1) Beschrijving: Auteur: Marga Minco. Titel : Het bittere kruid. Plaatsnaam: Amsterdam. Jaar van uitgave en druk: in mei 1957 is de eerste druk uitgekomen Boekkeuze: We moesten voor het vak Nederlands weer een boek lezen. Ik had zelf de penta boeken besteld op school en ben in de vakantie in een boek gaan lezen. Het werd het bittere kruid omdat ik veel verhalen gehoord heb dat het een goed boek is en dat het boekje makkelijk te lezen is. Het is jammer dat het maar een halve punt is maar als het boek maar wel leuk is. Samenvatting: Marga komt met haar ouders en zus terug in Breda, nadat ze zijn gevlucht voor de Duitsers. Haar vader vindt het nog niet nodig om voor de Duitsers onder te duiken, omdat hij denkt dat het zo’n vaart niet zal lopen. Vroeger al werd Marga lastig gevallen door kinderen omdat ze joods was, en ook kan ze zich herinneren dat er altijd afstandelijk en bang werd gereageerd als ze bijvoorbeeld iemand uitnodigde om binnen te komen. Ze vindt het ook moeilijk dat alles onder de bezetting verboden wordt. Als Marga het eerste jaar van de oorlog ziek wordt, verhuist de familie naar Amersfoort en trekken bij haar broer Dave en zijn vrouw Lotte in. Marga moet kuren ondergaan in het ziekenhuis. Op een dag komt haar vader thuis met de sterren die goed worden ontvangen door iedereen en haar vader en Dave krijgen een oproep voor het werkkamp, maar beiden worden afgekeurd. Vader vanwege een huidaandoening en Dave nadat hij een mysterieus drankje heeft ingenomen waardoor hij er ziek uit gaat zien. Om Marga heen duiken steeds meer mensen onder maar Vader vind dat nog steeds niet nodig, ondanks dat er Razzia’s gehouden worden. Tijdens een van die Razzia’s wordt haar zusje Bettie opgepakt en verdwijnt ze naar een concentratiekamp. Als Lotte, Marga en Dave een oproep krijgen komen ze daar onderuit omdat Dave en Marga nog officieel ziek zijn en dat Lotte ze moet verzorgen, zo krijgen ze van de dokter een attest zodat ze zich nog niet hoeven melden. Marga´s ouders moeten in het Getto van Amsterdam gaan wonen. Op een dag besluit Marga om naar haar ouders in Amsterdam te gaan met de trein, dit is heel gevaarlijk want de trein is streng verboden voor de joden. Ze was het zat om heel de dag in haar pyjama rond te lopen. Na een tijdje besluiten Dave en Lotte ook onder te duiken. Op een avond, als Marga bij haar ouders op bezoek is wordt er een Razzia gehouden en worden haar ouders gevangengenomen waarbij zij net ontsnappen kon via de achterdeur, en ging ze naar het huis van Dave en Lotte. Lotte ging de haren van Marga bleken omdat haar identiteitskaart in handen was gekomen van de Duitsers. Dave vind het in Amsterdam toch niet veilig en besluit ergens in Utrecht te gaan onderduiken. Op het perron wordt Lotte opgepakt en Dave besluit haar niet alleen te laten Marga reist alleen af naar Utrecht. Daar aangekomen bleek dat ze niet bij het opvangadres terecht kon. Ze besloot weer naar Amsterdam terug te gaan. In Amsterdam kwam ze een vriend tegen, Wout, hij hielp haar verder zoeken naar een opvangadres. Uiteindelijk verbleef ze in Heemstede tot na de oorlog. Na het eind van de oorlog gaat ze naar haar oom in Zeist die niet is opgepakt omdat hij getrouwd was met een Nederlandse vrouw. Marga´s oom was heel ziek en het ging steeds slechter met hem, maar hij ging iedere dag bij de tramhalte kijken of dat zijn familie hem kwam opzoeken, wat natuurlijk niet meer kon omdat ze allemaal dood waren gegaan in de oorlog met uitzondering van Marga. Iedere keer als Marga naar Zeist toe ging werd ze opgewacht door haar oom. Toen haar oom overleden was ging Marga nog een keer naar Zeist toe en vond het vreemd dat ze niet werd opgewacht door haar oom. Marga is alleen van haar familie overgebleven.
