doordat ze werd opgesloten in een kamp. Ze heeft er veel meegemaakt en geleden. Als de andere familieleden iets over het kampleven wilden vertellen, weigerde ze te luisteren. Stiekem miste ze toch geen woord van het verhaal en reageerde ze nu en dan zeer bitsig. Ze heeft ook muziek en literatuur in huis gebracht. Ze hield het platte, materialistische en lelijk gedoe buiten de deur. Ze leefde volgens strenge regels. Vb.:”Ze ging vroeg naar bed en stond met de zon op”. Ze vertelde tegen iedereen dat men moest genieten van elke dag want morgen kan het weer oorlog zijn en moeten we misschien weerom vluchten. Door haar sterke persoonlijkheid weigerde ze haar ziekte te aanvaarden. Ze vergeleek haar ziekte met een ziekte in het kamp. Ze zegt dat ze al eens eerder op sterven heeft gelegen en dat ze het toen ook heeft gehaald. Ze wou geen pijnstillers slikken omdat ze vond dat dit haar lichaam vervuilde. Alleen de natuur mocht haar genezen. Ada dierf het ook aan om haar stiefvader uit te lachen, zij spotte met zijn ijzeren tucht. -De moeder: De moeder heeft in een Jappenkamp gezeten. Ze heeft twee mannen verloren en heeft twee van haar dochters zien sterven (Ada en Jana). Dit alles kan haar stilzwijgen over het verleden verklaren. Ze heeft ook een sterke persoonlijkheid. Ze verbijt zeer veel maar heeft een gouden hart. Het welzijn van haar gezin komt op de eerste plaats. Ze kan verzoenen, troosten en houdt nu en dan opzettelijk waarheden achter. Ze wordt soms ook de ruggengraat van het gezin genoemd. Zonder haar zou de familie al lang uit elkaar gevallen zijn. Ze vlucht in het esoterische om de harde werkelijkheid te vergeten. Ze was ook een zeer nuchtere persoonlijkheid en stond geen gezeur toe. Ze leerde de kinderen positief denken over het kamp. Soms zei ze tegen de kinderen dat ze beter konden lezen en schrijven dan om het even welk Hollands kind. Dit alles hebben jullie aan het kampleven te danken. De moeder weigerde de slechte kant van het leven te zien. Ze minimaliseert het tirannieke gedrag van haar man en idealiseert zijn manier van doen. Ze is koppig en weigert ook uitleg te geven over het verleden en de familie relaties. Ze heeft een echte overlevers mentaliteit. Ze zegt dat geen enkele tegenslag hen zal vellen. - Aram : Aram is de tienerzoon van Ada en Maarten. Als kind was Aram een voorbeeldige jongen. Eerst wordt zijn vader, Maarten, ziek. Daarna volgt zijn moeder Ada. Dat is te veel voor een 14-jarige knaap. Hij wil zich voordoen als een stoere man die zijn emoties onder controle heeft. Maar als Saskia een arm om hem legt wanneer hij bij het sterfbed van zijn moeder staat, breekt de veer. De tranen rollen over zijn wangen. Dit betekent dat zijn emoties toch naar boven komen. Door de vele tegenslagen verandert hij in een opstandige puber. Hij draait heavy-metal en kleedt zich ernaar. Aram heeft ook een grote verantwoordelijkheidszin. Hij weigert om bij de ik-figuur te gaan wonen. Hij wil niet hebben dat zijn vader in een tehuis wordt geplaatst omdat hij zwaar ziek is. Hij wil zijn vader niet in de steek laten.
Beoordeling van het boek. Persoonlijk vond ik het een boek die bij mij een positieve indruk heeft achtergelaten. Het thema van het boek is realistisch en kan actueel zijn. De schrijver heeft durven uiten wat er zich afspeelde in de Japanse kampen. Aanvankelijk had ik niet door waar het verhaal me naartoe wilde brengen. Langzamerhand werd me duidelijk dat de ik-figuur het verleden aan het uitspitten was. Het boek heeft me in ieder geval tot denken. Ik heb me gerealiseerd dat zulke dingen nooit meer mogen gebeuren. Ik vind dat Adriaan van Dis het verhaal boeiend heeft gebracht. Het boek leest vlot. Bepaalde passages hebben me werkelijk ontroerd. Denken we hier even aan het hoofdstuk waar Ada komt te overlijden. Hij gebruikt eenvoudige woorden, de zinnen zijn verstaanbaar geconstrueerd. Het hanteren van flashbacks vond ik leuk. Ze verschaffen meer duidelijkheid. Het is een boek met een open einde.Uiteindelijk weet men niet hoe het verhaal afloopt. Het heeft me dagenlang bezig gehouden. Je blijft maar verder fantaseren over de afloop. Ik persoonlijk vind een boek geslaagd wanneer de inhoud me bezighoudt en aanzet tot nadenken. Mijn eindconclusie is dat ik het een spannend en apart boek vond dat ik graag gelezen heb. Ik vind het een aanrader. De jeugd moet het lezen. De ik-figuur en de moeder hebben mij als personages weten te bekoren.