Uitgewerkte persoonlijke reactie: Ik vond het bittere kruid een leuk boek omdat het een makkelijk te lezen en het een dun boekje was. Het onderwerp; de tweede wereldoorlog interesseerde me ook wel. Je kreeg een goed beschreven beeld van wat iemand had meegemaakt in de oorlog. Ze had alle belangrijke gebeurtenissen die ze had meegemaakt goed beschreven in haar boek. Omdat de oorlog een paar jaar duurde kan je natuurlijk ook niet alles in een boek schrijven, maar ik vind dat ze de belangrijkste gebeurtenissen goed heeft beschreven en dat was dan ook wel interessant. En ik vind het ook heel goed dat je van de gebeurtenissen die je hebt meegemaakt een boek schrijft en dan aan anderen kan laten lezen wat jouw allemaal is overkomen. De gebeurtenis dat ze allemaal moesten onderduiken vond ik erg indrukwekkend want iedere keer moest je weer vluchten naar andere plaatsen want niet iedereen kon zomaar allemaal mensen opvangen. De gebeurtenissen trekken bestwel de aandacht, want je gaat er toch over nadenken van wat ik in dat geval gedaan. Ik denk dat ik de belangrijkste gebeurtenis vind dat Marga snel kon vluchten toen haar ouders werden opgehaald voor het concentratiekamp omdat ze heeft besloten dat zij zelf nog verder wilde leven en deed daar dan ook alles aan om de Duitsers te ontwijken. Ik vond zelf dat het boek geen saaie punten bevatte. Alles werd dan ook wel duidelijk beschreven. Ik vind de hoofdpersoon dan ook een heldin omdat ze toch verder is gegaan met haar leven op eigen krachten, want op een gegeven moment had ze geen familie meer, dit vond ik zeer dapper. Ze heeft goed gehandeld in de moeilijke tijden die ze heeft moeten doorstaan. Je kon in het boek goed afleiden wat het karakter was van de hoofdpersoon. Het boek is niet moeilijk om te lezen, dit komt mede doordat het in chronologische tijd is geschreven, gebeurtenissen die niet belangrijk waren heeft ze dan ook niet beschreven. De gebeurtenissen worden uit de ogen van één persoon beschreven, wat het lezen dan ook niet moeilijk maakt. De gebeurtenissen die verteld worden geven je dan ook een goed beeld van wat de oorlog heeft ingehouden. 2) Verdieping
1) Fabel en sujet: Het verhaal bevat gebeurtenissen die in een logisch- chronologische volgorde heeft plaatsgevonden. Het verhaal is dus een fabel. Het verhaal is ook wel feitelijk omdat meerdere mensen haar verhaal kunnen bevestigen omdat veel mensen de tweede wereld oorlog heeft meegemaakt, het verhaal bevat dan ook een sujet. Door de fabel en sujet weet je dat het verhaal betrouwbaar is. 2) Tijd: De gebeurtenissen zijn verteld in de chronologische volgorde, de gebeurtenissen worden verteld in de tijd waarin ze plaatsvinden. Maar er zijn ook stukken opengelaten, want je kunt natuurlijk niet elke punt van de tweede wereld oorlog beschrijven. Oftewel je krijgt niet alle relevante informatie. Het verhaal is dus niet continu. In het boek zijn weinig flashbacks te vinden, ik heb alleen de flashback kunnen vinden van dat ze vroeger gepest werden omdat ze joods waren.(blz. 11) De gebeurtenissen waren: Marga en haar ouders, en broer en zus kwamen weer terug in Breda nadat ze gevlucht hadden. Vader kwam op een dag thuis met sterren, een teken dat je jood was. Bettie, de zus van Marga werd gevangen genomen. De ouders van Marga vluchtte naar Amsterdam en de kinderen waren gewoon in Breda. Marga was het thuiszitten zat en besloot om naar haar ouders in Amsterdam te gaan. Dave en Lotte gingen ook onderduiken in Amsterdam. De ouders werden gevangen genomen in Amsterdam. Dave, Lotte en Marga besloten om in Utrecht onder te duiken. Lotte werd opgepakt op het station en Dave ging met haar mee. Marga bleef alleen over. Ze werd iedere keer overgeplaatst. Na de oorlog ging Marga nog even bij haar familie in Zeist langs. In het verhaal kan je merken dat de joden altijd een, een achterstand hadden. Ze vormde de minderheid en werden door andere mensen raar aangekeken. Het verhaal speelt zich af net voor de tweede wereld oorlog tot net na de tweede wereld oorlog. Dus het verhaal gaat over de oorlog die 5 jaar duurde. Dus het verhaal begon in 1940 en eindigde in 1945. De verteltijd is korter dan de vertelde tijd omdat het een 5 jaar durig verhaal is. 3) personages Marga: Zij is de hoofdpersoon in het boek en is ongeveer denk ik 14/15 jaar in het begin van het verhaal. Marga is de schrijver van het boek. Je weet verschillende eigenschappen van Marga dus ze is een karakter. Ze voelt zich schuldig over de kwestie dat ze haar ouders heeft achtergelaten. Vader: Hij is erg optimistisch in het begin van de oorlog en dacht dat het allemaal snel afgelopen zou zijn, wat niet het geval blijkt. Hij is een type. Je krijgt geen duidelijk eigenschappen van hem te weten. Moeder: Een erg zorgzame en bezorgde vrouw, ze komt niet vaak in het verhaal voor. Moeder is dus ook een type. Ook zij wordt niet duidelijk beschreven in het verhaal. Bettie: De zus van Marga, zij werd door de Duitsers gevangen genomen. Ze was een dapper meisje. Zij was ook een type. Zij is een bijfiguur in het verhaal en daar wordt dus weinig over verteld vandaar dat ze een type is. Dave: Hij is de broer van Marga en is al getouwd. Hij is erg loyaal want ging samen met zijn vrouw mee toen zij werd opgepakt. Dave is ook een type. Lotte: Zij is de vouw van Dave. Ze is ook erg zorgzaam. Er wordt niet veel over haar verteld. Zij is ook joods van afkomst en werd dan ook betrapt bij de treinen. De hoofdpersoon is erg dapper want ze gaat gewoon met haar leven door nadat ze al haar familie is verloren in de oorlog. Relatie tussen: Marga en vader: het is dochter en vader. Marga en moeder: dochter en moeder. Marga en Bettie: zussen van elkaar. Marga en Dave: zus en broer. Marga en Lotte: kunnen het samen goed vinden, schoonzussen van elkaar. Lotte en Dave: man en vrouw. Ik denk dat ik het meeste zou lijken op Marga, mede omdat ik ongeveer nu dezelfde leeftijd heb als haar toen in het begin van de oorlog. 4) Opbouw Het verhaal bestaat uit 21 hoofdstukken en een epiloog. Dit is de geleding. Het verhaal is chronisch verteld. De samenhang tussen de hoofdstukken is goed en het sluit allemaal goed op elkaar aan. Het verhaal is een ik verhaal. Maar je kan uit de tekst halen dat de schrijfster de hoofdpersoon is en dat ze haar gebeurtenissen over de oorlog verteld. Er is een verhaallijn, want je ziet het verhaal uit de ogen van één persoon. Het verhaal begint met de oorlog en eindigt dat de oorlog is afgelopen. Het verhaal is dus niet cyclisch. Het verhaal heeft een open einde, want je weet niet wat Marga nu gaat doen, nu ze al haar familie kwijt is. Je weet niet waar ze gaat wonen ofdat ze gaat werken.
5) Vertelsituatie: Het verhaal is een ik verhaal. De ik figuur was in die tijd een jong meisje. Ik vind dat het verhaal betrouwbaar is omdat ze zelf verteld wat ze allemaal heeft meegemaakt en vrienden van haar kunnen haar verhaal bevestigen. Je weet dat de ik figuur de schrijfster van het boek is. Je hebt snel door hoe het verhaal in elkaar zit. 6) Taalgebruik Het taalgebruik is niet moeilijk en daardoor is het verhaal goed te begrijpen. Er worden weinig lange zinnen gebruikt. Af en toe worden er een paar joodse namen beschreven is het boek, maar de betekenis van deze woorden kan je achter in het boek terugvinden. De passage die ik heb gekopieerd maakt duidelijk dat het taalgebruik niet moeilijk is, de bladzijde geeft weer dat Marga snel wegvluchtte toen de Duitsers het huis binnenstormde en haar ouders meenamen.